CONCEPTEN KLINISCHE REDENEREN
INLEIDING EN SITUERING
HOOFDSTUK 1: HET DOMEIN VAN DE KLINISCHE PSYCHOLOGIE EN TENDENSEN IN DE
GGZ
1.1. 4X4 VAN DE KLINISCHE PSYCHOLOGIE
CLIËNT
• Diverse disciplines
• Professionals & Vrijwilligers
• Gezinsleden, vrienden, naasten, buurten,…
• Lotgenoten en ervaringswerkers
→ clientsysteem
• Kansen en uitdagingen: meerzijdige partijdigheid,
groepsfenomenen, communicatie,…
• Valkuil = de enige toeverlaat (lijkt soms zo)
→ pratique à plusieurs
o Wees je bewust
LEEFWERELD
• Leeftijdsfase, generatie
• Opvoeding, gezondheid,
• Opleiding, werk, interesses
• Relaties, belangrijke anderen, ontmoetingen,
verliessituaties, kansen, meevallers/tegenslagen
• Sterktes, hulpbronnen, kwetsbaarheden,
levenshouding
• SES (sociaal economische status) , buurt, woonst, inkomen,…
,CONTEXT
• Instituten en instellingen, dagcentra
• Consultatie: CGG, CAW, ELP, open consult
• Begeleiding aan huis: BW, thuisbegeleiding
VAPH, PZT,…
• Ontmoetingsplekken: Overkop, Bots, tHus, Villa
Voortman, Blinkout,…
• Online: bellen, chatten, tools & apps
• Toegankelijker maken en aansluiten bij woon- en leefsituatie
FUNCTIES
• Hervorming GGZ: bedden → stoelen
o Van grote instituten → naar een plek in de SL
• Vermaatschappelijking
• Vanuit vraag (ipv aanbod)
o Vanuit de vragen die de mensen hebben
• Netwerk/ circuits
o Dat de zorg goed op elkaar is afgestemd door
dat mensen met elkaar samenwerken
• Transmuraal/liaison
o Allerlei partijen van GGZ die samen in
verbinding staan (bv juridische diensten,
medische, psychologische…) een netwerk
vormen van diensten
,1.1.1. DIVERSE CONTEXTEN ÉN FUNCTIES
COMPLEXERE SAMENWERKINGSVORMEN
INTRADISCIPLINAIR
→ je kan alleen werken met psychologen
CROSSDISCIPLINAIR
→ je kan met verschillende disciplines werken, die liggen naast elkaar
zijn niet in verbinding met elkaar
MULTIDISCIPLINAIRE
→ samenzitten rond een tafel die wel in verbinding staan met elkaar, elk
doet zn ding en stemt af of elkaar
INTERDISCIPLINAIRE
→ zeer hoge graad van integratie tussen verschillende disciplines
TRANSDISCIPLIANAIRE
→ je hebt een model, waarin je samen werkt die niet door je eigen
discipline bepaald worden maar door de cliënt zelf. Vanuit de cliënt kijken
ze welke discipline het beste de Cl kan helpen
1.1.2. GGZ FUNCTIES IN CONCEPTEN KLINISCHE REDENEREN
, 1.2. TENDENSEN IN DE GGZ
Stepped care = zorg bieden vanuit de overheid aan de hand van een aantal stappen
1.2.1. EEN NIEUWE GGZ
Kritiek op de GGZ/Psychiatrie/DSM
• Nood aan wetenschappelijke betrouwbare info ifv behandeling en organisatie GGZ
• Maar: betrouwbaarheid & validiteit?
• DSM diagnose is géén natuurlijke categorie, geen verklaring over oorzaken maar een
beschrijving, sluit te weinig aan bij behandelnoden, houdt geen rekening met verloop
van aandoeningen
• Wekt objectieve wetenschappelijke (neurobiologische) indruk => medicalisering en
stigmatisering
Alternatief
• Categoriseren/Labelen is niet hetzelfde als diagnosticeren
• Zorgvuldige en gedetailleerde beschrijving van klachten en verhalen van patiënten
(ideografisch), met aandacht voor zorgbehoeften
• Ruime, algemene syndromen of dimensies ipv honderden vakjes
• Menselijke variatie, worsteling van persoon en context in een continuüm van crisis tot
herstel,
• Mens- en relatiegericht
• Kwetsbaarheid en weerbaarheid
• Niet “aanpassen” maar “zin” verlenen (hoopverlening)
• Afstappen van maakbaarheid en vermarkting
• stoornissen -> menselijke variatie in context
• Hulpverlener is diagnosticus-interventionist (brilglazen) én mens in voeling met eigen
ervaringen en kwetsbaarheid (montuur)
1.2.2. KWETSBAARHEID
• Psychische symptomen confronteren ons met de vraag wie/wat we precies zijn. We zijn
iets vreemd, waar we geen controle over hebben
• Mens is niet harmonieus, we weten niet hoe we moeten leven, dit maakt ons kwetsbaar
• Vier levensvragen:
o samen leven met een lichaam, (seksuele) identiteit
o geen natuurlijke balans in relationeel leven, seksualiteit ontregelt
o goed kind-ouder zijn, sturing geven of krijgen...
o leven wetende dat je gaat sterven
INLEIDING EN SITUERING
HOOFDSTUK 1: HET DOMEIN VAN DE KLINISCHE PSYCHOLOGIE EN TENDENSEN IN DE
GGZ
1.1. 4X4 VAN DE KLINISCHE PSYCHOLOGIE
CLIËNT
• Diverse disciplines
• Professionals & Vrijwilligers
• Gezinsleden, vrienden, naasten, buurten,…
• Lotgenoten en ervaringswerkers
→ clientsysteem
• Kansen en uitdagingen: meerzijdige partijdigheid,
groepsfenomenen, communicatie,…
• Valkuil = de enige toeverlaat (lijkt soms zo)
→ pratique à plusieurs
o Wees je bewust
LEEFWERELD
• Leeftijdsfase, generatie
• Opvoeding, gezondheid,
• Opleiding, werk, interesses
• Relaties, belangrijke anderen, ontmoetingen,
verliessituaties, kansen, meevallers/tegenslagen
• Sterktes, hulpbronnen, kwetsbaarheden,
levenshouding
• SES (sociaal economische status) , buurt, woonst, inkomen,…
,CONTEXT
• Instituten en instellingen, dagcentra
• Consultatie: CGG, CAW, ELP, open consult
• Begeleiding aan huis: BW, thuisbegeleiding
VAPH, PZT,…
• Ontmoetingsplekken: Overkop, Bots, tHus, Villa
Voortman, Blinkout,…
• Online: bellen, chatten, tools & apps
• Toegankelijker maken en aansluiten bij woon- en leefsituatie
FUNCTIES
• Hervorming GGZ: bedden → stoelen
o Van grote instituten → naar een plek in de SL
• Vermaatschappelijking
• Vanuit vraag (ipv aanbod)
o Vanuit de vragen die de mensen hebben
• Netwerk/ circuits
o Dat de zorg goed op elkaar is afgestemd door
dat mensen met elkaar samenwerken
• Transmuraal/liaison
o Allerlei partijen van GGZ die samen in
verbinding staan (bv juridische diensten,
medische, psychologische…) een netwerk
vormen van diensten
,1.1.1. DIVERSE CONTEXTEN ÉN FUNCTIES
COMPLEXERE SAMENWERKINGSVORMEN
INTRADISCIPLINAIR
→ je kan alleen werken met psychologen
CROSSDISCIPLINAIR
→ je kan met verschillende disciplines werken, die liggen naast elkaar
zijn niet in verbinding met elkaar
MULTIDISCIPLINAIRE
→ samenzitten rond een tafel die wel in verbinding staan met elkaar, elk
doet zn ding en stemt af of elkaar
INTERDISCIPLINAIRE
→ zeer hoge graad van integratie tussen verschillende disciplines
TRANSDISCIPLIANAIRE
→ je hebt een model, waarin je samen werkt die niet door je eigen
discipline bepaald worden maar door de cliënt zelf. Vanuit de cliënt kijken
ze welke discipline het beste de Cl kan helpen
1.1.2. GGZ FUNCTIES IN CONCEPTEN KLINISCHE REDENEREN
, 1.2. TENDENSEN IN DE GGZ
Stepped care = zorg bieden vanuit de overheid aan de hand van een aantal stappen
1.2.1. EEN NIEUWE GGZ
Kritiek op de GGZ/Psychiatrie/DSM
• Nood aan wetenschappelijke betrouwbare info ifv behandeling en organisatie GGZ
• Maar: betrouwbaarheid & validiteit?
• DSM diagnose is géén natuurlijke categorie, geen verklaring over oorzaken maar een
beschrijving, sluit te weinig aan bij behandelnoden, houdt geen rekening met verloop
van aandoeningen
• Wekt objectieve wetenschappelijke (neurobiologische) indruk => medicalisering en
stigmatisering
Alternatief
• Categoriseren/Labelen is niet hetzelfde als diagnosticeren
• Zorgvuldige en gedetailleerde beschrijving van klachten en verhalen van patiënten
(ideografisch), met aandacht voor zorgbehoeften
• Ruime, algemene syndromen of dimensies ipv honderden vakjes
• Menselijke variatie, worsteling van persoon en context in een continuüm van crisis tot
herstel,
• Mens- en relatiegericht
• Kwetsbaarheid en weerbaarheid
• Niet “aanpassen” maar “zin” verlenen (hoopverlening)
• Afstappen van maakbaarheid en vermarkting
• stoornissen -> menselijke variatie in context
• Hulpverlener is diagnosticus-interventionist (brilglazen) én mens in voeling met eigen
ervaringen en kwetsbaarheid (montuur)
1.2.2. KWETSBAARHEID
• Psychische symptomen confronteren ons met de vraag wie/wat we precies zijn. We zijn
iets vreemd, waar we geen controle over hebben
• Mens is niet harmonieus, we weten niet hoe we moeten leven, dit maakt ons kwetsbaar
• Vier levensvragen:
o samen leven met een lichaam, (seksuele) identiteit
o geen natuurlijke balans in relationeel leven, seksualiteit ontregelt
o goed kind-ouder zijn, sturing geven of krijgen...
o leven wetende dat je gaat sterven
