Samenvatting: Duurzaamheid, veiligheid en milieu
MILIEU
1. Chemie en milieu
A) Wat is pollutie?
o Geen duidelijke definitie
o Veel gradaties en aspecten die bepalen of iets polluerend is of niet
o Soms afhankelijk van de perceptie van de mens
Soms subjectief, gestuurd door publieke opinie
bv. “Dat ziet er niet uit, het zal wel schadelijk zijn.”
o Perceptie is niet wetenschappelijk, wetenschappers nemen data gebaseerde
beslissingen
- Wat is er belangrijk/wat bepaald of iets een polluent is/hoe groot schade is:
o Aard van de stof
Kans op schade? Wat voor schade?
o Eigenschappen van de stof
Hoe opgenomen in milieu?
Welke effect op milieu?
Breekt het af of accumuleert (= opstapelen) het?
Bepaald door de aard van de stof
o Hoeveelheid en vanaf wanneer schade?
Schade hangt af van concentratie
Schade hangt ook af van bepaalde duur dat iets aanwezig is = blootstellingsduur
o Plaats
Zijn elementen in milieu die gevoelig zijn aan die stof, die schade kunnen oplopen?
o Accumulatie/persistent (= heel lang)
Hoe lang blijft het in het milieu?
o Hoe we ermee in contact komen
Als het product is uitgegeven, maar niet kan verspreiden, hoe groot is dan de impact
ervan?
Bv. water kan dodelijk zijn: verdrinken, 5 L water drinken in een keer
o Omgevingsfactoren
Dingen die het ernstiger maken, minder ernstig maken?
Is er bv. iets dat helpt om het uit het milieu te halen?
Is er iets dat samen met dat product de schade nog groter maakt?
o Persoonlijke en/of collectieve risico’s
Is er een effect op 1 organisme of is er een systematisch effect op meerdere?
1
,- Mogelijke definities:
o Pollutie is een ongewenste verandering in de samenstelling van het milieu (lokaal, regionaal
of op grote schaal). Ze is hinderlijk voor de zintuigen of gevaarlijk voor de gezondheid van
de mens en/of beschadigt fauna, flora en materialen.
Omvat meer elementen
Mens is niet enige die pollutie vrijgeeft, maar wel de enige die in zekere mate de
uitstoot kan controleren
o Een overmaat van een bepaalde substantie, gegenereerd door de mens welke op een
verkeerde plaats aanwezig is
Overmaat = kwantitatief, maar hoeveel is kwantitatief?
Wat is dan de definitie van een verkeerde plaats?
Als wetenschapper moet bepaalde criteria en grenswaarden hebben
- Definities omvatten belangrijke aspecten die deel van probleem rond milieupollutie beschrijven
- In maatschappij wordt vaak subjectief over pollutie/vervuiling gesproken
Of iets vervuilend is of niet wordt vaak aan bepaalde argumenten gekoppeld
Niet altijd kwantitatief
O.b.v. algemeen idee dat door vele mensen ook anders geïnterpreteerd kan worden
- Enige manier om kwantitatief over pollutie te spreken = via wettelijk bepaalde limieten in
concentraties (o.b.v. wetenschappelijke studies)
Kwantitatief (met getallen) over pollutie spreken
Aan die cijfers gaan wettelijke limieten gekoppeld worden
- Nood aan informatie om limieten op te stellen
o Wat is schadelijk?
o Hoe manifesteert deze schade zich? Ernst?
o Vanaf welke concentratie?
o Blootstellingduur?
o Hoe correct te meten? → Niet meetbaar? → analytische methode ontwikkelen
o Hoe verminderen?
o Accumuleert het in het milieu?
o Blijvende schade? (bv. CFK’s)
o Acuut of chronisch
B) Sinds wanneer is er pollutie?
- Sinds de Romeinen en de Middeleeuwen is er al veel pollutie
- Vroeg in geschiedenis waren er lokaal in bepaalde steden/regio’s wetten m.b.t. pollutie
Omwille van de grote hinder die ondervonden werd, voor comfort
Dus niet als vakgebied of ‘pollutie’
Vb. wet: afval mag niet in de stadskern blijven + rioleringen werden gemaakt
2
,- Tijdens de industriële revolutie ontstond er veel meer pollutie + meer verschillende soorten
Door bewust te worden van pollutie begon men te meten
Ging men ook op zoek naar oplossingen om pollutie te vermijden
- Pas in 1970 is het vakgebied milieuchemie ontstaan
Beter begrijpen wat er een invloed heeft op het milieu
Alternatieven gaan zoeken voor producten die schadelijk zijn
Actief zuiveren → oplossingen zoeken om dingen te leren zuiveren
→ bv. autokatalysator voor uitlaatgassen van de auto om te zetten naar minder
schadelijke componenten of waterzuivering
De natuur past zich aan (traag zoals ozonlaag en niet in alle gevallen)
Sindsdien zijn wij ons meer bewust van pollutie + is vakgebied heel sterk gegroeid
- 1974 wet: ‘the save drinking water act’
Wettelijke limieten vastgelegd om contaminatie in gemeenschappelijke watersystemen
C) Waarom is er pollutie?
- De aarde (bodem + water) en atmosfeer zijn niet oneindig in omvang
Beperkte opnamecapaciteit voor afvalstoffen, maar die is niet oneindig
- Aarde + atmosfeer = van nature in staat om kleine wijzigingen relatief snel te herstellen
afhankelijk van de stof en de omstandigheden
Heeft te maken met hoe snel er iets afgebroken kan worden
Heeft te maken met accumulatie van een stof in het milieu
Heeft te maken met blootstellingsduur
- Het is net wanneer deze herstelling niet of (te) traag optreedt dat er pollutie ontstaat.
Zowel de mens als de natuur kan hiervoor zorgen
- De natuur kunnen we moeilijker controleren, de mens is makkelijker
Vandaar dat de milieuchemie op de bijdrage van de mens gefocust is
- Vb. CO2 dat vrijgezet wordt tot een bepaalde concentratie kan nog opgevangen worden door
oceanen en versterkte plantengroei, maar er is altijd een bepaalde threshold. Als je daar over
gaat, dan krijg je problemen.
D) Welke vormen van pollutie zijn er?
o Lucht = atmosfeer
o Water = hydrosfeer
o Bodem = lithosfeer
o Licht
o Geluid
o Elektromagnetische straling
o Trillingen
3
, - Sommige polluenten worden alleen maar door de mens gegenereerd
Omdat het synthetische producten zijn die in de natuur niet voorkomen
bv. zonnecrème in zeer toeristische gebieden in zee
In steden kan men door watercontroles zien wat de menselijke activiteiten zijn
bv. hoge hoeveelheden drugs in riool
- Vormen van pollutie
o Acute (= plots) pollutie:
Inversie
Ongeval (bv. vrachtwagen die ergens kantelt met product in)
Natuurramp (bv. zware regenval die zorgt dat producten in milieu komen)
Natuurlijke fenomenen (bv. vulkaanuitbarsting)
Opzettelijk (bv. lozingen van illegale drugslabo’s, sluikstorten)
o Chronische (= na verloop van tijd) pollutie
Weten we vaak pas na langdurig gebruik van producten/moleculen
Bv. CFK’s = ozonschadelijke producten die nu verboden zijn en oorspronkelijk
ontwikkeld waren als beter alternatief voor koelmiddelen, maar na verloop van tijd
zien dat ze schadelijk zijn voor ozonlaag
o Aggregatietoestand
Vast (deeltjes in lucht)
Vloeibaar (water)
Gassen
E) Wie zorgt voor pollutie?
o U en ik
o Industrie (verschillende sectoren inclusief landbouw → streng gecontroleerd)
o Natuur (niet controleerbaar)
- Vooral in steden en plaatsen met veel menselijke activiteit = veel pollutie waar te nemen
Kan aan water- en luchtkwaliteit de menselijke activiteiten zien
- Graad van pollutie is vaak ook afhankelijk van andere factoren
Het weer: inversie, turbulentie in de lucht (goede menging van lucht)
Water debieten (hoe snel stroming is, hoe snel die stroming voor verdunning kan zorgen)
Regen
Zon
- Actor = iemand die kan nadenken, is een mens, een organisatie, een bedrijf, een groep mensen
Levende wezens die verstand hebben en daarmee iets kunnen realiseren
- Factor = feiten, dingen die iets kunnen bepalen → rekening houden met factoren
- Milieu, veiligheid en duurzaamheid is een complex geheel van verschillende actoren en factoren
die samen een invloed hebben op of iets milieuschadelijk is, onveilig is of iets niet duurzaam is,
maar ook naar de oplossingen toe heb je verschillende actoren en factoren die samen het
geheel bepalen.
4
MILIEU
1. Chemie en milieu
A) Wat is pollutie?
o Geen duidelijke definitie
o Veel gradaties en aspecten die bepalen of iets polluerend is of niet
o Soms afhankelijk van de perceptie van de mens
Soms subjectief, gestuurd door publieke opinie
bv. “Dat ziet er niet uit, het zal wel schadelijk zijn.”
o Perceptie is niet wetenschappelijk, wetenschappers nemen data gebaseerde
beslissingen
- Wat is er belangrijk/wat bepaald of iets een polluent is/hoe groot schade is:
o Aard van de stof
Kans op schade? Wat voor schade?
o Eigenschappen van de stof
Hoe opgenomen in milieu?
Welke effect op milieu?
Breekt het af of accumuleert (= opstapelen) het?
Bepaald door de aard van de stof
o Hoeveelheid en vanaf wanneer schade?
Schade hangt af van concentratie
Schade hangt ook af van bepaalde duur dat iets aanwezig is = blootstellingsduur
o Plaats
Zijn elementen in milieu die gevoelig zijn aan die stof, die schade kunnen oplopen?
o Accumulatie/persistent (= heel lang)
Hoe lang blijft het in het milieu?
o Hoe we ermee in contact komen
Als het product is uitgegeven, maar niet kan verspreiden, hoe groot is dan de impact
ervan?
Bv. water kan dodelijk zijn: verdrinken, 5 L water drinken in een keer
o Omgevingsfactoren
Dingen die het ernstiger maken, minder ernstig maken?
Is er bv. iets dat helpt om het uit het milieu te halen?
Is er iets dat samen met dat product de schade nog groter maakt?
o Persoonlijke en/of collectieve risico’s
Is er een effect op 1 organisme of is er een systematisch effect op meerdere?
1
,- Mogelijke definities:
o Pollutie is een ongewenste verandering in de samenstelling van het milieu (lokaal, regionaal
of op grote schaal). Ze is hinderlijk voor de zintuigen of gevaarlijk voor de gezondheid van
de mens en/of beschadigt fauna, flora en materialen.
Omvat meer elementen
Mens is niet enige die pollutie vrijgeeft, maar wel de enige die in zekere mate de
uitstoot kan controleren
o Een overmaat van een bepaalde substantie, gegenereerd door de mens welke op een
verkeerde plaats aanwezig is
Overmaat = kwantitatief, maar hoeveel is kwantitatief?
Wat is dan de definitie van een verkeerde plaats?
Als wetenschapper moet bepaalde criteria en grenswaarden hebben
- Definities omvatten belangrijke aspecten die deel van probleem rond milieupollutie beschrijven
- In maatschappij wordt vaak subjectief over pollutie/vervuiling gesproken
Of iets vervuilend is of niet wordt vaak aan bepaalde argumenten gekoppeld
Niet altijd kwantitatief
O.b.v. algemeen idee dat door vele mensen ook anders geïnterpreteerd kan worden
- Enige manier om kwantitatief over pollutie te spreken = via wettelijk bepaalde limieten in
concentraties (o.b.v. wetenschappelijke studies)
Kwantitatief (met getallen) over pollutie spreken
Aan die cijfers gaan wettelijke limieten gekoppeld worden
- Nood aan informatie om limieten op te stellen
o Wat is schadelijk?
o Hoe manifesteert deze schade zich? Ernst?
o Vanaf welke concentratie?
o Blootstellingduur?
o Hoe correct te meten? → Niet meetbaar? → analytische methode ontwikkelen
o Hoe verminderen?
o Accumuleert het in het milieu?
o Blijvende schade? (bv. CFK’s)
o Acuut of chronisch
B) Sinds wanneer is er pollutie?
- Sinds de Romeinen en de Middeleeuwen is er al veel pollutie
- Vroeg in geschiedenis waren er lokaal in bepaalde steden/regio’s wetten m.b.t. pollutie
Omwille van de grote hinder die ondervonden werd, voor comfort
Dus niet als vakgebied of ‘pollutie’
Vb. wet: afval mag niet in de stadskern blijven + rioleringen werden gemaakt
2
,- Tijdens de industriële revolutie ontstond er veel meer pollutie + meer verschillende soorten
Door bewust te worden van pollutie begon men te meten
Ging men ook op zoek naar oplossingen om pollutie te vermijden
- Pas in 1970 is het vakgebied milieuchemie ontstaan
Beter begrijpen wat er een invloed heeft op het milieu
Alternatieven gaan zoeken voor producten die schadelijk zijn
Actief zuiveren → oplossingen zoeken om dingen te leren zuiveren
→ bv. autokatalysator voor uitlaatgassen van de auto om te zetten naar minder
schadelijke componenten of waterzuivering
De natuur past zich aan (traag zoals ozonlaag en niet in alle gevallen)
Sindsdien zijn wij ons meer bewust van pollutie + is vakgebied heel sterk gegroeid
- 1974 wet: ‘the save drinking water act’
Wettelijke limieten vastgelegd om contaminatie in gemeenschappelijke watersystemen
C) Waarom is er pollutie?
- De aarde (bodem + water) en atmosfeer zijn niet oneindig in omvang
Beperkte opnamecapaciteit voor afvalstoffen, maar die is niet oneindig
- Aarde + atmosfeer = van nature in staat om kleine wijzigingen relatief snel te herstellen
afhankelijk van de stof en de omstandigheden
Heeft te maken met hoe snel er iets afgebroken kan worden
Heeft te maken met accumulatie van een stof in het milieu
Heeft te maken met blootstellingsduur
- Het is net wanneer deze herstelling niet of (te) traag optreedt dat er pollutie ontstaat.
Zowel de mens als de natuur kan hiervoor zorgen
- De natuur kunnen we moeilijker controleren, de mens is makkelijker
Vandaar dat de milieuchemie op de bijdrage van de mens gefocust is
- Vb. CO2 dat vrijgezet wordt tot een bepaalde concentratie kan nog opgevangen worden door
oceanen en versterkte plantengroei, maar er is altijd een bepaalde threshold. Als je daar over
gaat, dan krijg je problemen.
D) Welke vormen van pollutie zijn er?
o Lucht = atmosfeer
o Water = hydrosfeer
o Bodem = lithosfeer
o Licht
o Geluid
o Elektromagnetische straling
o Trillingen
3
, - Sommige polluenten worden alleen maar door de mens gegenereerd
Omdat het synthetische producten zijn die in de natuur niet voorkomen
bv. zonnecrème in zeer toeristische gebieden in zee
In steden kan men door watercontroles zien wat de menselijke activiteiten zijn
bv. hoge hoeveelheden drugs in riool
- Vormen van pollutie
o Acute (= plots) pollutie:
Inversie
Ongeval (bv. vrachtwagen die ergens kantelt met product in)
Natuurramp (bv. zware regenval die zorgt dat producten in milieu komen)
Natuurlijke fenomenen (bv. vulkaanuitbarsting)
Opzettelijk (bv. lozingen van illegale drugslabo’s, sluikstorten)
o Chronische (= na verloop van tijd) pollutie
Weten we vaak pas na langdurig gebruik van producten/moleculen
Bv. CFK’s = ozonschadelijke producten die nu verboden zijn en oorspronkelijk
ontwikkeld waren als beter alternatief voor koelmiddelen, maar na verloop van tijd
zien dat ze schadelijk zijn voor ozonlaag
o Aggregatietoestand
Vast (deeltjes in lucht)
Vloeibaar (water)
Gassen
E) Wie zorgt voor pollutie?
o U en ik
o Industrie (verschillende sectoren inclusief landbouw → streng gecontroleerd)
o Natuur (niet controleerbaar)
- Vooral in steden en plaatsen met veel menselijke activiteit = veel pollutie waar te nemen
Kan aan water- en luchtkwaliteit de menselijke activiteiten zien
- Graad van pollutie is vaak ook afhankelijk van andere factoren
Het weer: inversie, turbulentie in de lucht (goede menging van lucht)
Water debieten (hoe snel stroming is, hoe snel die stroming voor verdunning kan zorgen)
Regen
Zon
- Actor = iemand die kan nadenken, is een mens, een organisatie, een bedrijf, een groep mensen
Levende wezens die verstand hebben en daarmee iets kunnen realiseren
- Factor = feiten, dingen die iets kunnen bepalen → rekening houden met factoren
- Milieu, veiligheid en duurzaamheid is een complex geheel van verschillende actoren en factoren
die samen een invloed hebben op of iets milieuschadelijk is, onveilig is of iets niet duurzaam is,
maar ook naar de oplossingen toe heb je verschillende actoren en factoren die samen het
geheel bepalen.
4
