Hoorcollege Taal 1:
Hoe komt het dat kinderen taal verwerven?
1. Sociale functie van taal (om contact te zoeken, het praten tegen
iemand. De behoefte om contact te zoeken)
2. Cognitieve functie van taal. (Vanuit de sociale functie komt de
cognitieve functie)
(Middel om te denken over de wereld, te structureren, je gedachten te
kunnen ordenen.
Cognitieve functie = het willen begrijpen en kunnen ordenen.
Expressieve functie: komt later op gang, eind basisschoolkind. Als je
bijvoorbeeld je gevoelens wilt uiten, denk aan een gedicht. Je gaat steeds
meer nadenken over andere mensen hun gedachten.
Je brein heeft 7 jaar nodig om een taal te kunnen leren. Dit is de kritische
periode volgens onderzoekers.
5 vaardigheden van taal: luisteren, spreken, gesprekken voeren, lezen en
schrijven.
Betekenis geven aan worden noemen we receptief, bij het spreken of
schrijven produceer je lettertekens. Dit is het productieproces.
Geletterdheid:
1. Ontluikende geletterdheid: kinderen van 0 – 4, leren dat er
geschreven taal bestaat.
2. Beginnende geletterdheid: kinderen van groep 1,2 en 3 die
alfabetisch schrift en verband leggen tussen gesproken en
geschreven taal.
3. Gevorderde geletterdheid: kinderen van groep 4 t/m 8. Kinderen
kunnen steeds moeilijkere teksten begrijpen en lezen. Kunnen beter
gevoelens en gedachten omzetten in geschreven taal.
Communicatieve functie: contact onderhouden
Conceptualiserende functie: greep krijgen op hoe de wereld in elkaar
zit
Expressieve functie: jezelf uitdrukken
Hoe verwerven kinderen taal:
Behaviorisme: voor en nadoen, imitatie. Gaat erom dat kinderen jou na
kunnen doen.
Het is niet alleen maar imitatie, ze gaan bepaalde ontwikkelfases door.
Kan niet letterlijk een zin overnemen. Leren praten gaat in fases. Eerst
klanken dan woorden etc.
,Het verkeerd uitspreken van werkwoorden hoort hierbij in die fases.
Volwassenen zullen dit namelijk niet meer doen. Dit komt dus door die
verschillende fases.
Nativisme Chomsky: Verdere informatie op presentatie
Gaat uit van een aangeboren taalleervermogen. Dat zij taal kunnen leren
door
Kinderen kunnen in de buik al klanken meekrijgen. Baby’s van 3 maanden
kunnen dan al klanken waarnemen.
Dat kinderen regels in een taal kunnen toepassen. Hoe kinderen regels
ontdekken en toepassen. Dat ze creatieve bouwers zijn.
Je kan fouten verklaren. Bij behaviorisme niet verklaren waarom de ene
dag je kind de werkwoorden toepassen. Door alle werkwoordspelling die
wordt aangeboden kan het kind in de war raken en het dus verkeerd
toepassen.
Vraag blijft over: Waarom gaan kinderen praten?
Die legt de focus alleen maar op het taalleervermogen en
grammaticaregels. Geeft er verder geen antwoord op.
Creatieve constructie theorie:
Geeft aan dat kinderen taal reconstrueren uit wat ze horen en imiteren.
Ze bouwen zo een semantisch netwerk op van woorden en beginnen
patronen en categorieën te zien.
In deze fase gaan ze alles gebruiken en toepassen. De verkeerde
constructies die zijn samengevoegd worden langzaam weg gefilterd,
omdat ze in de omgeving goed gebruikt worden.
Internationale benadering:
De drijfveer van interactie is de behoefte van dingen willen overbrengen.
Je hebt die urgentie nodig. Je wilt tegen iemand praten.
Zijn altijd gericht op de sociale functie. Gaat deze visie vanuit.
De focus ligt hierbij op interactie. Door een veel en goed taalaanbod krijg
je een interactieve benadering. Denk aan goede gesprekken voeren en de
juiste manier van verbeteren.
Gaat ervan uit om regels te ontdekken in de taal en het zelf maken van
regels.
Is de meest complete visie.
Door het taalaanbod kunnen ze de taal aanleren en dus verder in hun
ontwikkeling komen.
Zakelijke aspect: de boodschap heeft een bepaalde inhoud.
, Expressieve aspect: vertelt iets over de persoonlijkheid van de zender
Relationele aspect: de boodschap geeft aan hoe de zender de
ontvanger ziet
Het appellerende aspect: met de boodschap doet de zender een appel
op de ontvanger om invloed uit te oefenen.
Andere functies van taal:
- De poëtische functie: het gaat om het uitdrukken van de schoonheid
van taal.
- De meta linguïstische functie: door middel van taal spreken over
taal. Denk aan zinsontleding.
- De conatieve functie: dat je via taal de ander aanspreekt en tot
handelen zet.
Niveaus van taal:
Fonologie is eigenlijk de eerste/kleinste bouwsteen van taal. Het
heeft met spraakklanken te maken. Fonemen: zijn betekenis
onderscheidende spraakklanken van taal. Het betekent dat iets
een klank kan zijn maar geen foneem en andersom.
Denk aan bom-boom. Je hoort de klanken, maar het zijn ook
fonemen. Het heeft een andere betekenis.
Kunnen onderscheiden worden in: klinkers, tweeklanken,
medeklinkers.
Iets kan wel een klank zijn, maar geen foneem. Als je bijvoorbeeld de
-R verkeerd uitspreekt is het geen betekenis onderscheidende klank.
Bijvoorbeeld bij rook.
Syllabes= verschillende klankgroepen. ka-bou-ter.
Morfologie Heeft te maken met de opbouw van een woord.
Fonologie gaat uit van fonemen bij morfologie bij morfemen. Zijn
stukjes van een woord die betekenis dragend zijn, die jou extra
informatie geven over het woord.
Kunnen vrij en gebonden zijn. Doordat een stukje van een woord al
iets kan betekenen, of alleen maar in een woord extra informatie kan
geven (gebonden)
Broer/tje/ Dat zijn 2 morfemen. Vrije morfeem is broer, heeft al
betekenis van zichzelf. Verbonden morfeem geeft extra informatie
over het woord. Gaat hierbij om een jonger broertje.
Samengestelde woorden zijn ook morfemen. Ook bij werkwoorden,
denk aan rennen. Meerdere personen rennen dus het zegt meer over
het woord. Dus een morfeem.
Syntaxis heeft te maken met de zinsopbouw. Je begint met korte
zinnen en die woorden worden steeds langer. Ontwikkelen kinderen
Hoe komt het dat kinderen taal verwerven?
1. Sociale functie van taal (om contact te zoeken, het praten tegen
iemand. De behoefte om contact te zoeken)
2. Cognitieve functie van taal. (Vanuit de sociale functie komt de
cognitieve functie)
(Middel om te denken over de wereld, te structureren, je gedachten te
kunnen ordenen.
Cognitieve functie = het willen begrijpen en kunnen ordenen.
Expressieve functie: komt later op gang, eind basisschoolkind. Als je
bijvoorbeeld je gevoelens wilt uiten, denk aan een gedicht. Je gaat steeds
meer nadenken over andere mensen hun gedachten.
Je brein heeft 7 jaar nodig om een taal te kunnen leren. Dit is de kritische
periode volgens onderzoekers.
5 vaardigheden van taal: luisteren, spreken, gesprekken voeren, lezen en
schrijven.
Betekenis geven aan worden noemen we receptief, bij het spreken of
schrijven produceer je lettertekens. Dit is het productieproces.
Geletterdheid:
1. Ontluikende geletterdheid: kinderen van 0 – 4, leren dat er
geschreven taal bestaat.
2. Beginnende geletterdheid: kinderen van groep 1,2 en 3 die
alfabetisch schrift en verband leggen tussen gesproken en
geschreven taal.
3. Gevorderde geletterdheid: kinderen van groep 4 t/m 8. Kinderen
kunnen steeds moeilijkere teksten begrijpen en lezen. Kunnen beter
gevoelens en gedachten omzetten in geschreven taal.
Communicatieve functie: contact onderhouden
Conceptualiserende functie: greep krijgen op hoe de wereld in elkaar
zit
Expressieve functie: jezelf uitdrukken
Hoe verwerven kinderen taal:
Behaviorisme: voor en nadoen, imitatie. Gaat erom dat kinderen jou na
kunnen doen.
Het is niet alleen maar imitatie, ze gaan bepaalde ontwikkelfases door.
Kan niet letterlijk een zin overnemen. Leren praten gaat in fases. Eerst
klanken dan woorden etc.
,Het verkeerd uitspreken van werkwoorden hoort hierbij in die fases.
Volwassenen zullen dit namelijk niet meer doen. Dit komt dus door die
verschillende fases.
Nativisme Chomsky: Verdere informatie op presentatie
Gaat uit van een aangeboren taalleervermogen. Dat zij taal kunnen leren
door
Kinderen kunnen in de buik al klanken meekrijgen. Baby’s van 3 maanden
kunnen dan al klanken waarnemen.
Dat kinderen regels in een taal kunnen toepassen. Hoe kinderen regels
ontdekken en toepassen. Dat ze creatieve bouwers zijn.
Je kan fouten verklaren. Bij behaviorisme niet verklaren waarom de ene
dag je kind de werkwoorden toepassen. Door alle werkwoordspelling die
wordt aangeboden kan het kind in de war raken en het dus verkeerd
toepassen.
Vraag blijft over: Waarom gaan kinderen praten?
Die legt de focus alleen maar op het taalleervermogen en
grammaticaregels. Geeft er verder geen antwoord op.
Creatieve constructie theorie:
Geeft aan dat kinderen taal reconstrueren uit wat ze horen en imiteren.
Ze bouwen zo een semantisch netwerk op van woorden en beginnen
patronen en categorieën te zien.
In deze fase gaan ze alles gebruiken en toepassen. De verkeerde
constructies die zijn samengevoegd worden langzaam weg gefilterd,
omdat ze in de omgeving goed gebruikt worden.
Internationale benadering:
De drijfveer van interactie is de behoefte van dingen willen overbrengen.
Je hebt die urgentie nodig. Je wilt tegen iemand praten.
Zijn altijd gericht op de sociale functie. Gaat deze visie vanuit.
De focus ligt hierbij op interactie. Door een veel en goed taalaanbod krijg
je een interactieve benadering. Denk aan goede gesprekken voeren en de
juiste manier van verbeteren.
Gaat ervan uit om regels te ontdekken in de taal en het zelf maken van
regels.
Is de meest complete visie.
Door het taalaanbod kunnen ze de taal aanleren en dus verder in hun
ontwikkeling komen.
Zakelijke aspect: de boodschap heeft een bepaalde inhoud.
, Expressieve aspect: vertelt iets over de persoonlijkheid van de zender
Relationele aspect: de boodschap geeft aan hoe de zender de
ontvanger ziet
Het appellerende aspect: met de boodschap doet de zender een appel
op de ontvanger om invloed uit te oefenen.
Andere functies van taal:
- De poëtische functie: het gaat om het uitdrukken van de schoonheid
van taal.
- De meta linguïstische functie: door middel van taal spreken over
taal. Denk aan zinsontleding.
- De conatieve functie: dat je via taal de ander aanspreekt en tot
handelen zet.
Niveaus van taal:
Fonologie is eigenlijk de eerste/kleinste bouwsteen van taal. Het
heeft met spraakklanken te maken. Fonemen: zijn betekenis
onderscheidende spraakklanken van taal. Het betekent dat iets
een klank kan zijn maar geen foneem en andersom.
Denk aan bom-boom. Je hoort de klanken, maar het zijn ook
fonemen. Het heeft een andere betekenis.
Kunnen onderscheiden worden in: klinkers, tweeklanken,
medeklinkers.
Iets kan wel een klank zijn, maar geen foneem. Als je bijvoorbeeld de
-R verkeerd uitspreekt is het geen betekenis onderscheidende klank.
Bijvoorbeeld bij rook.
Syllabes= verschillende klankgroepen. ka-bou-ter.
Morfologie Heeft te maken met de opbouw van een woord.
Fonologie gaat uit van fonemen bij morfologie bij morfemen. Zijn
stukjes van een woord die betekenis dragend zijn, die jou extra
informatie geven over het woord.
Kunnen vrij en gebonden zijn. Doordat een stukje van een woord al
iets kan betekenen, of alleen maar in een woord extra informatie kan
geven (gebonden)
Broer/tje/ Dat zijn 2 morfemen. Vrije morfeem is broer, heeft al
betekenis van zichzelf. Verbonden morfeem geeft extra informatie
over het woord. Gaat hierbij om een jonger broertje.
Samengestelde woorden zijn ook morfemen. Ook bij werkwoorden,
denk aan rennen. Meerdere personen rennen dus het zegt meer over
het woord. Dus een morfeem.
Syntaxis heeft te maken met de zinsopbouw. Je begint met korte
zinnen en die woorden worden steeds langer. Ontwikkelen kinderen
