Praktisch Ondernemingsrecht samenvatting blok 6.
Hoofdstuk 1: Introductie op het ondernemingsrecht
1.1 Definitie: onderneming.
Artikel 1 Wet op ondernemingsraden (Wor): Elk in de maatschappij als zelfstandige eenheid
optredend organisatorisch verband waarin krachtens arbeidsovereenkomst of krachtens
publiekrechtelijke aanstelling arbeid wordt verricht.
Hieronder valt bijvoorbeeld een eenmanszaak en een stichting.
Artikel 2 Handelsregisterbesluit (Hrb): Van een onderneming is sprake indien een voldoende
zelfstandig optredende organisatorische eenheid van een of meer personen bestaat waarin
door voldoende inbreng van arbeid of middelen, ten behoeve van derden diensten of
goederen worden geleverd of werken tot stand worden gebracht met het oogmerk daarmee
materieel voordeel te behalen.
Hieronder valt wel de eenmanszaak, maar een stichting niet (zie hiervoor ook lid 2).
1.2 Rechtsvormen in Nederland
Rechtspersonen en rechtssubjecten.
Een rechtssubject is een drager van rechten en plichten. Zowel een natuurlijk persoon als
een rechtspersoon kan een rechtssubject zijn. Iets wat geen drager van rechten en plichten
kan zijn is een rechtsobject (kan geen eigendom bezitten, schulden hebben of verplichtingen
worden opgelegd). Een voorbeeld van een rechtsobject is een huis of een hond.
Artikel 2:3 BW: Ondernemingen hebben een rechtspersoonlijkheid en zijn daarom
rechtspersonen. Op grond van artikel 2:5 BW worden rechtspersonen gelijkgesteld met
natuurlijke personen betreft het vermogensrecht.
Onder het ondernemingsrecht wordt met rechtspersonen ‘privaatrechtelijke
rechtspersonen’ bedoeld. Er zijn zes privaatrechtelijke rechtspersonen te onderscheiden:
Besloten vennootschap (met beperkte aansprakelijkheid), B.V.
Naamloze vennootschap, N.V.
Vereniging
Stichting
Coöperatie
Onderlinge waarborgmaatschappij, OWM
Besloten vennootschap = Dit is een rechtspersoon met een eigen kapitaal (een
kapitaalvennootschap). Het kapitaal is verkregen door het uitgeven van aandelen, hier is
geen minimumoprichtingskapitaal voor nodig. Een besloten vennootschap dient te worden
1
,opgericht met een notariële akte waarin statuten worden opgenomen. Daarnaast moet de
besloten vennootschap worden ingeschreven bij de KvK.
De besloten vennootschap is de meest populaire ondernemingsvorm vanwege de beperking
van aansprakelijkheid van bestuurders en aandeelhouders, de BV kan namelijk ook
aansprakelijk worden gesteld.
Naamloze vennootschap = De naamloze vennootschap is ook een kapitaalvennootschap met
beperkte aansprakelijkheid (net zoals de BV), maar de naamloze vennootschap heeft wel een
verplicht minimumoprichtingskapitaal. De naamloze vennootschap wordt op dezelfde wijze
als de besloten vennootschap opgericht: notariële akte met statuten en inschrijven bij de
Kvk.
Coöperatie = Een coöperatie is een verenigingsvorm waarbij een ledenorgaan verplicht is
(moet leden hebben om te kunnen starten). Deze rechtspersoon is gericht op winst en heeft
als doel het voorzien in stoffelijke behoefte van leden door het sluiten van overeenkomsten
met hen. Voorbeeld: sportschool. Een coöperatie wordt opgericht door een notariële akte en
dient te worden ingeschreven bij de KvK. De bestuurders zijn in beginsel niet aansprakelijk,
daarnaast is het mogelijk dat de aansprakelijkheid van leden ook wordt beperkt of
uitgesloten (net zoals de BV en NV).
Onderlinge waarborgmaatschappij = De onderlinge waarborgmaatschappij is hetzelfde als de
coöperatie. Het enige verschil is dat de OWM als doel moet hebben met zijn leden een
verzekeringsovereenkomst te sluiten.
Vereniging (formeel en informeel) = Een vereniging is een rechtspersoon met leden, maar is
niet gericht op winst. De behaalde winst mag niet worden uitgekeerd aan de leden. Een
formele vereniging moet worden opgericht met een notariële akte en ingeschreven bij de
KvK, de vereniging heeft dan volledige rechtsbevoegdheid. Een informele vereniging kan
zonder notariële akte worden opgericht, inschrijving in de KvK is optioneel, de vereniging
heeft informeel een beperkte rechtsbevoegdheid. Voorbeeld: voetbalvereniging.
Stichting = Een stichting is een rechtspersoon met in beginsel maar 1 orgaan. Daarnaast
heeft een stichting een ledenverbod en mag de stichting niet zijn gericht op winst. De
behaalde winst mag niet worden uitgekeerd aan bestuurders of anderen, tenzij de uitkering
van ideële of sociale aard is. Een stichting wordt opgericht door middel van een notariële
akte en moet worden ingeschreven in het Handelsregister.
Personenvennootschappen
Er zijn drie soorten personenvennootschappen te onderscheiden:
De maatschap (stille en openbare maatschap)
Vennootschap onder firma, V.O.F.
Commanditaire vennootschap, C.V.
2
, Maatschap = De maatschap is een vennootschapsverband waarin (al dan niet met
gebruikmaking van een gemeenschappelijke naam) een beroep of bedrijf wordt uitgeoefend.
Er worden dus beroeps- of bedrijfshandelingen verricht. Er wordt onderscheidt gemaakt
tussen de stille en openbare maatschap. De stille maatschap is bedoeld voor beroeps- of
bedrijfsuitoefening. De openbare maatschap is bedoeld voor beroepsuitoefening. De
openbare maatschap treedt naar buiten onder één naam, de stille maatschap niet. Een
maatschap wordt opgericht op basis van een overeenkomst waarbij iedereen iets inbrengt,
zodat er een gemeenschap ontstaat waarin er samen voordeel kan worden behaald. Een
maatschap kan mondeling worden afgesproken, maar dient wel ingeschreven te worden in
het Handelsregister. Het grootste verschil met de VOF en CV is dat de maatschap enkel
vertegenwoordigd kan worden indien alle maten een volmacht geven aan diegene die
handelt namens de maatschap.
Vennootschap onder firma = De vennootschap onder firma is gebaseerd op de maatschap.
Ze wordt op dezelfde wijze opgericht, maar dient ook ingeschreven te worden bij de KvK.
Een VOF is een vennootschap voor bedrijfsuitoefening, waarbij het bedrijf altijd onder
gemeenschappelijke naam wordt uitgeoefend. Alle vennoten zijn bevoegd tot
vertegenwoordiging, tenzij uitgesloten.
Commanditaire vennootschap = De commanditaire vennootschap is gebaseerd op de VOF en
wordt op dezelfde wijze opgericht. Het verschil met de VOF is dat er sprake is van een of
meer commanditaire vennoten (stille vennoten), naast de gewone beherende vennoten.
Stille vennoten zijn personen die geld hebben ingebracht, maar niet werkzaam zijn binnen of
naast de vennootschap. De stille vennoten delen mee in de winst, maar bij verlies dragen zij
mee tot waar zij hebben ingebracht. Alle vennoten, behalve de commanditaire vennoten,
zijn bevoegd tot vertegenwoordiging, tenzij uitgesloten.
Eenmanszaak
Eenmanszaak = De eenmanszaak is de meest voorkomende rechtsvorm, maar is niet
wettelijk geregeld. Dit betekent dat er geen formele oprichtingsvereisten zijn. Er dient
worden ingeschreven in de KvK, zodat men terug te vinden is in het Handelsregister.
Inschrijving is voor iedere onderneming verplicht!
1.4 Europese rechtsvormen
Naast de zes Nederlandse rechtspersonen, de drie personenvennootschappen en de
eenmanszaak komen in Nederland ook drie Europese rechtsvormen voor. Dit zijn
supranationale rechtsvormen, zij vinden hun grondslag in de Europese wetgeving.
Europees Economisch Samenwerkingsverband, EESV
Societas Europaea, SE
Societas Cooperativa Europaea, SCE
3
Hoofdstuk 1: Introductie op het ondernemingsrecht
1.1 Definitie: onderneming.
Artikel 1 Wet op ondernemingsraden (Wor): Elk in de maatschappij als zelfstandige eenheid
optredend organisatorisch verband waarin krachtens arbeidsovereenkomst of krachtens
publiekrechtelijke aanstelling arbeid wordt verricht.
Hieronder valt bijvoorbeeld een eenmanszaak en een stichting.
Artikel 2 Handelsregisterbesluit (Hrb): Van een onderneming is sprake indien een voldoende
zelfstandig optredende organisatorische eenheid van een of meer personen bestaat waarin
door voldoende inbreng van arbeid of middelen, ten behoeve van derden diensten of
goederen worden geleverd of werken tot stand worden gebracht met het oogmerk daarmee
materieel voordeel te behalen.
Hieronder valt wel de eenmanszaak, maar een stichting niet (zie hiervoor ook lid 2).
1.2 Rechtsvormen in Nederland
Rechtspersonen en rechtssubjecten.
Een rechtssubject is een drager van rechten en plichten. Zowel een natuurlijk persoon als
een rechtspersoon kan een rechtssubject zijn. Iets wat geen drager van rechten en plichten
kan zijn is een rechtsobject (kan geen eigendom bezitten, schulden hebben of verplichtingen
worden opgelegd). Een voorbeeld van een rechtsobject is een huis of een hond.
Artikel 2:3 BW: Ondernemingen hebben een rechtspersoonlijkheid en zijn daarom
rechtspersonen. Op grond van artikel 2:5 BW worden rechtspersonen gelijkgesteld met
natuurlijke personen betreft het vermogensrecht.
Onder het ondernemingsrecht wordt met rechtspersonen ‘privaatrechtelijke
rechtspersonen’ bedoeld. Er zijn zes privaatrechtelijke rechtspersonen te onderscheiden:
Besloten vennootschap (met beperkte aansprakelijkheid), B.V.
Naamloze vennootschap, N.V.
Vereniging
Stichting
Coöperatie
Onderlinge waarborgmaatschappij, OWM
Besloten vennootschap = Dit is een rechtspersoon met een eigen kapitaal (een
kapitaalvennootschap). Het kapitaal is verkregen door het uitgeven van aandelen, hier is
geen minimumoprichtingskapitaal voor nodig. Een besloten vennootschap dient te worden
1
,opgericht met een notariële akte waarin statuten worden opgenomen. Daarnaast moet de
besloten vennootschap worden ingeschreven bij de KvK.
De besloten vennootschap is de meest populaire ondernemingsvorm vanwege de beperking
van aansprakelijkheid van bestuurders en aandeelhouders, de BV kan namelijk ook
aansprakelijk worden gesteld.
Naamloze vennootschap = De naamloze vennootschap is ook een kapitaalvennootschap met
beperkte aansprakelijkheid (net zoals de BV), maar de naamloze vennootschap heeft wel een
verplicht minimumoprichtingskapitaal. De naamloze vennootschap wordt op dezelfde wijze
als de besloten vennootschap opgericht: notariële akte met statuten en inschrijven bij de
Kvk.
Coöperatie = Een coöperatie is een verenigingsvorm waarbij een ledenorgaan verplicht is
(moet leden hebben om te kunnen starten). Deze rechtspersoon is gericht op winst en heeft
als doel het voorzien in stoffelijke behoefte van leden door het sluiten van overeenkomsten
met hen. Voorbeeld: sportschool. Een coöperatie wordt opgericht door een notariële akte en
dient te worden ingeschreven bij de KvK. De bestuurders zijn in beginsel niet aansprakelijk,
daarnaast is het mogelijk dat de aansprakelijkheid van leden ook wordt beperkt of
uitgesloten (net zoals de BV en NV).
Onderlinge waarborgmaatschappij = De onderlinge waarborgmaatschappij is hetzelfde als de
coöperatie. Het enige verschil is dat de OWM als doel moet hebben met zijn leden een
verzekeringsovereenkomst te sluiten.
Vereniging (formeel en informeel) = Een vereniging is een rechtspersoon met leden, maar is
niet gericht op winst. De behaalde winst mag niet worden uitgekeerd aan de leden. Een
formele vereniging moet worden opgericht met een notariële akte en ingeschreven bij de
KvK, de vereniging heeft dan volledige rechtsbevoegdheid. Een informele vereniging kan
zonder notariële akte worden opgericht, inschrijving in de KvK is optioneel, de vereniging
heeft informeel een beperkte rechtsbevoegdheid. Voorbeeld: voetbalvereniging.
Stichting = Een stichting is een rechtspersoon met in beginsel maar 1 orgaan. Daarnaast
heeft een stichting een ledenverbod en mag de stichting niet zijn gericht op winst. De
behaalde winst mag niet worden uitgekeerd aan bestuurders of anderen, tenzij de uitkering
van ideële of sociale aard is. Een stichting wordt opgericht door middel van een notariële
akte en moet worden ingeschreven in het Handelsregister.
Personenvennootschappen
Er zijn drie soorten personenvennootschappen te onderscheiden:
De maatschap (stille en openbare maatschap)
Vennootschap onder firma, V.O.F.
Commanditaire vennootschap, C.V.
2
, Maatschap = De maatschap is een vennootschapsverband waarin (al dan niet met
gebruikmaking van een gemeenschappelijke naam) een beroep of bedrijf wordt uitgeoefend.
Er worden dus beroeps- of bedrijfshandelingen verricht. Er wordt onderscheidt gemaakt
tussen de stille en openbare maatschap. De stille maatschap is bedoeld voor beroeps- of
bedrijfsuitoefening. De openbare maatschap is bedoeld voor beroepsuitoefening. De
openbare maatschap treedt naar buiten onder één naam, de stille maatschap niet. Een
maatschap wordt opgericht op basis van een overeenkomst waarbij iedereen iets inbrengt,
zodat er een gemeenschap ontstaat waarin er samen voordeel kan worden behaald. Een
maatschap kan mondeling worden afgesproken, maar dient wel ingeschreven te worden in
het Handelsregister. Het grootste verschil met de VOF en CV is dat de maatschap enkel
vertegenwoordigd kan worden indien alle maten een volmacht geven aan diegene die
handelt namens de maatschap.
Vennootschap onder firma = De vennootschap onder firma is gebaseerd op de maatschap.
Ze wordt op dezelfde wijze opgericht, maar dient ook ingeschreven te worden bij de KvK.
Een VOF is een vennootschap voor bedrijfsuitoefening, waarbij het bedrijf altijd onder
gemeenschappelijke naam wordt uitgeoefend. Alle vennoten zijn bevoegd tot
vertegenwoordiging, tenzij uitgesloten.
Commanditaire vennootschap = De commanditaire vennootschap is gebaseerd op de VOF en
wordt op dezelfde wijze opgericht. Het verschil met de VOF is dat er sprake is van een of
meer commanditaire vennoten (stille vennoten), naast de gewone beherende vennoten.
Stille vennoten zijn personen die geld hebben ingebracht, maar niet werkzaam zijn binnen of
naast de vennootschap. De stille vennoten delen mee in de winst, maar bij verlies dragen zij
mee tot waar zij hebben ingebracht. Alle vennoten, behalve de commanditaire vennoten,
zijn bevoegd tot vertegenwoordiging, tenzij uitgesloten.
Eenmanszaak
Eenmanszaak = De eenmanszaak is de meest voorkomende rechtsvorm, maar is niet
wettelijk geregeld. Dit betekent dat er geen formele oprichtingsvereisten zijn. Er dient
worden ingeschreven in de KvK, zodat men terug te vinden is in het Handelsregister.
Inschrijving is voor iedere onderneming verplicht!
1.4 Europese rechtsvormen
Naast de zes Nederlandse rechtspersonen, de drie personenvennootschappen en de
eenmanszaak komen in Nederland ook drie Europese rechtsvormen voor. Dit zijn
supranationale rechtsvormen, zij vinden hun grondslag in de Europese wetgeving.
Europees Economisch Samenwerkingsverband, EESV
Societas Europaea, SE
Societas Cooperativa Europaea, SCE
3
