Inhoud
KOP model................................................................................................................................................ 6
KOP model: theoretisch concept............................................................................................................ 6
KOP model: behandeling in 5 stappen................................................................................................... 7
Verhogen welbevinden: PPI’s (positieve preventies) zoals versterken van positieve emoties en
relaties…............................................................................................................................................... 7
Indien mogelijk: O wijzigen (steunbronnen zoeken, timemanagement,…). Doel op lange termijn:
werken aan P......................................................................................................................................... 7
KOP model: klinische bruikbaarheid...................................................................................................... 7
Kop schema: Exploratie van de…............................................................................................................. 8
Exploratie van de klachten wat en hoe?................................................................................................ 8
Exploratie de omstandigheden wat en hoe............................................................................................ 9
Exploratie van de Persoonlijke stijl wat en hoe......................................................................................9
Wat is stress........................................................................................................................................... 10
Bronnen van stress................................................................................................................................. 10
levensveranderingen........................................................................................................................... 11
Kleine irritaties.................................................................................................................................... 11
Chronische spanning........................................................................................................................... 11
Conflicten............................................................................................................................................ 12
Post-traumatische stress..................................................................................................................... 12
Effecten van stress................................................................................................................................. 12
De lichamelijke respons: GAS.............................................................................................................. 12
Proces.............................................................................................................................................. 12
gas: weerstandsfase......................................................................................................................... 13
Gas: uitputtingsfase......................................................................................................................... 13
stress en het brein............................................................................................................................... 13
effecten van stress........................................................................................................................... 14
factoren die stress verlichten................................................................................................................. 14
4.1. coping........................................................................................................................................... 14
Emotiegerichte coping...................................................................................................................... 15
probleemgerichte coping.................................................................................................................. 15
verwachtingen over zelfredzaamheid.................................................................................................. 15
voorspelbaarheid................................................................................................................................. 15
Psychologische weerbaarheid............................................................................................................. 15
psychologische weerbaarheid – veerkracht......................................................................................16
optimisme........................................................................................................................................... 16
sociale steun....................................................................................................................................... 16
focus op het lichaam........................................................................................................................... 16
stress behandelen.................................................................................................................................. 16
1
Psychodiagnostiek volwassenen
,stressgerelateerde stoornissen............................................................................................................... 16
aanpassingsstoornissen....................................................................................................................... 16
actueel: burn-out.............................................................................................................................. 17
acute stress stoornis........................................................................................................................... 17
posttraumatische stresstoornis.............................................................................................................. 18
ptss: risicofactoren.............................................................................................................................. 19
PTSS: (differentiële) diagnostiek.......................................................................................................... 19
Normale stemming................................................................................................................................. 20
normale stemming – stemmingsstoornis.............................................................................................20
stemmingstoornis................................................................................................................................... 21
type stemmingsstoornissen.................................................................................................................... 21
depressieve stemmingsstoornissen........................................................................................................ 22
depressieve stoornissen...................................................................................................................... 22
depressieve kenmerken................................................................................................................... 22
depressieve stoornissen: specificaties.............................................................................................. 22
depressieve stoornissen: cijfers........................................................................................................ 22
depressieve stoornissen: maatschappelijke impact..........................................................................22
depressieve stoornissen: diagnostiek...............................................................................................23
Persisterende depressieve stoornis (dysthemie).................................................................................24
premenstruele stemmingsstoornis...................................................................................................... 24
Bipolaire stoornissen.............................................................................................................................. 24
Bipolaire stoornis: kenmerken............................................................................................................. 24
Bipolaire stoornis I: manie................................................................................................................ 24
Bipolaire stoornis II: hypomanie....................................................................................................... 25
cyclothyme stoornis......................................................................................................................... 25
wat is angst?........................................................................................................................................... 25
angststoornissen.................................................................................................................................... 26
paniekstoornis..................................................................................................................................... 27
Overzicht cognitief- biologisch model van paniekstoornis................................................................27
paniekstoornis: diagnostiek.............................................................................................................. 28
fobische stoornissen............................................................................................................................ 29
specifieke fobie................................................................................................................................ 29
sociale-angststoornis (sociale fobie)................................................................................................. 29
agorafobie........................................................................................................................................ 30
Fobieën: theoretische perspectieven................................................................................................ 31
gegeneraliseerde angststoornis.......................................................................................................... 31
Obsessieve-compulsieve stoornis ocd.................................................................................................... 32
OCD: prevalentie................................................................................................................................. 32
OCD: diagnostiek................................................................................................................................. 32
OCD: differentiële diagnostiek............................................................................................................. 33
2
Psychodiagnostiek volwassenen
, overzicht.............................................................................................................................................. 33
Morfodysfore stoornis....................................................................................................................... 33
verzamelstoornis.............................................................................................................................. 34
trichotillomanie................................................................................................................................ 34
excoriatiestoornis............................................................................................................................. 34
inleiding.................................................................................................................................................. 35
aan middelen en verslaving gerelateerde stoornissen............................................................................35
stoornis door een middel teweeggebracht..........................................................................................35
Intoxicatie........................................................................................................................................ 35
ontrekkingssyndroom (=onthoudingsverschijnselen).......................................................................36
Verlsavingsstoornissen........................................................................................................................ 36
gebruik en misbruik................................................................................................................................ 37
experimenteren................................................................................................................................... 38
regelmatig gebruik.............................................................................................................................. 38
verslaving of afhankelijkheid............................................................................................................... 38
verslavende middelen............................................................................................................................ 38
dempende middelen............................................................................................................................ 38
alcohol.............................................................................................................................................. 39
benzodiazepinen.............................................................................................................................. 39
barbituraten..................................................................................................................................... 40
opiaten............................................................................................................................................. 40
stimulantia.......................................................................................................................................... 40
amfetaminen.................................................................................................................................... 41
ecstasy............................................................................................................................................. 41
cocaïne............................................................................................................................................. 41
nicotine............................................................................................................................................ 42
Hallucinoegene middelen.................................................................................................................... 42
marihuana........................................................................................................................................ 42
theoretische perspectieven.................................................................................................................... 43
diagnostisch proces................................................................................................................................ 43
vragenlijsten........................................................................................................................................ 43
diagnostisch proces en prevalentie........................................................................................................ 44
eetstoornissen..................................................................................................................................... 44
DSM 5 “voedings-en eetstoornissen”.................................................................................................. 44
diagnostisch proces............................................................................................................................. 45
prevalentie.......................................................................................................................................... 46
anorexia nervosa (=an).......................................................................................................................... 46
boulimia nervosa (bm)............................................................................................................................ 47
differentiaal diagnose tussen anorexia en boulimia.............................................................................48
eetbuistoornis......................................................................................................................................... 48
3
Psychodiagnostiek volwassenen
, factoren die bijdragen tot het ontstaan van voedings-en eetstoornissen...............................................49
volwassenen en eetstoornissen........................................................................................................... 49
slaap-waakstoornissen........................................................................................................................... 50
slaap.................................................................................................................................................... 50
slaap-waakstoornissen........................................................................................................................ 50
Diagnostisch proces: steeds combinatie psychologisch én medisch onderzoek..................................50
anmanese......................................................................................................................................... 50
slaapkliniek: polysomnografisch onderzoek (psg)............................................................................51
insomnia.............................................................................................................................................. 52
hypersomnilentiestoornis.................................................................................................................... 52
narcolepsie.......................................................................................................................................... 52
Slaapgebonden, ademhalingsstoornis = apneu...................................................................................53
slaap-waakstoornis gebonden aan circadiaans ritme..........................................................................53
parasomnia’s.......................................................................................................................................... 53
pavor nocturnus.................................................................................................................................. 53
slaapwandelen..................................................................................................................................... 53
remslaapgedragsstoornis.................................................................................................................... 54
nachtmerriestoornis............................................................................................................................ 54
stempel of geen stempel, that’s the question......................................................................................... 55
maatschappij?........................................................................................................................................ 55
het psychodiagnostisch proces............................................................................................................... 55
persoonlijkheid....................................................................................................................................... 55
temperament...................................................................................................................................... 56
karakter............................................................................................................................................... 56
persoonlijkheid.................................................................................................................................... 56
persoonlijkheids-stoornis........................................................................................................................ 57
classificatie of dimensionale benadering................................................................................................ 58
cluster classificatie volgens DSm-5......................................................................................................... 58
prevalentie............................................................................................................................................. 59
cluster a ‘odd’......................................................................................................................................... 59
paranoïde persoonlijkheidsstoornis..................................................................................................... 59
Differentiaal met mensen met paranoïde schizofrenie:....................................................................60
Prevalentie....................................................................................................................................... 60
schizoïde persoonlijkheidsstoornis....................................................................................................... 60
schizotypische ps................................................................................................................................ 60
cluster b ‘dramatic’................................................................................................................................. 61
antisociale persoonlijkheidsstoornis.................................................................................................... 61
borderline persoonlijkheidsstoornis..................................................................................................... 62
histrionische persoonlijkheidsstoornis................................................................................................. 63
narcistische persoonlijkheidsstoornis.................................................................................................. 64
4
Psychodiagnostiek volwassenen
KOP model................................................................................................................................................ 6
KOP model: theoretisch concept............................................................................................................ 6
KOP model: behandeling in 5 stappen................................................................................................... 7
Verhogen welbevinden: PPI’s (positieve preventies) zoals versterken van positieve emoties en
relaties…............................................................................................................................................... 7
Indien mogelijk: O wijzigen (steunbronnen zoeken, timemanagement,…). Doel op lange termijn:
werken aan P......................................................................................................................................... 7
KOP model: klinische bruikbaarheid...................................................................................................... 7
Kop schema: Exploratie van de…............................................................................................................. 8
Exploratie van de klachten wat en hoe?................................................................................................ 8
Exploratie de omstandigheden wat en hoe............................................................................................ 9
Exploratie van de Persoonlijke stijl wat en hoe......................................................................................9
Wat is stress........................................................................................................................................... 10
Bronnen van stress................................................................................................................................. 10
levensveranderingen........................................................................................................................... 11
Kleine irritaties.................................................................................................................................... 11
Chronische spanning........................................................................................................................... 11
Conflicten............................................................................................................................................ 12
Post-traumatische stress..................................................................................................................... 12
Effecten van stress................................................................................................................................. 12
De lichamelijke respons: GAS.............................................................................................................. 12
Proces.............................................................................................................................................. 12
gas: weerstandsfase......................................................................................................................... 13
Gas: uitputtingsfase......................................................................................................................... 13
stress en het brein............................................................................................................................... 13
effecten van stress........................................................................................................................... 14
factoren die stress verlichten................................................................................................................. 14
4.1. coping........................................................................................................................................... 14
Emotiegerichte coping...................................................................................................................... 15
probleemgerichte coping.................................................................................................................. 15
verwachtingen over zelfredzaamheid.................................................................................................. 15
voorspelbaarheid................................................................................................................................. 15
Psychologische weerbaarheid............................................................................................................. 15
psychologische weerbaarheid – veerkracht......................................................................................16
optimisme........................................................................................................................................... 16
sociale steun....................................................................................................................................... 16
focus op het lichaam........................................................................................................................... 16
stress behandelen.................................................................................................................................. 16
1
Psychodiagnostiek volwassenen
,stressgerelateerde stoornissen............................................................................................................... 16
aanpassingsstoornissen....................................................................................................................... 16
actueel: burn-out.............................................................................................................................. 17
acute stress stoornis........................................................................................................................... 17
posttraumatische stresstoornis.............................................................................................................. 18
ptss: risicofactoren.............................................................................................................................. 19
PTSS: (differentiële) diagnostiek.......................................................................................................... 19
Normale stemming................................................................................................................................. 20
normale stemming – stemmingsstoornis.............................................................................................20
stemmingstoornis................................................................................................................................... 21
type stemmingsstoornissen.................................................................................................................... 21
depressieve stemmingsstoornissen........................................................................................................ 22
depressieve stoornissen...................................................................................................................... 22
depressieve kenmerken................................................................................................................... 22
depressieve stoornissen: specificaties.............................................................................................. 22
depressieve stoornissen: cijfers........................................................................................................ 22
depressieve stoornissen: maatschappelijke impact..........................................................................22
depressieve stoornissen: diagnostiek...............................................................................................23
Persisterende depressieve stoornis (dysthemie).................................................................................24
premenstruele stemmingsstoornis...................................................................................................... 24
Bipolaire stoornissen.............................................................................................................................. 24
Bipolaire stoornis: kenmerken............................................................................................................. 24
Bipolaire stoornis I: manie................................................................................................................ 24
Bipolaire stoornis II: hypomanie....................................................................................................... 25
cyclothyme stoornis......................................................................................................................... 25
wat is angst?........................................................................................................................................... 25
angststoornissen.................................................................................................................................... 26
paniekstoornis..................................................................................................................................... 27
Overzicht cognitief- biologisch model van paniekstoornis................................................................27
paniekstoornis: diagnostiek.............................................................................................................. 28
fobische stoornissen............................................................................................................................ 29
specifieke fobie................................................................................................................................ 29
sociale-angststoornis (sociale fobie)................................................................................................. 29
agorafobie........................................................................................................................................ 30
Fobieën: theoretische perspectieven................................................................................................ 31
gegeneraliseerde angststoornis.......................................................................................................... 31
Obsessieve-compulsieve stoornis ocd.................................................................................................... 32
OCD: prevalentie................................................................................................................................. 32
OCD: diagnostiek................................................................................................................................. 32
OCD: differentiële diagnostiek............................................................................................................. 33
2
Psychodiagnostiek volwassenen
, overzicht.............................................................................................................................................. 33
Morfodysfore stoornis....................................................................................................................... 33
verzamelstoornis.............................................................................................................................. 34
trichotillomanie................................................................................................................................ 34
excoriatiestoornis............................................................................................................................. 34
inleiding.................................................................................................................................................. 35
aan middelen en verslaving gerelateerde stoornissen............................................................................35
stoornis door een middel teweeggebracht..........................................................................................35
Intoxicatie........................................................................................................................................ 35
ontrekkingssyndroom (=onthoudingsverschijnselen).......................................................................36
Verlsavingsstoornissen........................................................................................................................ 36
gebruik en misbruik................................................................................................................................ 37
experimenteren................................................................................................................................... 38
regelmatig gebruik.............................................................................................................................. 38
verslaving of afhankelijkheid............................................................................................................... 38
verslavende middelen............................................................................................................................ 38
dempende middelen............................................................................................................................ 38
alcohol.............................................................................................................................................. 39
benzodiazepinen.............................................................................................................................. 39
barbituraten..................................................................................................................................... 40
opiaten............................................................................................................................................. 40
stimulantia.......................................................................................................................................... 40
amfetaminen.................................................................................................................................... 41
ecstasy............................................................................................................................................. 41
cocaïne............................................................................................................................................. 41
nicotine............................................................................................................................................ 42
Hallucinoegene middelen.................................................................................................................... 42
marihuana........................................................................................................................................ 42
theoretische perspectieven.................................................................................................................... 43
diagnostisch proces................................................................................................................................ 43
vragenlijsten........................................................................................................................................ 43
diagnostisch proces en prevalentie........................................................................................................ 44
eetstoornissen..................................................................................................................................... 44
DSM 5 “voedings-en eetstoornissen”.................................................................................................. 44
diagnostisch proces............................................................................................................................. 45
prevalentie.......................................................................................................................................... 46
anorexia nervosa (=an).......................................................................................................................... 46
boulimia nervosa (bm)............................................................................................................................ 47
differentiaal diagnose tussen anorexia en boulimia.............................................................................48
eetbuistoornis......................................................................................................................................... 48
3
Psychodiagnostiek volwassenen
, factoren die bijdragen tot het ontstaan van voedings-en eetstoornissen...............................................49
volwassenen en eetstoornissen........................................................................................................... 49
slaap-waakstoornissen........................................................................................................................... 50
slaap.................................................................................................................................................... 50
slaap-waakstoornissen........................................................................................................................ 50
Diagnostisch proces: steeds combinatie psychologisch én medisch onderzoek..................................50
anmanese......................................................................................................................................... 50
slaapkliniek: polysomnografisch onderzoek (psg)............................................................................51
insomnia.............................................................................................................................................. 52
hypersomnilentiestoornis.................................................................................................................... 52
narcolepsie.......................................................................................................................................... 52
Slaapgebonden, ademhalingsstoornis = apneu...................................................................................53
slaap-waakstoornis gebonden aan circadiaans ritme..........................................................................53
parasomnia’s.......................................................................................................................................... 53
pavor nocturnus.................................................................................................................................. 53
slaapwandelen..................................................................................................................................... 53
remslaapgedragsstoornis.................................................................................................................... 54
nachtmerriestoornis............................................................................................................................ 54
stempel of geen stempel, that’s the question......................................................................................... 55
maatschappij?........................................................................................................................................ 55
het psychodiagnostisch proces............................................................................................................... 55
persoonlijkheid....................................................................................................................................... 55
temperament...................................................................................................................................... 56
karakter............................................................................................................................................... 56
persoonlijkheid.................................................................................................................................... 56
persoonlijkheids-stoornis........................................................................................................................ 57
classificatie of dimensionale benadering................................................................................................ 58
cluster classificatie volgens DSm-5......................................................................................................... 58
prevalentie............................................................................................................................................. 59
cluster a ‘odd’......................................................................................................................................... 59
paranoïde persoonlijkheidsstoornis..................................................................................................... 59
Differentiaal met mensen met paranoïde schizofrenie:....................................................................60
Prevalentie....................................................................................................................................... 60
schizoïde persoonlijkheidsstoornis....................................................................................................... 60
schizotypische ps................................................................................................................................ 60
cluster b ‘dramatic’................................................................................................................................. 61
antisociale persoonlijkheidsstoornis.................................................................................................... 61
borderline persoonlijkheidsstoornis..................................................................................................... 62
histrionische persoonlijkheidsstoornis................................................................................................. 63
narcistische persoonlijkheidsstoornis.................................................................................................. 64
4
Psychodiagnostiek volwassenen