Prof. Vangoitsenhoven
1. Inleiding ziekte & veroudering
1.1 Situering discipline pathologische fysiologie
Overzicht
EXAMEN: cursustekst = basis
=> kennen
Pathologische fysiologie = hypothese & nadenken over ganse organisme
=> nodig in differentiaaldiagnose & onderzoek
1.2 ziekte
Activiteit
Wat is normaal & wat is abnormaal
Ziekteactiviteit kan acuut of chronisch zijn
=> ziekte van Chron (= chronisch)
=> buikgriep (= acuut)
Kan er volledige genezing zijn
= restitutio ad interim
Bij chronische pathologie
=> is er effect op reserves?
=> bv. Is longcapaciteit achteruit
Evolutie
Verschillende schadelijke factoren
CHEMISCH:
1. Caustisch
Zuren: chemische reacties
Wat kan zuur doen?
- Eiwit denatureren (= vorm veranderen)
- Ceviche => koken met zuurtegraad, op basis van zuur
vis bereiden
1
, Prof. Vangoitsenhoven
2. Toxines/milieu
Toxines kunnen effect veroorzaken in lichaam
Bv. Cholera effect op CFTR
= kanaal betrokken bij cystic fibrosis
Bv. Asbest
= kankerverwekkend -> ontsteking in pleura
3. Genotsmiddelen, drugs & voeding
Bv. Roken effect op veel delen lichaam
- Bloedvaten
- Longen
- Mond
FYSISCH:
1. Mechanische trauma
2. Overbelasting
3. UV (zon) & ioniserende straling
2
, Prof. Vangoitsenhoven
INFECTIE <-> INFLAMMATIE:
Inflammatie: ontsteking (rubor, dolor, calor)
=> kan door verschillende oorzaken
Infectie: inflammatie veroorzaakt door ander mechanisme dat ontsteking veroorzaakt
HYPOXIE - ISCHEMIE
-> kan problemen leveren aan mensen met longaandoeningen/hartproblemen
Systemische effecten hypoxie
- Verhoging ademhaling
- Verhoogde hartslag
- Effect perifere bloedvaten
Lokale effecten hypoxie
!! Ook verhoging ademhaling & hartslag
=> macroprocessen
Als langdurig hypoxische omstandigheden, dan
kan effect hebben op kleiner niveau
Bv. Nieuwe bloedvatvorming stimuleren
(= angiogenese)
+meer rbc aanmaken
+andere substraten dan O2 gebruiken
Terrein: lichaam op zichzelf is terrein waar ziektes zich kunnen afspelen
GENETISCHE FACTOREN:
1. Mendeliaans: 1 gen
Bv. Mucoviscidose -> CFTR gen
CFTR: chloorkanalen verantwoordelijk voor mucoviscidose
& deze zorgen voor verstopping luchtwegen
& zorgen ook voor verstopping in pancreas
!! Moet rekening houden met welke mutatie CFTR
=> soms geen eiwitproductie, soms probleem conductantie, …
3
, Prof. Vangoitsenhoven
2. Multifactorieel - polygenisch
Bv. Overgewicht door verschillende factoren bepaald
=> 40-70% lichaamsgewicht genetisch bepaald
=> mensen met overgewicht niet te snel stigmatiseren
3. Ras
Bv. Mensen met aziatische achtergrond hebben sneller type II diabetes
Voorbeeld: hongerwinter 2014-2015
=> meer kans op diabetes type II
In hongerwinter (einde WOII)
-> hebben rantsoenering moeten invoeren
-> x-as: rantsoenering in kilocal in winter & voorjaar
-> y-as: % blootgestelde of niet blootgestelde broers/zussen
Als samenvattende lijn, dan zien dat ze er heel stuk onder
liggen
DUS: aantal DNA methylatie verschilt bij baby’s geboren na
zwangerschap tijdens hongerwinter
& hogere kans op overgewicht/obesitas
OMGEVINGSFACTOREN
- Voeding
- Hygiëne
- Stress
- Hoogte, t°
Pathologisch
Wat is abnormaal/pathologisch?
Bv. Fenylketonurie (= PKU)
- kinderen geboren met probleem n dit enzyme, qua IQ lager scoren dan normale populatie
- Geen overlap & geen twijfel over
!! Opsporen via hielprik
=> dan kan rekening houden met hoeveel fenylalanine aangeboden
=> kan dan kinderen normaal IQ laten krijgen
MAAR: meeste aandoeningen veel moeilijker
Bv. Diabetes
- Diastolische bloeddruk < 90 = goed
- Diastolische bloeddruk > 100 = slecht
LET OP: is geen duidelijke overgang, moet inschatting
maken als patiënt voor u zit
4
1. Inleiding ziekte & veroudering
1.1 Situering discipline pathologische fysiologie
Overzicht
EXAMEN: cursustekst = basis
=> kennen
Pathologische fysiologie = hypothese & nadenken over ganse organisme
=> nodig in differentiaaldiagnose & onderzoek
1.2 ziekte
Activiteit
Wat is normaal & wat is abnormaal
Ziekteactiviteit kan acuut of chronisch zijn
=> ziekte van Chron (= chronisch)
=> buikgriep (= acuut)
Kan er volledige genezing zijn
= restitutio ad interim
Bij chronische pathologie
=> is er effect op reserves?
=> bv. Is longcapaciteit achteruit
Evolutie
Verschillende schadelijke factoren
CHEMISCH:
1. Caustisch
Zuren: chemische reacties
Wat kan zuur doen?
- Eiwit denatureren (= vorm veranderen)
- Ceviche => koken met zuurtegraad, op basis van zuur
vis bereiden
1
, Prof. Vangoitsenhoven
2. Toxines/milieu
Toxines kunnen effect veroorzaken in lichaam
Bv. Cholera effect op CFTR
= kanaal betrokken bij cystic fibrosis
Bv. Asbest
= kankerverwekkend -> ontsteking in pleura
3. Genotsmiddelen, drugs & voeding
Bv. Roken effect op veel delen lichaam
- Bloedvaten
- Longen
- Mond
FYSISCH:
1. Mechanische trauma
2. Overbelasting
3. UV (zon) & ioniserende straling
2
, Prof. Vangoitsenhoven
INFECTIE <-> INFLAMMATIE:
Inflammatie: ontsteking (rubor, dolor, calor)
=> kan door verschillende oorzaken
Infectie: inflammatie veroorzaakt door ander mechanisme dat ontsteking veroorzaakt
HYPOXIE - ISCHEMIE
-> kan problemen leveren aan mensen met longaandoeningen/hartproblemen
Systemische effecten hypoxie
- Verhoging ademhaling
- Verhoogde hartslag
- Effect perifere bloedvaten
Lokale effecten hypoxie
!! Ook verhoging ademhaling & hartslag
=> macroprocessen
Als langdurig hypoxische omstandigheden, dan
kan effect hebben op kleiner niveau
Bv. Nieuwe bloedvatvorming stimuleren
(= angiogenese)
+meer rbc aanmaken
+andere substraten dan O2 gebruiken
Terrein: lichaam op zichzelf is terrein waar ziektes zich kunnen afspelen
GENETISCHE FACTOREN:
1. Mendeliaans: 1 gen
Bv. Mucoviscidose -> CFTR gen
CFTR: chloorkanalen verantwoordelijk voor mucoviscidose
& deze zorgen voor verstopping luchtwegen
& zorgen ook voor verstopping in pancreas
!! Moet rekening houden met welke mutatie CFTR
=> soms geen eiwitproductie, soms probleem conductantie, …
3
, Prof. Vangoitsenhoven
2. Multifactorieel - polygenisch
Bv. Overgewicht door verschillende factoren bepaald
=> 40-70% lichaamsgewicht genetisch bepaald
=> mensen met overgewicht niet te snel stigmatiseren
3. Ras
Bv. Mensen met aziatische achtergrond hebben sneller type II diabetes
Voorbeeld: hongerwinter 2014-2015
=> meer kans op diabetes type II
In hongerwinter (einde WOII)
-> hebben rantsoenering moeten invoeren
-> x-as: rantsoenering in kilocal in winter & voorjaar
-> y-as: % blootgestelde of niet blootgestelde broers/zussen
Als samenvattende lijn, dan zien dat ze er heel stuk onder
liggen
DUS: aantal DNA methylatie verschilt bij baby’s geboren na
zwangerschap tijdens hongerwinter
& hogere kans op overgewicht/obesitas
OMGEVINGSFACTOREN
- Voeding
- Hygiëne
- Stress
- Hoogte, t°
Pathologisch
Wat is abnormaal/pathologisch?
Bv. Fenylketonurie (= PKU)
- kinderen geboren met probleem n dit enzyme, qua IQ lager scoren dan normale populatie
- Geen overlap & geen twijfel over
!! Opsporen via hielprik
=> dan kan rekening houden met hoeveel fenylalanine aangeboden
=> kan dan kinderen normaal IQ laten krijgen
MAAR: meeste aandoeningen veel moeilijker
Bv. Diabetes
- Diastolische bloeddruk < 90 = goed
- Diastolische bloeddruk > 100 = slecht
LET OP: is geen duidelijke overgang, moet inschatting
maken als patiënt voor u zit
4
