DEEL 1
HOOFDSTUK 1: WAT IS RECHT
Recht = het geheel van regels die ontworpen zijn door de wetgevende macht met als doel de
orde te handhaven. De reglementering moet afdwingbaar zijn, zodat sancties kunnen
opgelegd worden.
1:
1. Geheel van gedragsregels
2. Rechtsregels worden opgelegd dr het gezag vd gemeenschap
3. doel is ordening van de maatschappij (letterlijk: ruimtelijke ordening)
4. rechtsregels die worden gehandhaafd door het maatschappelijk gezag
EEN GEHEEL VAN GEDRAGSREGELS
- De juridische regels schrijven een bepaald gedrag voor. Zij formuleren een bevel of
een verbod, ook al wordt dit niet altijd nageleefd. Bijv.: verkeersrecht: doorrijden bij
groen, stoppen bij rood
o Deze rechtsregels hebben een algemene draagwijdte & van toepassing op iedereen ( in
die bepaalde situatie) ze zijn dan ook meestal abstract geformuleerd. bijv. koop-
verkoop: leveren en betalen: van laptop, brood, cd
o Voornamelijk om gedragsregels, bevat recht ook voorschriften die voor een kader
moeten zorgen waarbinnen men zich op een bepaalde manier moet gedragen
bijv. grondwettelijk recht, gerechtelijk recht: hoe een rechtszaak beginnen, hoe
parlementair worden
2. RECHTSREGELS WORDEN OPGELEGD DOOR HET GEZAG VAN DE GEMEENSCHAP
soorten gedragsregels, bijv.= morele, religieuze, sportieve, enz. Rechtsregels onderscheiden zich
hiervan omdat de gehele gemeenschap dergelijke gedragsregels tot rechtsnorm heeft gemaakt.
DOEL IS DE ORDENING VAN DE MAATSCHAPPIJ
, DE RECHTSREGELS WORDEN GEHANDHAAFD DOOR HET MAATSCHAPPELIJK
GEZAG
In onze maatschappij zijn er bepaalde overheidsinstellingen die de rechtsregels moeten
uitvoeren (uitvoerende macht) en de overtreding moeten sanctioneren (rechterlijke macht).
ONDERSCHEIDEN RECHTSTAKKEN:
à privaatrecht: regelt de verhoudingen tussen burgers onderling.
à publiek recht: uitoefening van het staatsgezag & verhouding tussen de overheid &
burger en tss de overheidsorganen onderling.
PRIVAATRECHT:
1. burgerlijk recht
burgerlijk recht regelt de betrekkingen tussen de burgers onderling in het algemeen.
- Ih BW + omvat het personen- en familierecht, het vermogensrecht en het familiaal
vermogensrecht.
2. handelsrecht
= in de eerste plaats terug te vinden in het Wetboek van Koophandel
- ook in een groot aantal bijzondere wetten (bijv. Wetboek van
Vennootschapen, Wet op de jaarrekening, …
- DOEL= aantal specifieke verrichtingen in het economisch leven te
regelen omdat ze niet in het algemeen burgerlijk recht terug te
vinden zijn.
3. privaatrechtelijk procesrecht
= regelt de middelen en procedures die nodig zijn om de naleving van het
privaatrecht te verzekeren.
hierin vinden we de inrichting en de bevoegdheid van de rechtbanken terug en
hoe de procedure voor de rechtbanken moet verlopen
, PUBLIEK RECHT:
1. grondwettelijk recht of staatsrecht
= regelt de staatsinrichting (grondgebied, staatsvorm, uitoefening der machten)
& de fundamentele rechtsbescherming van de burgers tegenover de staat via
grondwettelijke rechten en vrijheden
- id Grondwet & in de bijzondere wetten (= wetten die met een bijzondere meerderheid
zijn aangenomen en die bepaalde algemene beginselen uit de Grondwet uitwerken).
2. administratief recht
= de organisatie en werking (personeel, goederen, handelingen) van de uitvoerende macht
- aanvulling van het staatsrecht
- o.a. het gemeente- en provincierecht, stedenbouw en ruimtelijke ordening, milieurecht
- grondwettelijk en administratief recht hebben veel raakpunten.
3. strafrecht
= geeft aan wat een strafbaar feit (misdrijf) is & bepaalt de straf.
- in het Strafwetboek of in wetten en decreten
4. strafprocesrecht
= bepaalt hoe misdrijven worden opgespoord, vastgesteld, vervolgd en bestraft.
- wijkt af van de burgerrechtelijke procedure.
5. =scaal recht
overheid heeft financiële middelen nodig om te kunnen werken. Deze middelen worden
opgehaald via belastingen.
- wat er belast wordt beslist
6. sociaal zekerheidsrecht
zonder inkomen zit, kan via dit vangnet toch een inkomen verkrijgen (bijv.
ziekteuitkering, …
, DE BRONNEN VAN HET BELGISCH RECHT
Ik Eet Graag Warme Uien Rauw of Gekookt
1. INTERNATIONALE VERDRAGEN
= Om samenwerking met andere landen te
vergemakkelijken, worden vaak internationale
verdragen afgesloten.
A. verdragen die niet direct werkend zijn: de
nationale wetgever moet dan bepaalde
afspraken overnemen in het nationaal recht.
B. verdragen met directe werking: de
afgesproken rechtsregels moeten dan NIET
eerst in nationaal recht omgezet worden.
o Dit primeert dan ook op nationale wetgeving.
C. verdragen die een soevereiniteitsdelegatie aan een internationaal orgaan inhouden =
een deel van de wetten en rechtspraak zal dan door internationale organen gebeuren,
NIET meer door de nationale.
vb. EVRM: Europees verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele
vrijheden (4/11/1950): vb. recht op leven, recht op eerlijk proces, ..
2. EUROPEES RECHT
-speciale plaats id Belgische rechtsorde.
-Basis is het Verdrag tot oprichting van de Europese Economische Unie (25 maart 1957) =
directe werking & primeert dus op de Belgische wetten.
- Het Europees recht w stelselmatig aangevuld via
o Verordeningen (direct toepasbaar recht)
o Richtlijnen (een bevel tot de lidstaten om hun nationale wetgeving in een
bepaalde zin aan te passen).
3. DE GRONDWET
= hoogste norm. Bepaalt fundamentele regels voor de uitoefening vh staatsgezag
(werking en organisatie) & verhouding tot de burgers (grondwettelijke rechten en
plichten).
HOOFDSTUK 1: WAT IS RECHT
Recht = het geheel van regels die ontworpen zijn door de wetgevende macht met als doel de
orde te handhaven. De reglementering moet afdwingbaar zijn, zodat sancties kunnen
opgelegd worden.
1:
1. Geheel van gedragsregels
2. Rechtsregels worden opgelegd dr het gezag vd gemeenschap
3. doel is ordening van de maatschappij (letterlijk: ruimtelijke ordening)
4. rechtsregels die worden gehandhaafd door het maatschappelijk gezag
EEN GEHEEL VAN GEDRAGSREGELS
- De juridische regels schrijven een bepaald gedrag voor. Zij formuleren een bevel of
een verbod, ook al wordt dit niet altijd nageleefd. Bijv.: verkeersrecht: doorrijden bij
groen, stoppen bij rood
o Deze rechtsregels hebben een algemene draagwijdte & van toepassing op iedereen ( in
die bepaalde situatie) ze zijn dan ook meestal abstract geformuleerd. bijv. koop-
verkoop: leveren en betalen: van laptop, brood, cd
o Voornamelijk om gedragsregels, bevat recht ook voorschriften die voor een kader
moeten zorgen waarbinnen men zich op een bepaalde manier moet gedragen
bijv. grondwettelijk recht, gerechtelijk recht: hoe een rechtszaak beginnen, hoe
parlementair worden
2. RECHTSREGELS WORDEN OPGELEGD DOOR HET GEZAG VAN DE GEMEENSCHAP
soorten gedragsregels, bijv.= morele, religieuze, sportieve, enz. Rechtsregels onderscheiden zich
hiervan omdat de gehele gemeenschap dergelijke gedragsregels tot rechtsnorm heeft gemaakt.
DOEL IS DE ORDENING VAN DE MAATSCHAPPIJ
, DE RECHTSREGELS WORDEN GEHANDHAAFD DOOR HET MAATSCHAPPELIJK
GEZAG
In onze maatschappij zijn er bepaalde overheidsinstellingen die de rechtsregels moeten
uitvoeren (uitvoerende macht) en de overtreding moeten sanctioneren (rechterlijke macht).
ONDERSCHEIDEN RECHTSTAKKEN:
à privaatrecht: regelt de verhoudingen tussen burgers onderling.
à publiek recht: uitoefening van het staatsgezag & verhouding tussen de overheid &
burger en tss de overheidsorganen onderling.
PRIVAATRECHT:
1. burgerlijk recht
burgerlijk recht regelt de betrekkingen tussen de burgers onderling in het algemeen.
- Ih BW + omvat het personen- en familierecht, het vermogensrecht en het familiaal
vermogensrecht.
2. handelsrecht
= in de eerste plaats terug te vinden in het Wetboek van Koophandel
- ook in een groot aantal bijzondere wetten (bijv. Wetboek van
Vennootschapen, Wet op de jaarrekening, …
- DOEL= aantal specifieke verrichtingen in het economisch leven te
regelen omdat ze niet in het algemeen burgerlijk recht terug te
vinden zijn.
3. privaatrechtelijk procesrecht
= regelt de middelen en procedures die nodig zijn om de naleving van het
privaatrecht te verzekeren.
hierin vinden we de inrichting en de bevoegdheid van de rechtbanken terug en
hoe de procedure voor de rechtbanken moet verlopen
, PUBLIEK RECHT:
1. grondwettelijk recht of staatsrecht
= regelt de staatsinrichting (grondgebied, staatsvorm, uitoefening der machten)
& de fundamentele rechtsbescherming van de burgers tegenover de staat via
grondwettelijke rechten en vrijheden
- id Grondwet & in de bijzondere wetten (= wetten die met een bijzondere meerderheid
zijn aangenomen en die bepaalde algemene beginselen uit de Grondwet uitwerken).
2. administratief recht
= de organisatie en werking (personeel, goederen, handelingen) van de uitvoerende macht
- aanvulling van het staatsrecht
- o.a. het gemeente- en provincierecht, stedenbouw en ruimtelijke ordening, milieurecht
- grondwettelijk en administratief recht hebben veel raakpunten.
3. strafrecht
= geeft aan wat een strafbaar feit (misdrijf) is & bepaalt de straf.
- in het Strafwetboek of in wetten en decreten
4. strafprocesrecht
= bepaalt hoe misdrijven worden opgespoord, vastgesteld, vervolgd en bestraft.
- wijkt af van de burgerrechtelijke procedure.
5. =scaal recht
overheid heeft financiële middelen nodig om te kunnen werken. Deze middelen worden
opgehaald via belastingen.
- wat er belast wordt beslist
6. sociaal zekerheidsrecht
zonder inkomen zit, kan via dit vangnet toch een inkomen verkrijgen (bijv.
ziekteuitkering, …
, DE BRONNEN VAN HET BELGISCH RECHT
Ik Eet Graag Warme Uien Rauw of Gekookt
1. INTERNATIONALE VERDRAGEN
= Om samenwerking met andere landen te
vergemakkelijken, worden vaak internationale
verdragen afgesloten.
A. verdragen die niet direct werkend zijn: de
nationale wetgever moet dan bepaalde
afspraken overnemen in het nationaal recht.
B. verdragen met directe werking: de
afgesproken rechtsregels moeten dan NIET
eerst in nationaal recht omgezet worden.
o Dit primeert dan ook op nationale wetgeving.
C. verdragen die een soevereiniteitsdelegatie aan een internationaal orgaan inhouden =
een deel van de wetten en rechtspraak zal dan door internationale organen gebeuren,
NIET meer door de nationale.
vb. EVRM: Europees verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele
vrijheden (4/11/1950): vb. recht op leven, recht op eerlijk proces, ..
2. EUROPEES RECHT
-speciale plaats id Belgische rechtsorde.
-Basis is het Verdrag tot oprichting van de Europese Economische Unie (25 maart 1957) =
directe werking & primeert dus op de Belgische wetten.
- Het Europees recht w stelselmatig aangevuld via
o Verordeningen (direct toepasbaar recht)
o Richtlijnen (een bevel tot de lidstaten om hun nationale wetgeving in een
bepaalde zin aan te passen).
3. DE GRONDWET
= hoogste norm. Bepaalt fundamentele regels voor de uitoefening vh staatsgezag
(werking en organisatie) & verhouding tot de burgers (grondwettelijke rechten en
plichten).
