Leerdoelen Strafrecht
Doelstellingen:
De algemene begrippen uit het strafproces definiëren en toepassen op een eenvoudige
casus.
De opsporing en vervolging van de verdachte in een rechtstatelijke context beschrijven en
toepassen op een eenvoudige casus.
Het rechterlijk beslismodel uitleggen en toepassen op een eenvoudige casus.
De voorwaarden voor strafbaarheid noemen, definiëren en toepassen op een eenvoudige
casus.
In een eenvoudige casus vaststellen of er sprake is van beperking van strafbaarheid.
Een strafrechtelijk vonnis analyseren en de essentie in eigen woorden weergeven.
Leerdoelen week 1; de student kan:
Het verband tussen het geweldsmonopolie van de overheid en het verbod tot eigenrichting
uitleggen;
Geweldsmonopolie: de overheid (Openbaar Ministerie) heeft een alleenrecht op het gebruikmaken
van geweld en het vervolgen van strafbare feiten. Het voorkomen van eigenrichting gebeurt door
de geweldsmonopolie en het monopolie op straffen. Burgers mogen geen geweldgebruiken en ook
niet straffen. Alleen de politie is bevoegd om geweld te gebruiken en alleen de rechterlijke macht
mag straffen. De staat heeft het monopolie op straffen.
Verbod op eigenrichting: het verbod op het eigenhandig oplossen van strafrechtelijke kwesties
zonder dat er een (straf)rechterlijke procedure aan te pas komt→ Door het verbod op eigenrichting
is er wel iemand nodig die sommige zaken met geweld kan oplossen en dit is overgelaten aan de
overheid (met name de politie).
Het begrip legaliteitsbeginsel definiëren en dit beginsel toepassen op een eenvoudige casus;
Legaliteitsbeginsel, art. 1 Sr: ‘Geen feit is strafbaar dan uit kracht van een daaraan voorafgegane
wettelijke strafbepaling’. Je kunt alleen vervolgd worden voor een strafbaar feit wanneer dit bij wet
geregeld is. Dus iets is pas strafbaar als er een artikel in de wet is terug te vinden dat betrekking
heeft op het bepaalde gedrag. Betekent voor Sr: alleen wat in de wet geschreven is, is strafbaar.
Verbod op terugwerkende
kracht
Op het moment dat er op
bijv. 1 mei 2019 verboden
,wordt dat de drug 4FA
gebruikt mag
Worden, kun je hier niet op
1 april 2019 voor vervolgd
worden. (art. 1 lid 2 Sr)
Lex certa-beginsel
Het moet voor ons allen
duidelijk zijn welke
gedragingen strafbaar zijn
Verbod op terugwerkende kracht, art. 1 lid 2 Sr: op het moment dat er op bijv. 1 mei 2019 verboden
wordt dat de drug 4FA gebruikt mag worden, kun je hier niet op 1 april 2019 voor vervolgd worden.
Lex certa-beginsel: Het moet voor ons allen duidelijk zijn welke gedragingen strafbaar zijn.
Zie opdr. 2 week 1
Strafbare feiten onderscheiden in misdrijven en overtredingen;
Misdrijven, boek 2; misdrijven staan beschreven in het tweede boek van Strafrecht: zijn meer
ernstige delicten dan bij overtredingen.
Overtredingen, boek 3; overtredingen staan beschreven in het derde boek van Strafrecht:
Het verschil tussen misdrijven en overtredingen is van belang bij; het toepassen van
dwangmiddelen. Bijvoorbeeld een poging of medeplichtigheid tot een overtreding is niet strafbaar
maar een poging en medeplichtigheid tot mishandeling is wel strafbaar. En bij procesrechtelijke
reden: de indeling naar misdrijven en overtredingen bepaalt welk soort rechter bevoegd.
Het verschil aangeven tussen formeel en materieel strafrecht en deze begrippen toepassen op een
eenvoudige casus;
Formeel strafrecht: regelt onder meer de opsporing van strafbare feiten, de bevoegdheid van het
OM tot strafvordering, en bevat verder voorschriften over onder meer de terechtzitting, de
rechtsmiddelen en de tenuitvoerlegging van de
opgelegde sancties. Het gaat hier over de procedure.
Het wetboek van Strafvordering is het formele
strafrecht.
, Materieel strafrecht: geeft aan welke feiten strafbaar zijn, wie dader is en met welke sancties het
plegen van die feiten kan worden bestraft. Het gaat hier over de inhoud. Het wetboek van Strafrecht
is het materiele strafrecht.
Het materiële strafrecht ziet met name op de vraag welke menselijke gedraging(en) strafbaar zijn en
welke sancties op het plegen van een bepaald strafbaar gesteld gedrag dienen te volgen. Het
formele strafrecht bevat voorschriften die omschrijven hoe de strafrechtelijke procedure dient
plaats te vinden.
De vier voorwaarden voor een strafbaar feit benoemen en toepassen op een eenvoudige casus;
Wanneer spreek je van een strafbaar feit, er zijn vier voorwaarden:
1. Menselijke gedraging, er moet sprake zijn van een menselijke gedraging (een gewilde, bewuste
spierbeweging), een gedachte is dus niet strafbaar.
2. Delictsomschrijving (bestanddelen), het gedrag (de menselijke gedraging) moet vallen binnen
een delictsomschrijving. Er moet een wetsartikel in het strafrecht zijn die past bij de gedraging. Is
een specifieke geschreven voorwaarden voor strafbaarheid.
3. Wederrechtelijkheid (elementen), het feit moet wederrechtelijk zijn. Het moet in strijd zijn met
het recht/ met het handelen is een bepaalde norm geschonden. Hiervan is geen sprake wanneer
er een rechtvaardigingsgrond aanwezig is. Wederrechtelijkheid is een algemene ongeschreven
voorwaarden voor strafbaarheid.
4. Schuld = verwijtbaarheid (elementen), er moet sprake zijn van verwijtbaarheid, schuld. Er is
geen straf zonder schuld. Hiervan is geen sprake wanneer er een schuldrechtvaardigingsgrond
aanwezig is, bijv. omdat iemand heeft gehandeld onder invloed van een psychische stoornis. Als
er geen individuele schuld (verwijtbaarheid) is dan kan er geen straf worden opgelegd. Schuld is
een algemene ongeschreven voorwaarden voor strafbaarheid.
Elke strafbepaling staat:
- een delictsomschrijving
(alle bestanddelen samen)
- kwalificatie (juridisch
etiket)
Doelstellingen:
De algemene begrippen uit het strafproces definiëren en toepassen op een eenvoudige
casus.
De opsporing en vervolging van de verdachte in een rechtstatelijke context beschrijven en
toepassen op een eenvoudige casus.
Het rechterlijk beslismodel uitleggen en toepassen op een eenvoudige casus.
De voorwaarden voor strafbaarheid noemen, definiëren en toepassen op een eenvoudige
casus.
In een eenvoudige casus vaststellen of er sprake is van beperking van strafbaarheid.
Een strafrechtelijk vonnis analyseren en de essentie in eigen woorden weergeven.
Leerdoelen week 1; de student kan:
Het verband tussen het geweldsmonopolie van de overheid en het verbod tot eigenrichting
uitleggen;
Geweldsmonopolie: de overheid (Openbaar Ministerie) heeft een alleenrecht op het gebruikmaken
van geweld en het vervolgen van strafbare feiten. Het voorkomen van eigenrichting gebeurt door
de geweldsmonopolie en het monopolie op straffen. Burgers mogen geen geweldgebruiken en ook
niet straffen. Alleen de politie is bevoegd om geweld te gebruiken en alleen de rechterlijke macht
mag straffen. De staat heeft het monopolie op straffen.
Verbod op eigenrichting: het verbod op het eigenhandig oplossen van strafrechtelijke kwesties
zonder dat er een (straf)rechterlijke procedure aan te pas komt→ Door het verbod op eigenrichting
is er wel iemand nodig die sommige zaken met geweld kan oplossen en dit is overgelaten aan de
overheid (met name de politie).
Het begrip legaliteitsbeginsel definiëren en dit beginsel toepassen op een eenvoudige casus;
Legaliteitsbeginsel, art. 1 Sr: ‘Geen feit is strafbaar dan uit kracht van een daaraan voorafgegane
wettelijke strafbepaling’. Je kunt alleen vervolgd worden voor een strafbaar feit wanneer dit bij wet
geregeld is. Dus iets is pas strafbaar als er een artikel in de wet is terug te vinden dat betrekking
heeft op het bepaalde gedrag. Betekent voor Sr: alleen wat in de wet geschreven is, is strafbaar.
Verbod op terugwerkende
kracht
Op het moment dat er op
bijv. 1 mei 2019 verboden
,wordt dat de drug 4FA
gebruikt mag
Worden, kun je hier niet op
1 april 2019 voor vervolgd
worden. (art. 1 lid 2 Sr)
Lex certa-beginsel
Het moet voor ons allen
duidelijk zijn welke
gedragingen strafbaar zijn
Verbod op terugwerkende kracht, art. 1 lid 2 Sr: op het moment dat er op bijv. 1 mei 2019 verboden
wordt dat de drug 4FA gebruikt mag worden, kun je hier niet op 1 april 2019 voor vervolgd worden.
Lex certa-beginsel: Het moet voor ons allen duidelijk zijn welke gedragingen strafbaar zijn.
Zie opdr. 2 week 1
Strafbare feiten onderscheiden in misdrijven en overtredingen;
Misdrijven, boek 2; misdrijven staan beschreven in het tweede boek van Strafrecht: zijn meer
ernstige delicten dan bij overtredingen.
Overtredingen, boek 3; overtredingen staan beschreven in het derde boek van Strafrecht:
Het verschil tussen misdrijven en overtredingen is van belang bij; het toepassen van
dwangmiddelen. Bijvoorbeeld een poging of medeplichtigheid tot een overtreding is niet strafbaar
maar een poging en medeplichtigheid tot mishandeling is wel strafbaar. En bij procesrechtelijke
reden: de indeling naar misdrijven en overtredingen bepaalt welk soort rechter bevoegd.
Het verschil aangeven tussen formeel en materieel strafrecht en deze begrippen toepassen op een
eenvoudige casus;
Formeel strafrecht: regelt onder meer de opsporing van strafbare feiten, de bevoegdheid van het
OM tot strafvordering, en bevat verder voorschriften over onder meer de terechtzitting, de
rechtsmiddelen en de tenuitvoerlegging van de
opgelegde sancties. Het gaat hier over de procedure.
Het wetboek van Strafvordering is het formele
strafrecht.
, Materieel strafrecht: geeft aan welke feiten strafbaar zijn, wie dader is en met welke sancties het
plegen van die feiten kan worden bestraft. Het gaat hier over de inhoud. Het wetboek van Strafrecht
is het materiele strafrecht.
Het materiële strafrecht ziet met name op de vraag welke menselijke gedraging(en) strafbaar zijn en
welke sancties op het plegen van een bepaald strafbaar gesteld gedrag dienen te volgen. Het
formele strafrecht bevat voorschriften die omschrijven hoe de strafrechtelijke procedure dient
plaats te vinden.
De vier voorwaarden voor een strafbaar feit benoemen en toepassen op een eenvoudige casus;
Wanneer spreek je van een strafbaar feit, er zijn vier voorwaarden:
1. Menselijke gedraging, er moet sprake zijn van een menselijke gedraging (een gewilde, bewuste
spierbeweging), een gedachte is dus niet strafbaar.
2. Delictsomschrijving (bestanddelen), het gedrag (de menselijke gedraging) moet vallen binnen
een delictsomschrijving. Er moet een wetsartikel in het strafrecht zijn die past bij de gedraging. Is
een specifieke geschreven voorwaarden voor strafbaarheid.
3. Wederrechtelijkheid (elementen), het feit moet wederrechtelijk zijn. Het moet in strijd zijn met
het recht/ met het handelen is een bepaalde norm geschonden. Hiervan is geen sprake wanneer
er een rechtvaardigingsgrond aanwezig is. Wederrechtelijkheid is een algemene ongeschreven
voorwaarden voor strafbaarheid.
4. Schuld = verwijtbaarheid (elementen), er moet sprake zijn van verwijtbaarheid, schuld. Er is
geen straf zonder schuld. Hiervan is geen sprake wanneer er een schuldrechtvaardigingsgrond
aanwezig is, bijv. omdat iemand heeft gehandeld onder invloed van een psychische stoornis. Als
er geen individuele schuld (verwijtbaarheid) is dan kan er geen straf worden opgelegd. Schuld is
een algemene ongeschreven voorwaarden voor strafbaarheid.
Elke strafbepaling staat:
- een delictsomschrijving
(alle bestanddelen samen)
- kwalificatie (juridisch
etiket)
