PATHOLOGIE – FARMACOLOGIE
DIABETES MELLITUS
Epidemiologie
Prevalentie
Diabetes wereldwijd
Wereldwijd zijn er veel mensen met diabetes
Voorspelling naar de toekomst toe: enorme stijging wereldwijd
o In Europa zal er een minder grote stijging zijn dan in Midden-Oosten
en in Afrika.
Een voorspelling wordt regelmatig gewijzigd: een voorspelling die wordt
gemaakt over bv. 2030 stijgt regelmatig.
Diabetes Europa
1 op 11 mensen heeft diabetes mellitus
1 op 3 volwassenen die diabetes heeft weet het nog niet: niet oké richting
grote complicaties
Er is een enorme kost van het geld dat gaat naar diabetes: o.w.v de
complicaties die optreden.
Diabetes België
Enorme stijging van aantal mensen die diabetes hebben
o In 2022 had 1 op de 10 mensen diabetes terwijl men deze
voorspelling hadden gemaakt tegen 2040.
1 op 3 weet niet dat hij/ zij diabetes heeft
Wat is diabetes?
Diabetes
= een stoornis in de stofwisseling waarbij het glucosegehalte (= glycemie) in het
bloed verhoogd is.
Het is een chronisch metabole aandoening: mensen hebben dat voor
de rest van hun leven.
Verstoring
o Er wordt geen of onvoldoende insuline gemaakt
Of
o Het lichaam reageert onvoldoende op insuline (=
insulineresistentie): op termijn kan je dan onvoldoende of geen
insuline meer hebben.
Conclusie: diabetes kan niet genezen worden, maar kan uitstekend
gecontroleerd worden.
Ontstaan van diabetes
Normale werking lichaam
,Je eet bijvoorbeeld een boterham …
De maag zet het om in eenvoudige kettingen (= glucose).
Deze kettingen komen aan in de darmen en daar worden ze opgenomen in
de bloedbaan.
Wanneer suikers in de bloedbaan terechtkomen, scheidt de pancreas
insuline af
o Insuline opent de cellen waardoor suiker uit de bloedbaan in de cel
kan zodat er energieproductie kan plaatsvinden.
o Lever = suikeropslag: er wordt continu glucose afgegeven aan de
bloedbaan.
Glucose wordt omgezet in energie: glucose kan snel verbrandt worden,
vraagt weinig energie om zo veel mogelijk energie te krijgen.
Terminologie
Insuline: hormoon dat geproduceerd wordt door de pancreas in de
bètacellen.
o Functie: glucosehomeostase: binnen nauwe grenzen gouden van de
glycemie.
Anti-insulinehormonen: stoffen die de werking van insuline afremmen.
o Glucagon, groeihormoon, cortisol en catecholaminen
Hormonale regeling van de bloedsuikerspiegel (normale
bloedsuikerspiegel: 70-110 mg/dl)
Hyperglycemie
= stijgende bloedsuikerspiegel
Bètacellen geven insuline af: om zo de glycemie te laten dalen tot een
normale waarde.
o Toename van glucosetransport naar de cellen.
o Toename aan glucoseverbruik en vorming ATP
o Omzetting van glucose in glycogeen
o Toename aminozuuropname en eiwitsynthese
o Lipogenese: vorming van vetten vanuit glucose. Overtollig glucose
wordt omgezet tot glycerol.
Hypoglycemie
= dalende bloedsuikerspiegel
Alfacellen geven glucagon af: om zo de glycemie te laten stijgen tot
een normale waarde.
o Toename afbraak van glycogeen tot glucose
o Toename afbraak van vetten in vetzuren
o Gluconeogenese: lever zet glycerol en aminozuren tot glucose en
geeft het zo vrij.
, Soorten diabetes
Diabetes type 1 (T1 DM of DM1)
Pathogenese = auto-immuunziekte: het immuunsysteem vernietigt de
lichaamseigen bètacellen in de pancreas. Hierdoor neemt de
endogene insulineproductie af en valt uiteindelijk stil.
er is dus geen insuline aanmaak meer + totaal verlies aan
insuline.
Ontstaan Het treedt plots op, de symptomen treedt op als ongeveer 80-
90% van de bètacellen zijn vernietigd.
Het is genetisch bepaald en komt meestal op jonge leeftijd tot
uiting.
Mogelijke uitlokkende factoren:
Virale infecties: mazelen, windpokken, griep, bof enz.
Nutritionele factoren: allergieën enz.
Omgevingsfactoren: luchtvervuiling.
Symptomen Polyurie: vaak moeten plassen door hoge
bloedglucosewaarde in urine (= glucoserie).
nieren houden normaal alle glucose vast. Pas wanneer de
glucosespiegel boven de grens komt, verschijnt er glucose in
de urine (= nierdrempel: 180mg/ dl).
Polydipsie: vaak dorst doordat je vaak moet plassen.
Vermoeidheid, spierzwakte: glucose uit de bloedbaan kan
niet gebruikt worden als energiebron
Vermageren, constant hongergevoel: lichaamscellen
kunnen niet geraken aan de suikers die je binnenkrijgt via
voeding.
Honeymoonf = wanneer de patiënt symptomen vertoont, wordt er opgestart
ase met een insulinebehandeling. Hierbij krijgt hij insuline. Kort na
de start behandeling is er een periode minder insuline nodig
door de eigen insulineproductie die nog aanwezig is.
Duurtijd is wisselend per patiënt.
Er zijn dus een aantal bètacellen die insuline
produceren, maar deze worden ook aangevallen en
zullen ook geen productie meer hebben.
Honeymoonfase is gedaan wanneer er geen enkele
bètacel insuline kan produceren.
Gevolg honeymoonfase: aantal eenheden insuline die
ingespoten moeten worden, moeten we de insuline
stelselmatig opbouwen.
Behandeling Enige mogelijke behandeling is insuline inspuiten
4x/ dag: voor elke maaltijd (snelwerkende insuline) en
voor het slapen gaan (ultralangwerkende insuline).
Of
Insulinepomp continu dragen: continu kleine
hoeveelheden afgifte van ultrasnelwerkende insuline om
DIABETES MELLITUS
Epidemiologie
Prevalentie
Diabetes wereldwijd
Wereldwijd zijn er veel mensen met diabetes
Voorspelling naar de toekomst toe: enorme stijging wereldwijd
o In Europa zal er een minder grote stijging zijn dan in Midden-Oosten
en in Afrika.
Een voorspelling wordt regelmatig gewijzigd: een voorspelling die wordt
gemaakt over bv. 2030 stijgt regelmatig.
Diabetes Europa
1 op 11 mensen heeft diabetes mellitus
1 op 3 volwassenen die diabetes heeft weet het nog niet: niet oké richting
grote complicaties
Er is een enorme kost van het geld dat gaat naar diabetes: o.w.v de
complicaties die optreden.
Diabetes België
Enorme stijging van aantal mensen die diabetes hebben
o In 2022 had 1 op de 10 mensen diabetes terwijl men deze
voorspelling hadden gemaakt tegen 2040.
1 op 3 weet niet dat hij/ zij diabetes heeft
Wat is diabetes?
Diabetes
= een stoornis in de stofwisseling waarbij het glucosegehalte (= glycemie) in het
bloed verhoogd is.
Het is een chronisch metabole aandoening: mensen hebben dat voor
de rest van hun leven.
Verstoring
o Er wordt geen of onvoldoende insuline gemaakt
Of
o Het lichaam reageert onvoldoende op insuline (=
insulineresistentie): op termijn kan je dan onvoldoende of geen
insuline meer hebben.
Conclusie: diabetes kan niet genezen worden, maar kan uitstekend
gecontroleerd worden.
Ontstaan van diabetes
Normale werking lichaam
,Je eet bijvoorbeeld een boterham …
De maag zet het om in eenvoudige kettingen (= glucose).
Deze kettingen komen aan in de darmen en daar worden ze opgenomen in
de bloedbaan.
Wanneer suikers in de bloedbaan terechtkomen, scheidt de pancreas
insuline af
o Insuline opent de cellen waardoor suiker uit de bloedbaan in de cel
kan zodat er energieproductie kan plaatsvinden.
o Lever = suikeropslag: er wordt continu glucose afgegeven aan de
bloedbaan.
Glucose wordt omgezet in energie: glucose kan snel verbrandt worden,
vraagt weinig energie om zo veel mogelijk energie te krijgen.
Terminologie
Insuline: hormoon dat geproduceerd wordt door de pancreas in de
bètacellen.
o Functie: glucosehomeostase: binnen nauwe grenzen gouden van de
glycemie.
Anti-insulinehormonen: stoffen die de werking van insuline afremmen.
o Glucagon, groeihormoon, cortisol en catecholaminen
Hormonale regeling van de bloedsuikerspiegel (normale
bloedsuikerspiegel: 70-110 mg/dl)
Hyperglycemie
= stijgende bloedsuikerspiegel
Bètacellen geven insuline af: om zo de glycemie te laten dalen tot een
normale waarde.
o Toename van glucosetransport naar de cellen.
o Toename aan glucoseverbruik en vorming ATP
o Omzetting van glucose in glycogeen
o Toename aminozuuropname en eiwitsynthese
o Lipogenese: vorming van vetten vanuit glucose. Overtollig glucose
wordt omgezet tot glycerol.
Hypoglycemie
= dalende bloedsuikerspiegel
Alfacellen geven glucagon af: om zo de glycemie te laten stijgen tot
een normale waarde.
o Toename afbraak van glycogeen tot glucose
o Toename afbraak van vetten in vetzuren
o Gluconeogenese: lever zet glycerol en aminozuren tot glucose en
geeft het zo vrij.
, Soorten diabetes
Diabetes type 1 (T1 DM of DM1)
Pathogenese = auto-immuunziekte: het immuunsysteem vernietigt de
lichaamseigen bètacellen in de pancreas. Hierdoor neemt de
endogene insulineproductie af en valt uiteindelijk stil.
er is dus geen insuline aanmaak meer + totaal verlies aan
insuline.
Ontstaan Het treedt plots op, de symptomen treedt op als ongeveer 80-
90% van de bètacellen zijn vernietigd.
Het is genetisch bepaald en komt meestal op jonge leeftijd tot
uiting.
Mogelijke uitlokkende factoren:
Virale infecties: mazelen, windpokken, griep, bof enz.
Nutritionele factoren: allergieën enz.
Omgevingsfactoren: luchtvervuiling.
Symptomen Polyurie: vaak moeten plassen door hoge
bloedglucosewaarde in urine (= glucoserie).
nieren houden normaal alle glucose vast. Pas wanneer de
glucosespiegel boven de grens komt, verschijnt er glucose in
de urine (= nierdrempel: 180mg/ dl).
Polydipsie: vaak dorst doordat je vaak moet plassen.
Vermoeidheid, spierzwakte: glucose uit de bloedbaan kan
niet gebruikt worden als energiebron
Vermageren, constant hongergevoel: lichaamscellen
kunnen niet geraken aan de suikers die je binnenkrijgt via
voeding.
Honeymoonf = wanneer de patiënt symptomen vertoont, wordt er opgestart
ase met een insulinebehandeling. Hierbij krijgt hij insuline. Kort na
de start behandeling is er een periode minder insuline nodig
door de eigen insulineproductie die nog aanwezig is.
Duurtijd is wisselend per patiënt.
Er zijn dus een aantal bètacellen die insuline
produceren, maar deze worden ook aangevallen en
zullen ook geen productie meer hebben.
Honeymoonfase is gedaan wanneer er geen enkele
bètacel insuline kan produceren.
Gevolg honeymoonfase: aantal eenheden insuline die
ingespoten moeten worden, moeten we de insuline
stelselmatig opbouwen.
Behandeling Enige mogelijke behandeling is insuline inspuiten
4x/ dag: voor elke maaltijd (snelwerkende insuline) en
voor het slapen gaan (ultralangwerkende insuline).
Of
Insulinepomp continu dragen: continu kleine
hoeveelheden afgifte van ultrasnelwerkende insuline om
