Samenvatting CHIZ: Basisprincipes in de acute en chronische wondzorg

VPKI – BASISPRINCIPES IN DE
ACUTE EN CHRONISCHE
WONDZORG
Wettelijk kader
 B1-handeling: Voorbereiding, uitvoering van en toezicht op:
o Wondverzorging
o Verzorging van stomata, wonden met wieken en drains.
 B2-handeling: voorbereiding, uitvoering en toezicht op
o Verwijdering van hechtingsmateriaal, wieken en drains.

De huid
Functies van de huid
 Bescherming
o Koude, hitte en irritatie
o Mechanische invloeden
o Chemische substanties
o Micro-organismen
 Thermoregulatie
 Absorptie
 Sensorische functie

Pathofysiologie
Fase 1




Fase 2

,Fase 3




Fase 4




Wondheling
Indeling in 3 groepen
 Genezing per primam (bv. Biopsiewonde): zuivere wonde zonder
necrose, contaminatie en vreemde lichamen.
o Deze wonde kan primair gesloten worden: bv. hechting
o Gladde wondranden
o Geen factoren die wondgenezing belemmeren
o Vlotte epithelialisatie
o Snelle vorming van granulatieweefsel.
 Genezing per secundam (bv. chronische ulcus): wonde met necrose die
gecontamineerd en/ of geïnfecteerd kan geraken en vreemde lichamen kan
bevatten.
o Vaak gescheurde wondranden
o Geassocieerde aandoeningen die de wondgenezing vertragen
o Granulatieweefsel zorgt voor opgroeien van de wonde.
 Regeneratieve wondgenezing (bv. schaafwonde): oppervlakkige
wonden waarbij enkel de opperhuid beschadigd is.
o Wonde heelt door profileratie van aanwezige epitheelcellen in de
wondranden.

Preventie van wonden
Decubitus
 Druk- en schuifkrachten
o Wisselklrachten
o Materialen die contactoppervlakte verkleinen
 Medical devices: alle medische apparaten vormen een potentieel risico
voor drukkrachten.

, o Materialen voor O2 toediening, spalken, verblijfskatheter,
infuusleidingen en I.V. katheters
MASD – moisture associated skin damage
 = Intertrigo, IAD, Wondvocht geassocieerde dermatitis
o Reinigen, hydrateren en beschermen
o Zachte huidverzorging bij risico-patiënten

Beïnvloedende factoren in de wondheling
 Factoren eigen aan de wonde
o Contaminatie: wonden in de bilspleet zullen slechter genezen door
infectie dan wonden
o Vascularisatie: doorbloeding moet goed zijn voor aanvoer van
zuurstof.
o Lokalisatie van de wonde
 Ons aangezicht is bv. beter doorbloed dan onze ledematen.
 Bv. risico op contaminatie bij anale fistel.
 Patiëntgerelateerde factoren
o Roken en drugs
o Onderliggende aandoeningen: bv. artherosclerose, diabetes enz.
o Medicaties en therapieën: bv. NSAID’s, immunosuppressiva (bv.
cortisonen).
o Leeftijd: celdeling, wat we nodig hebben, is bij ouderen minder
goed.

Acute versus chronische wonden
Acute wonden
= een verstoring van de integriteit van de huid en onderliggende weefsels die het
genezingsproces tijdig en ongecompliceerd doorloopt.
 Voorbeelden: postoperatieve-, traumatische-, brandwonden, skin tears,
contactallergie enz.
 Meestal traumatisch van oorsprong
 Genezing per primam.
Chronische wonden
= wonden die niet binnen de 4-6 weken of niet tijdelijk en ordelijk genezen met
conventionele zorg

Classificatie van wonden
Iatrogeen
 Chirurgische wonden
o Acuut: wonde na chirurgische ingreep. Er worden hechtingen,
steriele hechting strips of wondhaakjes gebruikt om wandranden bij
elkaar te houden.

o Chronisch: door onderliggende problematiek of door een complicatie
waarbij een acute wonde evolueert naar een chronische toestand.
 Kan gesloten zijn, maar wordt na reiniging meestal niet
gesloten door drainage van geïnfecteerd materiaal.