Samenvatting odw2: eerste jaar orthopedagogie

SAMENVATTING ODW2
ODW2: hoofdstuk1: Multiprobleemgezinnen
1 Oorsprong en definitie
1.1 Oorsprong
 Jaren ’50:
Problem family
 Engeland
 Women’s Group on Public Welfare

 Jaren ’80:
Multiprobleemgezin/probleemgezin
 Nederland en Vlaanderen
 Voorlopers: “onmaatschappelijke” of “kansarme” gezinnen
 Veel problemen binnen gezin + problemen eigen aan het
hulpverleningssysteem

 1950:
Multi-problem Family
 USA
 St.paul Family report study (in welke mate gezinnen gebruik maken van
publieke en private hulpverleningsvoorzieningen.)

1.2 Definitie
“Een multiprobleemgezin is een gezin dat kampt met een chronisch complex van ernstige
socio-economische en psychosociale problemen waarvan de betrokken hulpverleners vinden
dat het weerbarstig is voor hulp.”

2 Inhoudelijke typering van de term “multiprobleem” gezin
2.1 Kenmerken gezinsproblemen (7)
1) veelvoudige problematiek
 Meerdere problemen tegelijkertijd
2) verscheiden (van aard)
 De gezinnen kampen met problemen op verschillende levensdomeinen.
3) complex
 Dit betekent dat de problemen onderling verweven zijn.
4) Ernstige problematiek
5) Chronische problematiek
 Dit betekent dat de moeilijkheden lang aanslepen of dat verschillende
crisissen elkaar opvolgen.
6) transgenerationeel karakter v/d problemen
 Dikwijls (niet altijd) blijken de ouders zelf afkomstig te zijn uit zeer
problematische gezinnen.
7) Weerbarstige problematiek
 Daarmee wordt aangeduid dat verbetering slechts moeizaam bereikt wordt.

,2.2 Inhoud van de problemen
 Socio-economische problemen
 Financiële situatie (=geld)
 Arbeidssituatie (=opleidingsniveau)
 Woonsituatie (=huisvestigingsproblemen)

 Psychosociale problemen
 Op individueel vlak (fysieke gezondheid, IQ , persoonlijkheidsstoornis)
 Binnen gezinssysteem (echtelijke ruzies, opvoedingsmoeilijkheden)
 Op vlak van intersystemische contacten (sociaal isolement, breuk met familie)
 Op vlak van opvoeding (meest frequent als karakteristiek)

2.3 Kenmerken problemen hulpverleningssysteem
 Verstoorde relatie tussen gezin & hulpverlening heeft te maken met:
 De organisatie van het hulpverleningssysteem
 Te weinig afgestemde Hulpverleningsmethoden
 De persoon van de Hulpverlening

3 Hulpverlening aan multiprobleemgezinnen
3.1 Hulpverlener ervaart gezin als:
 Vreemd en onbegrijpelijk
 Weerbarstig voor hulp
 Hard-to-reach families

3.2 Gezin ervaart hulpverlener als:
 Voelen alsof de ouder/opvoederrol door hen word overgenomen
 Gezin wil plaatsing voorkomen of ongedaan maken
 Alsof voor hulpverlener het verkrijgen van resultaat centraal staat

3.3 Principes van de hulpverlening aan multiprobleemgezinnen
 Tegemoetkomende hulp
 Zoveel mogelijk thuis
 Hulpverlening benaderd gezin en niet omgekeerd
 Hulpverlener moet zeer flexibel en bereikbaar zijn

 Gezinsgerichte hulp
 Gezin als geheel benaderen
 Vader betrekken
 Hulpverlener bereid om extra inspanning te doen (avondwerk)
 Aandacht voor netwerk
 Plaatsing vermijden

 Emancipatorische hulp
 Gezinsperspectief op problemen als vertrekpunt
 Gezin moet willen
 Hulpverlener open en duidelijk over eigen perspectief
 Onduidelijkheid is een bedreiging

,  Competenties van gezin versterken
 Hulpverlener moet grenzen stellen

 Integrale hulp
 Situatie in totaliteit benaderen
 zowel aan socio-economische als aan de psychosociale factoren werken

 samenwerking en coördinatie
 tegengaan van problemen in de hulpverlenings organisatie

 opleiding en supervisie
 nadruk op persoonlijkheid van de hulpverlener
 hulpverlener stilstaan bij eigen familiale context om te kunnen begrijpen

3.4 Verklaren waarom de huidige hulpverleningssystemen soms hindernissen ervaren
in het ondersteunen van de gezinnen
 Verstoorde relatie tussen gezin en hulpverlening heeft te maken met:
 De organisatie van het Hulpverleningssysteem
 Te weinig afgestemde Hulpverleningsmethoden
 De persoon van de hulpverlening




ODW2: hoofdstuk 2: Kansarmoede

, 1 Definitie
 “Kansarmoede is een toestand waarbij mensen beknot worden in hun kansen om
voldoende deel te hebben aan maatschappelijk hooggewaardeerde goederen zoals
onderwijs, arbeid, huisvesting. Het gaat hierbij niet om een eenmalig feit, maar om
een duurzame toestand die zich voordoet op verschillende terreinen, zowel
materiële als immateriële (Kind en Gezin, 2019).”
 Het is een heterogene groep (=ongelijksoortig, verschillende herkomsten)

4 Multi-dimensioneel/multi-aspectueel
 Achterstand in onderwijs
 slechte/ongezonde huisvestiging
 mindergoede/slechte gezondheid
 geen of ongewaardeerd werk
 onvoldoende inkomen
 weinig/geen vrije tijd

5 Kenmerken
Het is dus een heterogene groep met gemeenschappelijke kenmerken:
1) Multicomplexe problematiek
 Niet te ontwarren web van problemen.
 Meervoudige achterstelling
 de moeilijkheden zijn of raken op den duur verweven met andere
moeilijkheden.
 Armoedekluwen:
 de moeilijkheden situeren zich niet enkel op verschillende levensdomeinen,
maar ook verstrengeld zijn in elkaar en wederzijds beïnvloeden en versterken.
 Crisiscyclus:
 de ene cyclus volgt de andere op.
 de 4w’s:
 werken: zwakke posities op de arbeidsmarkt.
 Wonen: slechte huisvestiging.
 Weten: een lage scholing.
 Welzijn: geringe of onzeker inkomen.

2) Gevoelens van machteloosheid en gebrek aan controle
 Externe locus of control
Vb. voor leerlingen die niet genoeg gestudeerd hebben die zeggen dat je te streng
verbeterde en dat het jou schuld is

3) Gevoelens van wantrouwen
 Ontbreken van warme/hechte vertrouwenspersonen
 Gevoelens van aantrekken en afstoten

4) Gestoorde communicatie
 Andere taal en gedrag