DIGITALE INFORMATIESYSTEMEN
Hoofdstuk 0: Inleiding
BELANG ICT (INFORMATIE-EN COMMUNICATIETECHNOLOGIE)
- Heeft belangrijke plaats in economie en maatschappij verworven
o Dagelijks leven: smartphones, social media
o Bedrijven en overheid: meer geavanceerde diensten en producten leveren, sneller
geïnformeerd te zijn over hun omgeving en competitief te zijn
→ belangrijk voor econoom en bedrijfskundige om inzichten te hebben in de huidige en
toekomstige toepassingen van ICT
- Information society = een samenleving waarin digitale informatie zeer toegankelijk is en
makkelijk verspreid kan worden (zonder die toegang zouden bedrijven,…
onderhevig zijn aan ernstige storingen in hun dagelijkse werking)
MAAR wie heeft toegang tot welke info? Wie is “eigenaar” van informatie?
- Information economy = economie is afhankelijk van het verzamelen/opslaan/uitwisselen van
informatie (media, banken, luchtvaartmaatschappij).
- Information age = het informatietijdperk wordt zo genoemd om de macht die gepaard gaat
met de controle over informatie aan te duiden (Google, Facebook).
BELANG ICT
Informatiesystemen (IS) = systemen die gericht zijn op het verwerken van data tot informatie;
hiervoor wordt hardware/software gebruikt; ze verstrekken bedrijfskundige
relevante informatie over klant/product/voorraadstanden.
Beleidsinformatica = de wetenschappelijke discipline die gericht is op de studie van de toepassing van de ICT
in bedrijfskundige of economische context.
Bestudeert hoe organisatie ICT kunnen inzetten om te innoveren, hoe nieuwe soorten IS
gebouwd kunnen worden, en hoe managementaspecten van IS beheerd moeten worden.
Het ontwerpen, ontwikkelen en toepassen van informatie- en communicatiesystemen in zakelijke
onderneming.
Managementaspecten en bouw IS
Primaire activiteiten = activiteiten die rechtstreeks betrekking hebben op het productieproces van het
product of de dienst van een organisaties (operations, research & development).
➔ (niet-)bedrijfskundige producten (ingenieurs, ontwerpwetenschappen >< bedrijfskundige kennis)
(auto’s >< financiële producten/marketing diensten)
Secundaire activiteiten = ondersteunende en organisatorische context waarin primaire activiteiten
uitgevoerd worden (bv. accounting, logistiek, HRM, …)
BELEIDSINFORMATICA ALS BRUG TUSSEN BEDRIJFSKUNDE EN ICT (1950)
Ontstaan? Na de softwarecrisis in ‘60
1. Belang ICT in bedrijfskunde is toegenomen
2. Grote kenniskloof tussen bedrijfskundigen (te weinig technische kennis om systeem te bouwen) en
technici (te weinig bedrijfskundige kennis om te weten welke nieuwe systemen nodig zijn en de
specifieke vereisten ervan); ze hebben elkaar nodig.
Beleidsinformatica vormt de brug tussen bedrijfskunde en ICT.
Kloof bestaat nog steeds, maar wordt kleiner.
Deelgebieden beleidsinformatica (BI)
1. BOUWEN VAN IS: de ontwerpkloof tussen functionele (F) en constructieve (C) laag (valt grotendeels
samen met kenniskloof)
, a. Fwat het moet doen? BI (bedrijfskundige vereisten) → vereisten IS bepalen; hoe artefact deze
OVERBRUGT DE KLOOF realiseert (structuur)
b. Choe? Hardware/software → mogelijkheden ICT om vereisten te realiseren, hoe?
Beide lagen maken gebruik van verschillende constructen/primitieven.
Ontwerpproces:
- Systeemanalyse: welke bedrijfskundige vereisten, welke functionaliteiten?
→ co-creatie: BI en bedrijfskundige specialist bouwen het samen.
- Systeemontwerp: vereisten omzetten in ontwerp van IS (taal programmeur)
- Project management: verloopt het invoeren van het IS op tijd en volgens budget?
Beleidsinformatica = F realiseren met technologische mogelijkheden die geboden worden door
de C-laag: bouwen/ontwerpen van IS op basis van ICT
→ Vertaalfunctie/communicatiefunctie
→ MAAR ook gans ontwerpproces doorlopen adhv zijn kennis van de
diverse ontwerpdomeinen.
2. MANAGEMENTASPECTEN VAN IS (Hoe kunnen de geschikte condities voor het bouwen van IS
gecreëerd worden.)
IT governance = welke IT-strategie wordt gevolgd in de organisatie? Welke processen, structuren
en mechanismen zijn nodig voor een goed IT beheer? (kwaliteit vs kostprijs)
IT audit= voldoen de IS en geautomatiseerde processen aan regelgeving opgesteld door de
organisatie of opgelegd door de overheid?
IT-strategie (2 verschillende perspectieven)
1. Focus op het kostenefficiënt realiseren (F-laag) van de informatienoden (ICT is ondersteunend)
→ Vertrekken van de bedrijfskundige laag (F).
2. Focus op innovatie (nieuw technologische mogelijkheden van ICT-innovaties (C-laag), hoe differentiëren)
→ vertrekken van de C-laag.
Multidisciplinair karakter van beleidsinformatica
1. Raakpunten met de gebieden aan de uiteinde van het spectrum: kennis van bedrijfskundige domeinen
(accounting, marketing bv.) is nodig om IS te bepalen, maar ook de kennis van ICT is van belang.
2. Disciplines hebben vele problematieken (systeemontwikkeling met ICT project management, ICT
investeringsbeslissingen, organisatie van het IT-departement, adoptiestudies, change management =
mensen kunnen niet omgaan met verandering; je moet veranderingen op een goede manier kunnen
aanhalen en ze kunnen motiveren)
Technologisch perspectief
Basisinzichten over technologie want
- De samenleving ‘vertechnologiseert’
- Het is een factor in de economische productiefunctie
- ICT is de belangrijkste technologie in dienstensector en overheid (sterk uitgebouwd in Westerse
economieën)
- Opleiding TEW behandelt geen andere technologieën in detail.
Hoofdstuk 1: Informatie en informatiesystemen
1.1. INFORMATIE
1.1.1. De rol van informatie bij bedrijfskundige beslissingen (secundair = ondersteunend perspectief ICT)
Het nemen van onderbouwde bedrijfskundige beslissingen is afhankelijk van het beschikken over de juiste
informatie.
Hoofdstuk 0: Inleiding
BELANG ICT (INFORMATIE-EN COMMUNICATIETECHNOLOGIE)
- Heeft belangrijke plaats in economie en maatschappij verworven
o Dagelijks leven: smartphones, social media
o Bedrijven en overheid: meer geavanceerde diensten en producten leveren, sneller
geïnformeerd te zijn over hun omgeving en competitief te zijn
→ belangrijk voor econoom en bedrijfskundige om inzichten te hebben in de huidige en
toekomstige toepassingen van ICT
- Information society = een samenleving waarin digitale informatie zeer toegankelijk is en
makkelijk verspreid kan worden (zonder die toegang zouden bedrijven,…
onderhevig zijn aan ernstige storingen in hun dagelijkse werking)
MAAR wie heeft toegang tot welke info? Wie is “eigenaar” van informatie?
- Information economy = economie is afhankelijk van het verzamelen/opslaan/uitwisselen van
informatie (media, banken, luchtvaartmaatschappij).
- Information age = het informatietijdperk wordt zo genoemd om de macht die gepaard gaat
met de controle over informatie aan te duiden (Google, Facebook).
BELANG ICT
Informatiesystemen (IS) = systemen die gericht zijn op het verwerken van data tot informatie;
hiervoor wordt hardware/software gebruikt; ze verstrekken bedrijfskundige
relevante informatie over klant/product/voorraadstanden.
Beleidsinformatica = de wetenschappelijke discipline die gericht is op de studie van de toepassing van de ICT
in bedrijfskundige of economische context.
Bestudeert hoe organisatie ICT kunnen inzetten om te innoveren, hoe nieuwe soorten IS
gebouwd kunnen worden, en hoe managementaspecten van IS beheerd moeten worden.
Het ontwerpen, ontwikkelen en toepassen van informatie- en communicatiesystemen in zakelijke
onderneming.
Managementaspecten en bouw IS
Primaire activiteiten = activiteiten die rechtstreeks betrekking hebben op het productieproces van het
product of de dienst van een organisaties (operations, research & development).
➔ (niet-)bedrijfskundige producten (ingenieurs, ontwerpwetenschappen >< bedrijfskundige kennis)
(auto’s >< financiële producten/marketing diensten)
Secundaire activiteiten = ondersteunende en organisatorische context waarin primaire activiteiten
uitgevoerd worden (bv. accounting, logistiek, HRM, …)
BELEIDSINFORMATICA ALS BRUG TUSSEN BEDRIJFSKUNDE EN ICT (1950)
Ontstaan? Na de softwarecrisis in ‘60
1. Belang ICT in bedrijfskunde is toegenomen
2. Grote kenniskloof tussen bedrijfskundigen (te weinig technische kennis om systeem te bouwen) en
technici (te weinig bedrijfskundige kennis om te weten welke nieuwe systemen nodig zijn en de
specifieke vereisten ervan); ze hebben elkaar nodig.
Beleidsinformatica vormt de brug tussen bedrijfskunde en ICT.
Kloof bestaat nog steeds, maar wordt kleiner.
Deelgebieden beleidsinformatica (BI)
1. BOUWEN VAN IS: de ontwerpkloof tussen functionele (F) en constructieve (C) laag (valt grotendeels
samen met kenniskloof)
, a. Fwat het moet doen? BI (bedrijfskundige vereisten) → vereisten IS bepalen; hoe artefact deze
OVERBRUGT DE KLOOF realiseert (structuur)
b. Choe? Hardware/software → mogelijkheden ICT om vereisten te realiseren, hoe?
Beide lagen maken gebruik van verschillende constructen/primitieven.
Ontwerpproces:
- Systeemanalyse: welke bedrijfskundige vereisten, welke functionaliteiten?
→ co-creatie: BI en bedrijfskundige specialist bouwen het samen.
- Systeemontwerp: vereisten omzetten in ontwerp van IS (taal programmeur)
- Project management: verloopt het invoeren van het IS op tijd en volgens budget?
Beleidsinformatica = F realiseren met technologische mogelijkheden die geboden worden door
de C-laag: bouwen/ontwerpen van IS op basis van ICT
→ Vertaalfunctie/communicatiefunctie
→ MAAR ook gans ontwerpproces doorlopen adhv zijn kennis van de
diverse ontwerpdomeinen.
2. MANAGEMENTASPECTEN VAN IS (Hoe kunnen de geschikte condities voor het bouwen van IS
gecreëerd worden.)
IT governance = welke IT-strategie wordt gevolgd in de organisatie? Welke processen, structuren
en mechanismen zijn nodig voor een goed IT beheer? (kwaliteit vs kostprijs)
IT audit= voldoen de IS en geautomatiseerde processen aan regelgeving opgesteld door de
organisatie of opgelegd door de overheid?
IT-strategie (2 verschillende perspectieven)
1. Focus op het kostenefficiënt realiseren (F-laag) van de informatienoden (ICT is ondersteunend)
→ Vertrekken van de bedrijfskundige laag (F).
2. Focus op innovatie (nieuw technologische mogelijkheden van ICT-innovaties (C-laag), hoe differentiëren)
→ vertrekken van de C-laag.
Multidisciplinair karakter van beleidsinformatica
1. Raakpunten met de gebieden aan de uiteinde van het spectrum: kennis van bedrijfskundige domeinen
(accounting, marketing bv.) is nodig om IS te bepalen, maar ook de kennis van ICT is van belang.
2. Disciplines hebben vele problematieken (systeemontwikkeling met ICT project management, ICT
investeringsbeslissingen, organisatie van het IT-departement, adoptiestudies, change management =
mensen kunnen niet omgaan met verandering; je moet veranderingen op een goede manier kunnen
aanhalen en ze kunnen motiveren)
Technologisch perspectief
Basisinzichten over technologie want
- De samenleving ‘vertechnologiseert’
- Het is een factor in de economische productiefunctie
- ICT is de belangrijkste technologie in dienstensector en overheid (sterk uitgebouwd in Westerse
economieën)
- Opleiding TEW behandelt geen andere technologieën in detail.
Hoofdstuk 1: Informatie en informatiesystemen
1.1. INFORMATIE
1.1.1. De rol van informatie bij bedrijfskundige beslissingen (secundair = ondersteunend perspectief ICT)
Het nemen van onderbouwde bedrijfskundige beslissingen is afhankelijk van het beschikken over de juiste
informatie.
