WPL 1
Semester 1
1
, 1. Functies van onderwijs
Volgens de VLOR, de Vlaamse Onderwijsraad, is de opdracht van onderwijs:
“een optimale persoonlijkheidsontwikkeling en een kritisch-creatieve integratie in een dynamische
samenleving te betrachten, uitgaande van een pedagogische missie van elke school” (Vlaamse
onderwijsraad, 2015).
Biesta – 3 functies
● Kwalificatie
● Socialisatie
● Persoonsvorming
Kwalificatie:
● Onderwijs zorgt ervoor dat kinderen en jongeren competenties kunnen verwerven die
hen in staat stellen om iets te doen
● Competenties: kennis, vaardigheden & attitudes
● Specifieke/algemene competenties
● Competenties: nodig om te functioneren in de maatschappij OF bepaald beroep uit te
oefenen
Socialisatie:
● Onderwijs zorgt ervoor dat kinderen en jongeren voorbereid worden op hun leven als lid
van een gemeenschap
● Kennismaken met tradities, omgangsvormen en praktijken
● Focus op relaties aangaan en bewust keuzes maken
Persoonsvorming:
● Onderwijs zorgt ervoor dat kinderen en jongeren zichzelf kunnen zijn en worden
● Focus op eigen identiteit ontwikkelen
● Centrale vraag: wie ben ik, wat kan ik en wie wil ik zijn?
2. Termen in het vakgebied
1) Onderwijskunde
2) Pedagogie(k)
3) Opvoeding
a) Primair opvoedingsmilieu
b) Secundair opvoedingsmilieu
c) Tertiaire opvoedingsmilieu
d) Quartaire opvoedingsmilieu
4) Didactiek
a) Algemene didactiek
b) Vakdidactiek
Onderwijskunde:
● Is de wetenschap die leren, opleiden en ontwikkelen in onderwijs beschrijft en probeert te
begrijpen en verklaren
● Wil een wetenschap zijn die leerprocessen helpt ondersteunen, organiseren en ontwikkelen
● Is nauw verweven met heel wat andere wetenschappen en steunt bovendien op kennis uit
verschillende disciplines, zoals de sociologie, het recht en de pedagogie
2
, Pedagogie(k):
● Pedagogiek of opvoedkunde is de wetenschappelijke studie van de manier waarop
volwassenen (ouders, opvoeders, onderwijzers) kinderen grootbrengen met een bepaald
doel voor zich
● Een beoefenaar van deze studie heet een pedagoog
● Een kind wordt in onze cultuur gedefinieerd als een persoon jonger dan 18 jaar
● Pedagogiek is geen eenduidige wetenschap, geen consensus
● Pedagogiek is namelijk
○ een praktijkwetenschap en elke praktijkomstandigheid is verschillend. Je kan
daardoor nooit een eenduidig advies voor elke situatie of een methodiek die overal
past formuleren.
○ een normatieve wetenschap: ze wordt sterk beïnvloed door individuele en
maatschappelijke normen en waarden. In onze samenleving die waardenpluralisme
als een centraal kenmerk heeft, betekent dit dat invullingen van pedagogiek zeer
verscheiden zijn
● = historisch gegroeide discipline, verankerd in een rijke traditie, maar zonder een strak
keurslijf over wat mag en kan
● De term pedagogie wordt naast pedagogiek gebruikt
○ Pedagogie: de praktijk van het opvoeden
○ Pedagogiek: slaat eerder op de wetenschap
○ Het gebruik ervan in de literatuur is dan ook niet eenduidig
Opvoeding:
● Veel denken enkel ‘ouders’
● Opvoeding gebeurt bewust of onbewust ook op andere plaatsen
● We onderscheiden verschillende opvoedingsmilieus
1. Primair opvoedingsmilieu
➔ de opvoeding die plaatsgrijpt in het (kern)gezin.
➔ Een kerngezin is een samenwonende groep mensen die ten minste 2
generaties omvat en waarin afhankelijke kinderen aanwezig zijn
➔ Het gezin is de plek waarop de leden materieel en immaterieel kunnen
terugvallen
3
Semester 1
1
, 1. Functies van onderwijs
Volgens de VLOR, de Vlaamse Onderwijsraad, is de opdracht van onderwijs:
“een optimale persoonlijkheidsontwikkeling en een kritisch-creatieve integratie in een dynamische
samenleving te betrachten, uitgaande van een pedagogische missie van elke school” (Vlaamse
onderwijsraad, 2015).
Biesta – 3 functies
● Kwalificatie
● Socialisatie
● Persoonsvorming
Kwalificatie:
● Onderwijs zorgt ervoor dat kinderen en jongeren competenties kunnen verwerven die
hen in staat stellen om iets te doen
● Competenties: kennis, vaardigheden & attitudes
● Specifieke/algemene competenties
● Competenties: nodig om te functioneren in de maatschappij OF bepaald beroep uit te
oefenen
Socialisatie:
● Onderwijs zorgt ervoor dat kinderen en jongeren voorbereid worden op hun leven als lid
van een gemeenschap
● Kennismaken met tradities, omgangsvormen en praktijken
● Focus op relaties aangaan en bewust keuzes maken
Persoonsvorming:
● Onderwijs zorgt ervoor dat kinderen en jongeren zichzelf kunnen zijn en worden
● Focus op eigen identiteit ontwikkelen
● Centrale vraag: wie ben ik, wat kan ik en wie wil ik zijn?
2. Termen in het vakgebied
1) Onderwijskunde
2) Pedagogie(k)
3) Opvoeding
a) Primair opvoedingsmilieu
b) Secundair opvoedingsmilieu
c) Tertiaire opvoedingsmilieu
d) Quartaire opvoedingsmilieu
4) Didactiek
a) Algemene didactiek
b) Vakdidactiek
Onderwijskunde:
● Is de wetenschap die leren, opleiden en ontwikkelen in onderwijs beschrijft en probeert te
begrijpen en verklaren
● Wil een wetenschap zijn die leerprocessen helpt ondersteunen, organiseren en ontwikkelen
● Is nauw verweven met heel wat andere wetenschappen en steunt bovendien op kennis uit
verschillende disciplines, zoals de sociologie, het recht en de pedagogie
2
, Pedagogie(k):
● Pedagogiek of opvoedkunde is de wetenschappelijke studie van de manier waarop
volwassenen (ouders, opvoeders, onderwijzers) kinderen grootbrengen met een bepaald
doel voor zich
● Een beoefenaar van deze studie heet een pedagoog
● Een kind wordt in onze cultuur gedefinieerd als een persoon jonger dan 18 jaar
● Pedagogiek is geen eenduidige wetenschap, geen consensus
● Pedagogiek is namelijk
○ een praktijkwetenschap en elke praktijkomstandigheid is verschillend. Je kan
daardoor nooit een eenduidig advies voor elke situatie of een methodiek die overal
past formuleren.
○ een normatieve wetenschap: ze wordt sterk beïnvloed door individuele en
maatschappelijke normen en waarden. In onze samenleving die waardenpluralisme
als een centraal kenmerk heeft, betekent dit dat invullingen van pedagogiek zeer
verscheiden zijn
● = historisch gegroeide discipline, verankerd in een rijke traditie, maar zonder een strak
keurslijf over wat mag en kan
● De term pedagogie wordt naast pedagogiek gebruikt
○ Pedagogie: de praktijk van het opvoeden
○ Pedagogiek: slaat eerder op de wetenschap
○ Het gebruik ervan in de literatuur is dan ook niet eenduidig
Opvoeding:
● Veel denken enkel ‘ouders’
● Opvoeding gebeurt bewust of onbewust ook op andere plaatsen
● We onderscheiden verschillende opvoedingsmilieus
1. Primair opvoedingsmilieu
➔ de opvoeding die plaatsgrijpt in het (kern)gezin.
➔ Een kerngezin is een samenwonende groep mensen die ten minste 2
generaties omvat en waarin afhankelijke kinderen aanwezig zijn
➔ Het gezin is de plek waarop de leden materieel en immaterieel kunnen
terugvallen
3
