Systeemgericht werken
LES 1
Bredere kijk over client
De verschillende groepen waarin de client deel van neemt kunnen hem beïnvloeden.
De algemene systeemtheorie (in de biologie).
Bevindingen door het bestuderen van complexe systemen:
§ complex systeem is een open systeem, permanent in interactie
met omgeving
§ er zijn relaties tussen systemen en omgeving (bestaat ook uit
andere systemen)
§ deze relaties zijn complex en kunnen niet worden begrepen
door enkel de aparte onderdelen te analyseren. Ze zijn
voortdurend actief en in ontwikkeling.
§ belangrijk kenmerk: de equifinaliteit: het vermogen om een
bepaald doel of eindpunt op verschillende wijzen te bereiken.
Systemen zijn creatief, spontaan,… en hebben dus vele
manieren om hun organisatie te handhaven.
§ Systemen bieden weerstand tegen verandering OF gaan op
zoek naar verandering.
System gaat zich blijven aanpassen zodat het kan blijven bestaan .
§ cybernetica of stuurkunde.
= besturing van biologische en mechanische systemen met behulp van feedback.
Vb. thermostaat (input beïnvloedt output en output beïnvloedt input:
circulairsysteem)
Gregory Bateson:
§ bioloog én antropoloog,
§ Brit maar wonen in VS
§ 1904 – 1980
§ jaren ‘50 vorige eeuw: maakt de uitbreiding van de AST naar de
menswetenschappen
§ Nood aan nieuwe inzichten en verklaringsmodellen in het onderzoek naar oorzaken van
het ontstaan van schizofrenie. De bestaande inzichten binnen de psychoanalyse en
andere psychologische theorieën gaven geen oplossingen / geen goede
handelingsplannen.
Eerste onderzoeken vooral gericht op communicatieprocessen in gezinnen. Wat gebeurt er
tussen mensen waardoor er individuele problemen ontstaan? = gerichtheid op effecten van
gedrag: Het ging niet langer over het zieke individu maar over de ziekmakende
communicatie. Jij gaat de individu niet beschuldigen maar jij gaat bekijken hoe dat deze
situatie ontstaan is en wat heeft de individu beïnvloedt.
, “Disfunctioneren van mensen moet niet binnen het individu zelf worden gezocht maar binnen
hun omgeving, hun systeem”.
Uitbreiding van de AST naar gezin en andere systemen:
Reden? Maatschappelijke veranderingen:
§ Verminderde invloed van de kerk
§ Herverdeling man-vrouw rollen= brengt twijfel
§ relatieproblemen meer bespreekbaar
=> meer nood aan hulpverleningstechniek die vertrekt vanuit het gezin
§ ° wet van 1965: ProblematischOpvoedingsSituatie <-> oudere wet:
‘Kind in nood’ = nadruk op het individu.
Zie je de hollistische blik
§ jaren 70 : gezinstherapie en systeemtherapie: innemen van een breed
perspectief en onderscheid tussen ‘systeem/individu’ en ‘omgeving’
collega-groepen, teams, bewonersgroepen, organisaties, individuen,…
Verschillen tussen intrapsychische denkmodellen en de systeemtheorie
Intrapsychisch denken of persoonsgericht Interpsychisch denken of persoonsgericht
Gesloten denken Open denken
De ‘persoon’ staat centraal De ‘persoon in relatie tot zijn omgeving’ staat
centraal
Je bent zelfbepalend Het systeem en de context bepalen (mee)
Er wordt gekeken naar gedrag van een Er wordt gekeken naar samenhang,
persoon verbindingen, betekenisverlening tussen systemen
De aandacht is naar de binnenkant van de c
mens gericht
Iets is (absoluut, statisch) Iets wordt (beweging, verandering, dynamiek)
Er is 1 waarheid Er zijn heel veel waarheden
Lineair causaal denken: oorzaak - gevolg Circulair denken
Intrapsychisch denken gaat over de manier hoe wij iets bekijken maar niet op
hollistische manier
Interpsychisch denken of relatiegericht
Focus op circulariteit:
terugkoppeling in systeem
, Elke betrokkene van systeem beïnvloedt de ander en wordt tegelijk
beïnvloed!
§ Loslaten ‘oorzaak-gevolg-denken’= wat is de oorzaak kan jij nooit weten
§ Begrip ‘schuld’ verliest relevantie= iedereen is schuldg
§
Brugfunctie = maatschappelijk werker
Objecten bestuderen door ze in een breder kader of hun context te plaatsen.
= naar de dingen kijken via de omvattender geheel.
= ze beter begrijpen indien men in staat is de dingen breed te zien.
= meer zien wanneer men vanuit het geheel naar de delen kijkt, en de objecten vanuit het
geheel probeert te benaderen.
= de objecten zien als onderdelen van een systeem en die bovendien beïnvloed worden door
het systeem waarvan zij deel uitmaken.
= een wijze van benaderen waarbij men veel aandacht heeft voor de structuur waarbinnen
deze dingen hun plaats en hun onderlinge verband hebben.
DOEL => komen tot andere verklaringen op menselijk gedrag dan de meer individueel
gerichte psychologische benaderingen
Antwoorden op laatste dia = door verschillende niveaus ga jij dan ook via verschillende
systemen de oorzaak proberen vinden.
LES 2
Definitie begrip ‘systeem’:
Etymologie: ‘ sustema’= griekse woord voor ‘samenstellen of bijeenplaatsen’
Omschrijvingen ‘systeem’:
‘Een systeem is een samenstelling van elementen dat als geheel functioneert door onderlinge
afhankelijkheid van de elementen en dat voor de betrokken elementen bepaalde functies
vervult. ‘
LES 1
Bredere kijk over client
De verschillende groepen waarin de client deel van neemt kunnen hem beïnvloeden.
De algemene systeemtheorie (in de biologie).
Bevindingen door het bestuderen van complexe systemen:
§ complex systeem is een open systeem, permanent in interactie
met omgeving
§ er zijn relaties tussen systemen en omgeving (bestaat ook uit
andere systemen)
§ deze relaties zijn complex en kunnen niet worden begrepen
door enkel de aparte onderdelen te analyseren. Ze zijn
voortdurend actief en in ontwikkeling.
§ belangrijk kenmerk: de equifinaliteit: het vermogen om een
bepaald doel of eindpunt op verschillende wijzen te bereiken.
Systemen zijn creatief, spontaan,… en hebben dus vele
manieren om hun organisatie te handhaven.
§ Systemen bieden weerstand tegen verandering OF gaan op
zoek naar verandering.
System gaat zich blijven aanpassen zodat het kan blijven bestaan .
§ cybernetica of stuurkunde.
= besturing van biologische en mechanische systemen met behulp van feedback.
Vb. thermostaat (input beïnvloedt output en output beïnvloedt input:
circulairsysteem)
Gregory Bateson:
§ bioloog én antropoloog,
§ Brit maar wonen in VS
§ 1904 – 1980
§ jaren ‘50 vorige eeuw: maakt de uitbreiding van de AST naar de
menswetenschappen
§ Nood aan nieuwe inzichten en verklaringsmodellen in het onderzoek naar oorzaken van
het ontstaan van schizofrenie. De bestaande inzichten binnen de psychoanalyse en
andere psychologische theorieën gaven geen oplossingen / geen goede
handelingsplannen.
Eerste onderzoeken vooral gericht op communicatieprocessen in gezinnen. Wat gebeurt er
tussen mensen waardoor er individuele problemen ontstaan? = gerichtheid op effecten van
gedrag: Het ging niet langer over het zieke individu maar over de ziekmakende
communicatie. Jij gaat de individu niet beschuldigen maar jij gaat bekijken hoe dat deze
situatie ontstaan is en wat heeft de individu beïnvloedt.
, “Disfunctioneren van mensen moet niet binnen het individu zelf worden gezocht maar binnen
hun omgeving, hun systeem”.
Uitbreiding van de AST naar gezin en andere systemen:
Reden? Maatschappelijke veranderingen:
§ Verminderde invloed van de kerk
§ Herverdeling man-vrouw rollen= brengt twijfel
§ relatieproblemen meer bespreekbaar
=> meer nood aan hulpverleningstechniek die vertrekt vanuit het gezin
§ ° wet van 1965: ProblematischOpvoedingsSituatie <-> oudere wet:
‘Kind in nood’ = nadruk op het individu.
Zie je de hollistische blik
§ jaren 70 : gezinstherapie en systeemtherapie: innemen van een breed
perspectief en onderscheid tussen ‘systeem/individu’ en ‘omgeving’
collega-groepen, teams, bewonersgroepen, organisaties, individuen,…
Verschillen tussen intrapsychische denkmodellen en de systeemtheorie
Intrapsychisch denken of persoonsgericht Interpsychisch denken of persoonsgericht
Gesloten denken Open denken
De ‘persoon’ staat centraal De ‘persoon in relatie tot zijn omgeving’ staat
centraal
Je bent zelfbepalend Het systeem en de context bepalen (mee)
Er wordt gekeken naar gedrag van een Er wordt gekeken naar samenhang,
persoon verbindingen, betekenisverlening tussen systemen
De aandacht is naar de binnenkant van de c
mens gericht
Iets is (absoluut, statisch) Iets wordt (beweging, verandering, dynamiek)
Er is 1 waarheid Er zijn heel veel waarheden
Lineair causaal denken: oorzaak - gevolg Circulair denken
Intrapsychisch denken gaat over de manier hoe wij iets bekijken maar niet op
hollistische manier
Interpsychisch denken of relatiegericht
Focus op circulariteit:
terugkoppeling in systeem
, Elke betrokkene van systeem beïnvloedt de ander en wordt tegelijk
beïnvloed!
§ Loslaten ‘oorzaak-gevolg-denken’= wat is de oorzaak kan jij nooit weten
§ Begrip ‘schuld’ verliest relevantie= iedereen is schuldg
§
Brugfunctie = maatschappelijk werker
Objecten bestuderen door ze in een breder kader of hun context te plaatsen.
= naar de dingen kijken via de omvattender geheel.
= ze beter begrijpen indien men in staat is de dingen breed te zien.
= meer zien wanneer men vanuit het geheel naar de delen kijkt, en de objecten vanuit het
geheel probeert te benaderen.
= de objecten zien als onderdelen van een systeem en die bovendien beïnvloed worden door
het systeem waarvan zij deel uitmaken.
= een wijze van benaderen waarbij men veel aandacht heeft voor de structuur waarbinnen
deze dingen hun plaats en hun onderlinge verband hebben.
DOEL => komen tot andere verklaringen op menselijk gedrag dan de meer individueel
gerichte psychologische benaderingen
Antwoorden op laatste dia = door verschillende niveaus ga jij dan ook via verschillende
systemen de oorzaak proberen vinden.
LES 2
Definitie begrip ‘systeem’:
Etymologie: ‘ sustema’= griekse woord voor ‘samenstellen of bijeenplaatsen’
Omschrijvingen ‘systeem’:
‘Een systeem is een samenstelling van elementen dat als geheel functioneert door onderlinge
afhankelijkheid van de elementen en dat voor de betrokken elementen bepaalde functies
vervult. ‘
