WO Algemeen
Algemene didactiek en omgevingsonderwijs
Wat is wereldoriëntatie?
“Met WO verwerven lln kennis+ inzicht in zichzelf, in hun omgeving+ in hun relatie tot
die omgeving, verwerven zij vaardigheden om in interactie te treden met die
omgeving+ worden zij gestimuleerd tot e positieve houding tov zichzelf+ hun
omgeving.
Als e bep ondw uitdiepen bekijken we dit ondw vanuit versch invalshoeken/
dimensies:
Historische dimensie (sporen uit e ver verleden)
Maatschappelijke dimensie (sporen v/e misdrijf)
Natuurwetenschappelijke dimensie (diersporen, menselijke sporen, sporen v
paddenstoelen), ...
Krachtlijnen WO i/d lagere school
Werkelijkheidsnabij - multiperspectiviteit
Kerngedachten+ doelen uit eindtermen WO onderstrepen dat ondws laten aansluiten
bij de leefwereld v/d lln e fundamenteel didactisch principe is v WO.
Goed WO-ondws vertrekt vanuit, sluit aan bij de wereld. = i/d 1ste plaats de
leef+ belevingswereld v/d lln. V hieruit zal je de werkelijkheid niet alleen verkennen,
maar ook verdiepen+ verruimen.
Omgevingsonderwijs maakt essentieel deel uit v WO. WO-ondws kan ook niet om
de actualiteit heen.
Als je als lkr samen met lln naar de werkelijkheid kijkt, benader je deze vanuit versch
invalshoeken die met elkaar sterk in verband staan. = het principe v/d
multiperspectiviteit.
De invalshoeken/ bestaansdimensies/ domeinen:
• Mens
• Maatschappij (maatschappelijke vorming)
• Techniek (technologische opvoeding)
• Natuur (biologie)
• Tijd (geschiedenis)
• Ruimte (aardrijkskunde en verkeersopvoeding)
Kennis, vaardigheden en attitudes
Door WO verwerven lln kennis+ inzicht in zichzelf, in hun omgeving+ in hun relatie
tot die omgeving, verwerven ze vaardigheden om in interactie te treden met die
omgeving+ worden ze gestimuleerd tot e positieve houding tov zichzelf+ die
omgeving.
1
Samenvatting Wo
,Wo= “longlife learning”: klemtoon= niet alleen o/h louter kennen+ op
reproductie v kennis als wel op interesse ontw voor, o/h aanleren+ oef v
basisvaardigheden= nodig om sterker te staan, om zelfstandiger te worden, o/h ontw
v/e positieve basishouding (attitudes) tov onszelf+ onze omgeving.
In WO wissel je af tussen denken, doen+ handelen.
“longlife learning” vaardigheden rond raadplegen+ gebruiken v bronnen=
essentieel.. De eindtermen besteden daarom ook specifiek aandacht aan kritisch
kunnen omgaan met bronnen+ bronnenmateriaal.
Dus meer bezig zijn met leren omgaan met tijd, ruimte, natuur, techniek en
samenleving+ minder met leren over tijd, de samenleving+ techniek+ natuur.
Afwisseling tussen cursorisch, thematisch en projectmatig
In WO wissel je thematisch (geïntegreerd)+ systematisch (cursorisch) leren af,
afh v/d na te streven doelen, de leerinhoud+ klasgroep.
Bij jongere lln (1e+2e graad) zal het thematisch werken, e geïntegreerde, aanpak,
sterker primeren.
Ze beleven de werkelijkheid niet fragmentarisch, maar als e geheel!
We verkennen werkelijkheid drm vanuit versch invalshoeken (multiperspectiviteit)
waarbij naar e samenhang tussen deze gezocht moet worden. Om op zinvolle wijze
geïntegreerd ondws te bieden, moet je als lkr over e inhoudelijke basis beschikken.
Thematisch werken= lesverloop (doelen, inhouden, werkvormen) sterk lkr
gestuurd
Bij thematisch ondws wordt de lestijd voor WO soepel gebruikt. Vaak zijn er ook
kansen tot vakoverschrijdend werk, bv. muzische vorming, levensbeschouwing,
taal, rekenen, … .
Projectmatig werken= meer door lln ingevuld onder begeleiding v/d lkr. Het
ondw kan hier zo ruim aan bod komen dat het onderscheid tussen vakken
wegvalt+ het traditionele lesrooster doorbroken wordt. Vaak wordt er i/e project ook
klasoverstijgend gewerkt, bv. e verkeersveilige schoolomgeving.
Cursorisch/ systematisch onderwijs:
Wann er meer ingezoomd wordt o/e specifiek ondw/domein (bv tijd, techniek…),
inhouden e bep volgorde vereisen (bv. tijdsbesef), e bep vaardigheid (bv. oriëntatie,
kaartvaardigheid, …) of bij activiteiten met e sterk weerkerend karakter (bv. invullen
v/d kalender, verzamelen v weersgegevens, …),
Ontdekkend leren
WO biedt alle kansen om samen met de lln op onderzoek te gaan.
Op sommige momenten zal lkr kiezen om e ondw toe te lichten, maar daarnaast zal
de lkr er vooral op gericht zijn de lln te leren hoe zij zelf vragen kunnen stellen, info
kunnen verzamelen+ verwerken.
Afwisselende+ activerende werkvormen, waarbij lln ook samenwerken, passen
hierbij. Het= daarnaast belangrijk dat de leeromgeving het leren uitlokt+
ondersteunt.
Stimuleer de nieuwsgierigheid v lln! Dit kan door gebruik te maken v/e voorwerp,
e spectaculair beeld, verhaal, raadsel, filmpje, Twitterbericht, … Zorg dat de lln
2
Samenvatting Wo
, voorkennis hebben zodat ze weten waarnaar ze nieuwsgierig moeten zijn.
BV vertel niet dat water bij nul graden bevriest, maar stel de vraag hoe het komt dat
het v/e vloeistof verandert i/e vaste stof.
Als we kinderen inspraak geven i/d keuze v thema’s+ we kiezen voor werkvormen
waarbij lln zelf initiatief kunnen+ mogen nemen, zal betrokkenheid+ welbevinden
v lln groter zijn. Leer de lln kritisch te kijken. Vaak is e “probleem” te groot+
dringen deelvragen zich op. Deze zijn gemakkelijker door de leerlingen te
onderzoeken.
Internet lln moeten begeleiden om aan de juiste info te geraken. E 1e selectie v
bronnen op niveau v/d lln dringt is noodzakelijk.
De participatiedimensie
3
Samenvatting Wo
Algemene didactiek en omgevingsonderwijs
Wat is wereldoriëntatie?
“Met WO verwerven lln kennis+ inzicht in zichzelf, in hun omgeving+ in hun relatie tot
die omgeving, verwerven zij vaardigheden om in interactie te treden met die
omgeving+ worden zij gestimuleerd tot e positieve houding tov zichzelf+ hun
omgeving.
Als e bep ondw uitdiepen bekijken we dit ondw vanuit versch invalshoeken/
dimensies:
Historische dimensie (sporen uit e ver verleden)
Maatschappelijke dimensie (sporen v/e misdrijf)
Natuurwetenschappelijke dimensie (diersporen, menselijke sporen, sporen v
paddenstoelen), ...
Krachtlijnen WO i/d lagere school
Werkelijkheidsnabij - multiperspectiviteit
Kerngedachten+ doelen uit eindtermen WO onderstrepen dat ondws laten aansluiten
bij de leefwereld v/d lln e fundamenteel didactisch principe is v WO.
Goed WO-ondws vertrekt vanuit, sluit aan bij de wereld. = i/d 1ste plaats de
leef+ belevingswereld v/d lln. V hieruit zal je de werkelijkheid niet alleen verkennen,
maar ook verdiepen+ verruimen.
Omgevingsonderwijs maakt essentieel deel uit v WO. WO-ondws kan ook niet om
de actualiteit heen.
Als je als lkr samen met lln naar de werkelijkheid kijkt, benader je deze vanuit versch
invalshoeken die met elkaar sterk in verband staan. = het principe v/d
multiperspectiviteit.
De invalshoeken/ bestaansdimensies/ domeinen:
• Mens
• Maatschappij (maatschappelijke vorming)
• Techniek (technologische opvoeding)
• Natuur (biologie)
• Tijd (geschiedenis)
• Ruimte (aardrijkskunde en verkeersopvoeding)
Kennis, vaardigheden en attitudes
Door WO verwerven lln kennis+ inzicht in zichzelf, in hun omgeving+ in hun relatie
tot die omgeving, verwerven ze vaardigheden om in interactie te treden met die
omgeving+ worden ze gestimuleerd tot e positieve houding tov zichzelf+ die
omgeving.
1
Samenvatting Wo
,Wo= “longlife learning”: klemtoon= niet alleen o/h louter kennen+ op
reproductie v kennis als wel op interesse ontw voor, o/h aanleren+ oef v
basisvaardigheden= nodig om sterker te staan, om zelfstandiger te worden, o/h ontw
v/e positieve basishouding (attitudes) tov onszelf+ onze omgeving.
In WO wissel je af tussen denken, doen+ handelen.
“longlife learning” vaardigheden rond raadplegen+ gebruiken v bronnen=
essentieel.. De eindtermen besteden daarom ook specifiek aandacht aan kritisch
kunnen omgaan met bronnen+ bronnenmateriaal.
Dus meer bezig zijn met leren omgaan met tijd, ruimte, natuur, techniek en
samenleving+ minder met leren over tijd, de samenleving+ techniek+ natuur.
Afwisseling tussen cursorisch, thematisch en projectmatig
In WO wissel je thematisch (geïntegreerd)+ systematisch (cursorisch) leren af,
afh v/d na te streven doelen, de leerinhoud+ klasgroep.
Bij jongere lln (1e+2e graad) zal het thematisch werken, e geïntegreerde, aanpak,
sterker primeren.
Ze beleven de werkelijkheid niet fragmentarisch, maar als e geheel!
We verkennen werkelijkheid drm vanuit versch invalshoeken (multiperspectiviteit)
waarbij naar e samenhang tussen deze gezocht moet worden. Om op zinvolle wijze
geïntegreerd ondws te bieden, moet je als lkr over e inhoudelijke basis beschikken.
Thematisch werken= lesverloop (doelen, inhouden, werkvormen) sterk lkr
gestuurd
Bij thematisch ondws wordt de lestijd voor WO soepel gebruikt. Vaak zijn er ook
kansen tot vakoverschrijdend werk, bv. muzische vorming, levensbeschouwing,
taal, rekenen, … .
Projectmatig werken= meer door lln ingevuld onder begeleiding v/d lkr. Het
ondw kan hier zo ruim aan bod komen dat het onderscheid tussen vakken
wegvalt+ het traditionele lesrooster doorbroken wordt. Vaak wordt er i/e project ook
klasoverstijgend gewerkt, bv. e verkeersveilige schoolomgeving.
Cursorisch/ systematisch onderwijs:
Wann er meer ingezoomd wordt o/e specifiek ondw/domein (bv tijd, techniek…),
inhouden e bep volgorde vereisen (bv. tijdsbesef), e bep vaardigheid (bv. oriëntatie,
kaartvaardigheid, …) of bij activiteiten met e sterk weerkerend karakter (bv. invullen
v/d kalender, verzamelen v weersgegevens, …),
Ontdekkend leren
WO biedt alle kansen om samen met de lln op onderzoek te gaan.
Op sommige momenten zal lkr kiezen om e ondw toe te lichten, maar daarnaast zal
de lkr er vooral op gericht zijn de lln te leren hoe zij zelf vragen kunnen stellen, info
kunnen verzamelen+ verwerken.
Afwisselende+ activerende werkvormen, waarbij lln ook samenwerken, passen
hierbij. Het= daarnaast belangrijk dat de leeromgeving het leren uitlokt+
ondersteunt.
Stimuleer de nieuwsgierigheid v lln! Dit kan door gebruik te maken v/e voorwerp,
e spectaculair beeld, verhaal, raadsel, filmpje, Twitterbericht, … Zorg dat de lln
2
Samenvatting Wo
, voorkennis hebben zodat ze weten waarnaar ze nieuwsgierig moeten zijn.
BV vertel niet dat water bij nul graden bevriest, maar stel de vraag hoe het komt dat
het v/e vloeistof verandert i/e vaste stof.
Als we kinderen inspraak geven i/d keuze v thema’s+ we kiezen voor werkvormen
waarbij lln zelf initiatief kunnen+ mogen nemen, zal betrokkenheid+ welbevinden
v lln groter zijn. Leer de lln kritisch te kijken. Vaak is e “probleem” te groot+
dringen deelvragen zich op. Deze zijn gemakkelijker door de leerlingen te
onderzoeken.
Internet lln moeten begeleiden om aan de juiste info te geraken. E 1e selectie v
bronnen op niveau v/d lln dringt is noodzakelijk.
De participatiedimensie
3
Samenvatting Wo
