Hoofdstuk 1 Slater
1.1 A case history
- Drie nobel prijs winnaars – Konrad Lorenz, Niko Tinbergen en Karl von Frinsch. (gedrag
onderzoekers)
- Het stekelbaars mannetje maakt een holletje waarin hij een kleverige substantie legt waarop
eitjes goed kunnen blijven plakken. Wanneer hij een vrouwtjes stekelbaars vind, doen ze een
zigzag dans waarmee het mannetje haar naar zijn nest brengt. Zij legt in het nest haar eitjes,
daarna bevrucht het mannetje de eitjes. Zij gaat weg, en hij zorgt vervolgens voor de eitjes.
- Psychologen eden veel onderzoek naar dieren, vooral leeronderzoek dat vaak gebaseerd was
op het idee dat al het gedrag aangeleerd kan worden.
- Ethologie is het bestuderen van het gedrag, er wordt vanuit gegaan dat het gedrag instinct is.
Box 1.1 Development: fear of snakes in rhesus monkeys
- Wilde apen zijn bang voor slangen, wanneer ze een aap in ‘gevangenschap’ bij een slag
zetten, is de aap niet bang voor de slang. Wanneer ze de tamme aap laten zien dat een wilde
aap bang is voor de slang, wordt de tamme aap ook bang. ( zelfs als ze een wilde aap alleen
via een video laten zien). Dit is aangeleerd gedrag.
- Er zijn invloeden van buitenaf maar ook van binnenuit, bijvoorbeeld hormonen.
Box 1.2 Causation: the incubation of barbary doves
- Wanneer 2 duiven (stel) bij elkaar worden gezet, en er een nest met eieren wordt gegeven,
worden de eieren niet uitgebroed door de duiven. Wanneer de takjes krijgen, worden de
gegeven eieren wel uitgebroed.
Normaal versiert het mannetje het vrouwtje met een dans, het mannetje verzameld de
materialen voor het nest. Takjes krijgen is dus een onderdeel van het broed ritueel.
Box 1.3 Evolution: the behaviour of guppies in Trinidad
- Guppies kleuren minder fel wanneer ze in een gevaarlijke omgeving zitten, een omgeving
met veel vijanden. Wanneer er garnalen zijn, worden de guppies een kleur die garnalen niet
kunnen zien. Zo leven ze ook in groepen, wanneer er meer risico is. Dit is in de loop van de
jaren verandert, ofwel geëvalueerd.
Box 1.4 Function: the foraging behaviour of bumblebees
- Wanneer een bij niet ver vliegt, heeft hij weinig nectar omdat omdat er dan meer bijen zijn.
Wanneer een bij ver vliegt, gebruikt hij meer energie maar heeft hij meer nectar.
1.5 Book plan
- Studies van diergedrag concentreert zich op: evolutie, ontwikkeling, functie en oorzaak.
1.1 A case history
- Drie nobel prijs winnaars – Konrad Lorenz, Niko Tinbergen en Karl von Frinsch. (gedrag
onderzoekers)
- Het stekelbaars mannetje maakt een holletje waarin hij een kleverige substantie legt waarop
eitjes goed kunnen blijven plakken. Wanneer hij een vrouwtjes stekelbaars vind, doen ze een
zigzag dans waarmee het mannetje haar naar zijn nest brengt. Zij legt in het nest haar eitjes,
daarna bevrucht het mannetje de eitjes. Zij gaat weg, en hij zorgt vervolgens voor de eitjes.
- Psychologen eden veel onderzoek naar dieren, vooral leeronderzoek dat vaak gebaseerd was
op het idee dat al het gedrag aangeleerd kan worden.
- Ethologie is het bestuderen van het gedrag, er wordt vanuit gegaan dat het gedrag instinct is.
Box 1.1 Development: fear of snakes in rhesus monkeys
- Wilde apen zijn bang voor slangen, wanneer ze een aap in ‘gevangenschap’ bij een slag
zetten, is de aap niet bang voor de slang. Wanneer ze de tamme aap laten zien dat een wilde
aap bang is voor de slang, wordt de tamme aap ook bang. ( zelfs als ze een wilde aap alleen
via een video laten zien). Dit is aangeleerd gedrag.
- Er zijn invloeden van buitenaf maar ook van binnenuit, bijvoorbeeld hormonen.
Box 1.2 Causation: the incubation of barbary doves
- Wanneer 2 duiven (stel) bij elkaar worden gezet, en er een nest met eieren wordt gegeven,
worden de eieren niet uitgebroed door de duiven. Wanneer de takjes krijgen, worden de
gegeven eieren wel uitgebroed.
Normaal versiert het mannetje het vrouwtje met een dans, het mannetje verzameld de
materialen voor het nest. Takjes krijgen is dus een onderdeel van het broed ritueel.
Box 1.3 Evolution: the behaviour of guppies in Trinidad
- Guppies kleuren minder fel wanneer ze in een gevaarlijke omgeving zitten, een omgeving
met veel vijanden. Wanneer er garnalen zijn, worden de guppies een kleur die garnalen niet
kunnen zien. Zo leven ze ook in groepen, wanneer er meer risico is. Dit is in de loop van de
jaren verandert, ofwel geëvalueerd.
Box 1.4 Function: the foraging behaviour of bumblebees
- Wanneer een bij niet ver vliegt, heeft hij weinig nectar omdat omdat er dan meer bijen zijn.
Wanneer een bij ver vliegt, gebruikt hij meer energie maar heeft hij meer nectar.
1.5 Book plan
- Studies van diergedrag concentreert zich op: evolutie, ontwikkeling, functie en oorzaak.
