Inhoudstafel
HOOFDSTUK 1: Wat is psychologie? p. 3-13
o 1.1. Een definitie v psychologie
o 1.2. Ontwikkelingen die de psych mgl gemaakt hebben
o 1.3. Het ontstaan vd psychologie
o 1.4. De moderne psychologie: 3invloeden op het gedrag
o 1.5. Onderzoeksmethoden id pscyhologie
o 1.6. De plaats v psychologie id samenleving
o Examenvragen
HOOFDSTUK 2: Het zenuwstelsel p. 14- 22
o 2.1. De bouwstenen vh zenuwstelsel
o 2.2. Overzicht vh zenuwstelsel
o 2.3. De hersenen
HOOFDSTUK 3: De waarneming p. 23- 32
o 3.1. Van zintuiglijke gewaarwording nr waarneming
o 3.2. Vd retina nr de hersenen: bottom-up processen
o 3.3. Perceptie verbeteren dr informatieopame te sturen: top-down processen
o 3.4. Waarneming van gezichten
o 3.5. Waarneming van diepte & beweging
o 3.6. Perceptuele capaciteien bij pasgeborenen
o Examenvragen
HOOFDSTUK 4: Conditionering p. 33- 44
o 4.1. Klassieke conditionering
o 4.2. Operante conditionering
o 4.3. Observerend leren
o Examenvragen
HOOFDSTUK 5: Het geheugen p. 45-62
o 5.1. De bevindingen v Ebbinghaus id 19e eeuw
o 5.2. Het geheugenmodel van Atkinson&Shiffrin
o 5.3. Verdere ontwikkelingen id geheugentheorieën
o 5.4. Informatie oproepen uit het LTG
o 5.5. Herinnering is reconstructie
o 5.6. Amnesie en het impliciete geheugen
o Examenvragen
1
,HOOFDSTUK 7: Intelligentie p. 63 – 74
o 7.1. Wat verstaan mensen onder intelligentie?
o 7.2. Analytische intelligentie
o 7.3. Praktische intelligentie
o 7.4. Sociale en emotionele intelligentie
HOOFDSTUK 8: De persoonlijkheid p. 75 – 78
o 8.2. Het meten van persoonlijkheidsverschillen en de trekbenadering
HOOFDSTUK 11: Sociale psychologie p. 79 – 89
o 11.1. Sociale beïnvloeding
o 11.2. Hechte relaties en aantrekking
o 11.3. Persoonsperceptie
o 11.4. Groepsperceptie
2
, HOOFDSTUK 1 Wat is psychologie?
1.1. Een definitie van psychologie
Wat is psychologie?
• Een Wetenschap die gedrag bestudeert en gebruikt wordt om interne processen te begrijpen
• Iets proberen te weten te komen dat je niet kan observeren ( vb sterren )
Op wetenschappelijke manier bestudeert
• Zijn er omstandigheden die beïnvloeden ( genetisch, sociaal,..)
• Helpen ons om interne processen beter te begrijpen
Voorgeschiedenis
• Plato : de geest was een lege tabula rasa volgens hem, hierop kon alles nog geschreven worden
• Socrates: theorie vd vogelkooi -> elke vogel staat voor kennis, het is doel om ze te vangen (
sommigen eenmaal makkelijker dn anderen )
Duurde lang voordat echt onderzoek kon gdn worden
• Vanwege complexiteit vd mens
• Er was veel eerbied,de mens is uniek, ziel en lichaam zijn niet hetzelfde
1.2. Ontwikkelingen die psychologie mogelijk maakten
Rede, intuïtie en geloof
: Plato en Aristoteles waren 1e die zich vragen over universum& plaats vd mens erin stelden
Plato
: menselijke ziel is deel vd ware, ideale wereld die tijdelijk ih lichaam woont en na dood
terugkeert
: echte kennis komt voort uit de menselijke geest
Aristoteles
: om echte kennis te hebben diende men volgens hem te vertrekken uit onwrikbare
uitgangspunten ( axioma's)
: kennis is grotendeels intuïtief en de rest vd kennis kan w afgeleid mbv menselijke rede
Rooms-katholieke kerk
: was na de val vh Romeinse rijk de belangrijkste hoeder v kennis id westerse wereld
De wetenschappelijke revolutie
: 16-17e eeuw was er andere vorm v kennisvergaring, nl dat ware kennis gebaseerd is op
systematische observatie en actief ingrijpen id wereld
Een nieuwe manier van denken
: factoren die grote rol hbb gespeeld bij ontstaan vd wetensch rev zijn verminderde macht vd
RK-kerk, uitvinding v boekdrukkunst, waardering v handel en handenarbeid, oprichting vd
universiteiten en ontdekkingsreizen
De Copernicaanse revolutie
: vaststelling dat kalender niet meer klopte was belangr katalysator vr wetensch revolutie
: juliaanse kalender werd in 16e eeuw vervangen door gregoriaanse kalender
: Copermicus ( 1473-1543) - stelde dat aarde niet zo belangr was -> zon was object dat draaide
- hiermee werd ook mens onderworpen aan natuur, drm zijn werk
pas na zijn dod gepubliceerd ( dit ging tegen rk-kerk)
3
, De groeiende macht vd wetenschappen en het ontstaan v twee culturen
Wetenschap en macht
: ontwikkelingen waren groter in landen die zich ontrokken hadden aan de invloed vd rk-kerk,
tegenlijk groeide hun invloed ( zwits, dui, gb, ned)
: dit deed het prestige vd nieuwe wetenschappen groeien
De twee culturen
: Snow ( 1959 ) - De klassieke, humanistische cultuur
-> de geestwetenschappen
-> het bestuderen en uitbreiden vd bestaande cultuur&kunst is volgens deze
cultuur het na te streven ideaal
- De nieuwe, natuurwetenschappelijke natuur
-> de natuurwetenschappen
-> de volledige samenleving meot volgens deze cultuur heringericht w obv
wetensch inzichten
De toepassing vd wetenschappelijke methode op het menselijk functioneren
De persoonlijke fout
: systematische observatie was belangrijkste
: waren meetfouten waar men rekening mee moest houden bij maken vn bep schattingen
-> ene persoon meer tijd nodig inf te verwerken dn andere
De snelheid v informatietransmissie id zenuwen
: Hermann Helmholtz - slaagde erin snelheid v informatieoverdacht te meten
: Donders (1868) - dit ondrzoek is begin geweest v mentale chronometrie, een techniek wrbij
men psych processen in infverwerking probeert te achterhalen door te kijken nr reactietijd die
mensen nodig hebben om bep taken uit te voeren
- slimme manier om inzicht te krijgen in afz processen
- gebruikte 3 condities in experimenten:
1e conditie: Basisconditie: 1reeks van stimulus -> liet mensen ki horen en zij
moesten hierop ki antwoorden
2e conditie: lieten combinatie met k en alle klinkers ( ki ka..) horen en moesten wat
ze hoorden herhalen
Hierbij moest je discrimineren; precies weten wat je hoort en je antwoord kiezen,
kan nt meer op voorhand weten
3e conditie: enkel discriminatie: hoort hetzelfde als in vorige conditie, maar moet
enkel antwoorden als je "ki" hoort met "ki"
- Als we pure discriminatietijd wll weten: als je basisconditie aftrekt vd
laatste conditie (discriminatie) -> krijg je pure discriminitatietijd
- Als je 2e conditie ( discriminatie + keuze vn antwoord) aftrekt van 3e
conditie (discriminatie) -> krijg je pure keuze v antwoordtijd
- Op deze manier zuivere meeting proberen bereiken vr discriminatie &
keuze v antwoord
4
HOOFDSTUK 1: Wat is psychologie? p. 3-13
o 1.1. Een definitie v psychologie
o 1.2. Ontwikkelingen die de psych mgl gemaakt hebben
o 1.3. Het ontstaan vd psychologie
o 1.4. De moderne psychologie: 3invloeden op het gedrag
o 1.5. Onderzoeksmethoden id pscyhologie
o 1.6. De plaats v psychologie id samenleving
o Examenvragen
HOOFDSTUK 2: Het zenuwstelsel p. 14- 22
o 2.1. De bouwstenen vh zenuwstelsel
o 2.2. Overzicht vh zenuwstelsel
o 2.3. De hersenen
HOOFDSTUK 3: De waarneming p. 23- 32
o 3.1. Van zintuiglijke gewaarwording nr waarneming
o 3.2. Vd retina nr de hersenen: bottom-up processen
o 3.3. Perceptie verbeteren dr informatieopame te sturen: top-down processen
o 3.4. Waarneming van gezichten
o 3.5. Waarneming van diepte & beweging
o 3.6. Perceptuele capaciteien bij pasgeborenen
o Examenvragen
HOOFDSTUK 4: Conditionering p. 33- 44
o 4.1. Klassieke conditionering
o 4.2. Operante conditionering
o 4.3. Observerend leren
o Examenvragen
HOOFDSTUK 5: Het geheugen p. 45-62
o 5.1. De bevindingen v Ebbinghaus id 19e eeuw
o 5.2. Het geheugenmodel van Atkinson&Shiffrin
o 5.3. Verdere ontwikkelingen id geheugentheorieën
o 5.4. Informatie oproepen uit het LTG
o 5.5. Herinnering is reconstructie
o 5.6. Amnesie en het impliciete geheugen
o Examenvragen
1
,HOOFDSTUK 7: Intelligentie p. 63 – 74
o 7.1. Wat verstaan mensen onder intelligentie?
o 7.2. Analytische intelligentie
o 7.3. Praktische intelligentie
o 7.4. Sociale en emotionele intelligentie
HOOFDSTUK 8: De persoonlijkheid p. 75 – 78
o 8.2. Het meten van persoonlijkheidsverschillen en de trekbenadering
HOOFDSTUK 11: Sociale psychologie p. 79 – 89
o 11.1. Sociale beïnvloeding
o 11.2. Hechte relaties en aantrekking
o 11.3. Persoonsperceptie
o 11.4. Groepsperceptie
2
, HOOFDSTUK 1 Wat is psychologie?
1.1. Een definitie van psychologie
Wat is psychologie?
• Een Wetenschap die gedrag bestudeert en gebruikt wordt om interne processen te begrijpen
• Iets proberen te weten te komen dat je niet kan observeren ( vb sterren )
Op wetenschappelijke manier bestudeert
• Zijn er omstandigheden die beïnvloeden ( genetisch, sociaal,..)
• Helpen ons om interne processen beter te begrijpen
Voorgeschiedenis
• Plato : de geest was een lege tabula rasa volgens hem, hierop kon alles nog geschreven worden
• Socrates: theorie vd vogelkooi -> elke vogel staat voor kennis, het is doel om ze te vangen (
sommigen eenmaal makkelijker dn anderen )
Duurde lang voordat echt onderzoek kon gdn worden
• Vanwege complexiteit vd mens
• Er was veel eerbied,de mens is uniek, ziel en lichaam zijn niet hetzelfde
1.2. Ontwikkelingen die psychologie mogelijk maakten
Rede, intuïtie en geloof
: Plato en Aristoteles waren 1e die zich vragen over universum& plaats vd mens erin stelden
Plato
: menselijke ziel is deel vd ware, ideale wereld die tijdelijk ih lichaam woont en na dood
terugkeert
: echte kennis komt voort uit de menselijke geest
Aristoteles
: om echte kennis te hebben diende men volgens hem te vertrekken uit onwrikbare
uitgangspunten ( axioma's)
: kennis is grotendeels intuïtief en de rest vd kennis kan w afgeleid mbv menselijke rede
Rooms-katholieke kerk
: was na de val vh Romeinse rijk de belangrijkste hoeder v kennis id westerse wereld
De wetenschappelijke revolutie
: 16-17e eeuw was er andere vorm v kennisvergaring, nl dat ware kennis gebaseerd is op
systematische observatie en actief ingrijpen id wereld
Een nieuwe manier van denken
: factoren die grote rol hbb gespeeld bij ontstaan vd wetensch rev zijn verminderde macht vd
RK-kerk, uitvinding v boekdrukkunst, waardering v handel en handenarbeid, oprichting vd
universiteiten en ontdekkingsreizen
De Copernicaanse revolutie
: vaststelling dat kalender niet meer klopte was belangr katalysator vr wetensch revolutie
: juliaanse kalender werd in 16e eeuw vervangen door gregoriaanse kalender
: Copermicus ( 1473-1543) - stelde dat aarde niet zo belangr was -> zon was object dat draaide
- hiermee werd ook mens onderworpen aan natuur, drm zijn werk
pas na zijn dod gepubliceerd ( dit ging tegen rk-kerk)
3
, De groeiende macht vd wetenschappen en het ontstaan v twee culturen
Wetenschap en macht
: ontwikkelingen waren groter in landen die zich ontrokken hadden aan de invloed vd rk-kerk,
tegenlijk groeide hun invloed ( zwits, dui, gb, ned)
: dit deed het prestige vd nieuwe wetenschappen groeien
De twee culturen
: Snow ( 1959 ) - De klassieke, humanistische cultuur
-> de geestwetenschappen
-> het bestuderen en uitbreiden vd bestaande cultuur&kunst is volgens deze
cultuur het na te streven ideaal
- De nieuwe, natuurwetenschappelijke natuur
-> de natuurwetenschappen
-> de volledige samenleving meot volgens deze cultuur heringericht w obv
wetensch inzichten
De toepassing vd wetenschappelijke methode op het menselijk functioneren
De persoonlijke fout
: systematische observatie was belangrijkste
: waren meetfouten waar men rekening mee moest houden bij maken vn bep schattingen
-> ene persoon meer tijd nodig inf te verwerken dn andere
De snelheid v informatietransmissie id zenuwen
: Hermann Helmholtz - slaagde erin snelheid v informatieoverdacht te meten
: Donders (1868) - dit ondrzoek is begin geweest v mentale chronometrie, een techniek wrbij
men psych processen in infverwerking probeert te achterhalen door te kijken nr reactietijd die
mensen nodig hebben om bep taken uit te voeren
- slimme manier om inzicht te krijgen in afz processen
- gebruikte 3 condities in experimenten:
1e conditie: Basisconditie: 1reeks van stimulus -> liet mensen ki horen en zij
moesten hierop ki antwoorden
2e conditie: lieten combinatie met k en alle klinkers ( ki ka..) horen en moesten wat
ze hoorden herhalen
Hierbij moest je discrimineren; precies weten wat je hoort en je antwoord kiezen,
kan nt meer op voorhand weten
3e conditie: enkel discriminatie: hoort hetzelfde als in vorige conditie, maar moet
enkel antwoorden als je "ki" hoort met "ki"
- Als we pure discriminatietijd wll weten: als je basisconditie aftrekt vd
laatste conditie (discriminatie) -> krijg je pure discriminitatietijd
- Als je 2e conditie ( discriminatie + keuze vn antwoord) aftrekt van 3e
conditie (discriminatie) -> krijg je pure keuze v antwoordtijd
- Op deze manier zuivere meeting proberen bereiken vr discriminatie &
keuze v antwoord
4
