Bedrijfsfiscaliteit
Algemene beginselen
Inhoud en voorwerp belastingrecht
- Fiscaal recht
o Regels de wijze waarop overheid een (financiële) prestatie kan vorderen van de
rechtssubjecten.
o Soms moet men geld betalen aan de overheid en die gebruikt dat voor financiële
toelegging (veiligheid, wegen, etc.)
o Kan ook niet financieel van aard zijn, vb. medewerking (belastingaangifte, vragen
beantwoorden, etc.)
- Publiek recht
Belastingrecht omvat
- Rechtsgrond (= bevoegdheid die overheid heeft) van de belastingbevoegdheid
o Wat zijn de voorwaarden en binnen welke grenzen kan belastingheffing
plaatsvinden?
Deze beperkingen vinden zich voornamelijk hun grondslag in de Belgische
Grondwet en in Europese en supranationale rechtsbronnen die de
bevoegdheid van overheden om belastingen te heffen beperken.
- Toepassingsgebied van de belasting (subject, object, timing)
o Subject: wie kan de overheid verplichten om belastingen te bestalen
o Object: wat wordt belast, vrijstellingen, etc.
o Timing: periode waarin je je belastingschuld moet voldoen
- Dwangmaatregelen van de overheid
o Overheid kan je verplichten een financiële bijdrage te betalen
o Relatie burger en overheid is asymmetrisch/ ongelijk
o Dwangmaatregelen als je je verplichtingen niet voldoet, tot zelfs goederen
confisqueren, verplichten tot medewerking, etc.
- Fiscale geschillenbeslechting
o Belastingontwijking: inzetten van geoorloofde middelen om het bedrag aan
verschuldigde belastingen zo laag mogelijk te houden
o Belastingontduiking: inzetten van niet-geoorloofde middelen om het bedrag aan
verschuldigde belastingen te verminderen
Impliceert de schending van een rechtsnorm en kan daarom strafrechtelijk
beteugeld worden
Fiscale fraude
Wordingsgeschiedenis van belastingen
1919: cedulaire belasting
1962: inkomstenbelasting (is nog steeds van toepassing en één van de beginselen)
Heffingsbevoegdheid
Quasi elke materie kan potentieel “belast” worden
- Rechtsgrond van de belastingbevoegdheid
1
Bedrijfsfiscaliteit
, - Territorialiteitsbeginsel
-
o Je kan onderworpen worden aan verschillende belastingstelsels
o Bronstaatbeginsel: vooral voor internationale beginselen
o Verschillende aanknopingspunten geven aanleiding tot overlap -> in BE of ander land
belast worden (dubbele belasting
o Dubbel belastingverdrag:
Definitie van functie de belasting
Taxes are what we pay for a civilized society – Oliver Wendell Holmes
Wat is een belasting + functie in ons rechtssysteem
- Financieren van uitgaven van de publieke overheid
Belasting creëert een rechtsband en kent bepaalde partijen, levert bepaald onderwerp en heeft
bepaald doel
Rechtsband
Rechtsband: ontstaan van een juridische relatie, namelijk de belastingschuld
- Juridische relatie tussen belastingplichtige en overheid
- Materiële belastingschuld = berekening van de belasting
- Formele belastingschuld = bestaan, eisbaarheid en invordering van de belasting
Partijen
Partijen bij de rechtsband
- De primaire rechtsband van de belasting kent in essentie en hoofdzakelijk 2 partijen
o De overheid
De overheid verkrijgt autonome belastingbevoegdheden van de
Grondwetgever
De staat, gemeenschappen en gewesten, provincies en gemeenten
Geconfronteerd met beperkingen vanuit verschillende perspectieven:
Bevoegdheden van de Europese Unie op het vlak van (indirecte)
belastingen
Beperkingen geïntroduceerd door de Belgische federale wetgever
met betrekking tot de bevoegdheden van de deelstaten, provincies
en gemeenten
Verschillende beleidsniveaus:
2
Bedrijfsfiscaliteit
, Federale belastingen: inkomstenbelastingen, BTW, douane en
accijnzen, diverse taksen: vb. jaarlijkse taks effectenrekeningen
Gewestelijke of regionale belastingen: vb. belasting afvalheffing
Provinciale of gemeentebelastingen: vb. belasting reclamedrukwerk
Toegewezen belastingbevoegdheid
Oneigenlijke regionale belastingen: bijz. w. 16 januari 1989
o Opcentiemen
% bovenop roerende voorheffing dat aan de
gemeente toekomt
o Aanvullende belastingen
Federale overheid heft personenbelasting. De
gemeente voegt daar een aanvullende heffing aan
toe door de bepaling van de aanslagvoet in de vorm
van een %.
o De belastingplichtige
Diegene in wiens hoofde het belastbare feit zich voltrekt (natuurlijke
personen, rechtspersonen, entiteiten, etc.)
De belastingschuldige: diegene die gehouden is tot de effectieve betaling van
de belastingschuld
De belastingplichtige en belastingschuldige zijn niet noodzakelijk dezelfde
persoon/ entiteit, maar kunnen in bepaalde omstandigheden van elkaar
verschillen
Vb. oprichtersaansprakelijkheid i/h vennootschapsrecht: oprichters
zijn hoofdelijk aansprakelijk voor de belastingschuld indien – de
vennootschap failliet gaat binnen de 5 jaar na oprichting EN
aanvangskapitaal v/d vennootschap kennelijk ontoereikend was voor
een normale uitoefening v/d voorgenomen bedrijvigheid gedurende
minstens 2 jaar
o Ook andere partijen kunnen betrokken worden (vb. werkgever, bank, etc)
Indeling
- Belasting op inkomen
o Wereldinkomen uit verrichtingen en vermogen
Personenbelasting
Vennootschapsbelasting
Rechtspersonenbelasting
Belasting niet-INW
- Gelijkstelling met inkomstenbelasting (enkel procedure)
o Verkeersbelasting
o Belasting op verkeersinstelling
o Belasting op spelen en weddenschappen
o Belasting op automatische ontspanningstoestellen
o Belasting op de deelname van de werknemer in de winst of in het kapitaal van de
vennootschap
- Belasting op omzet
o Omzet +- winst
o BTW is grotendeels een Europese belasting
3
Bedrijfsfiscaliteit
, - Douanerechten
o Belasting op ‘invoer/uitvoer’, Europese belasting
- Accijnzen
o Belasting op het binnenlands verbruik van bepaalde goederen, grotendeels Europese
belasting
- Openingsbelasting op drankslijterijen
o Vergunningsrecht
o Milieutaksen en de energiebelasting
- Registratierechten
o Belasting op het registreren van bepaalde akten
- Hypotheekrechten
o Belasting op het vestigen van een hypotheek op onroerende goederen
- Griffierechten
o Belasting op bepaalde handelingen in hoven en rechtbanken
Voorwerp van de belasting
Een heffing of prestatie ten behoeve van de overheid
- Belasting is in principe een geldsom
- Uitzonderingsregelingen
o Vroegere legerdienst/ bijzitter kiesbureau
o Betalen van successierechten d.m.v. kunstwerken – betalingsmodaliteit
o Belasting in natura (uitzonderlijk nog van toepassing)
Functie van de belasting
De primaire functie van een belasting: voorzien in de openbare uitgaven van algemeen nut
(financieringsfunctie)
- Onderscheid met een retributie: vergoeding van de overheid voor een individuele dienst
- Parafiscale bijdragen: uitsluitend het dekken van sociale zekerheid met opbouw van rechten
Secundaire functies: regulerende functie van de belasting
- Het gedrag van belastingplichtigen beïnvloeden door fiscale interventies: sociale en
economische functies
- Vb. belastingvermindering/ kredieten, vrijstellingen, tarieven, accijnzen, etc.
Algemene principes van het Belgische belastingrecht
Inleiding
Bescherming bij het tot stand komen van materiële belastingregels
Algemene rechtsbeginselen met Grondwettelijke waarde zijn bevestigd in de Grondwet
- Ongeschreven regels die bepaalde in maatschappijen aanvaard worden op hetzelfde niveau
als geschreven regels
- Erkens als vernietigingsgrond door het Hof van Cassatie
De grondwet voorziet in 3 belangrijke fiscale voorschriften
- Fiscaal legaliteitsbeginsel
- Fiscaal eenjarigheidsbeginsel
4
Bedrijfsfiscaliteit
Algemene beginselen
Inhoud en voorwerp belastingrecht
- Fiscaal recht
o Regels de wijze waarop overheid een (financiële) prestatie kan vorderen van de
rechtssubjecten.
o Soms moet men geld betalen aan de overheid en die gebruikt dat voor financiële
toelegging (veiligheid, wegen, etc.)
o Kan ook niet financieel van aard zijn, vb. medewerking (belastingaangifte, vragen
beantwoorden, etc.)
- Publiek recht
Belastingrecht omvat
- Rechtsgrond (= bevoegdheid die overheid heeft) van de belastingbevoegdheid
o Wat zijn de voorwaarden en binnen welke grenzen kan belastingheffing
plaatsvinden?
Deze beperkingen vinden zich voornamelijk hun grondslag in de Belgische
Grondwet en in Europese en supranationale rechtsbronnen die de
bevoegdheid van overheden om belastingen te heffen beperken.
- Toepassingsgebied van de belasting (subject, object, timing)
o Subject: wie kan de overheid verplichten om belastingen te bestalen
o Object: wat wordt belast, vrijstellingen, etc.
o Timing: periode waarin je je belastingschuld moet voldoen
- Dwangmaatregelen van de overheid
o Overheid kan je verplichten een financiële bijdrage te betalen
o Relatie burger en overheid is asymmetrisch/ ongelijk
o Dwangmaatregelen als je je verplichtingen niet voldoet, tot zelfs goederen
confisqueren, verplichten tot medewerking, etc.
- Fiscale geschillenbeslechting
o Belastingontwijking: inzetten van geoorloofde middelen om het bedrag aan
verschuldigde belastingen zo laag mogelijk te houden
o Belastingontduiking: inzetten van niet-geoorloofde middelen om het bedrag aan
verschuldigde belastingen te verminderen
Impliceert de schending van een rechtsnorm en kan daarom strafrechtelijk
beteugeld worden
Fiscale fraude
Wordingsgeschiedenis van belastingen
1919: cedulaire belasting
1962: inkomstenbelasting (is nog steeds van toepassing en één van de beginselen)
Heffingsbevoegdheid
Quasi elke materie kan potentieel “belast” worden
- Rechtsgrond van de belastingbevoegdheid
1
Bedrijfsfiscaliteit
, - Territorialiteitsbeginsel
-
o Je kan onderworpen worden aan verschillende belastingstelsels
o Bronstaatbeginsel: vooral voor internationale beginselen
o Verschillende aanknopingspunten geven aanleiding tot overlap -> in BE of ander land
belast worden (dubbele belasting
o Dubbel belastingverdrag:
Definitie van functie de belasting
Taxes are what we pay for a civilized society – Oliver Wendell Holmes
Wat is een belasting + functie in ons rechtssysteem
- Financieren van uitgaven van de publieke overheid
Belasting creëert een rechtsband en kent bepaalde partijen, levert bepaald onderwerp en heeft
bepaald doel
Rechtsband
Rechtsband: ontstaan van een juridische relatie, namelijk de belastingschuld
- Juridische relatie tussen belastingplichtige en overheid
- Materiële belastingschuld = berekening van de belasting
- Formele belastingschuld = bestaan, eisbaarheid en invordering van de belasting
Partijen
Partijen bij de rechtsband
- De primaire rechtsband van de belasting kent in essentie en hoofdzakelijk 2 partijen
o De overheid
De overheid verkrijgt autonome belastingbevoegdheden van de
Grondwetgever
De staat, gemeenschappen en gewesten, provincies en gemeenten
Geconfronteerd met beperkingen vanuit verschillende perspectieven:
Bevoegdheden van de Europese Unie op het vlak van (indirecte)
belastingen
Beperkingen geïntroduceerd door de Belgische federale wetgever
met betrekking tot de bevoegdheden van de deelstaten, provincies
en gemeenten
Verschillende beleidsniveaus:
2
Bedrijfsfiscaliteit
, Federale belastingen: inkomstenbelastingen, BTW, douane en
accijnzen, diverse taksen: vb. jaarlijkse taks effectenrekeningen
Gewestelijke of regionale belastingen: vb. belasting afvalheffing
Provinciale of gemeentebelastingen: vb. belasting reclamedrukwerk
Toegewezen belastingbevoegdheid
Oneigenlijke regionale belastingen: bijz. w. 16 januari 1989
o Opcentiemen
% bovenop roerende voorheffing dat aan de
gemeente toekomt
o Aanvullende belastingen
Federale overheid heft personenbelasting. De
gemeente voegt daar een aanvullende heffing aan
toe door de bepaling van de aanslagvoet in de vorm
van een %.
o De belastingplichtige
Diegene in wiens hoofde het belastbare feit zich voltrekt (natuurlijke
personen, rechtspersonen, entiteiten, etc.)
De belastingschuldige: diegene die gehouden is tot de effectieve betaling van
de belastingschuld
De belastingplichtige en belastingschuldige zijn niet noodzakelijk dezelfde
persoon/ entiteit, maar kunnen in bepaalde omstandigheden van elkaar
verschillen
Vb. oprichtersaansprakelijkheid i/h vennootschapsrecht: oprichters
zijn hoofdelijk aansprakelijk voor de belastingschuld indien – de
vennootschap failliet gaat binnen de 5 jaar na oprichting EN
aanvangskapitaal v/d vennootschap kennelijk ontoereikend was voor
een normale uitoefening v/d voorgenomen bedrijvigheid gedurende
minstens 2 jaar
o Ook andere partijen kunnen betrokken worden (vb. werkgever, bank, etc)
Indeling
- Belasting op inkomen
o Wereldinkomen uit verrichtingen en vermogen
Personenbelasting
Vennootschapsbelasting
Rechtspersonenbelasting
Belasting niet-INW
- Gelijkstelling met inkomstenbelasting (enkel procedure)
o Verkeersbelasting
o Belasting op verkeersinstelling
o Belasting op spelen en weddenschappen
o Belasting op automatische ontspanningstoestellen
o Belasting op de deelname van de werknemer in de winst of in het kapitaal van de
vennootschap
- Belasting op omzet
o Omzet +- winst
o BTW is grotendeels een Europese belasting
3
Bedrijfsfiscaliteit
, - Douanerechten
o Belasting op ‘invoer/uitvoer’, Europese belasting
- Accijnzen
o Belasting op het binnenlands verbruik van bepaalde goederen, grotendeels Europese
belasting
- Openingsbelasting op drankslijterijen
o Vergunningsrecht
o Milieutaksen en de energiebelasting
- Registratierechten
o Belasting op het registreren van bepaalde akten
- Hypotheekrechten
o Belasting op het vestigen van een hypotheek op onroerende goederen
- Griffierechten
o Belasting op bepaalde handelingen in hoven en rechtbanken
Voorwerp van de belasting
Een heffing of prestatie ten behoeve van de overheid
- Belasting is in principe een geldsom
- Uitzonderingsregelingen
o Vroegere legerdienst/ bijzitter kiesbureau
o Betalen van successierechten d.m.v. kunstwerken – betalingsmodaliteit
o Belasting in natura (uitzonderlijk nog van toepassing)
Functie van de belasting
De primaire functie van een belasting: voorzien in de openbare uitgaven van algemeen nut
(financieringsfunctie)
- Onderscheid met een retributie: vergoeding van de overheid voor een individuele dienst
- Parafiscale bijdragen: uitsluitend het dekken van sociale zekerheid met opbouw van rechten
Secundaire functies: regulerende functie van de belasting
- Het gedrag van belastingplichtigen beïnvloeden door fiscale interventies: sociale en
economische functies
- Vb. belastingvermindering/ kredieten, vrijstellingen, tarieven, accijnzen, etc.
Algemene principes van het Belgische belastingrecht
Inleiding
Bescherming bij het tot stand komen van materiële belastingregels
Algemene rechtsbeginselen met Grondwettelijke waarde zijn bevestigd in de Grondwet
- Ongeschreven regels die bepaalde in maatschappijen aanvaard worden op hetzelfde niveau
als geschreven regels
- Erkens als vernietigingsgrond door het Hof van Cassatie
De grondwet voorziet in 3 belangrijke fiscale voorschriften
- Fiscaal legaliteitsbeginsel
- Fiscaal eenjarigheidsbeginsel
4
Bedrijfsfiscaliteit
