1
INHOUDSOPGAVE
1. fundamenten sociaal werk..........................................................................................................................................3
sociaal agogisch handelen...........................................................................................................................................4
doelen.........................................................................................................................................................................5
sociale verandering en ontwikkeling........................................................................................................................5
sociale cohesie.........................................................................................................................................................5
empowerment.........................................................................................................................................................5
bevrijding van mensen.............................................................................................................................................6
waarden...................................................................................................................................................................... 6
sociale rechtvaardigheid..........................................................................................................................................6
mensenrechten........................................................................................................................................................7
collectieve verantwoordelijkheid.............................................................................................................................9
respect voor diversiteiten........................................................................................................................................9
duurzaamheid...........................................................................................................................................................11
2. 7 beroepsrollen..........................................................................................................................................................11
frontliniewerker........................................................................................................................................................11
kennis, vaardigheden en attitudes.........................................................................................................................12
discretionaire ruimte.............................................................................................................................................12
signaalfunctie........................................................................................................................................................12
sociale innovator.......................................................................................................................................................13
communicator...........................................................................................................................................................14
interpersoonlijke communicator............................................................................................................................14
maatschappelijke communicator...........................................................................................................................14
tolk............................................................................................................................................................................ 15
begrippen leefwereld en systeemwereld...............................................................................................................15
kennis, vaardigheden en attitude..........................................................................................................................15
beroepsrol tolk onder druk....................................................................................................................................15
Medevormgever sociaal beleid.................................................................................................................................16
signaleren..............................................................................................................................................................16
politiseren..............................................................................................................................................................16
PARTICIPATIEVE BELEIDSVOERING.........................................................................................................................16
netwerkbouwer.........................................................................................................................................................17
kernbegrippen.......................................................................................................................................................17
netwerken.............................................................................................................................................................17
Organisatieontwikkelaar............................................................................................................................................18
, 2
kwaliteitszorg op organisatieniveau.......................................................................................................................18
ontwikkeling op teamniveau..................................................................................................................................20
welzijn van de individuele medewerker.................................................................................................................20
spanningen en complementariteit met andere beroepsrollen..............................................................................20
Toepassing online interview liesbeth lambrecht....................................................................................................21
3. Gastles Teïma: wijksgezondheidscentrum de sleep...................................................................................................23
7 beroepsrollen.........................................................................................................................................................23
doelen....................................................................................................................................................................... 24
algemeen.................................................................................................................................................................. 24
gastles fiola vzw.............................................................................................................................................................25
4. spanningen en complementariteit tussen beroepsrollen..........................................................................................26
oefeningen adhv situatieschetsen.............................................................................................................................26
situatie 1................................................................................................................................................................26
situatie 2................................................................................................................................................................26
situatie 3................................................................................................................................................................26
situatie 4................................................................................................................................................................27
situatie 5................................................................................................................................................................27
situatie 1 complementariteit.................................................................................................................................27
, 3
1. FUNDAMENTEN SOCIAAL WERK
Globale definitie sociaal werk:
“Sociaal werk is een praktijk-gebaseerd beroep en een academische discipline die sociale verandering en
ontwikkeling, sociale cohesie, empowerment en bevrijding van mensen bevordert.
Principes van sociale rechtvaardigheid, mensenrechten, collectieve verantwoordelijkheid en respect voor
diversiteit staan centraal in sociaal werk. Onderbouwd door sociaalwerktheorieën, sociale wetenschappen,
menswetenschappen en inheemse en lokale vormen van kennis, engageert sociaal werk mensen en structuren om
levensuitdagingen en problemen aan te pakken en welzijn te bevorderen.” (IFSW, 2019)
– SW is tegelijk een praktijkgericht beroep en een academische discipline;
– algemene doelen worden nagestreefd: sociale verandering en ontwikkeling, sociale cohesie, empowerment
en bevrijding van mensen;
– vanuit centrale waarden: sociale rechtvaardigheid, mensenrechten, collectieve verantwoordelijkheid en
respect voor diversiteiten;
– gebruik makend van bepaalde kennis: theorieën uit sociaal werk, sociale wetenschappen,
menswetenschappen en (culturele) antropologie
– einddoel van SW: faciliteren en aanspreken/betrekken van mensen en structuren om levensuitdagingen op
de (politieke en maatschappelijke) agenda te plaatsen en welzijn te verhogen
INHOUDSOPGAVE
1. fundamenten sociaal werk..........................................................................................................................................3
sociaal agogisch handelen...........................................................................................................................................4
doelen.........................................................................................................................................................................5
sociale verandering en ontwikkeling........................................................................................................................5
sociale cohesie.........................................................................................................................................................5
empowerment.........................................................................................................................................................5
bevrijding van mensen.............................................................................................................................................6
waarden...................................................................................................................................................................... 6
sociale rechtvaardigheid..........................................................................................................................................6
mensenrechten........................................................................................................................................................7
collectieve verantwoordelijkheid.............................................................................................................................9
respect voor diversiteiten........................................................................................................................................9
duurzaamheid...........................................................................................................................................................11
2. 7 beroepsrollen..........................................................................................................................................................11
frontliniewerker........................................................................................................................................................11
kennis, vaardigheden en attitudes.........................................................................................................................12
discretionaire ruimte.............................................................................................................................................12
signaalfunctie........................................................................................................................................................12
sociale innovator.......................................................................................................................................................13
communicator...........................................................................................................................................................14
interpersoonlijke communicator............................................................................................................................14
maatschappelijke communicator...........................................................................................................................14
tolk............................................................................................................................................................................ 15
begrippen leefwereld en systeemwereld...............................................................................................................15
kennis, vaardigheden en attitude..........................................................................................................................15
beroepsrol tolk onder druk....................................................................................................................................15
Medevormgever sociaal beleid.................................................................................................................................16
signaleren..............................................................................................................................................................16
politiseren..............................................................................................................................................................16
PARTICIPATIEVE BELEIDSVOERING.........................................................................................................................16
netwerkbouwer.........................................................................................................................................................17
kernbegrippen.......................................................................................................................................................17
netwerken.............................................................................................................................................................17
Organisatieontwikkelaar............................................................................................................................................18
, 2
kwaliteitszorg op organisatieniveau.......................................................................................................................18
ontwikkeling op teamniveau..................................................................................................................................20
welzijn van de individuele medewerker.................................................................................................................20
spanningen en complementariteit met andere beroepsrollen..............................................................................20
Toepassing online interview liesbeth lambrecht....................................................................................................21
3. Gastles Teïma: wijksgezondheidscentrum de sleep...................................................................................................23
7 beroepsrollen.........................................................................................................................................................23
doelen....................................................................................................................................................................... 24
algemeen.................................................................................................................................................................. 24
gastles fiola vzw.............................................................................................................................................................25
4. spanningen en complementariteit tussen beroepsrollen..........................................................................................26
oefeningen adhv situatieschetsen.............................................................................................................................26
situatie 1................................................................................................................................................................26
situatie 2................................................................................................................................................................26
situatie 3................................................................................................................................................................26
situatie 4................................................................................................................................................................27
situatie 5................................................................................................................................................................27
situatie 1 complementariteit.................................................................................................................................27
, 3
1. FUNDAMENTEN SOCIAAL WERK
Globale definitie sociaal werk:
“Sociaal werk is een praktijk-gebaseerd beroep en een academische discipline die sociale verandering en
ontwikkeling, sociale cohesie, empowerment en bevrijding van mensen bevordert.
Principes van sociale rechtvaardigheid, mensenrechten, collectieve verantwoordelijkheid en respect voor
diversiteit staan centraal in sociaal werk. Onderbouwd door sociaalwerktheorieën, sociale wetenschappen,
menswetenschappen en inheemse en lokale vormen van kennis, engageert sociaal werk mensen en structuren om
levensuitdagingen en problemen aan te pakken en welzijn te bevorderen.” (IFSW, 2019)
– SW is tegelijk een praktijkgericht beroep en een academische discipline;
– algemene doelen worden nagestreefd: sociale verandering en ontwikkeling, sociale cohesie, empowerment
en bevrijding van mensen;
– vanuit centrale waarden: sociale rechtvaardigheid, mensenrechten, collectieve verantwoordelijkheid en
respect voor diversiteiten;
– gebruik makend van bepaalde kennis: theorieën uit sociaal werk, sociale wetenschappen,
menswetenschappen en (culturele) antropologie
– einddoel van SW: faciliteren en aanspreken/betrekken van mensen en structuren om levensuitdagingen op
de (politieke en maatschappelijke) agenda te plaatsen en welzijn te verhogen