samenvatting economie 2024

Inhoudsopgave




Samenvatting Micro Economie

1

,H1: Wat is economie? Object, doel en methode van de economische wetenschap
1. Inleiding

- Wat doet de economische wetenschap?
 Inzicht geven in menselijk gedrag, in de maatschappelijke organisatie (humane wetenschap) vanuit eeen specifieke
economische invalshoek
 Om betere beslissingen te kunnen nemen in het dagelijkse leven
 Om de problemen van de wereld waarin we leven beter te begrijpen
 Om een beter beleid te kunnen voeren

- Waarom economie voor rechtenstudenten?
 Recht regelt niet enkel sociale relaties, ook economische relaties --> als jurist dan toch inzicht hebben waarmee je bezig
bent

2. Het fundamenteel economisch probleem: veelvuldige behoeften vs. Schaarse middelen

- Probleem: kiezen tussen heel veel behoeften, met de schaarse middelen die je hebt (tijd en geld)
 Leren kiezen = efficientst behoeften bevredigen met schaarse middelen
 Hoe beperkte schaarse middelen gebruiken om in bestaande behoeften te voorzien?

2.1 Menselijke en maatschappelijke behoeften


- Behoefte = het aanvoelen van een tekort en het verlangen om dit tekort aan te vullen
 Binnen economie zijn behoeften zeer verscheiden
 Materiële en immateriële goederen
 Individueel en collectief

2.2 Schaarse middelen en de noodzaak om te kiezen


- Schaarse middelen = economische goederen
 Voorwaarden:
 Nuttig
 Schaars
 Alternatief aanwendbaar
 Zowel materieel als immaterieel (bv: bezoek aan een restaurant, kapper, …)

- Niet schaarse middelen = vrije goederen (bv: lucht en water)
 Meer en meer op sommige plaatsen moeillijk om zuivere lucht en water te krijgen = nieuwe schaarsten

2.3 keuzes en opportuniteitskosten


- Wat kiest geeft iets anders op --> opportuniteitskost
 = de waarde van het beste alternatief dat men opgeeft door deze keuze te maken
 Tussen alternatieven kijken naar diegene met de grootste waarde
 Bv: Studeren, als je niet zou studeren zou je kunnen werken. Het loon dat je dus verliest door te kiezen om te gaan
studeren is de opportuniteitskost.
 Bv: een avondje naar de cinema, als je niet naar de cinema zou gaan zou je kunnen studeren of werken die avond.
Het loon dat je daardoor verliest is de opportuniteitskost.




2

,2.4 Economie, een definitie


- Definitie Tibor Scitovsky
 = een sociale wetenschap die tot voorwerp heeft, het beheer van schaarse middelen
 Omvat 3 typische problemen
1) Allocatie (toewijzing) van middelen --> wat, hoeveel en hoe produceren?
2) Verdeling (distributie) --> voor wie produceren?
3) Nastreven van de volledige aanwending --> Stabilisatieprobleem, zo veel mogelijk verspilling vermeiden

2.5 Micro- en macro-economie


- Micro-economie
 Gaat na hoe individuele economische agenten
(individuen en bedrijven) beslissingen nemen
 Vnl betrekking op allocatie- en distributieproblemen
 Meer wiskundig

- Macro-economie
 Bekijkt het geaggregeerde niveau en bestudeert
vraagstukken die de economie als geheel beïnvloeden
 Vnl betrekking op stabilistatieprobleem
 Meer inzichtelijk

3. Het productieproces


- Productie = alle activiteiten waardoor economische goederen en diensten tot stand worden gebracht, op gepaste tijd en
plaats ter beschikking worden gesteld van consumenten, door inzet van schaarse middelen (de productiefactoren arbeid,
natuur en kapitaal – ondernemersinitiatief)
 Economische goederen onder te verdelen in:
 Consumptiegoederen --> oog op gebruik of verbruik, kan eenmalig of langdurig (eten, auto, ..)
 Kapitaalgoederen --> Niet direct gekocht, dient om andere goederen te produceren (bv: machines, fabriek, …)

3.1 De productiefactoren (inputs)


- Schaarse middelen te herleiden tot 3 productiefactoren:
 Arbeid (L)
 Natuur (N) = de eigenlijke productiefactoren (maar vaak niet voldoende, daarom ook ondernemersinitiatief)
 Kapitaal (K)

- Ondernemersinitiatief = risico, creativiteit, … van een persoon (bijkomende factor)

3.2 Het productieproces


- Figuur 1 = zeer eenvoudige illustratie van het productieproces
 Combinaties van arbeid, natuur en kapitaal resulteren in productie
 Arbeid & natuur zijn primaire productiefactoren
 Kapitaal = afgeleid want is zelf al geproduceerd

- Verhogen hoeveelheid reeële kapitaalgoederen = investeren


3

, 3.3 De productiefunctie


- = een technische relatie tussen de hoeveelheid productiefactoren (inputs) en de maximale heoeveelheid economische

goederen (output) die men daarmee kan produceren X = f(L, N, K)
 X = hoeveelheid output
 L = hoeveelheid arbeid (labour)
 N = hoeveelheid natuur
 K = hoeveelheid kapitaal
 F = een bepaalde functionele vorm

- Cijfervoorbeeld --> we veronderstellen dat N en K constant zijn (gegeven)
 Als de hoeveelheid imput toeneemt neemt ook de hoeveelheid graan en kleding toe (output) = positief verband tussen
L en X
 Bij Kleding zien we dat L en output evenredig lopen = constant marginaal product (uitzonderlijk) = lineaire stijging
 Bij graan zien we dat de meeropbrengst door instellen van extra arbeider langzaam daalt = afnemend marginaal
product (meest voorkomend) = geen lineaire stijging




Zie boek P. 29 voor
grafieken




4. Productiemogelijkhedencurve van een land

- Voor elk land zijn er met de gegeven hoeveelheden beschikbare imputs arbeid, natuur en kapitaal beperkte
productiemogelijkheden, binnen deze mogelijkheden moet een land keuzes maken om beheerproblemen op te lossen
 Geeft alle combinaties van goederen en diensten die kunnen worden geproduceerd bij volledige aanwending van de
beschikbare productiefactoren
 Illustreert de begrippen
 Schaarste --> beperkte # arbeid
 Opportuniteitskost --> ene gaat ten koste van andere
 Keuzeprobleem

 Illustreert beheersproblemen
 Volledige aanwending van middelen
 Allocatie van middelen

- Simplistische voorstelling met kleding en graag, in realiteit veel complexer
 Stel een land heeft 5 arbeiders, deze kunnen op verschillende
manieren verdeeld worden over de productie van graan en kleding
 Als men 5 arbeiders gebruikt voor graan zal men 15 ton graan
hebben maar geen kleding
 Indien men 4 arbeiders gebruikt voor graan en 1 voor kleding zal
men 14 ton graan, en 1 kledingstuk hebben
4