Jeugdrecht
Historiek
Middeleeuwen: geen onderscheid volwassenen - minderjarigen
17e, 18e, 19e E.:
• Wezen of verlaten kinderen: weeshuizen
• Bedelend of zwervend: hervormingsscholen
• Misdrijf: volwassenen strafrecht
• Oordeel des onderscheids? (als een kind weet ik heb iets verkeerd
gedaan, kan het door het strafrecht gestraft worden)
19e, 20ste E.: maatschappelijke veranderingen
• Sociaal-economische wijzigingen
• School van sociaal verweer
• Filantropie = menslievendheid = mensen willen hun goed hart laten
zien en de kinderen helpen
Ontstaan Wet van 15 mei 1912.
Kinderen doen misdaad door verschillende factoren, zoals armoede, opvoeding
Wet van 15 mei 1912
= kinderbeschermingswet
Doel:
• Bescherming maatschappij (kind wordt gezien al sgevaar voor
maatschappij)
• strafrechterlijke meerderjarigheid 16+
,Kinderrechter kan maatregelen opleggen voorkinderen in de SL, kinderen
krijgen andere maatregelen da volwassenen
Straffen niet bewarings- (instelling) opvoedings-(dat ze juiste waarden en
normen aangeleerd krijgen) en behoedingsmaatregelen (gedrag geen 2 keer
doen) van onbepaalde duur! Zal pas stoppen als individu geen gevaar meer
vormt voor de SL
Persoonlijkheid dader > feit (de persoonlijkheid van de dader beslist mee hoe
zwaar de straf zal zijn)
Afgestemd op:
• Predelinquentie (vb landloperij, zwervers, bedelen) & delinquentie
(normoverschrijdend gedrag) (ook kinderen die nog geen daden
hebben gesteld kunnen maatregelen krijgen)
• Op vordering van ouders o.w.v. “wangedrag” (ouders konden zelf
om maatregelen vragen voor hun kind)
• Bescherming niet-delinquente jongeren?
=> ontzetting ouders uit ouderlijke macht! (rechter zegt dat ouder geen
ouderlijke macht meer hebben)
= jeugdbeschermingswet
Wet van 8 april 1965
Doel:
• Hervorming wet 1912
• Preventief optreden
“kind in gevaar” gaat weg gevaar voor gezondheid, zedelijkheid
of veiligheid
Kinderrechter jeugdrechtbank:
• Ook burgerrechtelijke zaken
, • Sociale dienst
Gerechtelijke jeugdbescherming
Sociale jeugdbescherming (vrijwillig) (niet gedwongen, niet opgelegd)
• Jeugdbeschermingscomités
• Preventief
Strafrechtelijke meerderjarigheid 18 jaar, maar uithandengeving!
(jongeren die 16 jaar of ouder zijn en die ernstige feiten hebben gepleegd,
kunnen uithandegegeven worden en dus toch volgens het volwassenen strafrecht
gestraft worden)
Jeugdrechtbank uitbreiding maatregelen:
• T.a.v. ouders (bv. toezicht kinderbijslag)
• T.a.v. alle minderjarigen “in gevaar” = maatregelen! (minderjarigen
die feiten gepleegd hebben, kunnen dezelfde maatregelen krijgen
als jongeren die vb een slechte thuissituatie krijgen, vb in een
instelling geplaatst worden)
Kritieken:
• Onduidelijke afbakening sociale en gerechtelijke jeugdbescherming
• Zwakke juridische gehalte van jeugdbescherming
• Problematiek delinquente jongeren pleidooi invoering vorm van
jeugdsanctierecht (jongeren die iets mis hebben gedaan, is het niet
beter dat ze naar jeugdsanctie worden geplaatst en niet naar
jeugdbescherming. Zo kunnen ze gesanctioneerd worden
, Decreten inzake bijzondere jeugdbijstand
Wet = federaal
Decreet = gemeenschappen en gewesten
27/06/1985 Decreet op bijzondere jeugdbijstand (Vlaamse gemeenschap)
28/03/1990 Aanvullend decreet
07/05/2004 Decreet betrefende de rechtspositie van de minderjarige in
de integrale jeugdhulp
07/03/2008 Decreet inzake bijzondere jeugdbijstand
12/07/2013 Decreet integrale jeugdhulp
27/06/1985 Decreet op bijzondere jeugdbijstand
• Jeugdbeschermingscomités comités bijzondere jeugdzorg
• Subsidiariteitsbeginsel: oprichting bemiddelingscommissies (B.C.)
(eerst proberen de vrijwillige hulpverlening toe te passen, de
gerechtelijke hulpverlening mag pas optreden waar het echt nodig
was) (om de vrijwillige hulpverlening te doen slagen, gebeurde als
de vrijwillige hulpverlening vast liep ging men bemiddelen om ze op
gang te trekken)
• Uitwerking rechtspositie minderjarige: bijstaan i.p.v. beschermen.
(ze gaan de jongere bijstaan en zijn stem wordt dus belangrijker)
• Diferentiatie hulpaanbod: erkenning en subsidirring van
voorzieningen
28/03/1990 Aanvullend decreet
Historiek
Middeleeuwen: geen onderscheid volwassenen - minderjarigen
17e, 18e, 19e E.:
• Wezen of verlaten kinderen: weeshuizen
• Bedelend of zwervend: hervormingsscholen
• Misdrijf: volwassenen strafrecht
• Oordeel des onderscheids? (als een kind weet ik heb iets verkeerd
gedaan, kan het door het strafrecht gestraft worden)
19e, 20ste E.: maatschappelijke veranderingen
• Sociaal-economische wijzigingen
• School van sociaal verweer
• Filantropie = menslievendheid = mensen willen hun goed hart laten
zien en de kinderen helpen
Ontstaan Wet van 15 mei 1912.
Kinderen doen misdaad door verschillende factoren, zoals armoede, opvoeding
Wet van 15 mei 1912
= kinderbeschermingswet
Doel:
• Bescherming maatschappij (kind wordt gezien al sgevaar voor
maatschappij)
• strafrechterlijke meerderjarigheid 16+
,Kinderrechter kan maatregelen opleggen voorkinderen in de SL, kinderen
krijgen andere maatregelen da volwassenen
Straffen niet bewarings- (instelling) opvoedings-(dat ze juiste waarden en
normen aangeleerd krijgen) en behoedingsmaatregelen (gedrag geen 2 keer
doen) van onbepaalde duur! Zal pas stoppen als individu geen gevaar meer
vormt voor de SL
Persoonlijkheid dader > feit (de persoonlijkheid van de dader beslist mee hoe
zwaar de straf zal zijn)
Afgestemd op:
• Predelinquentie (vb landloperij, zwervers, bedelen) & delinquentie
(normoverschrijdend gedrag) (ook kinderen die nog geen daden
hebben gesteld kunnen maatregelen krijgen)
• Op vordering van ouders o.w.v. “wangedrag” (ouders konden zelf
om maatregelen vragen voor hun kind)
• Bescherming niet-delinquente jongeren?
=> ontzetting ouders uit ouderlijke macht! (rechter zegt dat ouder geen
ouderlijke macht meer hebben)
= jeugdbeschermingswet
Wet van 8 april 1965
Doel:
• Hervorming wet 1912
• Preventief optreden
“kind in gevaar” gaat weg gevaar voor gezondheid, zedelijkheid
of veiligheid
Kinderrechter jeugdrechtbank:
• Ook burgerrechtelijke zaken
, • Sociale dienst
Gerechtelijke jeugdbescherming
Sociale jeugdbescherming (vrijwillig) (niet gedwongen, niet opgelegd)
• Jeugdbeschermingscomités
• Preventief
Strafrechtelijke meerderjarigheid 18 jaar, maar uithandengeving!
(jongeren die 16 jaar of ouder zijn en die ernstige feiten hebben gepleegd,
kunnen uithandegegeven worden en dus toch volgens het volwassenen strafrecht
gestraft worden)
Jeugdrechtbank uitbreiding maatregelen:
• T.a.v. ouders (bv. toezicht kinderbijslag)
• T.a.v. alle minderjarigen “in gevaar” = maatregelen! (minderjarigen
die feiten gepleegd hebben, kunnen dezelfde maatregelen krijgen
als jongeren die vb een slechte thuissituatie krijgen, vb in een
instelling geplaatst worden)
Kritieken:
• Onduidelijke afbakening sociale en gerechtelijke jeugdbescherming
• Zwakke juridische gehalte van jeugdbescherming
• Problematiek delinquente jongeren pleidooi invoering vorm van
jeugdsanctierecht (jongeren die iets mis hebben gedaan, is het niet
beter dat ze naar jeugdsanctie worden geplaatst en niet naar
jeugdbescherming. Zo kunnen ze gesanctioneerd worden
, Decreten inzake bijzondere jeugdbijstand
Wet = federaal
Decreet = gemeenschappen en gewesten
27/06/1985 Decreet op bijzondere jeugdbijstand (Vlaamse gemeenschap)
28/03/1990 Aanvullend decreet
07/05/2004 Decreet betrefende de rechtspositie van de minderjarige in
de integrale jeugdhulp
07/03/2008 Decreet inzake bijzondere jeugdbijstand
12/07/2013 Decreet integrale jeugdhulp
27/06/1985 Decreet op bijzondere jeugdbijstand
• Jeugdbeschermingscomités comités bijzondere jeugdzorg
• Subsidiariteitsbeginsel: oprichting bemiddelingscommissies (B.C.)
(eerst proberen de vrijwillige hulpverlening toe te passen, de
gerechtelijke hulpverlening mag pas optreden waar het echt nodig
was) (om de vrijwillige hulpverlening te doen slagen, gebeurde als
de vrijwillige hulpverlening vast liep ging men bemiddelen om ze op
gang te trekken)
• Uitwerking rechtspositie minderjarige: bijstaan i.p.v. beschermen.
(ze gaan de jongere bijstaan en zijn stem wordt dus belangrijker)
• Diferentiatie hulpaanbod: erkenning en subsidirring van
voorzieningen
28/03/1990 Aanvullend decreet
