Samenvatting Modules - Sociologie (K000459A)

MODULE 1: SOCIOLOGIE, EEN EERSTE KENNISMAKING
De vrije wil… En de sociologische verbeelding
1. Hebben mensen een vrije wil?
 Handelen volgens volle bewustzijn? Keuzemogelijkheden?
 Jef Vermassen
o Man vermoord vrouw uit jaloezie
o Geen misdrijf want de persoon was overmand, niet bij volle bewustzijn,
eigen wil
 De hersenwetenschappen
o Je hersenen doen de hersenen voor u
o Je bent je er niet ten volle van bewust
o Concurrentie tussen genot en pijn
 Iphone: genot (veel mogelijkheden), pijn (prijs)
  afweging tussen de 2: beslissing hangt af van wat meeste
doorweegt
o Implicatie?
 We nemen beslissingen, vooraleer we er bewust van zijn
 Bv. impulsaankoop
o Karel De Gucht: liberaal
 Probleem: als er geen vrije wil is, is er dan wel persoonlijke
verantwoordelijkheid?
 Kleine minderheid: ‘zotten’

2. Casus: persoon X wordt geboren in middenklasse-familie in Vlaanderen
 Zal hij studeren?
o Opleiding: ouders geven opleidingsniveaus door aan hun kinderen
 Vader hoogopgeleid  80% kans kind ook
 Vader niet  30% kans kind wel
 Zal hij werk vinden?
o Werkloosheid
 Welk land heeft invloed
 Positie binnen het land
 EU Immigrant of niet EU immigrant
 Autochtoon
 W hij ruimdenkend?
o Tolerantie van 18-34 jarigen
 Welk gedrag is aanvaardbaar
 Seks onder 18j
 Homoseks
 …
 Toleranter in NL
 Individuele mening hangt samen met land waarin je leeft

,  Hoe zal hij met zijn partner omgaan?
o Man-Vrouwrelaties
 Middenklasse: man loopt achter de vrouw aan
 Lagere klasse: man doet niks in huishouden
o Vergelijking UK en Zweden huishoudelijke taken
 Mannen nemen meer taken op zich in Zweden
 Hoe lang zal hij leven?
o Opleidingsniveau en levensverwachting
 Hoe hoger de opleiding, hoe hoger de levensverwachting
 Opleidingsniveau grote impact op gezondheid
 De vrije wil/hersencentra van persoon X?
o Vrije wil = psychologie
o hormonen/biologische processen = biologie
o OOK invloed vrienden, familie, buren, bedrijven, regering  gevolgen voor
zijn leven = sociologie

3. Onze omgeving
 De vrije wil = ‘fictie’  hoe kijkt de socioloog naar de werkelijkheid?

De sociologische verbeelding

 Stap 1: de biografie
o Levensloop van een individu
 Naar de jeugdbeweging?
 Kiezen van school
 Werk vinden/verliezen
 Trouwen/kinderen?
 Rusthuis?
o  verklaringen
 Waarom gaan mensen naar de jeugdbeweging?
 De ouders bepalen het

 Stap 2: levensloop gelinkt aan sociale omgeving
o Voorbeeld 1:Ouders willen van hun kinderen af na drukke werkweek om te
seksen: oprichting jeugdbeweging
 Ouders zijn kind van hun tijd: intimiteit is een privézaak
o Industrialisatie
 jeugdbeweging kon niet want geen onderwijs, vrije tijd, …
 kinderen werden betrokken bij de intimiteit van de ouders
o voorbeeld 2: kiezen voor universiteit
 evolutie: steeds meer, eerst mannen, dan vrouwen
 we gaan naar de universiteit omdat mensen vandaag naar de
universiteit gaan
o grote vraag naar hoogopgeleiden
 kennissamenleving
o voorbeeld 3: de huisman
 biografie = huishoudelijke taakverdeling
 sociale omgeving = gender-egalitaire samenleving