BASISKINESITHERAPIE
1. BEHANDELING – THEORIE
1.1 INLEIDING
volgt op basisonderzoek en toegevoegd onderzoek
indeling v behandeling behandeldoelen opstellen
behandelplan opstellen
de behandeling en de evolutie ervan
behandeldoel opstellen afgeleid uit onderzoeksbevindingen – opgelijst mbh ICF en gezondheidsprofiel
articulaire mobilisaties angulaire en translatoire bewegingen
musculaire technieken verlengingtechnieken
weke delen technieken
behandelplan opstellen indien er een indicatie is voor kinesitherapeutische behandeling
TH stelt behandelplan op – formuleert specifieke behandeldoelen
middelen om behandeldoelen te bereiken
behandeling en evolutie bij elke behandeling w inhoud genoteerd – om inzicht te krijgen in behandelvorm
DAN w er duidelijk of er evolutie in de behandeling was
voldoende variatie was in behandelschema
ook evolutie v klachten moet genoteerd w – liefst adhv meetinstrumenten
1.2 ANGULAIRE MOBILISATIES
MOBILISEREN
wat is mobiliseren? toepassen v analytische of functionele bewegingen
met als doel – voorkomen en/of verbeteren v verminderde mobiliteit
bewegingsomvang moet vergroot w in alle richtingen waarin de beweging beperkt is
gewrichtsbeweeglijkheid kan beperkt zijn door articulaire beperkigen
musculaire beperkingen
combinatie v beide
!! bij het uitvoeren v mobilisaties – w meestal combinaties v articulaire en musculaire techieken gebruikt
→ obv een gericht functieonderzoek – w er afgewogen welke mobilisatievormen w toegepast
Shari W i e l |1
,BINDWEEFSEL
functie opvangen en verwerken v alle inwerkende krachten op ons lichaam
bestaat uit vezels die ingebed liggen in een gel
cellen die instaan voor vorming v vezels
fibroblastcel verantwoordelijk voor productie v collageen- en elastinevezels
proteoglycanen en proteïnen (matrixmoleculen)
collageenvezels hebben een grote trekvastheid – zijn in lengterichting weinig vervormbaar
→ paar procent uitrekbaar voor er een breuk optreedt
zijn gegroepeerd in bundels
vormen cross-links → hechte verbinding tussen parallel gelegen collageen vezels
elastinevezels belangrijke functie in herstellen v vorm
→ 150% uitrekbaar voor er een breuk optreedt
matrixmoleculen sturen en stabiliseren collageenvezels
w geproduceerd door fibroblasten
vormen uitgebreid netwewrk in matrixgel
TREK-VERLENGINGSDIAGRAM V LIGAMENT
capsuloligamentaire structuren geleiden – sturen – stabiliseren de bewegingen v botstukken
compensaties door innervatie v vrije zenuwuiteinden w hogere centra geïnformeerd
over belasting dat kapsel-badnapparaat te verwerken krijgt
→ door musculaire respons treedt er een compensatie op
hierdoor w de passieve stabiliteit v gewricht gecontroleerd en versterkt
vezels in ligament 70-80% collageen vezels
3-5% elastine vezels
DUS ligament is gebouwd om zonder verlenging, trekkrachten te weerstaan
vezels verlopen licht golvend
spiraliserend
kruiselings vervlochten
oplopende belasting hierbij w de ligamenten gerekt – golvende vezels w rechtgetrokken
door de geweven structuur is vervorming mogelijk
fase van de “slack” de eerste verlenging die niet-lineair verloopt
weefselverlenging vindt plaats omdat de gegolfde collageenvezels in strekking w gebracht
matrix vangt hier de krachten op
EN geleidt de vezels in de juiste richting
optreden v ruptuur wnr de cross-links w verbroken – en er een progressief scheuren optreedt
wanneer de collageenvezels tot op hun maximale treksterkte w uitgerekt – verhoogt stijfheid in weefsel
→ vervorming v het weefsel neemt toe – met het toenemen v belasting
Shari W i e l |2
,GEVOLGEN VAN GEWRICHTSIMMOBILISATIE EN MOBILISATIE
BIOCHEMISCHE VERANDERINGEN DOOR IMMOBILISATIE
= veranderingen die optreden in intercellulaire matrix v bindweefsel – uniform voor ligament
kapsel
pees
fascia
voedingstoestand v geïmmobiliseerd weefsel gaat achteruit
hoe gebeurt dit? er treedt daling v water op
smeringsfunctie tussen matrix en collagene vezels neemt af
de sturing v collagene vezels neemt af
regeneratie is kwalitatief minder
wat gebeurt er bij lange periode v immobilisatie? collageen fibrillen komen dichter tegen elkaar liggen
→ na 9 weken : hoeveelheid collageen met 5% verminderd
hoe vindt de vorming v onregelmatige cross-links plaats?
door immoblisatie is de richting waarin collageen w vastgelegd willekeurig
er w nieuw collageen aangemaakt – maar is nog weinig trekvast
DUS w er cross-links gevormd tussen de aanwezige vezels en de nieuw gesynthetiseerde vezels
hoe ontstaat er bewegingsbeperking na immobilisatie? verklevingen
cross-link vorming tussen bestaan en nieuw gesynthetiseerde vezels
BIOMECHANISCHE VERANDERINGEN DOOR IMMOBILISATIE
= veranderingen in samenstelling v matrix heeft invloed op mechanische gedrag v collageen bindweefsel
welke invloed? bindweefsel w zwakker en stijfer tegelijkertijd
matrix is niet meer zo goed in staat de initiële belasting op te vangen
hierdoor zijn de collageenvezels sneller belast en w sneller overbelast
er is snellere weerstand tegen vervorming
collageen is minder rekbaar
CONCLUSIE
immobilisatie leidt tot veranderingen in bouw v bindweefsel
in aantal sacromeren
in lengte- spanningsdiagram
in trek-verlengingscurve
periode v immobilisatie is best zo kort mogelijk – indien aard v aandoening het toelaat
→ liever niet immobiliseren – of indien mogelijk partieel
Shari W i e l |3
, INVLOED VAN MOBILISATIE
beweging zorgt voor vezels dat tov elkaar kunnen blijven glijden en afstand ertussen bewaard blijft (voorkomt cross-linking)
ligamenten, kapsels en pezen remodelleren als gevolg v mechanische eisen
bevorderen v gezeningsproces door in te spelen op circulatie (betere aan- en afvoer)
elasticiteit v huid blijft bewaard
spiervolume w behouden
contracturen w tegengegaan
belangrijk bij revalidatie gevormde verklevingen dmv manipulatie verbreken
belasting dient gedoseerd te worden om beschadiging te voorkomen
tonische spieren te rekken/stretchen (zullen verkorten bij immobilisatie)
fascische spieren te versterken (zullen verzwakken bij immobilisatie)
MOBILISATIEVORMEN EN INDICATIES
ZUIVER ACTIEVE MOBILISATIES
= de spieren rondom het gewricht staan in de voor de beweging
meest functionele en natuurlijke manier v mobiliseren
beweging w UITSLUITEND uitgevoerd met de spieren rondom het beperkte gewricht
er komen geen krachten van buitenaf tussenbeide
wanneer als een segment wel actief kan of mag bewegen
OF als actief bewegen niet pijnlijk is
doel verminderen v complicaties door immobilisatie normale ROM behouden
tegengaan v contracturen
verkelvingen voorkomen
helingsproces bevorderen
assisteren v ciruclatie
pijn bestrijden
tegengaan v spieratrofie
behoud v elasticiteit en contractiliteit v betrokken spieren
ontwikkelen v coördinatie en motorische vaardigheden
evt nadeel TH heeft minder controle over de beweging – dus meer ruimte voor compensaties
GEASSISTEERDE ACTIEVE MOBILISATIES / ACTIVO-PASSIEF
= spierkracht w geassisteerd door een andere kracht
spierkracht is hier onvoldoende om beweging uit te voeren
DUS spierkracht geassisteerd door TH
gezond lidmaat v P
TH kan kiezen om te assisteren bij begin v beweging of verderop in de bewegingsbaan pas assistentie toe te voegen
wanneer bij hypertone, paretische spieren die niet in staat zijn zuiver actieve bew tot stand te brengen
OF bij bewegingen die te pijnlijk zijn
doel spierkracht te vergroten
volledige ROM te bewaren
Shari W i e l |4
1. BEHANDELING – THEORIE
1.1 INLEIDING
volgt op basisonderzoek en toegevoegd onderzoek
indeling v behandeling behandeldoelen opstellen
behandelplan opstellen
de behandeling en de evolutie ervan
behandeldoel opstellen afgeleid uit onderzoeksbevindingen – opgelijst mbh ICF en gezondheidsprofiel
articulaire mobilisaties angulaire en translatoire bewegingen
musculaire technieken verlengingtechnieken
weke delen technieken
behandelplan opstellen indien er een indicatie is voor kinesitherapeutische behandeling
TH stelt behandelplan op – formuleert specifieke behandeldoelen
middelen om behandeldoelen te bereiken
behandeling en evolutie bij elke behandeling w inhoud genoteerd – om inzicht te krijgen in behandelvorm
DAN w er duidelijk of er evolutie in de behandeling was
voldoende variatie was in behandelschema
ook evolutie v klachten moet genoteerd w – liefst adhv meetinstrumenten
1.2 ANGULAIRE MOBILISATIES
MOBILISEREN
wat is mobiliseren? toepassen v analytische of functionele bewegingen
met als doel – voorkomen en/of verbeteren v verminderde mobiliteit
bewegingsomvang moet vergroot w in alle richtingen waarin de beweging beperkt is
gewrichtsbeweeglijkheid kan beperkt zijn door articulaire beperkigen
musculaire beperkingen
combinatie v beide
!! bij het uitvoeren v mobilisaties – w meestal combinaties v articulaire en musculaire techieken gebruikt
→ obv een gericht functieonderzoek – w er afgewogen welke mobilisatievormen w toegepast
Shari W i e l |1
,BINDWEEFSEL
functie opvangen en verwerken v alle inwerkende krachten op ons lichaam
bestaat uit vezels die ingebed liggen in een gel
cellen die instaan voor vorming v vezels
fibroblastcel verantwoordelijk voor productie v collageen- en elastinevezels
proteoglycanen en proteïnen (matrixmoleculen)
collageenvezels hebben een grote trekvastheid – zijn in lengterichting weinig vervormbaar
→ paar procent uitrekbaar voor er een breuk optreedt
zijn gegroepeerd in bundels
vormen cross-links → hechte verbinding tussen parallel gelegen collageen vezels
elastinevezels belangrijke functie in herstellen v vorm
→ 150% uitrekbaar voor er een breuk optreedt
matrixmoleculen sturen en stabiliseren collageenvezels
w geproduceerd door fibroblasten
vormen uitgebreid netwewrk in matrixgel
TREK-VERLENGINGSDIAGRAM V LIGAMENT
capsuloligamentaire structuren geleiden – sturen – stabiliseren de bewegingen v botstukken
compensaties door innervatie v vrije zenuwuiteinden w hogere centra geïnformeerd
over belasting dat kapsel-badnapparaat te verwerken krijgt
→ door musculaire respons treedt er een compensatie op
hierdoor w de passieve stabiliteit v gewricht gecontroleerd en versterkt
vezels in ligament 70-80% collageen vezels
3-5% elastine vezels
DUS ligament is gebouwd om zonder verlenging, trekkrachten te weerstaan
vezels verlopen licht golvend
spiraliserend
kruiselings vervlochten
oplopende belasting hierbij w de ligamenten gerekt – golvende vezels w rechtgetrokken
door de geweven structuur is vervorming mogelijk
fase van de “slack” de eerste verlenging die niet-lineair verloopt
weefselverlenging vindt plaats omdat de gegolfde collageenvezels in strekking w gebracht
matrix vangt hier de krachten op
EN geleidt de vezels in de juiste richting
optreden v ruptuur wnr de cross-links w verbroken – en er een progressief scheuren optreedt
wanneer de collageenvezels tot op hun maximale treksterkte w uitgerekt – verhoogt stijfheid in weefsel
→ vervorming v het weefsel neemt toe – met het toenemen v belasting
Shari W i e l |2
,GEVOLGEN VAN GEWRICHTSIMMOBILISATIE EN MOBILISATIE
BIOCHEMISCHE VERANDERINGEN DOOR IMMOBILISATIE
= veranderingen die optreden in intercellulaire matrix v bindweefsel – uniform voor ligament
kapsel
pees
fascia
voedingstoestand v geïmmobiliseerd weefsel gaat achteruit
hoe gebeurt dit? er treedt daling v water op
smeringsfunctie tussen matrix en collagene vezels neemt af
de sturing v collagene vezels neemt af
regeneratie is kwalitatief minder
wat gebeurt er bij lange periode v immobilisatie? collageen fibrillen komen dichter tegen elkaar liggen
→ na 9 weken : hoeveelheid collageen met 5% verminderd
hoe vindt de vorming v onregelmatige cross-links plaats?
door immoblisatie is de richting waarin collageen w vastgelegd willekeurig
er w nieuw collageen aangemaakt – maar is nog weinig trekvast
DUS w er cross-links gevormd tussen de aanwezige vezels en de nieuw gesynthetiseerde vezels
hoe ontstaat er bewegingsbeperking na immobilisatie? verklevingen
cross-link vorming tussen bestaan en nieuw gesynthetiseerde vezels
BIOMECHANISCHE VERANDERINGEN DOOR IMMOBILISATIE
= veranderingen in samenstelling v matrix heeft invloed op mechanische gedrag v collageen bindweefsel
welke invloed? bindweefsel w zwakker en stijfer tegelijkertijd
matrix is niet meer zo goed in staat de initiële belasting op te vangen
hierdoor zijn de collageenvezels sneller belast en w sneller overbelast
er is snellere weerstand tegen vervorming
collageen is minder rekbaar
CONCLUSIE
immobilisatie leidt tot veranderingen in bouw v bindweefsel
in aantal sacromeren
in lengte- spanningsdiagram
in trek-verlengingscurve
periode v immobilisatie is best zo kort mogelijk – indien aard v aandoening het toelaat
→ liever niet immobiliseren – of indien mogelijk partieel
Shari W i e l |3
, INVLOED VAN MOBILISATIE
beweging zorgt voor vezels dat tov elkaar kunnen blijven glijden en afstand ertussen bewaard blijft (voorkomt cross-linking)
ligamenten, kapsels en pezen remodelleren als gevolg v mechanische eisen
bevorderen v gezeningsproces door in te spelen op circulatie (betere aan- en afvoer)
elasticiteit v huid blijft bewaard
spiervolume w behouden
contracturen w tegengegaan
belangrijk bij revalidatie gevormde verklevingen dmv manipulatie verbreken
belasting dient gedoseerd te worden om beschadiging te voorkomen
tonische spieren te rekken/stretchen (zullen verkorten bij immobilisatie)
fascische spieren te versterken (zullen verzwakken bij immobilisatie)
MOBILISATIEVORMEN EN INDICATIES
ZUIVER ACTIEVE MOBILISATIES
= de spieren rondom het gewricht staan in de voor de beweging
meest functionele en natuurlijke manier v mobiliseren
beweging w UITSLUITEND uitgevoerd met de spieren rondom het beperkte gewricht
er komen geen krachten van buitenaf tussenbeide
wanneer als een segment wel actief kan of mag bewegen
OF als actief bewegen niet pijnlijk is
doel verminderen v complicaties door immobilisatie normale ROM behouden
tegengaan v contracturen
verkelvingen voorkomen
helingsproces bevorderen
assisteren v ciruclatie
pijn bestrijden
tegengaan v spieratrofie
behoud v elasticiteit en contractiliteit v betrokken spieren
ontwikkelen v coördinatie en motorische vaardigheden
evt nadeel TH heeft minder controle over de beweging – dus meer ruimte voor compensaties
GEASSISTEERDE ACTIEVE MOBILISATIES / ACTIVO-PASSIEF
= spierkracht w geassisteerd door een andere kracht
spierkracht is hier onvoldoende om beweging uit te voeren
DUS spierkracht geassisteerd door TH
gezond lidmaat v P
TH kan kiezen om te assisteren bij begin v beweging of verderop in de bewegingsbaan pas assistentie toe te voegen
wanneer bij hypertone, paretische spieren die niet in staat zijn zuiver actieve bew tot stand te brengen
OF bij bewegingen die te pijnlijk zijn
doel spierkracht te vergroten
volledige ROM te bewaren
Shari W i e l |4
