Een onderzoek naar de wijze waarop het jeugdteam van Middin in Den Haag
opvoedondersteuning beter kan laten aansluiten bij gezinnen,
met kinderen van 0 tot 18 jaar, die niet Nederlands spreken.
Deze scriptie mag opgenomen worden in de scriptiebank
Totaal aantal woorden: 11807
,Voorwoord
Dit onderzoeksverslag vormt het sluitstuk van mijn studie aan de opleiding HBO Social Work aan de Christelijke
Hogeschool Ede. Het omvat een onderzoek dat is uitgevoerd in de periode van september tot en met december
2023, binnen het ambulante team Jeugd en Gezin van Middin in de regio Haaglanden. Sinds 2018 ben ik
werkzaam als ambulant begeleider, en vanaf 2022 vervul ik de rol van intaker, in kwetsbare gezinnen met
ouders en/of kinderen met een licht verstandelijke beperking.
Dit onderzoek richt zich specifiek op de uitdagingen en kansen waarmee het ambulante team Jeugd en Gezin
van Middin wordt geconfronteerd bij het bieden van opvoedondersteuning aan anderstalige gezinnen. Het
behandelt een cruciaal onderwerp dat niet alleen van belang is voor de verbetering van de hulpverlening, maar
ook voor het bevorderen van inclusiviteit en het begrijpen van diverse behoeften binnen onze samenleving.
Gebaseerd op praktijkervaringen van ambulant begeleiders werpt dit onderzoek een diepgaande blik op
communicatiebarrières die de effectiviteit van opvoedondersteuning belemmeren.
Ik wil mijn oprechte dank uitspreken aan mijn echtgenoot Marc, die me sinds mijn carrièreswitch in 2006
voortdurend heeft gesteund. Mijn waardering gaat ook uit naar mijn medestudenten voor hun waardevolle
feedback, en naar mijn begeleiders Yiskah Hofman, Annemieke Boxman en Mirjam Kazzaz. Daarnaast wil ik
mijn dankbaarheid uiten aan mijn collega's voor hun enthousiaste bijdrage tijdens het onderzoek. Een speciale
vermelding gaat uit naar de externe en Vlaamse collega's voor hun waardevolle inbreng. Ik ben zeer erkentelijk
voor de openheid van de vijf gezinnen die hebben deelgenomen aan het onderzoek.
Een bijzondere dank gaat uit naar mijn oudste dochter, die dit onderzoek heeft geredigeerd. Mijn beide
dochters, Lianne en Florine, verdienen een speciale vermelding; zij zijn mijn mentale steun en inspiratie, die me
hebben aangemoedigd om door te zetten tijdens de uitdagende momenten.
Ik hoop oprecht dat dit onderzoek een wezenlijke bijdrage levert aan de verbetering van opvoedondersteuning
voor anderstalige gezinnen. Ik wens u veel plezier bij het lezen!
Met vriendelijke groet,
Els Wildenberg
Den Haag, 30 januari 2024
,Samenvatting
Dit onderzoek behandelt de uitdagingen waarmee het ambulante team Jeugd en Gezin van Middin wordt
geconfronteerd bij het bieden van opvoedondersteuning aan anderstalige gezinnen met een licht
verstandelijke beperking. De communicatiebarrière tussen begeleiders en ouders vormt een obstakel voor
effectieve hulpverlening en het probleem strekt zich uit over verschillende niveaus. Het onderzoek is gebaseerd
op praktijkervaringen van ambulant begeleiders en heeft als centrale vraag hoe het jeugdteam van Middin
opvoedondersteuning beter kan laten aansluiten bij anderstalige gezinnen.
De kwalitatieve onderzoeksmethode omvat literatuurstudie en interviews met anderstalige gezinnen en
begeleiders. De literatuur benadrukt de noodzaak van een holistische benadering, respect, begrip, en
aanpassingsvermogen in interculturele communicatie. De interviews tonen positieve ervaringen van
anderstalige gezinnen met opvoedingsondersteuning, waarbij moderne technologieën zoals Google-Translate
worden gewaardeerd. Begeleiders gebruiken creatieve communicatiemethoden, erkennen de uitdagingen van
vertaalapps en benadrukken het belang van taalkundige overeenkomsten.
De aanbevelingen die voortkomen uit dit onderzoek bieden concrete handvatten voor Middin om de
opvoedondersteuning beter te laten aansluiten bij anderstalige gezinnen. Een holistische benadering,
bewustmaking, training, inzet van tolken, optimalisatie van moderne technologieën, inzet van taalvaardige
begeleiders, creatieve communicatiemethoden, respect voor culturele verschillen, continue professionele
ontwikkeling, flexibiliteit en evaluatie vormen de pijlers van deze aanbevelingen.
Het tienstappenplan voor implementatie biedt een praktisch raamwerk om deze aanbevelingen in de
organisatiecultuur van Middin te integreren. Het benadrukt niet alleen het belang van bewustwording en
training, maar ook de noodzaak van voortdurende evaluatie en flexibiliteit om effectieve veranderingen te
bewerkstelligen.
3
, Inhoud
Voorwoord.............................................................................................................................................2
Samenvatting..........................................................................................................................................3
1. Inleiding..............................................................................................................................................5
1.1 Aanleiding en probleemanalyse....................................................................................................6
1.2 Vraagstelling.................................................................................................................................7
1.3 Doelstelling...................................................................................................................................8
2. Onderzoeksmethoden........................................................................................................................9
2.1 Setting...........................................................................................................................................9
2.2 Onderzoeksontwerp.....................................................................................................................9
2.3 Dataverzameling...........................................................................................................................9
2.4 Data-analyse...............................................................................................................................12
2.5 Validiteit en betrouwbaarheid....................................................................................................12
2.6 Ethische aspecten.......................................................................................................................13
3. Resultaten........................................................................................................................................14
3.1 Deelvraag 1.................................................................................................................................14
3.2 Deelvraag 2.................................................................................................................................17
3.3 Deelvraag 3.................................................................................................................................19
4. Conclusie..........................................................................................................................................22
5. Discussie...........................................................................................................................................23
5.1 Afwegen voor- en nadelen..........................................................................................................23
5.2 Evaluatie onderzoeksproces.......................................................................................................24
6. Implementatieplan...........................................................................................................................25
7. Aanbevelingen..................................................................................................................................26
8. Bronnenlijst......................................................................................................................................28
Bijlagen.................................................................................................................................................31
Bijlage A: De 5W+H methode...........................................................................................................31
Bijlage B: toestemming organisatie interviews.................................................................................32
Bijlage C: Het TOPOI-model..............................................................................................................33
Bijlage D: De zes fasen van interculturele sensitiviteit.....................................................................35
Bijlage E: Interviewvragen................................................................................................................36
Bijlage F: Interviews..........................................................................................................................38
Bijlage H: Selectief coderen..............................................................................................................56
Bijlage I: Implementatieplan.............................................................................................................65
Bijlage J: Presentatie aanbevelingen................................................................................................66
Bijlage K: Beoordeling praktijkbegeleider.........................................................................................68
4
opvoedondersteuning beter kan laten aansluiten bij gezinnen,
met kinderen van 0 tot 18 jaar, die niet Nederlands spreken.
Deze scriptie mag opgenomen worden in de scriptiebank
Totaal aantal woorden: 11807
,Voorwoord
Dit onderzoeksverslag vormt het sluitstuk van mijn studie aan de opleiding HBO Social Work aan de Christelijke
Hogeschool Ede. Het omvat een onderzoek dat is uitgevoerd in de periode van september tot en met december
2023, binnen het ambulante team Jeugd en Gezin van Middin in de regio Haaglanden. Sinds 2018 ben ik
werkzaam als ambulant begeleider, en vanaf 2022 vervul ik de rol van intaker, in kwetsbare gezinnen met
ouders en/of kinderen met een licht verstandelijke beperking.
Dit onderzoek richt zich specifiek op de uitdagingen en kansen waarmee het ambulante team Jeugd en Gezin
van Middin wordt geconfronteerd bij het bieden van opvoedondersteuning aan anderstalige gezinnen. Het
behandelt een cruciaal onderwerp dat niet alleen van belang is voor de verbetering van de hulpverlening, maar
ook voor het bevorderen van inclusiviteit en het begrijpen van diverse behoeften binnen onze samenleving.
Gebaseerd op praktijkervaringen van ambulant begeleiders werpt dit onderzoek een diepgaande blik op
communicatiebarrières die de effectiviteit van opvoedondersteuning belemmeren.
Ik wil mijn oprechte dank uitspreken aan mijn echtgenoot Marc, die me sinds mijn carrièreswitch in 2006
voortdurend heeft gesteund. Mijn waardering gaat ook uit naar mijn medestudenten voor hun waardevolle
feedback, en naar mijn begeleiders Yiskah Hofman, Annemieke Boxman en Mirjam Kazzaz. Daarnaast wil ik
mijn dankbaarheid uiten aan mijn collega's voor hun enthousiaste bijdrage tijdens het onderzoek. Een speciale
vermelding gaat uit naar de externe en Vlaamse collega's voor hun waardevolle inbreng. Ik ben zeer erkentelijk
voor de openheid van de vijf gezinnen die hebben deelgenomen aan het onderzoek.
Een bijzondere dank gaat uit naar mijn oudste dochter, die dit onderzoek heeft geredigeerd. Mijn beide
dochters, Lianne en Florine, verdienen een speciale vermelding; zij zijn mijn mentale steun en inspiratie, die me
hebben aangemoedigd om door te zetten tijdens de uitdagende momenten.
Ik hoop oprecht dat dit onderzoek een wezenlijke bijdrage levert aan de verbetering van opvoedondersteuning
voor anderstalige gezinnen. Ik wens u veel plezier bij het lezen!
Met vriendelijke groet,
Els Wildenberg
Den Haag, 30 januari 2024
,Samenvatting
Dit onderzoek behandelt de uitdagingen waarmee het ambulante team Jeugd en Gezin van Middin wordt
geconfronteerd bij het bieden van opvoedondersteuning aan anderstalige gezinnen met een licht
verstandelijke beperking. De communicatiebarrière tussen begeleiders en ouders vormt een obstakel voor
effectieve hulpverlening en het probleem strekt zich uit over verschillende niveaus. Het onderzoek is gebaseerd
op praktijkervaringen van ambulant begeleiders en heeft als centrale vraag hoe het jeugdteam van Middin
opvoedondersteuning beter kan laten aansluiten bij anderstalige gezinnen.
De kwalitatieve onderzoeksmethode omvat literatuurstudie en interviews met anderstalige gezinnen en
begeleiders. De literatuur benadrukt de noodzaak van een holistische benadering, respect, begrip, en
aanpassingsvermogen in interculturele communicatie. De interviews tonen positieve ervaringen van
anderstalige gezinnen met opvoedingsondersteuning, waarbij moderne technologieën zoals Google-Translate
worden gewaardeerd. Begeleiders gebruiken creatieve communicatiemethoden, erkennen de uitdagingen van
vertaalapps en benadrukken het belang van taalkundige overeenkomsten.
De aanbevelingen die voortkomen uit dit onderzoek bieden concrete handvatten voor Middin om de
opvoedondersteuning beter te laten aansluiten bij anderstalige gezinnen. Een holistische benadering,
bewustmaking, training, inzet van tolken, optimalisatie van moderne technologieën, inzet van taalvaardige
begeleiders, creatieve communicatiemethoden, respect voor culturele verschillen, continue professionele
ontwikkeling, flexibiliteit en evaluatie vormen de pijlers van deze aanbevelingen.
Het tienstappenplan voor implementatie biedt een praktisch raamwerk om deze aanbevelingen in de
organisatiecultuur van Middin te integreren. Het benadrukt niet alleen het belang van bewustwording en
training, maar ook de noodzaak van voortdurende evaluatie en flexibiliteit om effectieve veranderingen te
bewerkstelligen.
3
, Inhoud
Voorwoord.............................................................................................................................................2
Samenvatting..........................................................................................................................................3
1. Inleiding..............................................................................................................................................5
1.1 Aanleiding en probleemanalyse....................................................................................................6
1.2 Vraagstelling.................................................................................................................................7
1.3 Doelstelling...................................................................................................................................8
2. Onderzoeksmethoden........................................................................................................................9
2.1 Setting...........................................................................................................................................9
2.2 Onderzoeksontwerp.....................................................................................................................9
2.3 Dataverzameling...........................................................................................................................9
2.4 Data-analyse...............................................................................................................................12
2.5 Validiteit en betrouwbaarheid....................................................................................................12
2.6 Ethische aspecten.......................................................................................................................13
3. Resultaten........................................................................................................................................14
3.1 Deelvraag 1.................................................................................................................................14
3.2 Deelvraag 2.................................................................................................................................17
3.3 Deelvraag 3.................................................................................................................................19
4. Conclusie..........................................................................................................................................22
5. Discussie...........................................................................................................................................23
5.1 Afwegen voor- en nadelen..........................................................................................................23
5.2 Evaluatie onderzoeksproces.......................................................................................................24
6. Implementatieplan...........................................................................................................................25
7. Aanbevelingen..................................................................................................................................26
8. Bronnenlijst......................................................................................................................................28
Bijlagen.................................................................................................................................................31
Bijlage A: De 5W+H methode...........................................................................................................31
Bijlage B: toestemming organisatie interviews.................................................................................32
Bijlage C: Het TOPOI-model..............................................................................................................33
Bijlage D: De zes fasen van interculturele sensitiviteit.....................................................................35
Bijlage E: Interviewvragen................................................................................................................36
Bijlage F: Interviews..........................................................................................................................38
Bijlage H: Selectief coderen..............................................................................................................56
Bijlage I: Implementatieplan.............................................................................................................65
Bijlage J: Presentatie aanbevelingen................................................................................................66
Bijlage K: Beoordeling praktijkbegeleider.........................................................................................68
4
