1 Psychologie notities
Inleiding
Nudging: beïnvloedt handelingen zonder dat je het zelf beseft.
H1: Geest, Gedrag en Wetenschap
1. Psychologie, wat is het ?
Zie ook PPT
- Gedrag: alles wat we van buitenaf kunnen observeren, vaststellen.
- Extern waarneembare processen: beweging / koopgedrag..
- Intern / geestelijke processen : denken/voelen
Dichterbij door hedendaagse technologieën
Bv: klikgedrag op smartphone is eigenlijk ook gedrag; koopgedrag
- Geestelijke processen: enkel van binnenuit, je kan het niet zien aan iemands
gezicht, je kan wel theorieën ontwikkelen, maar je kan niet weten wat iemand
denkt.
• Psychotherapeuten: sub discipline van psychologie
• Psychologie ≠ psychiatrie: opgeleid om medicatie voor te schrijven om deel
van probleem aan te pakken, meestal intiem samen met multidisciplinaire
teams (psychologen, dokters, verpleegkundigen)
• Psychologie : hoe ZELF werken aan de problemen ( zonder medicatie )
1.1 Verschil met psychologisch gebabbel
- Pseudopsychologie = niet-onderbouwde psychologische aannamen die als
wetenschappelijke waarheden worden gepresenteerd.
o Vb.: goeroes, astrologie, grafologie, waarzeggerij → Psychologie
vereist stevig wetenschappelijk bewijs als onderbouwing van
beweringen.
1
, 2 Psychologie notities
- Goeroes: mensen die beweren van iedereen een topondernemer te kunnen
maken etc
- Grafologie: dingen afleiden uit geschrift van iemand
we moeten hier heel kritisch tegenover staan
veel menselijke problemen: door te weinig praten met elkaar
Psychologie wordt in veel lagen van de maatschappij gebruikt
1.2 3 manieren om psychologie te bedrijven
- Experimenteel psychologen: onderzoekspsychologen: creëren nieuwe
psychologische kennis door het voeren van onderzoeken (unief)
- Docenten psychologie: geven les, soms behandelen ze daarbij ook nog
mensen
- Toegepast psychologen: gebruiken de kennis die door experimenteel
psychologen vergaard is om problemen van mensen op te lossen door middel
van trainingen, ontwerpen van speciale gereedschappen of psychologische
behandelingen.
1.3 Waarom psychologie in Bedrijfskunde?
Samenkomen van verschillende disciplines
Vormen samen management
Bedrijfskunde: vakgebied dat zich bezighoudt met de organisatie en
marktomgeving van bedrijven en organisaties.
- Jong vakgebied dat gebruik maakt van inzichten uit andere disciplines
waaronder psychologie.
- Zowel bij marketing, management als personeel en organisatie komt
psychologie sterk aan bod.
2. Belangrijke perspectieven over geest en gedrag
2
, 3 Psychologie notities
1. Biologisch perspectief: neurotransmitters/ emoties
2. Cognitief perspectief: gericht op het denken, waarin verschilt het menselijke
denken? Ook door emoties. Cognitieve beperking zorgt er ook voor dat we wat
we waardevol vinden blijven volhouden, ook al zeggen anderen dat dit niet oke is.
3. Behavioristisch perspectief: hele radicale vorm waarin er een heel radicaal
optimistisch model ontstond: je kan elke mens omvormen tot wat je nodig hebt.
Van elke mens een advocaat, dokter,… maken. ➔ fel opgemerkt, fel weerslag
gevonden in management (oud man. Werkt niet meer) door het omvormen gaan
veel menselijke kwaliteiten verloren → Sigmund Freud
4. Perspectieven vanuit de gehele persoon: men kan de mens niet reduceren tot
iets, want zo verlies je bepaalde capaciteiten
5. Ontwikkelingsperspectief : nature en nurture; aangeleerd en aangeboren
Invloed van de leeftijd (millenials), heeft dit wel zin? Want ook daarin veel
diversiteit.
6. Sociocultureel perspectief: wat anderen doen, bepaalt wat we zelf doen. Wat
anderen belangrijk vinden, we willen anderen beïnvloeden. Collectivisme,
individualisme, welke biases zijn er / culturele achtergrond
Perspectief Idee Wat bepaalt het Wie?
gedrag?
Biologisch perspectief Het lichaam kan apart De hersenen, René
van de geest zenuwstelsel, Descartes
bestudeerd worden. endocriene
stelsel
(hormoonstelsel),
genen.
Cognitief perspectief De wetenschappelijke Iemands unieke Wilhelm
methode kan patroon van Wundt &
gebruikt worden om waarneming, William
de geest te interpretaties, James
bestuderen verwachtingen,
overtuigingen en
herinneringen
Behavioristisch Psychologie moet de De prikkels in John
perspectief wetenschap van onze omgeving Watson
observeerbaar gedrag en de en Wiliam
zijn, niet van mentale voorgaande James
processen. consequenties
van ons gedrag
Perspectieven vanuit -Psychodynamische -processen in - Sigmund
de gehele persoon psychologie; onze onbewuste Freud
persoonlijk en geest
psychische
stoornissen komen
voort uit processen in
het onbewuste
3
, 4 Psychologie notities
-humanistische -onze -Carl
psychologie: psy aangeboren Rogers en
moet de nadruk behoefte om te Abraham
leggen op menselijke groeien en ons Maslow
groei en potentieel potentieel zo
ipv psy stoornissen goed mogelijk te
verwezenlijken
-pysy van -unieke -de oude
karaktertrekken en persoonlijkheidsk Grieken
temperament; enmerken die in
individuen kunnen de tijd en in alle
worden begrepen in situaties
termen van hun consistent zijn
temperament en
blijvende
karaktertrekken
Ontwikkelingsperspec Mensen veranderen Interactie tussen Mary
tief als gevolg van een erfelijkheid en Ainswort
interactie tussen omgeving ➔ uit h, Jean
erfelijke eig en de zich in het leven Piaget …
omgeving door
onvoorspelbare
patronen
Sociocultureel Sociale en culturele De kracht van de Stanley
perspectief invloeden kunnen de situatie Milgram,
invloed overstemmen Philip
van alle andere Zimbardo
factoren die gedrag …
beïnvloeden
2.1 Filosofie
Psychologie is ontstaan door biologie en filosofie
John Locke: door ervaringen worden we wie we zijn
2.1.1 Verschillende perspectieven op het verkrijgen van kennis
1. Rationalisten: // Descartes. Nieuwe kennis kunnen we alleen maar
opdoen door na te denken.
2. Empiristen: (Engeland) Denken vertroebelt het opdoen van
nieuwe kennis. Door denken kunnen we onze ervaring niet volledig
ervaren. Nadenken over iets dat ik vastheb, zorgt ervoor dat je de
ervaring niet volledig ondergaat, gevoel, bekijken…
Alleen kennis door ervaring : door enkel te denken missen we de
ervaring : men moet het ondervinden => denken stop zetten
4
Inleiding
Nudging: beïnvloedt handelingen zonder dat je het zelf beseft.
H1: Geest, Gedrag en Wetenschap
1. Psychologie, wat is het ?
Zie ook PPT
- Gedrag: alles wat we van buitenaf kunnen observeren, vaststellen.
- Extern waarneembare processen: beweging / koopgedrag..
- Intern / geestelijke processen : denken/voelen
Dichterbij door hedendaagse technologieën
Bv: klikgedrag op smartphone is eigenlijk ook gedrag; koopgedrag
- Geestelijke processen: enkel van binnenuit, je kan het niet zien aan iemands
gezicht, je kan wel theorieën ontwikkelen, maar je kan niet weten wat iemand
denkt.
• Psychotherapeuten: sub discipline van psychologie
• Psychologie ≠ psychiatrie: opgeleid om medicatie voor te schrijven om deel
van probleem aan te pakken, meestal intiem samen met multidisciplinaire
teams (psychologen, dokters, verpleegkundigen)
• Psychologie : hoe ZELF werken aan de problemen ( zonder medicatie )
1.1 Verschil met psychologisch gebabbel
- Pseudopsychologie = niet-onderbouwde psychologische aannamen die als
wetenschappelijke waarheden worden gepresenteerd.
o Vb.: goeroes, astrologie, grafologie, waarzeggerij → Psychologie
vereist stevig wetenschappelijk bewijs als onderbouwing van
beweringen.
1
, 2 Psychologie notities
- Goeroes: mensen die beweren van iedereen een topondernemer te kunnen
maken etc
- Grafologie: dingen afleiden uit geschrift van iemand
we moeten hier heel kritisch tegenover staan
veel menselijke problemen: door te weinig praten met elkaar
Psychologie wordt in veel lagen van de maatschappij gebruikt
1.2 3 manieren om psychologie te bedrijven
- Experimenteel psychologen: onderzoekspsychologen: creëren nieuwe
psychologische kennis door het voeren van onderzoeken (unief)
- Docenten psychologie: geven les, soms behandelen ze daarbij ook nog
mensen
- Toegepast psychologen: gebruiken de kennis die door experimenteel
psychologen vergaard is om problemen van mensen op te lossen door middel
van trainingen, ontwerpen van speciale gereedschappen of psychologische
behandelingen.
1.3 Waarom psychologie in Bedrijfskunde?
Samenkomen van verschillende disciplines
Vormen samen management
Bedrijfskunde: vakgebied dat zich bezighoudt met de organisatie en
marktomgeving van bedrijven en organisaties.
- Jong vakgebied dat gebruik maakt van inzichten uit andere disciplines
waaronder psychologie.
- Zowel bij marketing, management als personeel en organisatie komt
psychologie sterk aan bod.
2. Belangrijke perspectieven over geest en gedrag
2
, 3 Psychologie notities
1. Biologisch perspectief: neurotransmitters/ emoties
2. Cognitief perspectief: gericht op het denken, waarin verschilt het menselijke
denken? Ook door emoties. Cognitieve beperking zorgt er ook voor dat we wat
we waardevol vinden blijven volhouden, ook al zeggen anderen dat dit niet oke is.
3. Behavioristisch perspectief: hele radicale vorm waarin er een heel radicaal
optimistisch model ontstond: je kan elke mens omvormen tot wat je nodig hebt.
Van elke mens een advocaat, dokter,… maken. ➔ fel opgemerkt, fel weerslag
gevonden in management (oud man. Werkt niet meer) door het omvormen gaan
veel menselijke kwaliteiten verloren → Sigmund Freud
4. Perspectieven vanuit de gehele persoon: men kan de mens niet reduceren tot
iets, want zo verlies je bepaalde capaciteiten
5. Ontwikkelingsperspectief : nature en nurture; aangeleerd en aangeboren
Invloed van de leeftijd (millenials), heeft dit wel zin? Want ook daarin veel
diversiteit.
6. Sociocultureel perspectief: wat anderen doen, bepaalt wat we zelf doen. Wat
anderen belangrijk vinden, we willen anderen beïnvloeden. Collectivisme,
individualisme, welke biases zijn er / culturele achtergrond
Perspectief Idee Wat bepaalt het Wie?
gedrag?
Biologisch perspectief Het lichaam kan apart De hersenen, René
van de geest zenuwstelsel, Descartes
bestudeerd worden. endocriene
stelsel
(hormoonstelsel),
genen.
Cognitief perspectief De wetenschappelijke Iemands unieke Wilhelm
methode kan patroon van Wundt &
gebruikt worden om waarneming, William
de geest te interpretaties, James
bestuderen verwachtingen,
overtuigingen en
herinneringen
Behavioristisch Psychologie moet de De prikkels in John
perspectief wetenschap van onze omgeving Watson
observeerbaar gedrag en de en Wiliam
zijn, niet van mentale voorgaande James
processen. consequenties
van ons gedrag
Perspectieven vanuit -Psychodynamische -processen in - Sigmund
de gehele persoon psychologie; onze onbewuste Freud
persoonlijk en geest
psychische
stoornissen komen
voort uit processen in
het onbewuste
3
, 4 Psychologie notities
-humanistische -onze -Carl
psychologie: psy aangeboren Rogers en
moet de nadruk behoefte om te Abraham
leggen op menselijke groeien en ons Maslow
groei en potentieel potentieel zo
ipv psy stoornissen goed mogelijk te
verwezenlijken
-pysy van -unieke -de oude
karaktertrekken en persoonlijkheidsk Grieken
temperament; enmerken die in
individuen kunnen de tijd en in alle
worden begrepen in situaties
termen van hun consistent zijn
temperament en
blijvende
karaktertrekken
Ontwikkelingsperspec Mensen veranderen Interactie tussen Mary
tief als gevolg van een erfelijkheid en Ainswort
interactie tussen omgeving ➔ uit h, Jean
erfelijke eig en de zich in het leven Piaget …
omgeving door
onvoorspelbare
patronen
Sociocultureel Sociale en culturele De kracht van de Stanley
perspectief invloeden kunnen de situatie Milgram,
invloed overstemmen Philip
van alle andere Zimbardo
factoren die gedrag …
beïnvloeden
2.1 Filosofie
Psychologie is ontstaan door biologie en filosofie
John Locke: door ervaringen worden we wie we zijn
2.1.1 Verschillende perspectieven op het verkrijgen van kennis
1. Rationalisten: // Descartes. Nieuwe kennis kunnen we alleen maar
opdoen door na te denken.
2. Empiristen: (Engeland) Denken vertroebelt het opdoen van
nieuwe kennis. Door denken kunnen we onze ervaring niet volledig
ervaren. Nadenken over iets dat ik vastheb, zorgt ervoor dat je de
ervaring niet volledig ondergaat, gevoel, bekijken…
Alleen kennis door ervaring : door enkel te denken missen we de
ervaring : men moet het ondervinden => denken stop zetten
4
