Psychiatrie in de verpleegkunde
Hoofdstuk 1 Introductie
Wat is een psychische stoornis of psychopathologie?
Psychopathologie is een deelgebied van de psychiatrie en klinische psychologie dat zich bezighoudt
met diverse vormen van afwijkende emotess gedachten en gedrags de oorzaken daarvan en de
behandelmogelijkheden.
Wat wordt verstaan onder afwijkend gedrag?
Een aantal criteria. We noemen gedrag afwijkend als het uitzonderlijk is of sociaal afwijkend is van
een bepaalde norm. Als iemand een gevaar vormt voor zichzelf of zijn omgeving noemen we dit
eveneens afwijkend gedrag.
Wat zijn culturele verschillen in afwijkend gedrag?
In verschillende culturen wordt er anders gekeken naar wat afwijkend gedrag is. Wat in de ene
cultuur normaal iss is in een andere afwijkend.
Termen en begrippen
Asserteve Community Treatment-teams (ACT) Multdisciplinaire teams die vallen binnen regionale
GGZ-instellingen. ACT-teams verlenen intensieves outreachendes langdurende behandelings
begeleiding en rehabilitate aan patinten met ernstge problemen op het gebied van psychiatrie en
verslavings die ook gedragsproblemen hebben.
Begeleide en beschermde woonvormen Deel van grote GGZ-organisate.
Bemoeizorg Een vorm van hulpverlening voor mensen in behoefige omstandigheden die de stap
naar reguliere hulpverlening niet kunnen of willen maken.
Diagnostsche criteria Specifeke verschijnselen of vereisten waaraan voldaan moet worden wil men
kunnen spreken van een wel omschreven stoornis.
Functe Asserteve Community Treatment-teams (FACT) Hebben als doelgroep mensen met een
langdurende of blijvende ernstge psychiatrische aandoening buiten het ziekenhuis. Het doel van
FACT is patinten begeleidens te behandelen en te ondersteunen bij hun herstel. Patinten worden
thuis begeleid.
GZ-psycholoog Psycholoog die na zijn studie een aanvullendes tweejarige opleiding heef gevolgd en
in het BIG-register is ingeschreven
Klinische psychologie Tak van de psychologie die zich bezighoudt met de beschrijvings de oorzaken en
de behandeling van psychische stoornissen.
Lijnszorg (eerstes tweedes derde) Eerste lijn: huisartss eerstelijns psycholoog en Algemeen
Maatschappelijk Werk (AMW). In de eerste lijn lichte psychische problemen. Als er een intensievere
behandeling nodig iss wordt er verwezen naar meer specialistsche hulp. Tweede lijn: psychologens
psychotherapeuten en psychiaters.
Psychiater
Psychiatrische intensieve thuiszorg (PIT) Vorm van aanvullende verpleegkundige begeleidings
gegeven naast ambulante begeleiding. Het doel van deze vorm van zorg is tweedelig:
opnamevoorkomend en opnameverkortend door het bieden van intensieve psychiatrische
begeleiding.
Psychische of psychiatrische stoornis Afwijkende emotess gedachten of een afwijkend
gedragspatroon dat wordt gekenmerkt door een storing in het dagelijks sociaal functoneren van een
persoon. Voor de goede orde zij vermeld dat psychische stoornissen ook een lichamelijke oorzaak
hebben en dus zeker niet alleen ‘psychisch’ qua oorzaak zijn.
Psycholoog Iemand die de studie psychologie heef voltooid.
Psychopathologie Het studiegebied dat zich bezighoudt met het beschrijven van de diverse vormen
van afwijkende emotess gedachten en afwijkend gedrag.
Psychotherapeut Iemand die na de studie psychologie een vervolgopleiding heef gedaan en
daardoor bevoegd is tot het geven van psychotherapeutsche behandelingen.
Symptomen Uitngen van bij bepaalde stoornissen horende verschijnselen.
Ziektenverpleging
, Hoofdstuk 2 Visies op oorzaak en gevolg van psychiatrische stoornissen en visies over verplegen
Wat zijn biologische grondslagen van afwijkend gedrag?
Biologische factoren als een verstoorde werking van de neurotransmiters in de hersenens
erfelijkheid en onderliggende afwijkingen in de hersenens spelen een rol bij het ontstaan van
afwijkend gedrag.
Wat is het diathese-stressmodel?
Het diathese-stressmodel stelt dat iemand een aanleg of diathese kan hebben voor een bepaalde
stoorniss maar of die stoornis zich daadwerkelijk zal ontwikkelens hangt af van de interacte tussen de
diathese en stressvolle levenservaringen.
Termen en begrippen
Neurotransmiter Chemische stof die neurale boodschappen van het ene neuron naar het andere
vervoert
Cerebellum Gebied in de achterhersenen dat te maken heef met coördinate en balans.
Diathese Kwetsbaarheid of aanleg voor een specifeke stoornis
Hoofdstuk 3 Classificatie en beoordeling van afwijkende emotiess gedachten en gedrag
Wat is DSM-V en wat zijn de belangrijkste kenmerken ervan?
De DiagnosticandcStatsticc anualcofcc e ntalcDisorde rs is het meest gebruikte systeem voor het
classifceren van geestesstoornissen.
Waarom wordt DSM-V een meerassig systeem genoemd?
Het DSM-V systeem bestaat uit vijf classifcateassen: As I (klinische syndromen)s As II
(persoonlijkheidsstoornissen en zwakzinnigheid)s As III (somatsche aandoeningen)s As IV
(psychosociale en omgevingsproblemen)s As V (globale beoordeling van het functoneren).
Wat zijn de belangrijkste sterke en zwakke punten van de DSM-V?
Sterke punten van de DSM-V zijn het gebruik van specifeke diagnostsche criteria en een meerassig
systeems waardoor een uitgebreid beeld ontstaat van iemands functoneren. Zwakke punten zijn de
betrouwbaarheid en validiteit van sommige diagnostsche categoriein ens voor sommigens de
invloed van het medische model op de classifcate van afwijkende gedragspatronen.
Wat zijn psychologische tests?
Psychologische tests zijn gestructureerde beoordelingsmethoden die worden gebruikt om redelijk
stabiele trekken te evaluerens zoals intelligente en persoonlijkheid.
Wat is klinisch redeneren?
Klinisch redeneren is de vaardigheid om eigen observates en interpretates aan medische kennis te
koppelen om zodoende te beredeneren welke volgende stappen genomen moeten worden in het
verpleegkundig handelen.
Termen en begrippen
Betrouwbaarheid In een psychologische beoordeling de consistente van een maatstaf of van een
diagnostsch instrument of systeem.
Validiteit De mate waarin een test of diagnostsch systeem de trekken of concepten meet die hij
geacht wordt te meten.
Gedragsbeoordeling Vorm van klinische beoordeling die bestaat uit het objectef vastleggen en
beschrijven van problematsch gedrag
Cogniteve beoordeling Meten van gedachtens opvatngen en attudes die wellicht samenhangen
met emotonele problemen
Fysiologische beoordeling Het meten van een fysiologische respons die kan samenhangen met
afwijkend gedrag.
Hoofdstuk 1 Introductie
Wat is een psychische stoornis of psychopathologie?
Psychopathologie is een deelgebied van de psychiatrie en klinische psychologie dat zich bezighoudt
met diverse vormen van afwijkende emotess gedachten en gedrags de oorzaken daarvan en de
behandelmogelijkheden.
Wat wordt verstaan onder afwijkend gedrag?
Een aantal criteria. We noemen gedrag afwijkend als het uitzonderlijk is of sociaal afwijkend is van
een bepaalde norm. Als iemand een gevaar vormt voor zichzelf of zijn omgeving noemen we dit
eveneens afwijkend gedrag.
Wat zijn culturele verschillen in afwijkend gedrag?
In verschillende culturen wordt er anders gekeken naar wat afwijkend gedrag is. Wat in de ene
cultuur normaal iss is in een andere afwijkend.
Termen en begrippen
Asserteve Community Treatment-teams (ACT) Multdisciplinaire teams die vallen binnen regionale
GGZ-instellingen. ACT-teams verlenen intensieves outreachendes langdurende behandelings
begeleiding en rehabilitate aan patinten met ernstge problemen op het gebied van psychiatrie en
verslavings die ook gedragsproblemen hebben.
Begeleide en beschermde woonvormen Deel van grote GGZ-organisate.
Bemoeizorg Een vorm van hulpverlening voor mensen in behoefige omstandigheden die de stap
naar reguliere hulpverlening niet kunnen of willen maken.
Diagnostsche criteria Specifeke verschijnselen of vereisten waaraan voldaan moet worden wil men
kunnen spreken van een wel omschreven stoornis.
Functe Asserteve Community Treatment-teams (FACT) Hebben als doelgroep mensen met een
langdurende of blijvende ernstge psychiatrische aandoening buiten het ziekenhuis. Het doel van
FACT is patinten begeleidens te behandelen en te ondersteunen bij hun herstel. Patinten worden
thuis begeleid.
GZ-psycholoog Psycholoog die na zijn studie een aanvullendes tweejarige opleiding heef gevolgd en
in het BIG-register is ingeschreven
Klinische psychologie Tak van de psychologie die zich bezighoudt met de beschrijvings de oorzaken en
de behandeling van psychische stoornissen.
Lijnszorg (eerstes tweedes derde) Eerste lijn: huisartss eerstelijns psycholoog en Algemeen
Maatschappelijk Werk (AMW). In de eerste lijn lichte psychische problemen. Als er een intensievere
behandeling nodig iss wordt er verwezen naar meer specialistsche hulp. Tweede lijn: psychologens
psychotherapeuten en psychiaters.
Psychiater
Psychiatrische intensieve thuiszorg (PIT) Vorm van aanvullende verpleegkundige begeleidings
gegeven naast ambulante begeleiding. Het doel van deze vorm van zorg is tweedelig:
opnamevoorkomend en opnameverkortend door het bieden van intensieve psychiatrische
begeleiding.
Psychische of psychiatrische stoornis Afwijkende emotess gedachten of een afwijkend
gedragspatroon dat wordt gekenmerkt door een storing in het dagelijks sociaal functoneren van een
persoon. Voor de goede orde zij vermeld dat psychische stoornissen ook een lichamelijke oorzaak
hebben en dus zeker niet alleen ‘psychisch’ qua oorzaak zijn.
Psycholoog Iemand die de studie psychologie heef voltooid.
Psychopathologie Het studiegebied dat zich bezighoudt met het beschrijven van de diverse vormen
van afwijkende emotess gedachten en afwijkend gedrag.
Psychotherapeut Iemand die na de studie psychologie een vervolgopleiding heef gedaan en
daardoor bevoegd is tot het geven van psychotherapeutsche behandelingen.
Symptomen Uitngen van bij bepaalde stoornissen horende verschijnselen.
Ziektenverpleging
, Hoofdstuk 2 Visies op oorzaak en gevolg van psychiatrische stoornissen en visies over verplegen
Wat zijn biologische grondslagen van afwijkend gedrag?
Biologische factoren als een verstoorde werking van de neurotransmiters in de hersenens
erfelijkheid en onderliggende afwijkingen in de hersenens spelen een rol bij het ontstaan van
afwijkend gedrag.
Wat is het diathese-stressmodel?
Het diathese-stressmodel stelt dat iemand een aanleg of diathese kan hebben voor een bepaalde
stoorniss maar of die stoornis zich daadwerkelijk zal ontwikkelens hangt af van de interacte tussen de
diathese en stressvolle levenservaringen.
Termen en begrippen
Neurotransmiter Chemische stof die neurale boodschappen van het ene neuron naar het andere
vervoert
Cerebellum Gebied in de achterhersenen dat te maken heef met coördinate en balans.
Diathese Kwetsbaarheid of aanleg voor een specifeke stoornis
Hoofdstuk 3 Classificatie en beoordeling van afwijkende emotiess gedachten en gedrag
Wat is DSM-V en wat zijn de belangrijkste kenmerken ervan?
De DiagnosticandcStatsticc anualcofcc e ntalcDisorde rs is het meest gebruikte systeem voor het
classifceren van geestesstoornissen.
Waarom wordt DSM-V een meerassig systeem genoemd?
Het DSM-V systeem bestaat uit vijf classifcateassen: As I (klinische syndromen)s As II
(persoonlijkheidsstoornissen en zwakzinnigheid)s As III (somatsche aandoeningen)s As IV
(psychosociale en omgevingsproblemen)s As V (globale beoordeling van het functoneren).
Wat zijn de belangrijkste sterke en zwakke punten van de DSM-V?
Sterke punten van de DSM-V zijn het gebruik van specifeke diagnostsche criteria en een meerassig
systeems waardoor een uitgebreid beeld ontstaat van iemands functoneren. Zwakke punten zijn de
betrouwbaarheid en validiteit van sommige diagnostsche categoriein ens voor sommigens de
invloed van het medische model op de classifcate van afwijkende gedragspatronen.
Wat zijn psychologische tests?
Psychologische tests zijn gestructureerde beoordelingsmethoden die worden gebruikt om redelijk
stabiele trekken te evaluerens zoals intelligente en persoonlijkheid.
Wat is klinisch redeneren?
Klinisch redeneren is de vaardigheid om eigen observates en interpretates aan medische kennis te
koppelen om zodoende te beredeneren welke volgende stappen genomen moeten worden in het
verpleegkundig handelen.
Termen en begrippen
Betrouwbaarheid In een psychologische beoordeling de consistente van een maatstaf of van een
diagnostsch instrument of systeem.
Validiteit De mate waarin een test of diagnostsch systeem de trekken of concepten meet die hij
geacht wordt te meten.
Gedragsbeoordeling Vorm van klinische beoordeling die bestaat uit het objectef vastleggen en
beschrijven van problematsch gedrag
Cogniteve beoordeling Meten van gedachtens opvatngen en attudes die wellicht samenhangen
met emotonele problemen
Fysiologische beoordeling Het meten van een fysiologische respons die kan samenhangen met
afwijkend gedrag.
