Week 17: Italië: Gotiek en opkomst van Renaissance
→ Tijd van steden en staten (~hoge en late middeleeuwen): 1000-1500
→ Tijd van ontdekkers en hervormers (~renaissance/Reformatie): 1500-1600
herhaling: de opkomst van de burgermaatschappij
→ GEOPOLITIEK: Week 13: Vroege en hoge gotiek in Frankrijk
Italië: aantal variaties van de gotische architectuurstijl.
--> de gele wolk = invloedsgebied van de gotische architectuurstijl.
I. Gotiek in Italië
→ gotische stijl, MAAR op eigen wijze toegepast
1. Context: de opkomst van de handelsklasse
● 15e eeuw: hoogtepunt Gotiek in Duitsland en Spanje
● 13e – 15e eeuw: Italiaanse steden bouwen in gotische stijl
Maar kathedralen zijn minder verticaal dan in het noorden
● Gotiek schiet minder goed wortel in Italië
● 15e eeuw: opkomst van de Renaissance in Italië
ITALIË: 13e-15e E (minder verticaliteit en zenitaal licht)
- feodale orde
- autonome nederzettingen
→ sterke politieke macht gebonden per stad/ dorp
→ er is geen globaal politiek systeem, de lokale
systemen hebben een grotere mach per plaats
→ families oefenen controle uit
- CONFLICTEN tussen families
= bouw familietorens (11de-12de E)
FAMILIETORENS:
- conflict tussen de verschillende families
- elke familie heeft een toren
= MACHTSSYMBOOL (militaire architectuur, defensieve architectuur)
- prominente aanwezigheid van de torens
= vertelt iets over hoe de mensen zich voelen op dat moment in de maatschappij
- DE SFEER: elke familie moet voor zichzelf zorgen.
+ militaire macht is belangrijk en hangt samen met de politiek macht
- DE TOREN: hoe hoger de toren, hoe meer macht je hebt
→ degene ernaast moet een hogere toren bouwen om zicht te kunnen beschermen
1
, DE VREDE VAN KONSTANZ, 1183
= Een verdrag tussen keizer en de Lombardische liga onder leiding van de stad Milaan
→ Keizer stond macht af aan de steden in ruil voor een jaarlijkse som geld
- Vrede van Konstanz en de opkomst van de stadstaten
= eerste moderne politieke systeem (ontstaan politieke alliantie)
= Er ontstaat een basisstructuur van veiligheid en stabiliteit: er mag nog individuele
macht worden uitgeoefend
→ Ze krijgen nu politieke macht om het dagelijks bestuur van de stad te worden.
- opkomst van lokale handels → handelsvrijheid
GEVOLG handelsvrijheid: Opkomst van de nieuwe handelsklasse: de publico
= de publico = het publiek → mensen die stemrecht krijgen
→ welvarende middenklasse die mee mogen stemmen
mensen die de macht hebben willen dat de mensen die stemmen tevreden zijn. Dus NU: met het democratisch
systeem + stemrecht: als de mensen niet tevreden zijn, kan iemand die regeert vervangen worden.
- Het ‘publiek’ is een nieuw concept. zet feodale stelsel onder druk
- publiek heeft stemrecht
- invloed op de architectuur + nieuwe architectuurtypes
- stadhuizen, kathedralen, piazzas, marktplaatsen en paleizen
- al de architectuur wordt een soort statement voor de nieuwe klassen
2. Profane architectuur: stadhuis, piazza, paleis
Palazzo Pubblico (stadhuis) en piazza, Siena, 1297-1310
STADHUIS: de toren (familietorens)
→ staat symbool voor macht
2
→ Tijd van steden en staten (~hoge en late middeleeuwen): 1000-1500
→ Tijd van ontdekkers en hervormers (~renaissance/Reformatie): 1500-1600
herhaling: de opkomst van de burgermaatschappij
→ GEOPOLITIEK: Week 13: Vroege en hoge gotiek in Frankrijk
Italië: aantal variaties van de gotische architectuurstijl.
--> de gele wolk = invloedsgebied van de gotische architectuurstijl.
I. Gotiek in Italië
→ gotische stijl, MAAR op eigen wijze toegepast
1. Context: de opkomst van de handelsklasse
● 15e eeuw: hoogtepunt Gotiek in Duitsland en Spanje
● 13e – 15e eeuw: Italiaanse steden bouwen in gotische stijl
Maar kathedralen zijn minder verticaal dan in het noorden
● Gotiek schiet minder goed wortel in Italië
● 15e eeuw: opkomst van de Renaissance in Italië
ITALIË: 13e-15e E (minder verticaliteit en zenitaal licht)
- feodale orde
- autonome nederzettingen
→ sterke politieke macht gebonden per stad/ dorp
→ er is geen globaal politiek systeem, de lokale
systemen hebben een grotere mach per plaats
→ families oefenen controle uit
- CONFLICTEN tussen families
= bouw familietorens (11de-12de E)
FAMILIETORENS:
- conflict tussen de verschillende families
- elke familie heeft een toren
= MACHTSSYMBOOL (militaire architectuur, defensieve architectuur)
- prominente aanwezigheid van de torens
= vertelt iets over hoe de mensen zich voelen op dat moment in de maatschappij
- DE SFEER: elke familie moet voor zichzelf zorgen.
+ militaire macht is belangrijk en hangt samen met de politiek macht
- DE TOREN: hoe hoger de toren, hoe meer macht je hebt
→ degene ernaast moet een hogere toren bouwen om zicht te kunnen beschermen
1
, DE VREDE VAN KONSTANZ, 1183
= Een verdrag tussen keizer en de Lombardische liga onder leiding van de stad Milaan
→ Keizer stond macht af aan de steden in ruil voor een jaarlijkse som geld
- Vrede van Konstanz en de opkomst van de stadstaten
= eerste moderne politieke systeem (ontstaan politieke alliantie)
= Er ontstaat een basisstructuur van veiligheid en stabiliteit: er mag nog individuele
macht worden uitgeoefend
→ Ze krijgen nu politieke macht om het dagelijks bestuur van de stad te worden.
- opkomst van lokale handels → handelsvrijheid
GEVOLG handelsvrijheid: Opkomst van de nieuwe handelsklasse: de publico
= de publico = het publiek → mensen die stemrecht krijgen
→ welvarende middenklasse die mee mogen stemmen
mensen die de macht hebben willen dat de mensen die stemmen tevreden zijn. Dus NU: met het democratisch
systeem + stemrecht: als de mensen niet tevreden zijn, kan iemand die regeert vervangen worden.
- Het ‘publiek’ is een nieuw concept. zet feodale stelsel onder druk
- publiek heeft stemrecht
- invloed op de architectuur + nieuwe architectuurtypes
- stadhuizen, kathedralen, piazzas, marktplaatsen en paleizen
- al de architectuur wordt een soort statement voor de nieuwe klassen
2. Profane architectuur: stadhuis, piazza, paleis
Palazzo Pubblico (stadhuis) en piazza, Siena, 1297-1310
STADHUIS: de toren (familietorens)
→ staat symbool voor macht
2
