TAAL EN ICT
1.Het schrijfproces
1.1 doel
Zakelijke teksten hebben 5 doelen deze kunnen ook met elkaar gecombineerd
worden.
Infomeren
Op een objectieve manier inlichten, beschrijven, uitleggen of verklaren. Lezer en
schrijver blijven op de achtergrond. De informatie staat centraal waarin de toon
neutraal is. Vb: vergaderverslagen, nieuwberichten, handleidingen,..
Overtuigen
Een stelling wordt verdedigd, conclusie bevestigen. De bedoeling is om de lezer
te overtuigen van een bepaald standpunt samen met de argumenten. Schrijver
staat centraal en gebruikt ik of wij- vorm. De toon is persoonlijk. Vb:
discussienota.
Activeren
Hierin wordt de lezer aangezet om actie te ondernemen, dit is gebaseerd op een
argumentatie of een overtuiging. Er kan ook advies gegeven worden. De focus
ligt op de lezer die wordt aangesproken met de u of je- vorm. Vb: uitnodigingen,
aanmaningen,..
Instrueren
De lezer krijgt instructies, richtlijnen , tips of adviezen. In de tekst schrijf je wat
de lezer moet doen met de u of je-vorm. Vb: handleiding, procedure,
stappenplan,..
Combinaties van doelen
Vaak hebben teksten meerdere doelen, hoofd- en nevendoelen.
Voorbeeld: druglijn
“Wij geven antwoord op al je vragen over alcohol en andere drugs.” =
Overtuigend.
“De Druglijn is een informatiedienst waar iedereen telefonisch terechtkan
met vragen over alcohol en andere drugs.” = Informerend, neutraal.
“Heb je vragen over alcohol en andere drugs? De druglijn is er voor jou.
Bel ons op het nummer 078 15 10 20.”= Activerend, jongeren aanzetten
om de druglijn te gebruiken.
1.2 Wie is de lezer en lezersgericht schrijven
Om een tekst goed af te stemmen op de lezer stel jezelf de volgende vragen:
Wat is je relatie met de lezer?
Wat is de voorkennis van de lezer (scholing of werkervaring)?
Interesses van de lezer?
, Heeft de lezer genoeg tijd om je tekst te lezen?
Na het beantwoorden van deze vragen kies je de stijl, lay-out, woordgebruik (heel
belangrijk), inhoud en hoeveelheid gebaseerd op de vragen voor je lezer.
Lezersgericht schrijven opzoek gaan naar de behoeften en voorkeuren van de
lezer. Jezelf in de plaats van de lezer zetten met als focus de informatie die hem
interessant of belangrijk is. Je spreekt de lezer aan waardoor hij zich meteen
betrokken voelt.
o Rekening houden met de interesses van je lezer
Interesses lokken door het belang van het onderwerp aan te halen, voordelen
opsommen, humor gebruiken, inspelen op de gevoelens,..
o Rekening houden met de voorkennis van je lezer
Zorgen dat de tekst aangepast is aan de kennis van de lezer, door de vraag te
stellen welke info deze lezer wilt, nodig
heeft of kan gebruiken.
33 gouden
tips o Rekening houden met het
taalniveau van je lezer
De
lezer De taal moet niet te moeilijk maar ook niet
persoo te simpel zijn. De taalniveau moet je
nlijk kunnen inschatten op basis van context.
aanspr
eken
(je,u)
Korte
zinnen
schrijv
en
Alledaa
1.3 Geschikte kanaal en medium kiezen.
Vroeger was er schriftelijk en een mondeling communicatiekanaal tegenwoordig
is dat uitgebreid door sociaal media. Dit is niet eenvoudiger waardoor je goede
keuzes moet maken en de mogelijke gevolgen inschatten.
o Toegankelijk
Je publiek correct inschatten op vlak van digitale media en geletterdheid
(manier info verwerven en verwerken). Wat je wilt bereiken en of er
toegang aan is. Ouderen gebruiken minder Instagram of een gezin in
armoede heeft geen internet.
o Efficiënt
Wat verwacht je dat de lezer doet met jou boodschap, wil je dat het
grondig opnieuw leest gebruik dan papier, verwacht je een snelle reactie
gebruik dan een telefoon.
o Persoonlijk, Gevoelsgeladen
1.Het schrijfproces
1.1 doel
Zakelijke teksten hebben 5 doelen deze kunnen ook met elkaar gecombineerd
worden.
Infomeren
Op een objectieve manier inlichten, beschrijven, uitleggen of verklaren. Lezer en
schrijver blijven op de achtergrond. De informatie staat centraal waarin de toon
neutraal is. Vb: vergaderverslagen, nieuwberichten, handleidingen,..
Overtuigen
Een stelling wordt verdedigd, conclusie bevestigen. De bedoeling is om de lezer
te overtuigen van een bepaald standpunt samen met de argumenten. Schrijver
staat centraal en gebruikt ik of wij- vorm. De toon is persoonlijk. Vb:
discussienota.
Activeren
Hierin wordt de lezer aangezet om actie te ondernemen, dit is gebaseerd op een
argumentatie of een overtuiging. Er kan ook advies gegeven worden. De focus
ligt op de lezer die wordt aangesproken met de u of je- vorm. Vb: uitnodigingen,
aanmaningen,..
Instrueren
De lezer krijgt instructies, richtlijnen , tips of adviezen. In de tekst schrijf je wat
de lezer moet doen met de u of je-vorm. Vb: handleiding, procedure,
stappenplan,..
Combinaties van doelen
Vaak hebben teksten meerdere doelen, hoofd- en nevendoelen.
Voorbeeld: druglijn
“Wij geven antwoord op al je vragen over alcohol en andere drugs.” =
Overtuigend.
“De Druglijn is een informatiedienst waar iedereen telefonisch terechtkan
met vragen over alcohol en andere drugs.” = Informerend, neutraal.
“Heb je vragen over alcohol en andere drugs? De druglijn is er voor jou.
Bel ons op het nummer 078 15 10 20.”= Activerend, jongeren aanzetten
om de druglijn te gebruiken.
1.2 Wie is de lezer en lezersgericht schrijven
Om een tekst goed af te stemmen op de lezer stel jezelf de volgende vragen:
Wat is je relatie met de lezer?
Wat is de voorkennis van de lezer (scholing of werkervaring)?
Interesses van de lezer?
, Heeft de lezer genoeg tijd om je tekst te lezen?
Na het beantwoorden van deze vragen kies je de stijl, lay-out, woordgebruik (heel
belangrijk), inhoud en hoeveelheid gebaseerd op de vragen voor je lezer.
Lezersgericht schrijven opzoek gaan naar de behoeften en voorkeuren van de
lezer. Jezelf in de plaats van de lezer zetten met als focus de informatie die hem
interessant of belangrijk is. Je spreekt de lezer aan waardoor hij zich meteen
betrokken voelt.
o Rekening houden met de interesses van je lezer
Interesses lokken door het belang van het onderwerp aan te halen, voordelen
opsommen, humor gebruiken, inspelen op de gevoelens,..
o Rekening houden met de voorkennis van je lezer
Zorgen dat de tekst aangepast is aan de kennis van de lezer, door de vraag te
stellen welke info deze lezer wilt, nodig
heeft of kan gebruiken.
33 gouden
tips o Rekening houden met het
taalniveau van je lezer
De
lezer De taal moet niet te moeilijk maar ook niet
persoo te simpel zijn. De taalniveau moet je
nlijk kunnen inschatten op basis van context.
aanspr
eken
(je,u)
Korte
zinnen
schrijv
en
Alledaa
1.3 Geschikte kanaal en medium kiezen.
Vroeger was er schriftelijk en een mondeling communicatiekanaal tegenwoordig
is dat uitgebreid door sociaal media. Dit is niet eenvoudiger waardoor je goede
keuzes moet maken en de mogelijke gevolgen inschatten.
o Toegankelijk
Je publiek correct inschatten op vlak van digitale media en geletterdheid
(manier info verwerven en verwerken). Wat je wilt bereiken en of er
toegang aan is. Ouderen gebruiken minder Instagram of een gezin in
armoede heeft geen internet.
o Efficiënt
Wat verwacht je dat de lezer doet met jou boodschap, wil je dat het
grondig opnieuw leest gebruik dan papier, verwacht je een snelle reactie
gebruik dan een telefoon.
o Persoonlijk, Gevoelsgeladen
