Pathologie doelstellingen per hoofdstuk
Ontwikkeling deel 1 – algemene concepten:
De student kent het verschil tussen groei en ontwikkeling
- Groei = kwantitatieve verandering
1) Toename lichaamsafmetingen (lengte, gewicht en omtrekmaten)
2) Veranderingen van lichaamsverhoudingen en lichaamssamenstellingen
- Ontwikkeling = kwalitatieve verandering
De student kent de wetmatigheden van de ontwikkeling
- Interindividueel gelijke volgorde en interindividueel verschillend tijdstip
- Celafocaudale ontwikkeling
- Proximo-distale ontwikkeling
- Flexie-extensie ontwikkeling
- Principe van hiërarchische integratie
- Principe van onafhankelijkheid van systemen (=principe van intra-individuele variatie)
- Functionele asymmetrie
- Ontwikkeling is onomkeerbaar
- De snelheid van ontwikkelen neemt af naarmate het kind ouder wordt
- Stootsgewijze ontwikkeling
De student kent de verschillende aspecten van de fysieke groei
- Algemene lichaamslengte
Patroon = universeel en niet lineair
- Relatieve groei
Hoofd: 1/4 1/8
Benen: 3/8 1/2
Lengte daling
Daling vanaf 50 jaar
compressie wervelkolom door daling kraakbeen
- Gewicht
Algemeen lichaamsgewicht:
Bij volwassenen: stijging gewicht vanaf 20 jaar
Vanaf 60 jaar daling gewicht
- Fysiologische maturatie
- Volwassenheid en ouderdom
De student kent de veranderingen in de stand van de gewrichten in de onderste ledematen
gekoppeld aan de ontwikkeling van het kind. De student heeft een notie van de daarbij horende
afwijkingen.
- De heup:
1 jaar: coxa varus
3 jaar: coxa valgus
13 jaar: milde valgus
Heupafwijkingen:
Dysplastische heupontwikkeling = een te hard afgevlakt acetabulum (sub)luxatie van
de heup door laxiteit gewrichtskapsel in combinatie met omgevingsfactoren zoals te
weinig bewegingsvrijheid of stuitligging.
1
, Coxitis fugax = ontstekingsreactie van het gewrichtskapsel van de heup
- De knie
Volwassen persoon: valgus hoek = 6°
Pasgeborenen
o Varusalignement
o distantia intercondylaris <10 cm
o Oorzaak: endo tibia
o Spontane correctie
3- 5 jarige
> 6 jaar
Knie- en onderbeenafwijkingen bij kinderen
Endorotatie tibiae: geen fysiologische exorotatie van 15-20° unilateraal en hersteld
spontaan
Congenitale aplasie van de fibula = aanlegstoornis van de fibula: lengte en asafwijking in
de femur, niet-aangelegde kruisbanden, aanlegstoornissen van de voet en
beenlengteverschil
= antero-mediale bowing fibula door het niet uitgroeien limb buds
Congenitale pseudoartrose tibia = zeldzame aandoening van botontwikkeling:
= anterolaterale verkromming van de tibia
Associatie neurofibromatose type 1 NF-1 gen
Niet helende fracturen
Vorming vals gewricht
Unilateraal
Instabiliteit en angulatie
MED = Multiple Epifysaire Dysplasie
Erfelijke heterogene skeletaandoening
Chronische gewrichtspijnen (heup- en knie)
Disproportie groei met korte ledematen afwijkende verhoudingen van de
ledematen in vergelijk met de rest van het lichaam
Standafwijking kniegewricht
Vertraagde en onregelmatige ossificatie epifysen
minder sterk kraakbeen en botvorming
artrose en OCD = osteochondritis = het afsterven van kraakbeen
- De enkel en voet
Ossificatie voorvoet
1) botontwikkeling van de distale phalanges van de dikke teen
2) metatarsalen, en de phalanges van de andere tenen
ossificatie achtervoet:
1) eerst calcaneus, gevolgd door talus en cuboid
2) primaire ossificatiecentra cuneiforme en os naviculare
zachte weefsels
Spieren, peesstructuren, ligamenten en bindweefsellagen van bij geboorte
Stijfheid en weerstand nog niet bereikt (collageen vezels en crosslinks)
Consolidatie nog niet bereikt bij geboorte
Start: 2-4 jaar -> volwassen leeftijd
afwijkingen van de enkel en voet:
2
, pes planovalgus
pes calcaneovalgus = hakvoet
pes equinovarus adductus = klompvoet
= congenitaal/vanaf de geboorte aanwezig
tarsale coalitie = Synostose tarsale beenderen
Os. naviculare en calcaneus
talus en calcaneus
congenitale verticale talus
= ernstig misvormde voetwortel
Synostose tarsale beenderen
Os.naviculare en calcaneus
talus en calcaneus
Rigide
De student kent de verschillende voet types geclassificeerd door Barisch-Fritz ea. 2013
- Flat feet: lage voetboog, medium
volume en voetlengte
- Slender feet: klein volume, hoge
voetboog
- Robust feet: relatief
- Short feet: korte hiel
- Long feet korte tenen/voetlengte,
lange hiel
Embryogenese:
= Ontwikkeling bevruchte eicel in de eerste 7 weken van de zwangerschap
3 cellagen = primaire kiembladen
De student kent de 3 verschillende kiembladen en hun bijhorende bestemming.
- Ectoderm zenuwstelsel, hersenen en ruggenmerg, nagels, haar en huid
- Mesoderm bindweefsel, kraakbeen, botweefsel, lymfevaten en bloedvaten
- Endoderm spijsverteringsstelsel en respiratoir -/ademhalingssysteem
De student begrijpt het proces neurulatie.
= het ectoderm dat zicht differentieert in het zenuwstelsel in de 3 e tot 4e week
Neurulatie = transformatie van neurale plaat naar neurale buis
De student kent de groei en ontwikkeling van het brein/synaptogenese/corticale groei en heeft
een notie van de aandoeningen gekoppeld aan deze ontwikkeling.
3
Ontwikkeling deel 1 – algemene concepten:
De student kent het verschil tussen groei en ontwikkeling
- Groei = kwantitatieve verandering
1) Toename lichaamsafmetingen (lengte, gewicht en omtrekmaten)
2) Veranderingen van lichaamsverhoudingen en lichaamssamenstellingen
- Ontwikkeling = kwalitatieve verandering
De student kent de wetmatigheden van de ontwikkeling
- Interindividueel gelijke volgorde en interindividueel verschillend tijdstip
- Celafocaudale ontwikkeling
- Proximo-distale ontwikkeling
- Flexie-extensie ontwikkeling
- Principe van hiërarchische integratie
- Principe van onafhankelijkheid van systemen (=principe van intra-individuele variatie)
- Functionele asymmetrie
- Ontwikkeling is onomkeerbaar
- De snelheid van ontwikkelen neemt af naarmate het kind ouder wordt
- Stootsgewijze ontwikkeling
De student kent de verschillende aspecten van de fysieke groei
- Algemene lichaamslengte
Patroon = universeel en niet lineair
- Relatieve groei
Hoofd: 1/4 1/8
Benen: 3/8 1/2
Lengte daling
Daling vanaf 50 jaar
compressie wervelkolom door daling kraakbeen
- Gewicht
Algemeen lichaamsgewicht:
Bij volwassenen: stijging gewicht vanaf 20 jaar
Vanaf 60 jaar daling gewicht
- Fysiologische maturatie
- Volwassenheid en ouderdom
De student kent de veranderingen in de stand van de gewrichten in de onderste ledematen
gekoppeld aan de ontwikkeling van het kind. De student heeft een notie van de daarbij horende
afwijkingen.
- De heup:
1 jaar: coxa varus
3 jaar: coxa valgus
13 jaar: milde valgus
Heupafwijkingen:
Dysplastische heupontwikkeling = een te hard afgevlakt acetabulum (sub)luxatie van
de heup door laxiteit gewrichtskapsel in combinatie met omgevingsfactoren zoals te
weinig bewegingsvrijheid of stuitligging.
1
, Coxitis fugax = ontstekingsreactie van het gewrichtskapsel van de heup
- De knie
Volwassen persoon: valgus hoek = 6°
Pasgeborenen
o Varusalignement
o distantia intercondylaris <10 cm
o Oorzaak: endo tibia
o Spontane correctie
3- 5 jarige
> 6 jaar
Knie- en onderbeenafwijkingen bij kinderen
Endorotatie tibiae: geen fysiologische exorotatie van 15-20° unilateraal en hersteld
spontaan
Congenitale aplasie van de fibula = aanlegstoornis van de fibula: lengte en asafwijking in
de femur, niet-aangelegde kruisbanden, aanlegstoornissen van de voet en
beenlengteverschil
= antero-mediale bowing fibula door het niet uitgroeien limb buds
Congenitale pseudoartrose tibia = zeldzame aandoening van botontwikkeling:
= anterolaterale verkromming van de tibia
Associatie neurofibromatose type 1 NF-1 gen
Niet helende fracturen
Vorming vals gewricht
Unilateraal
Instabiliteit en angulatie
MED = Multiple Epifysaire Dysplasie
Erfelijke heterogene skeletaandoening
Chronische gewrichtspijnen (heup- en knie)
Disproportie groei met korte ledematen afwijkende verhoudingen van de
ledematen in vergelijk met de rest van het lichaam
Standafwijking kniegewricht
Vertraagde en onregelmatige ossificatie epifysen
minder sterk kraakbeen en botvorming
artrose en OCD = osteochondritis = het afsterven van kraakbeen
- De enkel en voet
Ossificatie voorvoet
1) botontwikkeling van de distale phalanges van de dikke teen
2) metatarsalen, en de phalanges van de andere tenen
ossificatie achtervoet:
1) eerst calcaneus, gevolgd door talus en cuboid
2) primaire ossificatiecentra cuneiforme en os naviculare
zachte weefsels
Spieren, peesstructuren, ligamenten en bindweefsellagen van bij geboorte
Stijfheid en weerstand nog niet bereikt (collageen vezels en crosslinks)
Consolidatie nog niet bereikt bij geboorte
Start: 2-4 jaar -> volwassen leeftijd
afwijkingen van de enkel en voet:
2
, pes planovalgus
pes calcaneovalgus = hakvoet
pes equinovarus adductus = klompvoet
= congenitaal/vanaf de geboorte aanwezig
tarsale coalitie = Synostose tarsale beenderen
Os. naviculare en calcaneus
talus en calcaneus
congenitale verticale talus
= ernstig misvormde voetwortel
Synostose tarsale beenderen
Os.naviculare en calcaneus
talus en calcaneus
Rigide
De student kent de verschillende voet types geclassificeerd door Barisch-Fritz ea. 2013
- Flat feet: lage voetboog, medium
volume en voetlengte
- Slender feet: klein volume, hoge
voetboog
- Robust feet: relatief
- Short feet: korte hiel
- Long feet korte tenen/voetlengte,
lange hiel
Embryogenese:
= Ontwikkeling bevruchte eicel in de eerste 7 weken van de zwangerschap
3 cellagen = primaire kiembladen
De student kent de 3 verschillende kiembladen en hun bijhorende bestemming.
- Ectoderm zenuwstelsel, hersenen en ruggenmerg, nagels, haar en huid
- Mesoderm bindweefsel, kraakbeen, botweefsel, lymfevaten en bloedvaten
- Endoderm spijsverteringsstelsel en respiratoir -/ademhalingssysteem
De student begrijpt het proces neurulatie.
= het ectoderm dat zicht differentieert in het zenuwstelsel in de 3 e tot 4e week
Neurulatie = transformatie van neurale plaat naar neurale buis
De student kent de groei en ontwikkeling van het brein/synaptogenese/corticale groei en heeft
een notie van de aandoeningen gekoppeld aan deze ontwikkeling.
3
