BEWEGING
LE 1: UITGANGSPUNTEN VAN GOED BEWEGINGSONDERWIJS
Leerdoelen:
De kerngedachten van goed bewegingsonderwijs kennen en duiden
Duiden hoe de missie van lichamelijke opvoeding zich vertaalt in de eindtermen lichamelijke
opvoeding
Kennis meenemen van de eindtermen lichamelijke opvoeding
KERNGEDACHTEN
2 belangrijke opdrachten bewegingsopvoeding:
1. Kinderen moeten bewegingsgebonden basiscompetenties bijkrijgen waarmee ze in de maatschappij
kunnen functioneren (samenwerking, reactiesnelheid, verantwoordelijkheden, veerkracht)
2. Kinderen moeten vereiste bekwaamheden meekrijgen om deel te nemen aan de bewegingscultuur en
hun weg in te vinden. Zowel probleemloos in de bewegingscultuur passen als die benaderen met
voldoende kritische zin.
Goed bewegingsonderwijs → vanuit bewegingssituaties vertrekken
Op een efficiënte wijze handelen in relatie met de omgeving en medebewegers
Bouwen competenties op → belangrijk om verschillende bewegingsproblemen op te lossen
Deelnemen (vraagt):
→ Bewegingsvaardigheden
→ Kennis en inzicht in bewegen, de bewegings- en sportcultuur, in eigen en andermans kunnen
➔ Een aantal attitudes en sociale vaardigheden
Goed bewegingsonderwijs → richt zich op ontwikkeling van het individu (niet enkel motorisch component)
Op een geïntegreerde wijze aandacht voor ontwikkeling van:
• Motorisch vaardigheden
• Cognitieve vaardigheden
• Dynamisch-affectieve vaardigheden
• Sociale vaardigheden
Bewegingstussendoortjes → kinderen kunnen op hun niveau gezond en veilig bewegen → dragen binnen eigen
mogelijkheden een verantwoordelijkheid (→ attitudevorming, niet tijdelijk fysiek resultaat)
Totale persoonlijkheid van het kind zo breed mogelijk ontwikkelen & op een gepaste manier inspelen op
huidige tendensen in de maatschappij → meervoudig bewegingsbekwaamheid & veelzijdig
bewegingsbekwaamheid
Meervoudig bewegingsbekwaamheid Doel: kinderen kunnen bewegingssituaties benaderen vanuit
verscheidene invalshoeken:
• Gezondheid
• Recreatie
• Ontspanning
• Competitie
, • Verkeerssituatie
• …
Telkens een andere ingesteldheid en een andere gebruik van
motorische vaardigheden
Leren zich aan te passen aan bepaalde bewegingscontext
Veelzijdig bewegingsbekwaamheid Doel: stevige basis meegeven om te kunnen functioneren in de
verschillende bewegingscultuurgebieden
Verschillende bewegingsthema’s:
• Sport en spel
• Dans
• Zwemmen
• Atletiek
• Zelfverdediging
• Natuurgebonden activiteiten
EINDTERMEN VOOR LICHAMELIJKE OPVOEDING:
1. Kennen hun voorkeurhand en kunnen deze gebruiken
2. Kunnen hun loopstijl en -tempo aanpassen aan de afstand
3. Nemen deel aan bewegingsactiviteiten in een geest van fair play
4. Kennen mogelijke vormen van rollend en/of glijdend materiaal en weten er veilig mee om te gaan
5. Tonen spontaneïteit op een sociaal aanvaarde wijze
6. Kunnen spelideeën uitvoeren in eenvoudige bewegingsspelen
7. Kunnen bewegingsvormen uitvoeren op een opgelegd ritme
8. Ontwikkelen uithouding, kracht, lenigheid, snelheid en spierspanning om de motorische competenties
te bereiken
9. Kunnen hun eigen inspanning en die van anderen inschatten en waarderen
10. Hebben noties over eigen constitutie en ontwikkelen een correcte lichaamshouding
EINDTERMEN CATEGORISEREN
MOTORISCHE COMPETENTIE -> 1, 2, 6 & 7
• Natuur → cultuur
• Fase 1: Al doende leren
Basisvaardigheden
Fase 2: Bewust gewijzigde basisvaardigheden
Inzichtelijk leren
Herkenbare contexten
Fase 3: Onvoorspelbare contexten (vb. match)
Sporttechnische vaardigheden
VAARDIGHEDEN → PROCES
tijd, oefening, begeleiding
ZELFCONCEPT & SOCIAAL FUNCTIONEREN -> 3, 5 & 9
• Leert mogelijkheden & beperkingen kennen (zichzelf en anderen)
• ZELFVERTROUWEN op maat
, • Sociale vaardigheden
o Samenwerken
o Respect
o Helpen & bijstaan
o …
• POSITIEF KLASKLIMAAT
GEZONDE EN VEILIGE LEVENSSTIJL -> 4, 8 & 10
• Veilige context
• Aandacht voor lichaamshygiëne
• Basisconditie
Kracht
Lenigheid
Uithouding
Snelheid
CAPACITEITEN
MISSIE VAN LICHAMELIJKE OPVOEDING IN HET LAGER ONDERWIJS:
1. Bijdrage leveren aan de motorische en fysische ontwikkeling van het kind
2. Zelfredzaam en weerbaar functioneren in verschillende omstandigheden verhogen
3. Bijdragen tot de persoonsvorming en sociale vorming
p. 7-8 → extra info
LE 2: DE LESVOORBEREIDING
Leerdoelen:
De verschillende lesfasen bewegingsopvoeding en hun voorwaarden om goed te zijn kennen,
duiden en toepassen
Een degelijke les bewegingsopvoeding opbouwen en neerschrijven volgens de
voorbereidingsprincipes van de hogeschool
INFO VERZAMELEN
Voldoende info over:
• Aantal lln
• Motorische voorkennis van de lln ifv het lesonderwerp
• Didactische voorkennis van de lln ifv het lesonderwerp
• Effectieve lestijd (40’ meestal)
• Relevante lesgewoonten van de mentor
• Beschikbare infrastructuur en accommodatie
• De (on)mogelijkheden om toestellen op voorhand te plaatsen
• Verwachtingen van de mentor
• Lln die speciale aandacht vraagt binnen bewegingsopvoeding
, LESVERLOOP
LESFASEN:
1. Instap: opwarming
Kenmerken goede instap:
• Intensief (hijgen is de referentie), maar NIET explosief
• Iedereen actief betrokken, geen dode momenten of wachttijden (afvalspelletjes of
estafettespelen)
• Snel aan het werk
• Eenvoudige en/of gekende opdrachten of spelen
• Groot-motorische bewegingsvorm
• In de lijn van de kern, ruimte- en materiaalverkennend
• Duur: ± 10’
2. Kern
Bereiken van je hoofddoel staat centraal
Aandachtspunten:
• Logische opbouw in de volgorde van
o Oefeningen
o Opstelling
o Materiaalgebruik
o Groepsindeling
• Afwisseling in intensiteit
• 2 of 3 basisopdrachten uitbouwen via variatie en gradatie → les 1 geheel, geen opeenvolging
losse spelen
• Duur: ± 30’
3. Slot
Zintuigspelen, rustgevende opdrachten, afsluitend gesprek → kinderen op rust brengen!
CHRONOLOGISCH VERLOOP:
Lezen in cursus op p. 10-11
LE 3: DIDACTIEK VAN BEWEGINGSOPVOEDING
Leerdoelen:
De voorwaarden waaraan een goede les bewegingsopvoeding voldoet opsommen, duiden en
toepassen
De organisatievormen verspreide opstelling, kring, estafette, golven en circuit herkennen,
benoemen, bespreken en hanteren
Didactische aandachtspunten benoemen en toepassen i.v.m. instructie, organisatie, houding van de
leerkracht, eindigen van een spel en klascontrole
Een globaal zicht hebben op de totale ontwikkeling van het lagere schoolkind
Leeftijdsgebonden didactische aandachtspunten formuleren
Leerinhoud op niveau selecteren
Een doelgroep toewijzen aan specifieke leerinhoud en verklaren waarom
DIDACTISCHE PRINCIPES
LE 1: UITGANGSPUNTEN VAN GOED BEWEGINGSONDERWIJS
Leerdoelen:
De kerngedachten van goed bewegingsonderwijs kennen en duiden
Duiden hoe de missie van lichamelijke opvoeding zich vertaalt in de eindtermen lichamelijke
opvoeding
Kennis meenemen van de eindtermen lichamelijke opvoeding
KERNGEDACHTEN
2 belangrijke opdrachten bewegingsopvoeding:
1. Kinderen moeten bewegingsgebonden basiscompetenties bijkrijgen waarmee ze in de maatschappij
kunnen functioneren (samenwerking, reactiesnelheid, verantwoordelijkheden, veerkracht)
2. Kinderen moeten vereiste bekwaamheden meekrijgen om deel te nemen aan de bewegingscultuur en
hun weg in te vinden. Zowel probleemloos in de bewegingscultuur passen als die benaderen met
voldoende kritische zin.
Goed bewegingsonderwijs → vanuit bewegingssituaties vertrekken
Op een efficiënte wijze handelen in relatie met de omgeving en medebewegers
Bouwen competenties op → belangrijk om verschillende bewegingsproblemen op te lossen
Deelnemen (vraagt):
→ Bewegingsvaardigheden
→ Kennis en inzicht in bewegen, de bewegings- en sportcultuur, in eigen en andermans kunnen
➔ Een aantal attitudes en sociale vaardigheden
Goed bewegingsonderwijs → richt zich op ontwikkeling van het individu (niet enkel motorisch component)
Op een geïntegreerde wijze aandacht voor ontwikkeling van:
• Motorisch vaardigheden
• Cognitieve vaardigheden
• Dynamisch-affectieve vaardigheden
• Sociale vaardigheden
Bewegingstussendoortjes → kinderen kunnen op hun niveau gezond en veilig bewegen → dragen binnen eigen
mogelijkheden een verantwoordelijkheid (→ attitudevorming, niet tijdelijk fysiek resultaat)
Totale persoonlijkheid van het kind zo breed mogelijk ontwikkelen & op een gepaste manier inspelen op
huidige tendensen in de maatschappij → meervoudig bewegingsbekwaamheid & veelzijdig
bewegingsbekwaamheid
Meervoudig bewegingsbekwaamheid Doel: kinderen kunnen bewegingssituaties benaderen vanuit
verscheidene invalshoeken:
• Gezondheid
• Recreatie
• Ontspanning
• Competitie
, • Verkeerssituatie
• …
Telkens een andere ingesteldheid en een andere gebruik van
motorische vaardigheden
Leren zich aan te passen aan bepaalde bewegingscontext
Veelzijdig bewegingsbekwaamheid Doel: stevige basis meegeven om te kunnen functioneren in de
verschillende bewegingscultuurgebieden
Verschillende bewegingsthema’s:
• Sport en spel
• Dans
• Zwemmen
• Atletiek
• Zelfverdediging
• Natuurgebonden activiteiten
EINDTERMEN VOOR LICHAMELIJKE OPVOEDING:
1. Kennen hun voorkeurhand en kunnen deze gebruiken
2. Kunnen hun loopstijl en -tempo aanpassen aan de afstand
3. Nemen deel aan bewegingsactiviteiten in een geest van fair play
4. Kennen mogelijke vormen van rollend en/of glijdend materiaal en weten er veilig mee om te gaan
5. Tonen spontaneïteit op een sociaal aanvaarde wijze
6. Kunnen spelideeën uitvoeren in eenvoudige bewegingsspelen
7. Kunnen bewegingsvormen uitvoeren op een opgelegd ritme
8. Ontwikkelen uithouding, kracht, lenigheid, snelheid en spierspanning om de motorische competenties
te bereiken
9. Kunnen hun eigen inspanning en die van anderen inschatten en waarderen
10. Hebben noties over eigen constitutie en ontwikkelen een correcte lichaamshouding
EINDTERMEN CATEGORISEREN
MOTORISCHE COMPETENTIE -> 1, 2, 6 & 7
• Natuur → cultuur
• Fase 1: Al doende leren
Basisvaardigheden
Fase 2: Bewust gewijzigde basisvaardigheden
Inzichtelijk leren
Herkenbare contexten
Fase 3: Onvoorspelbare contexten (vb. match)
Sporttechnische vaardigheden
VAARDIGHEDEN → PROCES
tijd, oefening, begeleiding
ZELFCONCEPT & SOCIAAL FUNCTIONEREN -> 3, 5 & 9
• Leert mogelijkheden & beperkingen kennen (zichzelf en anderen)
• ZELFVERTROUWEN op maat
, • Sociale vaardigheden
o Samenwerken
o Respect
o Helpen & bijstaan
o …
• POSITIEF KLASKLIMAAT
GEZONDE EN VEILIGE LEVENSSTIJL -> 4, 8 & 10
• Veilige context
• Aandacht voor lichaamshygiëne
• Basisconditie
Kracht
Lenigheid
Uithouding
Snelheid
CAPACITEITEN
MISSIE VAN LICHAMELIJKE OPVOEDING IN HET LAGER ONDERWIJS:
1. Bijdrage leveren aan de motorische en fysische ontwikkeling van het kind
2. Zelfredzaam en weerbaar functioneren in verschillende omstandigheden verhogen
3. Bijdragen tot de persoonsvorming en sociale vorming
p. 7-8 → extra info
LE 2: DE LESVOORBEREIDING
Leerdoelen:
De verschillende lesfasen bewegingsopvoeding en hun voorwaarden om goed te zijn kennen,
duiden en toepassen
Een degelijke les bewegingsopvoeding opbouwen en neerschrijven volgens de
voorbereidingsprincipes van de hogeschool
INFO VERZAMELEN
Voldoende info over:
• Aantal lln
• Motorische voorkennis van de lln ifv het lesonderwerp
• Didactische voorkennis van de lln ifv het lesonderwerp
• Effectieve lestijd (40’ meestal)
• Relevante lesgewoonten van de mentor
• Beschikbare infrastructuur en accommodatie
• De (on)mogelijkheden om toestellen op voorhand te plaatsen
• Verwachtingen van de mentor
• Lln die speciale aandacht vraagt binnen bewegingsopvoeding
, LESVERLOOP
LESFASEN:
1. Instap: opwarming
Kenmerken goede instap:
• Intensief (hijgen is de referentie), maar NIET explosief
• Iedereen actief betrokken, geen dode momenten of wachttijden (afvalspelletjes of
estafettespelen)
• Snel aan het werk
• Eenvoudige en/of gekende opdrachten of spelen
• Groot-motorische bewegingsvorm
• In de lijn van de kern, ruimte- en materiaalverkennend
• Duur: ± 10’
2. Kern
Bereiken van je hoofddoel staat centraal
Aandachtspunten:
• Logische opbouw in de volgorde van
o Oefeningen
o Opstelling
o Materiaalgebruik
o Groepsindeling
• Afwisseling in intensiteit
• 2 of 3 basisopdrachten uitbouwen via variatie en gradatie → les 1 geheel, geen opeenvolging
losse spelen
• Duur: ± 30’
3. Slot
Zintuigspelen, rustgevende opdrachten, afsluitend gesprek → kinderen op rust brengen!
CHRONOLOGISCH VERLOOP:
Lezen in cursus op p. 10-11
LE 3: DIDACTIEK VAN BEWEGINGSOPVOEDING
Leerdoelen:
De voorwaarden waaraan een goede les bewegingsopvoeding voldoet opsommen, duiden en
toepassen
De organisatievormen verspreide opstelling, kring, estafette, golven en circuit herkennen,
benoemen, bespreken en hanteren
Didactische aandachtspunten benoemen en toepassen i.v.m. instructie, organisatie, houding van de
leerkracht, eindigen van een spel en klascontrole
Een globaal zicht hebben op de totale ontwikkeling van het lagere schoolkind
Leeftijdsgebonden didactische aandachtspunten formuleren
Leerinhoud op niveau selecteren
Een doelgroep toewijzen aan specifieke leerinhoud en verklaren waarom
DIDACTISCHE PRINCIPES
