1880-1905
1. Form Follows Function en het rationele denken
1.1 William Le Baron
Le Baron heft ook nog een student, Louis Sullivan. In dit gebouw zien we
geen versiering, we zien bijna hoe de structuur in elkaar zit.
1.2 Louis Sullivan
“Het lijkt me dat ik een duidelijker beeld had kunnen krijgen van je recente tirade over
functie en vorm, als je half zoveel woorden had gebruikt. Het was te rijk, een te zware dosis.
Toch denk ik dat ik het na een tijdje begrijp. De essentie ervan is, neem ik aan, dat achter
elke vorm die we zien een of ander vitaal iets schuilgaat dat we niet zien, maar dat zichzelf in
die vorm voor ons zichtbaar maakt. Met andere woorden, in een natuurlijke staat bestaat de
vorm vanwege de functie en dit iets achter de vorm is niet meer of minder dan een
manifestatie van wat jij de oneindige creatieve geest noemt en wat ik god noem. En rekening
houdend met onze verschillen in opleiding, training en levensassociaties, zodat we kunnen
proberen hetzelfde op dezelfde manier te zien, wil je dat ik begrijp en eraan vasthoud dat net
zoals elke vorm zijn functie heeft en op grond daarvan bestaat, zo vindt elke functie haar
vorm of streeft ernaar deze te vinden. En verder, terwijl dit waar is voor de alledaagse dingen
die we om ons heen zien in de natuur en in de weerspiegeling van de natuur die we
menselijk leven noemen, is het net zo waar, omdat het een universele wet is, voor alles waar
de geest vat op kan krijgen. Ik veronderstel natuurlijk dat er een toepassing hiervan is op
architectuur?”
We ontwerpen niet vanuit vrijheid, maar we kijken naar de noodzaken en hoe die noodzaak
ons kan aanzetten tot de vormgeving.
Auditorium building - Sullivan & Adler
Hier is de opera wel
belangrijker dan de
trappenhal.
2. Vormgeving en politiek
2.1 Feestlokaal Vooruit – Ferdinand Dierkens
De architectuur belichaamt een nieuwe politieke gedachte.
1
, 1880-1905
3. Art Nouveau
3.1 Maison Tassel – Victor Horta
Het stemrecht werd bepaald door je rijkdom, hoe meer schouwen en ramen je had, hoe
beter. De macht lag bij de kerk, de adel en de rijken. De opkomende liberalen (ondernemers,
nieuwe rijken, … willen enkelvoudig stemrecht en stemrecht voor vrouwen.
In het huis komen we overal het zweepslagmotief tegen. De nieuwe rijken wonen niet meer
in huizen met Victoriaanse stijlen.
3.2 Maison & atelier Horta
3.3 Maison Hannon – Jules Brunfaut
3.4 Victor Horta – Maison du Peuple
2
1. Form Follows Function en het rationele denken
1.1 William Le Baron
Le Baron heft ook nog een student, Louis Sullivan. In dit gebouw zien we
geen versiering, we zien bijna hoe de structuur in elkaar zit.
1.2 Louis Sullivan
“Het lijkt me dat ik een duidelijker beeld had kunnen krijgen van je recente tirade over
functie en vorm, als je half zoveel woorden had gebruikt. Het was te rijk, een te zware dosis.
Toch denk ik dat ik het na een tijdje begrijp. De essentie ervan is, neem ik aan, dat achter
elke vorm die we zien een of ander vitaal iets schuilgaat dat we niet zien, maar dat zichzelf in
die vorm voor ons zichtbaar maakt. Met andere woorden, in een natuurlijke staat bestaat de
vorm vanwege de functie en dit iets achter de vorm is niet meer of minder dan een
manifestatie van wat jij de oneindige creatieve geest noemt en wat ik god noem. En rekening
houdend met onze verschillen in opleiding, training en levensassociaties, zodat we kunnen
proberen hetzelfde op dezelfde manier te zien, wil je dat ik begrijp en eraan vasthoud dat net
zoals elke vorm zijn functie heeft en op grond daarvan bestaat, zo vindt elke functie haar
vorm of streeft ernaar deze te vinden. En verder, terwijl dit waar is voor de alledaagse dingen
die we om ons heen zien in de natuur en in de weerspiegeling van de natuur die we
menselijk leven noemen, is het net zo waar, omdat het een universele wet is, voor alles waar
de geest vat op kan krijgen. Ik veronderstel natuurlijk dat er een toepassing hiervan is op
architectuur?”
We ontwerpen niet vanuit vrijheid, maar we kijken naar de noodzaken en hoe die noodzaak
ons kan aanzetten tot de vormgeving.
Auditorium building - Sullivan & Adler
Hier is de opera wel
belangrijker dan de
trappenhal.
2. Vormgeving en politiek
2.1 Feestlokaal Vooruit – Ferdinand Dierkens
De architectuur belichaamt een nieuwe politieke gedachte.
1
, 1880-1905
3. Art Nouveau
3.1 Maison Tassel – Victor Horta
Het stemrecht werd bepaald door je rijkdom, hoe meer schouwen en ramen je had, hoe
beter. De macht lag bij de kerk, de adel en de rijken. De opkomende liberalen (ondernemers,
nieuwe rijken, … willen enkelvoudig stemrecht en stemrecht voor vrouwen.
In het huis komen we overal het zweepslagmotief tegen. De nieuwe rijken wonen niet meer
in huizen met Victoriaanse stijlen.
3.2 Maison & atelier Horta
3.3 Maison Hannon – Jules Brunfaut
3.4 Victor Horta – Maison du Peuple
2
