fErgonomie
Examen: Termen kennen!! + Taak? -> Vragen over de taak
Bij Universitas kopen: Mens en Maat, over de ergonomie van de ruimte (Maarten Wijk)
KIJKEN ZITTEN HOREN
Paal Zithoogte: 45cm Akoestiek
Amfitheater -> Zitplekken Zitbreedte: 50cm
Hoogte rug: 35cm
CIRCULATIE HANDELING VERLICHTING
3 deuren -> 3 circulaties Licht deur Aula
Gangpad Klinkhoogte: 105cm Bord
Trappen Gang
Licht gang (Gang tss zitplekken)
WELBEVINDEN STAAN
Dag klimaat Ruimte
Binnenklimaat
Verluchten
A. Inleiding – Historiek
Ergonomie
Ergon = arbeid – Nomos = wet, regel
Ergonomie is de discipline die ervoor zorgt dat:
- Systemen, taken en functies, producten, machines, user interface en de omgeving
- Zodanig zijn ontworpen dat ze zijn afgestemd op
- De mentale en fysieke vaardigheden van de mens = Mensgericht ontwerpen
Ergonomie zit vervat in ons dagelijks leven in het bijzonder een groot deel van onze ‘werkomgeving’
Het is een vakgebied dat niet stil staat. Wetenschappelijk onderzoek leidt tot nieuwe inzichten in de
oorzaken van het ontstaan van gezondheidsproblemen en in de maatregelen die genomen kunnen
worden om de klachten te voorkomen.
Verhouding stelsels
De ergonomie die we vandaag kennen en bestuderen was in de klassieke Oudheid verhoudigsleer.
In de klassieke kunsten stond de mens centraal en werd hij ervaren als uitgangspunt van de
volmaakte harmonie.
De menselijke verhoudingen en afmetingen van lichaamsonderdelen dienden als maatstaf om
maatstelsels te ontwikkelen.
> De menselijke proporties werden vastgelegd in een metriek stelsel.
,Metriek stelsel: hierbij wordt een zekere lengte van een lichaamsdeel gebruikt als uitgangspunt of
meeteenheid.
Proportie of maatverwantshap: behalve maatstelsels om te meten, zoekt men naar onderlinge
verhoudingen in verband met de afmetingen van het menselijk lichaam.
Om de onderlinge verhoudingen weer te geven werd een coördinatenraster gebruikt voor de
proportionele beschrijving van de mens.
• Reliëf van Hezira (2700v. C.)
De in het hout uitgesneden reliëf gold als de canon van de Egyptische proporties.
De Cubit is een verhoudingsmaat
• 20e eeuw: Le Corbusier (1887-1965)
Charles Edouard Jeanneret, Zwitser-Frans architect, kunstenaar, stedebouwkundige
Ontwikkelde een architectonisch maatsysteem
Le Modulor 1 & 2
= modul€ = maat + section (d’)or = Gulden
LC gebruikt de verhoudingsmethode van de gulden snede en de verdeelbaarheid van het menselijk
lichaam om een modulair maatsysteem te verkrijgen dat gebruikt wordt bij het ontwerpen van
gebouwen en binnenruimten.
Le Modulor 1
Rode reeks; is gebaseerd op de lengte van de gemiddelde man van 183cm (6x Engelse voetmaat
182,9cm)
Le Modulor 2
Blauwe reeks; gezien de maatsprongen te groot zijn voor praktisch gebruik > ontwikkeling van een
tweede reeks waarbij de mannelijke figuur met uitgestrekte arm L 226 cm (2x navelhoogte)
Le Modulor is een instrument voor architecten en ontwerpers (een maatsysteem dat principieel goed
is). De bereikte getallen vormen punten die een positie innemen in de ruimte.
Le Corbusier – Le Cabanon 1951, Cap-Martin
Zowel een totaalkunstwerk als een archetype van de minimale cel, gebaseerd op een absoluut
ergonomische en functionalistische benadering.
Oppervlakteverdeling: Volledig opgebouwd volgens de maten van ‘Le Modulor’
, B. Situering – Ergonomie als wetenschap
Begin 20ste eeuw: studie van werkmethode en werkorganisatie
Inrichting van werkplekken, ontwerp van producten en hulpmiddelen
Domein van werktuigbouwkundigen en productontwerpers
Vanaf 1950: ergonomie uit tot een wetenschap
Sterk gestimuleerd vanuit de industrie en gezondheidszorg
Doel: de mens-werk relatie te optimaliseren: efficiëntie, comfort, veiligheid en zinvol werk.
MMO – Systeem
Mens met zijn houdingen en handelingen
Machine met zijn gebruiksvriendelijkheid en veiligheid
Omgevingsfactoren zoals bv verlichting/verluchting/verwarming/hygiëne ea…
> Alle delen beïnvloeden elkaar
Doel: optimalisatie van Comfort – efficiëntie – veiligheid
Mens Machine Omgevingsfactoren
Mogelijkheden gebruik en veiligheid
Beperkingen
Doel: Optimaliseren van
Comfort – Efficiëntie - Veilgheid
Dezelfde regels die voor de industrie gelden moeten eveneens gelden voor de algemene bebouwde
omgeving.
> Van specifiek naar algemene behoeften
Ergonomie in het dagelijks leven, woning, sport, recreatie
Doelgroepen: ganse actieve bevolking in heel haar verscheidenheid;
Collectieve behoeften: die worden gekarakteriseerd door individuele verschillen (verschillende
doelgroepen/ verschillende individuen) in elk aspect van het functioneren. Deze verscheidenheid
moet worden vertaald in voor ‘Iedereen bruikbare voorzieningen’.
Woning: Maatwerk met een programma en eisenpakket op maat van de gebruiker.
Bij de start van een ontwerp van een ruimte of object moeten de volgende parameters gekend zijn:
De doelgroep of gebruikersgroep: er zijn grote verschillen
vb landschapskantoor > veel mensen werken samen op een grote oppervlakte
vb privébouw: grote verschillen in gezinssamenstelling – flexibel
De activiteiten die er zullen plaatsvinden (Programma van eisen)
vb kantoor: receptie/ onthaal/ wachtruimte/ vergaderruimte …
Examen: Termen kennen!! + Taak? -> Vragen over de taak
Bij Universitas kopen: Mens en Maat, over de ergonomie van de ruimte (Maarten Wijk)
KIJKEN ZITTEN HOREN
Paal Zithoogte: 45cm Akoestiek
Amfitheater -> Zitplekken Zitbreedte: 50cm
Hoogte rug: 35cm
CIRCULATIE HANDELING VERLICHTING
3 deuren -> 3 circulaties Licht deur Aula
Gangpad Klinkhoogte: 105cm Bord
Trappen Gang
Licht gang (Gang tss zitplekken)
WELBEVINDEN STAAN
Dag klimaat Ruimte
Binnenklimaat
Verluchten
A. Inleiding – Historiek
Ergonomie
Ergon = arbeid – Nomos = wet, regel
Ergonomie is de discipline die ervoor zorgt dat:
- Systemen, taken en functies, producten, machines, user interface en de omgeving
- Zodanig zijn ontworpen dat ze zijn afgestemd op
- De mentale en fysieke vaardigheden van de mens = Mensgericht ontwerpen
Ergonomie zit vervat in ons dagelijks leven in het bijzonder een groot deel van onze ‘werkomgeving’
Het is een vakgebied dat niet stil staat. Wetenschappelijk onderzoek leidt tot nieuwe inzichten in de
oorzaken van het ontstaan van gezondheidsproblemen en in de maatregelen die genomen kunnen
worden om de klachten te voorkomen.
Verhouding stelsels
De ergonomie die we vandaag kennen en bestuderen was in de klassieke Oudheid verhoudigsleer.
In de klassieke kunsten stond de mens centraal en werd hij ervaren als uitgangspunt van de
volmaakte harmonie.
De menselijke verhoudingen en afmetingen van lichaamsonderdelen dienden als maatstaf om
maatstelsels te ontwikkelen.
> De menselijke proporties werden vastgelegd in een metriek stelsel.
,Metriek stelsel: hierbij wordt een zekere lengte van een lichaamsdeel gebruikt als uitgangspunt of
meeteenheid.
Proportie of maatverwantshap: behalve maatstelsels om te meten, zoekt men naar onderlinge
verhoudingen in verband met de afmetingen van het menselijk lichaam.
Om de onderlinge verhoudingen weer te geven werd een coördinatenraster gebruikt voor de
proportionele beschrijving van de mens.
• Reliëf van Hezira (2700v. C.)
De in het hout uitgesneden reliëf gold als de canon van de Egyptische proporties.
De Cubit is een verhoudingsmaat
• 20e eeuw: Le Corbusier (1887-1965)
Charles Edouard Jeanneret, Zwitser-Frans architect, kunstenaar, stedebouwkundige
Ontwikkelde een architectonisch maatsysteem
Le Modulor 1 & 2
= modul€ = maat + section (d’)or = Gulden
LC gebruikt de verhoudingsmethode van de gulden snede en de verdeelbaarheid van het menselijk
lichaam om een modulair maatsysteem te verkrijgen dat gebruikt wordt bij het ontwerpen van
gebouwen en binnenruimten.
Le Modulor 1
Rode reeks; is gebaseerd op de lengte van de gemiddelde man van 183cm (6x Engelse voetmaat
182,9cm)
Le Modulor 2
Blauwe reeks; gezien de maatsprongen te groot zijn voor praktisch gebruik > ontwikkeling van een
tweede reeks waarbij de mannelijke figuur met uitgestrekte arm L 226 cm (2x navelhoogte)
Le Modulor is een instrument voor architecten en ontwerpers (een maatsysteem dat principieel goed
is). De bereikte getallen vormen punten die een positie innemen in de ruimte.
Le Corbusier – Le Cabanon 1951, Cap-Martin
Zowel een totaalkunstwerk als een archetype van de minimale cel, gebaseerd op een absoluut
ergonomische en functionalistische benadering.
Oppervlakteverdeling: Volledig opgebouwd volgens de maten van ‘Le Modulor’
, B. Situering – Ergonomie als wetenschap
Begin 20ste eeuw: studie van werkmethode en werkorganisatie
Inrichting van werkplekken, ontwerp van producten en hulpmiddelen
Domein van werktuigbouwkundigen en productontwerpers
Vanaf 1950: ergonomie uit tot een wetenschap
Sterk gestimuleerd vanuit de industrie en gezondheidszorg
Doel: de mens-werk relatie te optimaliseren: efficiëntie, comfort, veiligheid en zinvol werk.
MMO – Systeem
Mens met zijn houdingen en handelingen
Machine met zijn gebruiksvriendelijkheid en veiligheid
Omgevingsfactoren zoals bv verlichting/verluchting/verwarming/hygiëne ea…
> Alle delen beïnvloeden elkaar
Doel: optimalisatie van Comfort – efficiëntie – veiligheid
Mens Machine Omgevingsfactoren
Mogelijkheden gebruik en veiligheid
Beperkingen
Doel: Optimaliseren van
Comfort – Efficiëntie - Veilgheid
Dezelfde regels die voor de industrie gelden moeten eveneens gelden voor de algemene bebouwde
omgeving.
> Van specifiek naar algemene behoeften
Ergonomie in het dagelijks leven, woning, sport, recreatie
Doelgroepen: ganse actieve bevolking in heel haar verscheidenheid;
Collectieve behoeften: die worden gekarakteriseerd door individuele verschillen (verschillende
doelgroepen/ verschillende individuen) in elk aspect van het functioneren. Deze verscheidenheid
moet worden vertaald in voor ‘Iedereen bruikbare voorzieningen’.
Woning: Maatwerk met een programma en eisenpakket op maat van de gebruiker.
Bij de start van een ontwerp van een ruimte of object moeten de volgende parameters gekend zijn:
De doelgroep of gebruikersgroep: er zijn grote verschillen
vb landschapskantoor > veel mensen werken samen op een grote oppervlakte
vb privébouw: grote verschillen in gezinssamenstelling – flexibel
De activiteiten die er zullen plaatsvinden (Programma van eisen)
vb kantoor: receptie/ onthaal/ wachtruimte/ vergaderruimte …
