GGS HC 4
Leerproblemen en psychosociale problemen – Jojanneke van der Beek
Niet alleen cognitieve variabelen, maar ook affectieve (niet-cognitieve) variabelen hebben
effect op schoolsucces (prestaties en goed in je vel zitten).
Thema 2: leren en emotie
HC 4 1-3-2018: leerproblemen en psychosociale problemen
HC 5 8-3-2018: emoties, doelen en mindset
HC 6 15-3-2018: angst en leren
Inhoud van dit college
Korte introductie van de theorieën en concepten die in dit thema aan de orde komen
De relatie tussen leerproblemen (LP) en psychosociale problemen (PSP)
o Basisbehoeften
o Motivatie
o Self-concept en self-efficacy
o Attributies
o Coping
Korte introductie werkgroepopdracht
Introductie thema: casus Mare
Sinds groep 3 rekenproblemen, ze lijdt hieronder, zit niet lekker in haar vel en dit uit
zich op verschillende manieren:
o Zelf-concept: ze vergelijkt zichzelf met anderen.
o Coping: hoe gaat ze ermee om? Ze heeft de neiging om rekenen te vermijden.
o Self-efficacy: specifieker, bepaalde taken, ik heb niet het vertrouwen in mezelf
dat ik deze toets goed ga maken
o Control-value/expectancy-value: het lukt me niet en ik hecht weinig waarde
aan het rekenen, ik zie het nut er niet van in
o Zelfdeterminatie: waarom doen mensen wat ze doen, wat zijn hun drijfveren?
o Processing efficiency/attentional control: ze blokkeert (faalangst)
o Attributietheorie: wat zijn de oorzaken van succes en faalervaringen?
o Basisbehoeften: ze wil laten zien wat ze kan, maar hierin wordt ze belemmerd
door haar angsten
o Mindset: het idee dat je hebt over je mogelijkheden/vaardigheden (kun je het
veranderen/verbeteren of staat het vast?)
o Achievement goal theory: doelen nastreven wat betreft leren en presteren
(sommigen doen hun best om de beste ze zijn, Mare doet haar best om te
voorkomen dat ze de slechtste is).
, GGS HC 4
LP en PSP: transactioneel model
Er is een wisselwerking tussen leerproblemen en psychosociale problemen (ze
versterken elkaar in negatieve en positieve zin). In dit vak focussen we vooral op de
pijl naar onderen.
We focussen op de factoren van het sociaal-emotioneel welbevinden (mediërende
factor) die kunnen bepalen of kinderen psychosociale problematiek ontwikkelen.
Basisbehoeften
Sociaal-emotioneel welbevinden: er wordt voldaan aan de psychologische
basisbehoeften van kinderen.
Iedere leerling (maar ook leerkracht) wil laten zien wat hij kan!
Frustratie van behoeften is bij leerlingen met leerproblemen een bron van verminderd
welbevinden.
o Autonomie kind wil zelf aan de basis staan van de leerontwikkeling
(controle). Kinderen met leerproblemen krijgen vaak extra hulp, er wordt veel
voor hen besloten, dus de autonomie wordt bedreigd.
o Verbondenheid gewaardeerd en geaccepteerd voelen door responsieve
omgeving (niet alleen voor dingen waar je goed in bent). Ouders vinden het in
het begin vaak moeilijk om te accepteren dat hun kind een leerprobleem heeft,
dan wordt de verbondenheid belemmerd.
o Competentie je wil het gevoel hebben dat je het kan (succeservaringen).
Hoewel de vaardigheden misschien verbeteren door extra hulp, kunnen
leerlingen zich minder competent voelen, doordat zij zich bewust zijn van alle
hulp die ze aangeboden krijgen (“Ik kan het niet alleen”).
De pedagogische omgeving
Feedback van leerkrachten is heel informatief over de mate
van bevrediging van basisbehoeften: is dit gericht op
resultaat of op inzet?
Ouders: komen zij de hele schoolloopbaan voor hun kind op?
Peers: kinderen meten zich aan klasgenoten (hoe belangrijk
zijn schoolprestaties of sportprestaties?)
geslachtsverschillen
Leerproblemen en psychosociale problemen – Jojanneke van der Beek
Niet alleen cognitieve variabelen, maar ook affectieve (niet-cognitieve) variabelen hebben
effect op schoolsucces (prestaties en goed in je vel zitten).
Thema 2: leren en emotie
HC 4 1-3-2018: leerproblemen en psychosociale problemen
HC 5 8-3-2018: emoties, doelen en mindset
HC 6 15-3-2018: angst en leren
Inhoud van dit college
Korte introductie van de theorieën en concepten die in dit thema aan de orde komen
De relatie tussen leerproblemen (LP) en psychosociale problemen (PSP)
o Basisbehoeften
o Motivatie
o Self-concept en self-efficacy
o Attributies
o Coping
Korte introductie werkgroepopdracht
Introductie thema: casus Mare
Sinds groep 3 rekenproblemen, ze lijdt hieronder, zit niet lekker in haar vel en dit uit
zich op verschillende manieren:
o Zelf-concept: ze vergelijkt zichzelf met anderen.
o Coping: hoe gaat ze ermee om? Ze heeft de neiging om rekenen te vermijden.
o Self-efficacy: specifieker, bepaalde taken, ik heb niet het vertrouwen in mezelf
dat ik deze toets goed ga maken
o Control-value/expectancy-value: het lukt me niet en ik hecht weinig waarde
aan het rekenen, ik zie het nut er niet van in
o Zelfdeterminatie: waarom doen mensen wat ze doen, wat zijn hun drijfveren?
o Processing efficiency/attentional control: ze blokkeert (faalangst)
o Attributietheorie: wat zijn de oorzaken van succes en faalervaringen?
o Basisbehoeften: ze wil laten zien wat ze kan, maar hierin wordt ze belemmerd
door haar angsten
o Mindset: het idee dat je hebt over je mogelijkheden/vaardigheden (kun je het
veranderen/verbeteren of staat het vast?)
o Achievement goal theory: doelen nastreven wat betreft leren en presteren
(sommigen doen hun best om de beste ze zijn, Mare doet haar best om te
voorkomen dat ze de slechtste is).
, GGS HC 4
LP en PSP: transactioneel model
Er is een wisselwerking tussen leerproblemen en psychosociale problemen (ze
versterken elkaar in negatieve en positieve zin). In dit vak focussen we vooral op de
pijl naar onderen.
We focussen op de factoren van het sociaal-emotioneel welbevinden (mediërende
factor) die kunnen bepalen of kinderen psychosociale problematiek ontwikkelen.
Basisbehoeften
Sociaal-emotioneel welbevinden: er wordt voldaan aan de psychologische
basisbehoeften van kinderen.
Iedere leerling (maar ook leerkracht) wil laten zien wat hij kan!
Frustratie van behoeften is bij leerlingen met leerproblemen een bron van verminderd
welbevinden.
o Autonomie kind wil zelf aan de basis staan van de leerontwikkeling
(controle). Kinderen met leerproblemen krijgen vaak extra hulp, er wordt veel
voor hen besloten, dus de autonomie wordt bedreigd.
o Verbondenheid gewaardeerd en geaccepteerd voelen door responsieve
omgeving (niet alleen voor dingen waar je goed in bent). Ouders vinden het in
het begin vaak moeilijk om te accepteren dat hun kind een leerprobleem heeft,
dan wordt de verbondenheid belemmerd.
o Competentie je wil het gevoel hebben dat je het kan (succeservaringen).
Hoewel de vaardigheden misschien verbeteren door extra hulp, kunnen
leerlingen zich minder competent voelen, doordat zij zich bewust zijn van alle
hulp die ze aangeboden krijgen (“Ik kan het niet alleen”).
De pedagogische omgeving
Feedback van leerkrachten is heel informatief over de mate
van bevrediging van basisbehoeften: is dit gericht op
resultaat of op inzet?
Ouders: komen zij de hele schoolloopbaan voor hun kind op?
Peers: kinderen meten zich aan klasgenoten (hoe belangrijk
zijn schoolprestaties of sportprestaties?)
geslachtsverschillen
