TERMEN OVERZICHT GESCHIEDENIS BEELDENDE KUNSTEN DER NEDERLANDEN II
Aemulatio = “Overtreffen”, hetgeen dat iemand anders heeft gedaan beter proberen doen
Vooral geboomd tijdens de renaissance waarbij het belangrijk werd geacht om te
streven naar “anders & beter” = drijfveer van de vernieuwing
Allegorie Symbolische voorstelling waarbij een idee of abstract begrip (bijvoorbeeld deugden
en ondeugden) wordt verbeeld in een herkenbare context/figuren/vormen
Alter Deus Scheppingskracht schilder is emanatie van de goddelijke creatie (god ligt aan basis
van zijn talent)
Anekdotische Bewijs gebaseerd op een enkel opmerkelijk voorval of fenomeen (meestal eenmalig)
weergave
Antiquiserende Teruggrijpen naar de antieke kunsten van de Griekse en Romeinse oudheid als
tendens vertrekpunt
Antropocentrisme De mens staat centraal (in de wereld)
Arcadisch Landelijk, idyllisch, herderlijk kunstwerk, genoemd naar het oud-Griekse landschap
waar mannen en vrouwen in harmonie leven (met de natuur)
Archetype Een geïdealiseerd oermodel ten grondslag ligt aan latere varianten
Arte liberalis De zeven vrije kunsten van de renaissance
Artificialia Door de mens gemaakte voorwerpen
Vaak teruggevonden in Wunderkammers & op stillevenschilderijen
Beelddebat Discussie tussen de theologische groepen (katholieken vs protestanten) over het
realisme binnen de portretkunst
Beeldenstorm Roven van kerken en vernietigen van beelden/religieuze afbeeldingen
Veroorzaakte scheiding Hoge/Lage Nederlanden, resulteerde in 80-jarige oorlog
Bodigone Een schilderij waar het voorbereiden van eten in voorkomt (velazquez, christus in
het huis van maria en marta)
Botzetto Terracottastudie ter voorbereiding ve beeld (te duur om te werken in marmer, de
voorstudie moet perfect worden gevormd om het dure materiaal te gaan hanteren.
Deze stukken zijn amper bewaard
Camee Graveertechniek van meerkleurige edelstenen, waarbij de bovenlaag deels wordt
weggeslepen tot aan de ondergrond, en bewerkt om de voorstelling in reliëf te
doen uitkomen waarbij kleurlagen ontstaan ih reliëf
Caravaggisme stroming in de 17de-eeuwse schilderkunst, naar aanleiding van de revolutionaire stijl
van de Italiaanse meester Caravaggio. De stroming is niet te beschrijven als een
groep, noch als een school, zeker niet als gestructureerde beweging, maar
hoogstens als Italiaanse navolging, als beïnvloeding
Cartouche Eenvoudig, decoratief schild, waarop een tekst en/of beeld werd aangebracht
Als versieringsmotief vaak aanwezig op gebouwen en als ornament op schilderijen
Chevaletschilderkunst Kunstwerk is klein van formaat en draagbaar
Chiaroscuro Scherpe contrasten tussen licht en donker
Colore Licht & kleur
Colorito 16e-eeuwse Venetiaanse schilderkunst waarin kleur op dominante wijze wordt
gebruikt, voor sensuele expressieve doeleinden en als belangrijk compositorisch
element
Creator Visie van de kunstenaar als genie
1
Aemulatio = “Overtreffen”, hetgeen dat iemand anders heeft gedaan beter proberen doen
Vooral geboomd tijdens de renaissance waarbij het belangrijk werd geacht om te
streven naar “anders & beter” = drijfveer van de vernieuwing
Allegorie Symbolische voorstelling waarbij een idee of abstract begrip (bijvoorbeeld deugden
en ondeugden) wordt verbeeld in een herkenbare context/figuren/vormen
Alter Deus Scheppingskracht schilder is emanatie van de goddelijke creatie (god ligt aan basis
van zijn talent)
Anekdotische Bewijs gebaseerd op een enkel opmerkelijk voorval of fenomeen (meestal eenmalig)
weergave
Antiquiserende Teruggrijpen naar de antieke kunsten van de Griekse en Romeinse oudheid als
tendens vertrekpunt
Antropocentrisme De mens staat centraal (in de wereld)
Arcadisch Landelijk, idyllisch, herderlijk kunstwerk, genoemd naar het oud-Griekse landschap
waar mannen en vrouwen in harmonie leven (met de natuur)
Archetype Een geïdealiseerd oermodel ten grondslag ligt aan latere varianten
Arte liberalis De zeven vrije kunsten van de renaissance
Artificialia Door de mens gemaakte voorwerpen
Vaak teruggevonden in Wunderkammers & op stillevenschilderijen
Beelddebat Discussie tussen de theologische groepen (katholieken vs protestanten) over het
realisme binnen de portretkunst
Beeldenstorm Roven van kerken en vernietigen van beelden/religieuze afbeeldingen
Veroorzaakte scheiding Hoge/Lage Nederlanden, resulteerde in 80-jarige oorlog
Bodigone Een schilderij waar het voorbereiden van eten in voorkomt (velazquez, christus in
het huis van maria en marta)
Botzetto Terracottastudie ter voorbereiding ve beeld (te duur om te werken in marmer, de
voorstudie moet perfect worden gevormd om het dure materiaal te gaan hanteren.
Deze stukken zijn amper bewaard
Camee Graveertechniek van meerkleurige edelstenen, waarbij de bovenlaag deels wordt
weggeslepen tot aan de ondergrond, en bewerkt om de voorstelling in reliëf te
doen uitkomen waarbij kleurlagen ontstaan ih reliëf
Caravaggisme stroming in de 17de-eeuwse schilderkunst, naar aanleiding van de revolutionaire stijl
van de Italiaanse meester Caravaggio. De stroming is niet te beschrijven als een
groep, noch als een school, zeker niet als gestructureerde beweging, maar
hoogstens als Italiaanse navolging, als beïnvloeding
Cartouche Eenvoudig, decoratief schild, waarop een tekst en/of beeld werd aangebracht
Als versieringsmotief vaak aanwezig op gebouwen en als ornament op schilderijen
Chevaletschilderkunst Kunstwerk is klein van formaat en draagbaar
Chiaroscuro Scherpe contrasten tussen licht en donker
Colore Licht & kleur
Colorito 16e-eeuwse Venetiaanse schilderkunst waarin kleur op dominante wijze wordt
gebruikt, voor sensuele expressieve doeleinden en als belangrijk compositorisch
element
Creator Visie van de kunstenaar als genie
1
