Personeelsmanagement nader becijferd: H.6 De
jaarrekening
6.1 Inleiding
De financiële administratie is de afdeling waar men kwantitatieve financiële gegevens verzamelt en
verwerkt die het management kunne helpen:
- Beslissingen te nemen;
- Productiekosten te beheersen;
- Verantwoording af te leggen aan degenen die belang hebben bij het voortbestaan van de
onderneming.
Een controller is verantwoordelijk voor de totale financieel-economische informatievoorziening in een
bedrijf. De controller staat het management met raad en daad bij wat betreft de economische
aspecten van de besluitvorming. Hij doet bijvoorbeeld:
- De financiële planning;
- Belastingaangelegenheden;
- De administratieve organisatie;
- Financiële rapportages.
6.2 Het jaarverslag als financiële informatiebron
Ieder bedrijf is verplicht financiële verantwoording af te leggen over het gevoerde beleid. Een goede
boekhouding is hierbij onontbeerlijk. De wetgever heeft hier duidelijke richtlijnen voor opgesteld.
(BW, boek 2, titel 1 artikel 10)
Sommige organisaties, zoals bijvoorbeeld ondernemingen in de vorm van een nv, bv, coöperatieve
vereniging of een onderlinge waarborgmaatschappij, hebben bovendien zelfs de plicht hun financiële
gegevens te publiceren.
Publiceren: een jaarrekening deponeren ten kantore van het Handelsregister, waar iedereen deze
informatie kan bestuderen.
Een winst-en-verliesrekening laat zien hoe het resultaat tot stand is gekomen.
Een jaarrekening bestaat over het algemeen uit de volgende onderdelen:
- Een balans en toelichting;
- Een winst-en-verliesrekening (resultatenrekening) en toelichting.
Alle beursgenoteerde onderneming in de EU zijn verplicht de zogenoemde internationale financial
reporting standard toe te passen.
De hoeveelheid informatie die in een jaarverslag naar buiten gebracht moet worden, is afhankelijk
van de onderneming. Op basis van de omvang van het personeelsbestand, de netto-omzet en de
waarde van de activa wordt de onderneming ingedeeld. Wanneer een onderneming voldoet aan
twee van de drie criteria die gelden voor de betreffende categorie, wordt ze in die categorie
geplaatst.
Onderdelen gepubliceerd verslag Groot Middelgroot Klein
Balans en toelichting Ja Ja Ja
Resultatenrekening en toelichting Ja Ja Nee
Directieverslag Ja Ja Ja
, De jaarrekening belicht alleen de financieel-economische gang van zaken van een onderneming in het
afgelopen jaar.
In het directieverslag schets de ondernemingsleiding een beeld van de toestand van de onderneming
aan het eind van het boekjaar, de gang van zaken gedurende het boekjaar en de resultaten van de
onderneming. Dit gebeurt aan de hand van een evenwichtige analyse van de mate waarin de
onderneming op korte en langere termijn aan haar verplichtingen kan voldoen (liquiditeit en
solvabiliteit), de omzet, de winstcijfers, de kasstromen en de belangrijkste risico’s en onzekerheden.
Daarnaast moest de directie een beeld schetsen van de gekoesterde verwachtingen voor e komende
jaren ten aanzien van investeringen, financiering, werkgelegenheid, activiteiten op het gebied van
onderzoek, en omstandigheden waarvan omzet en winst afhankelijk zijn.
Vaak besteedt men in het directieverslag aandacht aan een eventuele bijstelling van de missie en de
strategische doelstellingen van de organisatie.
6.3 Balans
Een jaarrekening bestaat onder meer uit een balans en een toelichting.
Met behulp van een balans kun je inzicht werven in:
- De grootte en samenstelling van het bezit;
- De grootte en samenstelling van het vermogen;
- De mate waarin een onderneming op korte termijn aan haar verplichtingen kan voldoen
(liquiditeit);
- De mate waarin een onderneming uit het bezit de schulden kan aflossen (solvabiliteit).
Debetzijde/activa van de balans:
- Activa: het bezit van een onderneming
- Vaste activa: bezit dat de werkzaamheid van de onderneming duurzaam dient te
ondersteunen (gebouwen, inventaris, bedrijfsauto’s).
Maak je een onderscheid tussen:
o Materiele vaste activa (gebouwen, inventaris)
o Immateriële vaste activa:
Octrooien, concessies, licenties, uitgeefrechten en merken. Goodwill wordt vaak als
een apart post op de balans vermeld maar kan ook beschouwd worden als een niet-
tastbare bezitting. Dit kan op de balans verschijnen als een bedrijf een ander bedrijf
overneemt. Als een bedrijf een andere onderneming verwerft, betaalt het daarvoor
een prijs. Deze prijs is meestal opgebouwd uit twee basiscomponenten:
De reële waarde van het in de gekochte onderneming aanwezige
identificeerbare bezit, de activa;
De zogenoemde goodwill.
o Financiële vaste activa
Deelneming: onderneming A heeft bijvoorbeeld aandelen verworven van
onderneming B met het oog op een duurzame relatie met die onderneming B ten
dienste van de eigen werkzaamheid. Via het bezit van aandelen wordt men mede-
eigenaar in een onderneming en kan men via de aandeelhoudersvergadering invloed
op het bedrijfsbeleid uitoefenen. Op deze manier kunnen bijvoorbeeld bedrijven bij
belangrijke toeleveranciers invloed uitoefenen.
- Vlottende activa: bezit dat op korte termijn zonder al te veel kosten in liquide middelen kan
worden omgezet (voorraden, debiteuren, bank, kas)
Effecten: tijdelijke beleggingen.
jaarrekening
6.1 Inleiding
De financiële administratie is de afdeling waar men kwantitatieve financiële gegevens verzamelt en
verwerkt die het management kunne helpen:
- Beslissingen te nemen;
- Productiekosten te beheersen;
- Verantwoording af te leggen aan degenen die belang hebben bij het voortbestaan van de
onderneming.
Een controller is verantwoordelijk voor de totale financieel-economische informatievoorziening in een
bedrijf. De controller staat het management met raad en daad bij wat betreft de economische
aspecten van de besluitvorming. Hij doet bijvoorbeeld:
- De financiële planning;
- Belastingaangelegenheden;
- De administratieve organisatie;
- Financiële rapportages.
6.2 Het jaarverslag als financiële informatiebron
Ieder bedrijf is verplicht financiële verantwoording af te leggen over het gevoerde beleid. Een goede
boekhouding is hierbij onontbeerlijk. De wetgever heeft hier duidelijke richtlijnen voor opgesteld.
(BW, boek 2, titel 1 artikel 10)
Sommige organisaties, zoals bijvoorbeeld ondernemingen in de vorm van een nv, bv, coöperatieve
vereniging of een onderlinge waarborgmaatschappij, hebben bovendien zelfs de plicht hun financiële
gegevens te publiceren.
Publiceren: een jaarrekening deponeren ten kantore van het Handelsregister, waar iedereen deze
informatie kan bestuderen.
Een winst-en-verliesrekening laat zien hoe het resultaat tot stand is gekomen.
Een jaarrekening bestaat over het algemeen uit de volgende onderdelen:
- Een balans en toelichting;
- Een winst-en-verliesrekening (resultatenrekening) en toelichting.
Alle beursgenoteerde onderneming in de EU zijn verplicht de zogenoemde internationale financial
reporting standard toe te passen.
De hoeveelheid informatie die in een jaarverslag naar buiten gebracht moet worden, is afhankelijk
van de onderneming. Op basis van de omvang van het personeelsbestand, de netto-omzet en de
waarde van de activa wordt de onderneming ingedeeld. Wanneer een onderneming voldoet aan
twee van de drie criteria die gelden voor de betreffende categorie, wordt ze in die categorie
geplaatst.
Onderdelen gepubliceerd verslag Groot Middelgroot Klein
Balans en toelichting Ja Ja Ja
Resultatenrekening en toelichting Ja Ja Nee
Directieverslag Ja Ja Ja
, De jaarrekening belicht alleen de financieel-economische gang van zaken van een onderneming in het
afgelopen jaar.
In het directieverslag schets de ondernemingsleiding een beeld van de toestand van de onderneming
aan het eind van het boekjaar, de gang van zaken gedurende het boekjaar en de resultaten van de
onderneming. Dit gebeurt aan de hand van een evenwichtige analyse van de mate waarin de
onderneming op korte en langere termijn aan haar verplichtingen kan voldoen (liquiditeit en
solvabiliteit), de omzet, de winstcijfers, de kasstromen en de belangrijkste risico’s en onzekerheden.
Daarnaast moest de directie een beeld schetsen van de gekoesterde verwachtingen voor e komende
jaren ten aanzien van investeringen, financiering, werkgelegenheid, activiteiten op het gebied van
onderzoek, en omstandigheden waarvan omzet en winst afhankelijk zijn.
Vaak besteedt men in het directieverslag aandacht aan een eventuele bijstelling van de missie en de
strategische doelstellingen van de organisatie.
6.3 Balans
Een jaarrekening bestaat onder meer uit een balans en een toelichting.
Met behulp van een balans kun je inzicht werven in:
- De grootte en samenstelling van het bezit;
- De grootte en samenstelling van het vermogen;
- De mate waarin een onderneming op korte termijn aan haar verplichtingen kan voldoen
(liquiditeit);
- De mate waarin een onderneming uit het bezit de schulden kan aflossen (solvabiliteit).
Debetzijde/activa van de balans:
- Activa: het bezit van een onderneming
- Vaste activa: bezit dat de werkzaamheid van de onderneming duurzaam dient te
ondersteunen (gebouwen, inventaris, bedrijfsauto’s).
Maak je een onderscheid tussen:
o Materiele vaste activa (gebouwen, inventaris)
o Immateriële vaste activa:
Octrooien, concessies, licenties, uitgeefrechten en merken. Goodwill wordt vaak als
een apart post op de balans vermeld maar kan ook beschouwd worden als een niet-
tastbare bezitting. Dit kan op de balans verschijnen als een bedrijf een ander bedrijf
overneemt. Als een bedrijf een andere onderneming verwerft, betaalt het daarvoor
een prijs. Deze prijs is meestal opgebouwd uit twee basiscomponenten:
De reële waarde van het in de gekochte onderneming aanwezige
identificeerbare bezit, de activa;
De zogenoemde goodwill.
o Financiële vaste activa
Deelneming: onderneming A heeft bijvoorbeeld aandelen verworven van
onderneming B met het oog op een duurzame relatie met die onderneming B ten
dienste van de eigen werkzaamheid. Via het bezit van aandelen wordt men mede-
eigenaar in een onderneming en kan men via de aandeelhoudersvergadering invloed
op het bedrijfsbeleid uitoefenen. Op deze manier kunnen bijvoorbeeld bedrijven bij
belangrijke toeleveranciers invloed uitoefenen.
- Vlottende activa: bezit dat op korte termijn zonder al te veel kosten in liquide middelen kan
worden omgezet (voorraden, debiteuren, bank, kas)
Effecten: tijdelijke beleggingen.
