Samenvatting 12de Hoofdstuk Elements of Ecology 9th Edition

1




12. Parasitisme en mutualisme
Samenvatting

INLEIDING

 Symbiose is de intieme en langdurige associatie tussen 2 of meerdere organismen van
verschillende soorten
- Dit specifieert niet of de relatie positief, negatief of benigne is

 Coëvolutie is evident in deze interacties


PARASIETEN HALEN BRONNEN UIT GASTHEREN

 In parasitisme, is er een dichte associatie tussen 2 soorten, die gunstig is voor de ene (de
parasiet) en nadelig is voor de andere (de gastheer)

 Parasieten verhogen hun fitness door het exploiteren van gastheren voor voedsel, habitat en
verspreiding

 Parasieten vermoorden algemeen niet hun gastheer, maar deze kan wel lijden onder de
gereduceerde fitness

 Parasieten zijn veel kleiner, hoger gespecialiseerd en reproduceren sneller dan hun gastheren

 Muggen en bloedzuigende vleermuizen worden niet gezien als parasieten aangezien ze niet
voortdurend voeden

 Cleptoparasitisme komt voor wanneer een dier (parasiet) voedsel door een gastheer gaat stelen
- Gebroed-parasitisme (bv. koekoek)

 Een zware lading parasieten wordt gezien als een infectie, en de uitkomst van een infectie is een
ziekte
- Virussen, bacteriën, protisten, fungi, planten, en invertebraten

 Microparasieten worden gekenmerkt door een kleine grootte en een korte generatietijd
- Virussen, bacteriën, en protozoa

 Macroparasieten zijn relatief groot met een vergelijkbare lange generatietijd en gebruiken vaak
intermediaire gastheren en dragers
- Invertebraten (platwormen, teken, luizen) en fungi (roest, roetvlekken)


 Parasitaire planten halen een deel of alles van hun nutriënten van een andere plant
- De gemodificeerde wortel (haustoriën) penetreren de gastheerplant

 Hemiparasitaire planten zijn fotosynthetische planten die chlorofyll bevatten (bv. maretak)

, 1


- Zijn afhankelijk van water van hun gastheer (en nutriënten die in dit water zitten)

 Holoparasitaire planten zijn niet-fotosynthetisch (bv. warkruid, klavervreter)
- Compleet afhankelijk van de gastheer

 Wanneer ze aanwezig zijn, spelen parasieten een dramatische rol in de populatiedynamica en de
community structuur



GASTHEREN VOORZIEN DIVERSE HABITATS VOOR PARASIETEN

 Gastheren zijn de habitats voor parasieten

 Ectoparasieten leven op de huid van de gastheer, binnen de beschermende beschutting van veren
en haren

 Endoparasieten leven binnen de gastheer (onder de huid, bloedbaan, schubben van de vis,
monddelen)

 Plantparasieten leven op variabele plaatsen, in en uit de plant (in en op de wortels, bladeren,
vruchten, etc.)

 Parasieten moeten toegang krijgen tot de gastheer en er ook uit kunnen ontsnappen
- Binnen via de mond, huid, urogenitaal systeem, etc
- Reizen tot het punt van infectie door pulmonaire, circulatie, en verteringssystemen

 Gastheren zijn zoals eilanden van habitats voor parasieten

 Wanneer een gastheer sterft of ongeschikt is, moet de parasiet een andere gastheer vinden, wat
niet makkelijk is
- Parasitaire transmissie kan direct of indirect gebeuren


DIRECTE TRANSMISSIE TUSSEN GASTHEREN

 Directe transmissie van een parasiet kan voorkomen door direct contact met een drager, of de
parasiet kan zich verspreiden vanaf 1 gastheer naar een andere, door de lucht, water, of een
ander substraat

 Microparasieten zijn vaak direct overgebracht (griep, pokken)

 Macroparasieten:
- Ringworm
o Vrouwelijke ringwormen (Ascaris) leggen eieren in de ingewanden van de gastheer en
die worden uitgezet met de feces
o Feces wordt achtergelaten in de nabije omgeving, en als ze worden opgegeten door
de gastheer van de juiste soort, gaan de eieren uitkomen