2
13. Structuur in gemeenschappen
Samenvatting
INLEIDING
De brede definitie van community is een groep soorten die een bepaald gebied bezetten, waarbij
ze rechtstreeks of onrechtstreeks met elkaar interageren
- Een spatiaal concept
Een meer beknoptere definitie van een community is een deelverzameling van soorten, zoals een
plant, vogel, klein zoogdier of vis community.
- Een bepaald verband of gelijkheid tussen de leden van de community
Een community heeft eigenschappen die anders zijn van deze van zijn tegenstanders
- Aantal soorten
- Relatieve overvloed van soorten
- Natuur van soortinteracties
- Fysische structuur
HET AANTAL SOORTEN EN HUN RELATIEVE OVERVLOED BEPALEN DE DIVERSITEIT
Rijkheid aan soorten is het hoeveelheid soorten die aanwezig zijn binnen een community
Relatieve overvloed (relative abundance) representeert het percentage van elke soort die
deelneemt aan het totale aantal individuen van alle soorten
De patronen van soortrijkheid en relatieve overvloed kan vergeleken worden tussen community ’s
Een veelgebruikte methode om patronen van soortrijkheid en overvloed tussen community ’s te
vergelijken is het plotten van de relatieve overvloed van elke soort tegenover de rank
rank-abundance diagram
De gelijkmatigheid van de soorten duidt op de distributie van de soortrijkheid
- Een community met een grotere gelijkmatigheid van soorten zou meer een graduele helling
hebben van de rank-abundance curve
Diversiteitsindices voorzien een manier om de relatie tussen het soortaantal en de relatieve
overvloed te kwantificeren
Simpsons index (D) = de som van (aantal individuen van soort i / totaal aantal individuen van alle
soorten)²
D gaat van 0 tot 1. Hoe hoger D, hoe lager de diversiteit
, 2
Simpsons diversiteitsindex: 1/D. Indien dit 1 bedraagt, zit er in de community slechts 1 soort. De
maximumwaarde is het aantal soorten in de community (soortrijkheid = S)
Shannon index (H) = som van de relatieve overvloed (aantal individuen van soort i / totaal aantal
individuen van alle soorten) x (log2 van som van de relatieve overvloed (aantal individuen van
soort i / totaal aantal individuen van alle soorten)
Indien geen diversiteit, waar dus maar 1 soort aanwezig is, dan is deze waarde 0
maximum waarde van H = ln S. Dit komt voor als alle soorten aanwezig zijn in evenvele aantallen
NUMERIEKE HEERSCHAPPIJ DUIDT OP DOMINANTIE
Wanneer een of enkele soorten binnen een community heersen, worden deze soorten
gerefereerd als dominanten
Dominantie is het tegengestelde van diversiteit
- Wanneer de basis Simpson index (D) = 1, gaat de 1 de totale dominantie representeren. Dus
enkel 1 soort is aanwezig in de community
Dominante soorten worden vaak apart begrensd voor verschillende taxonomische of functionele
groepen organismen binnen de community (bv. bomen vs. kruidachtige plantsoorten)
Dominantie kan het aantal individuen, de grootte van de individuen, of sommige combinaties van
eigenschappen die zowel het aantal als de grootte van de individuen bepaalt, reflecteren
Dominante soorten zijn typisch de dominante tegenstanders onder de heersende
omgevingsfactoren
- Andere factoren kunnen de dominantie binnen community ’s bepalen
KEYSTONE SOORTEN BEÏNVLOEDEN DE COMMUNITY STRUCTUUR NIET IN PROPORTIE MET HUN AANTALLEN
Een keystone soort heeft een disproportionele impact op de community, relatief tot diens
overvloed
De verwijdering van een keystone soort initieert veranderingen in de communitystructuur en
resulteert vaak in een significant verlies van diversiteit
- Koraal voorziet beschutting voor een soortrijke epifauna
- Afrikaanse olifant: de destructieve voedingsgewoonten staat grassen toe om te groeien en te
reproduceren
- Zeeotters eten zee-egels op die zich voeden met kelp. Dit bewaart de kelpbedden en het
habitat dat ze daarbij voorzien voor veel andere soorten
VOEDINGSWEBBEN BESCHRIJVEN DE INTERACTIES TUSSEN SOORTEN
Community ecologen focussen op de voedingsrelaties tussen tegenstandersoorten
13. Structuur in gemeenschappen
Samenvatting
INLEIDING
De brede definitie van community is een groep soorten die een bepaald gebied bezetten, waarbij
ze rechtstreeks of onrechtstreeks met elkaar interageren
- Een spatiaal concept
Een meer beknoptere definitie van een community is een deelverzameling van soorten, zoals een
plant, vogel, klein zoogdier of vis community.
- Een bepaald verband of gelijkheid tussen de leden van de community
Een community heeft eigenschappen die anders zijn van deze van zijn tegenstanders
- Aantal soorten
- Relatieve overvloed van soorten
- Natuur van soortinteracties
- Fysische structuur
HET AANTAL SOORTEN EN HUN RELATIEVE OVERVLOED BEPALEN DE DIVERSITEIT
Rijkheid aan soorten is het hoeveelheid soorten die aanwezig zijn binnen een community
Relatieve overvloed (relative abundance) representeert het percentage van elke soort die
deelneemt aan het totale aantal individuen van alle soorten
De patronen van soortrijkheid en relatieve overvloed kan vergeleken worden tussen community ’s
Een veelgebruikte methode om patronen van soortrijkheid en overvloed tussen community ’s te
vergelijken is het plotten van de relatieve overvloed van elke soort tegenover de rank
rank-abundance diagram
De gelijkmatigheid van de soorten duidt op de distributie van de soortrijkheid
- Een community met een grotere gelijkmatigheid van soorten zou meer een graduele helling
hebben van de rank-abundance curve
Diversiteitsindices voorzien een manier om de relatie tussen het soortaantal en de relatieve
overvloed te kwantificeren
Simpsons index (D) = de som van (aantal individuen van soort i / totaal aantal individuen van alle
soorten)²
D gaat van 0 tot 1. Hoe hoger D, hoe lager de diversiteit
, 2
Simpsons diversiteitsindex: 1/D. Indien dit 1 bedraagt, zit er in de community slechts 1 soort. De
maximumwaarde is het aantal soorten in de community (soortrijkheid = S)
Shannon index (H) = som van de relatieve overvloed (aantal individuen van soort i / totaal aantal
individuen van alle soorten) x (log2 van som van de relatieve overvloed (aantal individuen van
soort i / totaal aantal individuen van alle soorten)
Indien geen diversiteit, waar dus maar 1 soort aanwezig is, dan is deze waarde 0
maximum waarde van H = ln S. Dit komt voor als alle soorten aanwezig zijn in evenvele aantallen
NUMERIEKE HEERSCHAPPIJ DUIDT OP DOMINANTIE
Wanneer een of enkele soorten binnen een community heersen, worden deze soorten
gerefereerd als dominanten
Dominantie is het tegengestelde van diversiteit
- Wanneer de basis Simpson index (D) = 1, gaat de 1 de totale dominantie representeren. Dus
enkel 1 soort is aanwezig in de community
Dominante soorten worden vaak apart begrensd voor verschillende taxonomische of functionele
groepen organismen binnen de community (bv. bomen vs. kruidachtige plantsoorten)
Dominantie kan het aantal individuen, de grootte van de individuen, of sommige combinaties van
eigenschappen die zowel het aantal als de grootte van de individuen bepaalt, reflecteren
Dominante soorten zijn typisch de dominante tegenstanders onder de heersende
omgevingsfactoren
- Andere factoren kunnen de dominantie binnen community ’s bepalen
KEYSTONE SOORTEN BEÏNVLOEDEN DE COMMUNITY STRUCTUUR NIET IN PROPORTIE MET HUN AANTALLEN
Een keystone soort heeft een disproportionele impact op de community, relatief tot diens
overvloed
De verwijdering van een keystone soort initieert veranderingen in de communitystructuur en
resulteert vaak in een significant verlies van diversiteit
- Koraal voorziet beschutting voor een soortrijke epifauna
- Afrikaanse olifant: de destructieve voedingsgewoonten staat grassen toe om te groeien en te
reproduceren
- Zeeotters eten zee-egels op die zich voeden met kelp. Dit bewaart de kelpbedden en het
habitat dat ze daarbij voorzien voor veel andere soorten
VOEDINGSWEBBEN BESCHRIJVEN DE INTERACTIES TUSSEN SOORTEN
Community ecologen focussen op de voedingsrelaties tussen tegenstandersoorten
