MORFOLOGIE VAN DE PLANT
1. DE BOUW VAN WORTEL, STENGEL EN BLAD (VEGETATIEVE ORGANEN)
1.1 DE WORTEL
1.1.1 DEFENTIE
Geen bladeren
Geen knopen
Ongeleed
Ondergrondsdeel
1.1.2 BOUW
= overlangse doorsnede door de worteltop
1. Volwassen wortel
2. Celdifferentiatiezone
3. Celtrekkingszone
4. Velindelingszone
5. Wortelharen
6. Centrale cilinder
7. Schors
8. Epidermis
9. Initiale cellen
10. Wortelmutjes
a. Een beschermende laagje voor het groeipunt
Na 5 dagen zaden ontkiemd, zicht van primaire wortel en wortelharen
Later zullen er nieuwe ontstaan en sterven de oude af
Aanwezigheid van de slijmschede
o Beter contact tussen de absorberende wortelharen en de bodemdeeltjes
o Bescherming tegen uitdroging
Achter zone wortelharen is er een kurkzone
o Buitenste cellen verkoken
o Cellen ondoordringbar voor water
1.1.3 TYPES
Primaire wortelstelsels:
o Kiemwortel = Radicula, Primaire wortel aanwezig in het embryo. Bij
vele planten blijft die na het uitgroeien de belangrijkste wortel
Hoofdwortel
Secundaire wortelstelsels:
o Zijwortels
o Bijwortel (=adventiefwortel):
, ontstaat indien oorspronkelijke hoofdwortel verdwijnt of de
andere wortels evenwaardig uitgroeien
vegetatieve vermenigvuldiging
alle wortels die geen hoofd- of zijwortels zijn
1.1.4 GROEI
Best volgen op de kiemwortel
1.1.5 FUNCTIES
Vasthechten in de bodem
o Uitgebreidheid van het wortelgestel
o Meeste wortels niet dieper dan een meter
Opnemen van water en mineralen
Opslaan van reservevoedingstoffen
1.1.6 OMGEVORMDE WORTELS
Knolvormige wortels
o Als opslagplaats van voedsel
o Hoofdwortel is verdikt
o Meestal 2jarige planten
o Penwortel: verdikte hoofdwortel is langwerpig en smal
o Radijswortel: verdikking van de hoofdwortel + onderste deel stengel
betrokken (hypocotyl)
Wortelknollen
o Verdikte bijwortel
o In verbinding met de knop: vegetatieve vermenigvuldiging
Wortels met wortelknolletjes
o Op de wortels kleine parelvormige verdikkingen
o Sommige planten knolletjesbacteriën, leven in
symbiose met de hogere plant deze zijn in staat om
vrije stikstof uit de lucht om te zetten in stikstofverbindingen
, waarmee aminozuren opgebouwd worden aanmaak eiwitten
voor bacterie en plant bacterie krijgt water, zouten en suikers
in ruil
Plant en bacterieen = mutualisme
Hechtwortels
o Bijwortels die in holten doordringen en de plant kunnen vastankeren
Luchtwortels
o Water uit de vochtige lucht onttrekken
Steltwortels
o Vanuit de stam of vanaf de zijtakken in de lucht hangende wortels
o Steunwortels: groeien schuin naar beneden en ankeren de boom vast in
de grond, boom bijkomend ondersteunen
Onderscheidt
• Steltwortels: rolrond
• Plankwortels: afgeplat
Ademwortels
o Bomen van de mangroven en moerassen = wortels recht uit het slijk
Ontstaan luchtkanalen die lucht aanvoeren naar de dieper in het sluik stekende delen
Zuigwortels (haustorien)
o Parasitaire planten
o Wortels in het weefsel van de gastpalnt en onttrekken Voedingsstoffen
Maretak is een halfparasiet
1.2 DE STENGEL
1.2.1 DEFINITIE
Hoofdorgaan dat bladeren draagt
Geleed (duidelijk gesegementeerd)
Groen
Onderscheid tussen stengel en steel (steel is niet geleed)
1.2.2 BOUW
Stengel van een kiemplantje: epicoyl + hypocotyl
1. DE BOUW VAN WORTEL, STENGEL EN BLAD (VEGETATIEVE ORGANEN)
1.1 DE WORTEL
1.1.1 DEFENTIE
Geen bladeren
Geen knopen
Ongeleed
Ondergrondsdeel
1.1.2 BOUW
= overlangse doorsnede door de worteltop
1. Volwassen wortel
2. Celdifferentiatiezone
3. Celtrekkingszone
4. Velindelingszone
5. Wortelharen
6. Centrale cilinder
7. Schors
8. Epidermis
9. Initiale cellen
10. Wortelmutjes
a. Een beschermende laagje voor het groeipunt
Na 5 dagen zaden ontkiemd, zicht van primaire wortel en wortelharen
Later zullen er nieuwe ontstaan en sterven de oude af
Aanwezigheid van de slijmschede
o Beter contact tussen de absorberende wortelharen en de bodemdeeltjes
o Bescherming tegen uitdroging
Achter zone wortelharen is er een kurkzone
o Buitenste cellen verkoken
o Cellen ondoordringbar voor water
1.1.3 TYPES
Primaire wortelstelsels:
o Kiemwortel = Radicula, Primaire wortel aanwezig in het embryo. Bij
vele planten blijft die na het uitgroeien de belangrijkste wortel
Hoofdwortel
Secundaire wortelstelsels:
o Zijwortels
o Bijwortel (=adventiefwortel):
, ontstaat indien oorspronkelijke hoofdwortel verdwijnt of de
andere wortels evenwaardig uitgroeien
vegetatieve vermenigvuldiging
alle wortels die geen hoofd- of zijwortels zijn
1.1.4 GROEI
Best volgen op de kiemwortel
1.1.5 FUNCTIES
Vasthechten in de bodem
o Uitgebreidheid van het wortelgestel
o Meeste wortels niet dieper dan een meter
Opnemen van water en mineralen
Opslaan van reservevoedingstoffen
1.1.6 OMGEVORMDE WORTELS
Knolvormige wortels
o Als opslagplaats van voedsel
o Hoofdwortel is verdikt
o Meestal 2jarige planten
o Penwortel: verdikte hoofdwortel is langwerpig en smal
o Radijswortel: verdikking van de hoofdwortel + onderste deel stengel
betrokken (hypocotyl)
Wortelknollen
o Verdikte bijwortel
o In verbinding met de knop: vegetatieve vermenigvuldiging
Wortels met wortelknolletjes
o Op de wortels kleine parelvormige verdikkingen
o Sommige planten knolletjesbacteriën, leven in
symbiose met de hogere plant deze zijn in staat om
vrije stikstof uit de lucht om te zetten in stikstofverbindingen
, waarmee aminozuren opgebouwd worden aanmaak eiwitten
voor bacterie en plant bacterie krijgt water, zouten en suikers
in ruil
Plant en bacterieen = mutualisme
Hechtwortels
o Bijwortels die in holten doordringen en de plant kunnen vastankeren
Luchtwortels
o Water uit de vochtige lucht onttrekken
Steltwortels
o Vanuit de stam of vanaf de zijtakken in de lucht hangende wortels
o Steunwortels: groeien schuin naar beneden en ankeren de boom vast in
de grond, boom bijkomend ondersteunen
Onderscheidt
• Steltwortels: rolrond
• Plankwortels: afgeplat
Ademwortels
o Bomen van de mangroven en moerassen = wortels recht uit het slijk
Ontstaan luchtkanalen die lucht aanvoeren naar de dieper in het sluik stekende delen
Zuigwortels (haustorien)
o Parasitaire planten
o Wortels in het weefsel van de gastpalnt en onttrekken Voedingsstoffen
Maretak is een halfparasiet
1.2 DE STENGEL
1.2.1 DEFINITIE
Hoofdorgaan dat bladeren draagt
Geleed (duidelijk gesegementeerd)
Groen
Onderscheid tussen stengel en steel (steel is niet geleed)
1.2.2 BOUW
Stengel van een kiemplantje: epicoyl + hypocotyl