H11: De strafrechtelijke berechtiging
1 Vooraf
Een toneel in drie of vier bedrijven
Stap 1: onderzoek
Stap 2: vordering
Stap 3: berechtiging
Stap 4: uitvoering
2 Berechtiging
Stap 3:
Hof van Assisen – misdaden
Correctionele rb – wanbedrijven
Politie rb – overtredingen
Territoriale bevoegdheid: aanknopingspunt – plek waardat het misdrijf heeft plaatsgevonden
2.1 Algemene principes en fundamentele waarborgen
Aard van rechtspleging:
We gaan van inquisitoire naar accusatoire rechtspleging
° Accusatoire rechtspleging
– Mondeling
– Openbaar
– Tegensprekelijk
° Inquisitoire rechtspleging
– Schriftelijk
– Geheim
– Niet-tegensprekelijk
1
,Overzicht van een aantal principes die we gaan moeten respecteren (zie ook H1):
° Recht op een eerlijk proces
Deelrechten:
- Wapengelijkheid; vanaf dat het onderzoek gedaan is en wordt gedagvaard voor een
vonnisgerecht dan wordt het dossier op de griffie gelegd en vanaf dan heb je van alles
bewijsstukken en alles wat de OM zal gebruiken moet allemaal op diezelfde stukken (uit
het dossier) gebaseerd zijn. Alleen voor de betrokkene die aan het dossier werken. In vraag
stellen: in hoeverre komt dit over als evenwichtige positie OM – verdachte
- Zwijgrecht; is iets essentieel, praktijk: anders vb. werkt niet mee aan het onderzoek, je wordt
schuldig gezien, voor de rechter - verdachte en of dat hij/zij nog bijkomende verklaringen
wil afleggen
- Vermoeden van onschuld; zolang dat je niet veroordeeld bent speelt het vermoeden van
onschuld
- Aanwezigheid op de terechtzitting: basisrecht van verdachte
- Recht om zichzelf te verdedigen en de vrije keuze van advocaat; ook voldoende om de
aanwezigheid van de verdachte te garanderen vb. pro deo advocaten, als minderjarigen
altijd recht en moet verplicht een advocaat hebben.
- Houding van de magistraten; heeft te maken met de onafhankelijkheid en onpartijdigheid
die we moeten vinden bij de rechters
- Recht op informatie
- Taalgebruik op de zitting/bij verhoor; info moet in een begrijpbare taal zijn voor u vb tolk,
maar in burgerlijke zaken moet je zelf tolk zoeken
- Motivering van de rechterlijke beslissing; Als ik iets op papier zet dan moet de rechter daar
gebruik van maken, mondeling (wie weet wat ik heb gezegd)
- Recht op hoger beroep; enkel bij hof van assisen gaat dat niet enkel cassatieberoep mogelijk
° Mondeling karakter
Zie ook art. 153 en 190 Sv.: procedure voor politierechtbank en correctionele rechtbank is
mondeling
• In de praktijk: veel schriftelijk
2
, • Wel mondeling: requisitoir OM en pleidooien verdediging
Hof van assisen: strafdossier wordt volledig mondeling gedaan
° Tegenspraak
Essentieel onderdeel van recht van verdediging
Het recht van de beklaagde/beschuldigde om in alle vrijheid tegenspraak te kunnen voeren over de
tenlasteleggingen die door het OM worden aangevoerd
Beklaagde/beschuldigde moet behoorlijk worden opgeroepen, ingelicht over de misdrijven
waarvan hij verdacht wordt en over de argumenten van het OM en de burgerlijke partij zodat hij
zich behoorlijk kan verdedigen
° Redelijk termijn
Geen vaste termijn
Wordt bepaald door de rechter in elke zaak afzonderlijk
Doel? Verdachte niet te lang in het ongewisse te laten en het verdwijnen van bewijzen te
vermijden
Start: ogenblik beklaagde/beschuldigde in beschuldiging wordt gesteld of wanneer onderzoek is
opgestart
3
1 Vooraf
Een toneel in drie of vier bedrijven
Stap 1: onderzoek
Stap 2: vordering
Stap 3: berechtiging
Stap 4: uitvoering
2 Berechtiging
Stap 3:
Hof van Assisen – misdaden
Correctionele rb – wanbedrijven
Politie rb – overtredingen
Territoriale bevoegdheid: aanknopingspunt – plek waardat het misdrijf heeft plaatsgevonden
2.1 Algemene principes en fundamentele waarborgen
Aard van rechtspleging:
We gaan van inquisitoire naar accusatoire rechtspleging
° Accusatoire rechtspleging
– Mondeling
– Openbaar
– Tegensprekelijk
° Inquisitoire rechtspleging
– Schriftelijk
– Geheim
– Niet-tegensprekelijk
1
,Overzicht van een aantal principes die we gaan moeten respecteren (zie ook H1):
° Recht op een eerlijk proces
Deelrechten:
- Wapengelijkheid; vanaf dat het onderzoek gedaan is en wordt gedagvaard voor een
vonnisgerecht dan wordt het dossier op de griffie gelegd en vanaf dan heb je van alles
bewijsstukken en alles wat de OM zal gebruiken moet allemaal op diezelfde stukken (uit
het dossier) gebaseerd zijn. Alleen voor de betrokkene die aan het dossier werken. In vraag
stellen: in hoeverre komt dit over als evenwichtige positie OM – verdachte
- Zwijgrecht; is iets essentieel, praktijk: anders vb. werkt niet mee aan het onderzoek, je wordt
schuldig gezien, voor de rechter - verdachte en of dat hij/zij nog bijkomende verklaringen
wil afleggen
- Vermoeden van onschuld; zolang dat je niet veroordeeld bent speelt het vermoeden van
onschuld
- Aanwezigheid op de terechtzitting: basisrecht van verdachte
- Recht om zichzelf te verdedigen en de vrije keuze van advocaat; ook voldoende om de
aanwezigheid van de verdachte te garanderen vb. pro deo advocaten, als minderjarigen
altijd recht en moet verplicht een advocaat hebben.
- Houding van de magistraten; heeft te maken met de onafhankelijkheid en onpartijdigheid
die we moeten vinden bij de rechters
- Recht op informatie
- Taalgebruik op de zitting/bij verhoor; info moet in een begrijpbare taal zijn voor u vb tolk,
maar in burgerlijke zaken moet je zelf tolk zoeken
- Motivering van de rechterlijke beslissing; Als ik iets op papier zet dan moet de rechter daar
gebruik van maken, mondeling (wie weet wat ik heb gezegd)
- Recht op hoger beroep; enkel bij hof van assisen gaat dat niet enkel cassatieberoep mogelijk
° Mondeling karakter
Zie ook art. 153 en 190 Sv.: procedure voor politierechtbank en correctionele rechtbank is
mondeling
• In de praktijk: veel schriftelijk
2
, • Wel mondeling: requisitoir OM en pleidooien verdediging
Hof van assisen: strafdossier wordt volledig mondeling gedaan
° Tegenspraak
Essentieel onderdeel van recht van verdediging
Het recht van de beklaagde/beschuldigde om in alle vrijheid tegenspraak te kunnen voeren over de
tenlasteleggingen die door het OM worden aangevoerd
Beklaagde/beschuldigde moet behoorlijk worden opgeroepen, ingelicht over de misdrijven
waarvan hij verdacht wordt en over de argumenten van het OM en de burgerlijke partij zodat hij
zich behoorlijk kan verdedigen
° Redelijk termijn
Geen vaste termijn
Wordt bepaald door de rechter in elke zaak afzonderlijk
Doel? Verdachte niet te lang in het ongewisse te laten en het verdwijnen van bewijzen te
vermijden
Start: ogenblik beklaagde/beschuldigde in beschuldiging wordt gesteld of wanneer onderzoek is
opgestart
3
