College 1: H1, H2, H3 en H8
Eenzaamheid is een van de grootste doodsoorzaken. Dementie heeft ook veel met eenzaamheid te
maken.
Psychologie is de wettenschappelijke studie van de geest (mentale processen) en het gedrag van de
mens. Het doel is de algemene uitspraken formuleren over psychische processen. Objectief en
controleerbaar bewijs is belangrijk en lastig. Er zijn veel factoren waar rekening mee gehouden moet
worden.
Ideeën of theorieën testen
Er is een verschil tussen beschrijvend
onderzoek (bekijkt natuurlijk gedrag,
observeert de status quo) en
experimenteel onderzoek (kan
oorzaak en gevolg onderscheiden,
beïnvloed een factor)
Belangrijke perspectieven
Hoe het gedrag van de mens wordt verklaard. Er zijn 4 perspectieven:
• Evolutionair
• Socio-cultureel
• Sociaal Leren
• Socio Cognitief
Genetische en evolutionaire basis van gedrag
Verklaart het sociaal gedrag vanuit fysieke en psychologische kenmerken die over de eeuwen zijn
aangepast om de kansen op overleven en voortplanting te vergroten
Natuurlijke selectie: het proces waarin belangrijke eigenschappen die helpen bij overleving worden
doorgegeven aan het nageslacht (Darwin).
Natuurlijke selectie: Overproductie (meer mensen dan overleven), (verschillende mensen,
kenmerken), erfelijkheid (doorgeven van kenmerken naar volgende generatie, die helpen bij
overleven) Selectie adhv omgevingsfit (omgeving)
Zie link over guppies
Evolutie verklaart waarom bepaalde gedragingen/gedachtes/gevoelens zijn in gebouwd in de mens
(het automatisch kwade gezicht herkennen). Ook het inherente gevoel van behoefte aan
bescherming van kinderen. Het automatische aandacht voor aantrekkelijke anderen (goede genen
voor voortplanting).
, - Socio-cultureel
Het theoretische perspectief dat zoekt naar oorzaken van sociaal gedrag in de invloed van grotere
sociale groepen.
De sociale normen zijn ‘regels’ voor ‘correct’ gedrag. (VB: afval op straat gooien)
Culturele normen zijn de gewoontes, overtuigingen en taal die gedeeld wordt door mensen in een
bepaalde locatie of tijd.
Het verklaart verschillen tussen culturen (mannen die met meerdere vrouwen mogen trouwen,
doodstraf of prostitutie in verschillende landen).
- Sociaal leren
Het gedrag van de mens verklaard door ervaringen van de jeugd. Wat we vroeger geleerd hebben
door bekrachtiging of straf uit zich in het gedrag dat we later hebben.
• Bewust: beloning of straf
• Onbewust:
o Klassiek conditioneren: angst als je iemand tegen komt die je heeft geslagen
o Imitatie: Bobo Doll experiment (zie link/filmpje) Het moeder gaat agressief met de
pop om. Het kind gaat de eerste keer dat hij de pop ziet ook agressief met de pop
om.
Klassieke conditionering
Conditionering: een leerproces dat nieuwe reflexen vormt
Reflex: eenvoudige, relatief automatische S-R combinatie gemedieerd door het zenuwstelsel
Stimulus (S): gebeurtenis in de omgeving
Response (R): gedrag resulterend door de stimulus
• Unconditioned stimulus (UCS)
o ongeconditioneerde stimulus
• Unconditioned response (UCR)
o ongeconditioneerde reactive
• Conditioned stimulus (CS)
o geconditioneerde stimulus
• Conditioned response (CR)
o geconditioneerde reactie
Ivan Pavlov heeft met de hond het experiment deze klassieke conditionering aangetoond.
Geconditioneerde angst (fear conditioning) door John B Watson heeft aangetoond dat bepaalde
geconditioneerde gedragingen kunnen worden gegeneraliseerd. (zie filmpje kleine albert) Elke keer
als hij een rat aanraakte werd er een hard geluid afgespeeld. Hierdoor werd het kind bang van de
rat.
Wordt vaak gebruikt in een reclame:
Liking: leuk vinden
, - Evaluatief conditioneren: veranderingen in mate men een stimulus leuk vindt als gevolg van
koppeling met positieve of negatieve stimulus (auto en vouw in reclame
- Geconditioneerde honger (appetizer effect )
Operante conditionering
De vorm van leren waarbij gedrag wordt aangeleerd op basis van de gevolgen die dat gedrag heeft.
Het zorgt voor leren over oorzaken en gevolgen. Bekrachtiging en straf: positief en negatief (zie ted
filmpje).
In het filmpje van Thorndike’s puzzlebox geeft hij de kat een beloning als de kat uit de box ontsnapt.
Hij gelooft niet dat de katten zich realiseren dat hun gedrag consequenties heeft. Wel kunnen zij
door een beloning te krijgen voor een actie, deze actie herinneren een herhalen.
Positieve bekrachtiging: Hierbij wordt een gedrag beloond. Daardoor zal de kans dat dit gedrag zich
opnieuw stelt in de toekomst stijgen.
Negatieve straf: Hierbij zal iets aangenaams weggenomen worden waardoor het gedrag in de
toekomst zal afnemen. Ook bij negeren blijft een positief gevolg op het gedrag uit.
Negatieve bekrachtiging: Dit zorgt ervoor dat toekomstig gedrag vaker gesteld zal worden. Hierbij
nemen we iets onaangenaams weg.
Positieve straf: Er wordt iets onaangenaams toegediend waardoor het gedrag in de toekomst zal
afnemen.
De meeste van onze
acties zijn operante
respones die gebeuren
vanwege
bekrachtigingen in het
verleden. Bekrachtiging
kan met of zonder
bewustzijn.
, Sociaal cognitief
Het theoretische perspectief wat zich richt op mentale processen: aandacht, interpreteren en het
onthouden van sociale ervaringen (zie filmpje volg de bal).
Types Research Strategie
• Research Design: die basis types
o Experimenten
o Correlational studies
o Descriptive studies
• Setting: waar de studie plaatsvindt
o Field
o Laboratory
• Data-collection method
o Self report (mensen noteren hun eigen antwoorden)
o Observation (mensen worden geobserveerd door onderzoeker)
▪ Tests: onderzoeker interfears met het subjecs
▪ Naturalistic: mensen worden met rust gelaten
▪ Hawthorne effect: mensen veranderen gedrag omdat ze geobserveerd
worden
Research Design
Experiments
Een experiment geeft het duidelijkste het oorzaak-gevolg tussen twee variabelen aan. Een variabele
kan onafhankelijk (independent variable) zijn, wanneer het een effect op een andere variabele zou
moeten geven. De variabele die target is heet de dependent variable.
Bij een experiment verandert de onderzoeker telkens 1 of meer variabele terwijl hij de andere
variabele constant houdt.
In sommige experimenten worden de subjects (mensen of dieren) getest terwijl de condities van de
independent variable veranderen. Dit heten within-subjects.
In between-groups of between-subjects zijn er per conditie van de independent variable aparte
groepen.
Correlational Studies
Een correctionele studie kan relaties leggen tussen variabelen, door het observeren. De onderzoeker
observeert of meet twee of meerdere afhankelijke variabelen om hier de relatie tussen te vinden.
Discriptive
Het simpelweg observeren van een groep, met of zonder nummers. Hoe vaak komt een bepaalde
ziekte voor in een groep? Zonder er een verband aan te hangen
Statistical Methods
Om data te kunnen indelen zijn er twee categorieën:
- Descriptive statistics
o Welke leeftijd komt het meest voor in je klas
- Interferential statistics
o Komt deze leeftijd overeen met de data in heel Nederland in hetzelfde jaar?
Eenzaamheid is een van de grootste doodsoorzaken. Dementie heeft ook veel met eenzaamheid te
maken.
Psychologie is de wettenschappelijke studie van de geest (mentale processen) en het gedrag van de
mens. Het doel is de algemene uitspraken formuleren over psychische processen. Objectief en
controleerbaar bewijs is belangrijk en lastig. Er zijn veel factoren waar rekening mee gehouden moet
worden.
Ideeën of theorieën testen
Er is een verschil tussen beschrijvend
onderzoek (bekijkt natuurlijk gedrag,
observeert de status quo) en
experimenteel onderzoek (kan
oorzaak en gevolg onderscheiden,
beïnvloed een factor)
Belangrijke perspectieven
Hoe het gedrag van de mens wordt verklaard. Er zijn 4 perspectieven:
• Evolutionair
• Socio-cultureel
• Sociaal Leren
• Socio Cognitief
Genetische en evolutionaire basis van gedrag
Verklaart het sociaal gedrag vanuit fysieke en psychologische kenmerken die over de eeuwen zijn
aangepast om de kansen op overleven en voortplanting te vergroten
Natuurlijke selectie: het proces waarin belangrijke eigenschappen die helpen bij overleving worden
doorgegeven aan het nageslacht (Darwin).
Natuurlijke selectie: Overproductie (meer mensen dan overleven), (verschillende mensen,
kenmerken), erfelijkheid (doorgeven van kenmerken naar volgende generatie, die helpen bij
overleven) Selectie adhv omgevingsfit (omgeving)
Zie link over guppies
Evolutie verklaart waarom bepaalde gedragingen/gedachtes/gevoelens zijn in gebouwd in de mens
(het automatisch kwade gezicht herkennen). Ook het inherente gevoel van behoefte aan
bescherming van kinderen. Het automatische aandacht voor aantrekkelijke anderen (goede genen
voor voortplanting).
, - Socio-cultureel
Het theoretische perspectief dat zoekt naar oorzaken van sociaal gedrag in de invloed van grotere
sociale groepen.
De sociale normen zijn ‘regels’ voor ‘correct’ gedrag. (VB: afval op straat gooien)
Culturele normen zijn de gewoontes, overtuigingen en taal die gedeeld wordt door mensen in een
bepaalde locatie of tijd.
Het verklaart verschillen tussen culturen (mannen die met meerdere vrouwen mogen trouwen,
doodstraf of prostitutie in verschillende landen).
- Sociaal leren
Het gedrag van de mens verklaard door ervaringen van de jeugd. Wat we vroeger geleerd hebben
door bekrachtiging of straf uit zich in het gedrag dat we later hebben.
• Bewust: beloning of straf
• Onbewust:
o Klassiek conditioneren: angst als je iemand tegen komt die je heeft geslagen
o Imitatie: Bobo Doll experiment (zie link/filmpje) Het moeder gaat agressief met de
pop om. Het kind gaat de eerste keer dat hij de pop ziet ook agressief met de pop
om.
Klassieke conditionering
Conditionering: een leerproces dat nieuwe reflexen vormt
Reflex: eenvoudige, relatief automatische S-R combinatie gemedieerd door het zenuwstelsel
Stimulus (S): gebeurtenis in de omgeving
Response (R): gedrag resulterend door de stimulus
• Unconditioned stimulus (UCS)
o ongeconditioneerde stimulus
• Unconditioned response (UCR)
o ongeconditioneerde reactive
• Conditioned stimulus (CS)
o geconditioneerde stimulus
• Conditioned response (CR)
o geconditioneerde reactie
Ivan Pavlov heeft met de hond het experiment deze klassieke conditionering aangetoond.
Geconditioneerde angst (fear conditioning) door John B Watson heeft aangetoond dat bepaalde
geconditioneerde gedragingen kunnen worden gegeneraliseerd. (zie filmpje kleine albert) Elke keer
als hij een rat aanraakte werd er een hard geluid afgespeeld. Hierdoor werd het kind bang van de
rat.
Wordt vaak gebruikt in een reclame:
Liking: leuk vinden
, - Evaluatief conditioneren: veranderingen in mate men een stimulus leuk vindt als gevolg van
koppeling met positieve of negatieve stimulus (auto en vouw in reclame
- Geconditioneerde honger (appetizer effect )
Operante conditionering
De vorm van leren waarbij gedrag wordt aangeleerd op basis van de gevolgen die dat gedrag heeft.
Het zorgt voor leren over oorzaken en gevolgen. Bekrachtiging en straf: positief en negatief (zie ted
filmpje).
In het filmpje van Thorndike’s puzzlebox geeft hij de kat een beloning als de kat uit de box ontsnapt.
Hij gelooft niet dat de katten zich realiseren dat hun gedrag consequenties heeft. Wel kunnen zij
door een beloning te krijgen voor een actie, deze actie herinneren een herhalen.
Positieve bekrachtiging: Hierbij wordt een gedrag beloond. Daardoor zal de kans dat dit gedrag zich
opnieuw stelt in de toekomst stijgen.
Negatieve straf: Hierbij zal iets aangenaams weggenomen worden waardoor het gedrag in de
toekomst zal afnemen. Ook bij negeren blijft een positief gevolg op het gedrag uit.
Negatieve bekrachtiging: Dit zorgt ervoor dat toekomstig gedrag vaker gesteld zal worden. Hierbij
nemen we iets onaangenaams weg.
Positieve straf: Er wordt iets onaangenaams toegediend waardoor het gedrag in de toekomst zal
afnemen.
De meeste van onze
acties zijn operante
respones die gebeuren
vanwege
bekrachtigingen in het
verleden. Bekrachtiging
kan met of zonder
bewustzijn.
, Sociaal cognitief
Het theoretische perspectief wat zich richt op mentale processen: aandacht, interpreteren en het
onthouden van sociale ervaringen (zie filmpje volg de bal).
Types Research Strategie
• Research Design: die basis types
o Experimenten
o Correlational studies
o Descriptive studies
• Setting: waar de studie plaatsvindt
o Field
o Laboratory
• Data-collection method
o Self report (mensen noteren hun eigen antwoorden)
o Observation (mensen worden geobserveerd door onderzoeker)
▪ Tests: onderzoeker interfears met het subjecs
▪ Naturalistic: mensen worden met rust gelaten
▪ Hawthorne effect: mensen veranderen gedrag omdat ze geobserveerd
worden
Research Design
Experiments
Een experiment geeft het duidelijkste het oorzaak-gevolg tussen twee variabelen aan. Een variabele
kan onafhankelijk (independent variable) zijn, wanneer het een effect op een andere variabele zou
moeten geven. De variabele die target is heet de dependent variable.
Bij een experiment verandert de onderzoeker telkens 1 of meer variabele terwijl hij de andere
variabele constant houdt.
In sommige experimenten worden de subjects (mensen of dieren) getest terwijl de condities van de
independent variable veranderen. Dit heten within-subjects.
In between-groups of between-subjects zijn er per conditie van de independent variable aparte
groepen.
Correlational Studies
Een correctionele studie kan relaties leggen tussen variabelen, door het observeren. De onderzoeker
observeert of meet twee of meerdere afhankelijke variabelen om hier de relatie tussen te vinden.
Discriptive
Het simpelweg observeren van een groep, met of zonder nummers. Hoe vaak komt een bepaalde
ziekte voor in een groep? Zonder er een verband aan te hangen
Statistical Methods
Om data te kunnen indelen zijn er twee categorieën:
- Descriptive statistics
o Welke leeftijd komt het meest voor in je klas
- Interferential statistics
o Komt deze leeftijd overeen met de data in heel Nederland in hetzelfde jaar?
