HOOFDSTUK 13: ARTHROPODA, CLASSIS: Arachnida
1. Algemeenheden
- Landdieren
- 2 para monddelen
- 4 looppoten
- Carnivoor
- Ademhaling BOEKLONGEN of door TRACHEEËN (of beide)
- Ovovivipaar of vivipaar
- Jongen LIJKEN volwassen dieren
Lichaam BESTAAT UIT:
Prosoma (cephalothorax)
o 6 segmenten
o Acron
o Dorsale tergieten VERSMELTEN TOT carapax
o Carapax X segmentatie
o ELK segment aanhangsels
TOTAAL:
1 paar chelicerae
1 paar pedipalpi
4 paar looppoten
Opisthosoma (abdomen)
o 13 segmenten
o Telson
o GEDIFFERENTIËERD meso- en metasoma
o X aanhangsels (behalve bij de spinteepels)
o segmentatie kan verdwijnen
o 7e segment IS rudimentair
o 8e segment X genitale opening
AANHANGSELS ARCHNIDA
Chelicerae
o Aanhangsels 1 segment (kop)
o BESTAAT UIT 2 a 3 leden
o Terminale lid IS klauw grijpfunctie ( bij de tweeledige chelicera is
heeft het alleen en functie voor te steken)
Pedipalpi
o Aanhangsels 2 segment
o BESTAAT UIT 6 leden
o Basislid (coxa) plaatvormige uitgroeiing (kauwplaat = gnathobase)
1
, o BIJ spinnen tactiel
o BIJ schorpioenen grijpscharen
Looppoten
o Aanhangsels van 3-6 segment
o BESTAAT UIT 7 leden
o FUNCTIE voortbeweging MAAR HEBBEN OOK chemoreceptoren
2. Belangrijkste recente groepen
Scorpionida Araneida Acari
prosoma gesegmenteerd ongesegmenteerd ongesegmenteerd
+ carapax + carapax + rostrum
opisthosoma gesegmenteerd ongesegmenteerd ongesegmenteerd
verdeeld in mesosoma verbonden met prosoma gereduceerd volkomen
en metasoma door pedicel vergroeid met prosoma
metasoma smal en ein- + spintepels
digend op gifstekel
chelicerae drieledig zonder gifklier tweeledig met tweeledig omgevormd
gifklier tot steek- of zuigsnuit
pedipalpi zeer sterk ontwikkeld minder sterk ontwikkeld sterk gereduceerd
met grijpscharen zonder grijpschaar tastfunctie
+ gnathobasen hoofdzakelijk tastfunctie
+ gnathobasen
looppoten goed ontwikkeld goed ontwikkeld goed ontwikkeld tot
1 en 2 + gnathobasen geen gnathobasen gereduceerd
zonder gnathobasen
ademhaling 4 paar boeklongen boeklongen en/of tracheeën of niets
tracheeën
levenswijze vrij levend vrij levend enkele vrij levend (op
alle landbewoners waterbewonend land, in zoet en
zelfs zout water),
of parasiet.
2
1. Algemeenheden
- Landdieren
- 2 para monddelen
- 4 looppoten
- Carnivoor
- Ademhaling BOEKLONGEN of door TRACHEEËN (of beide)
- Ovovivipaar of vivipaar
- Jongen LIJKEN volwassen dieren
Lichaam BESTAAT UIT:
Prosoma (cephalothorax)
o 6 segmenten
o Acron
o Dorsale tergieten VERSMELTEN TOT carapax
o Carapax X segmentatie
o ELK segment aanhangsels
TOTAAL:
1 paar chelicerae
1 paar pedipalpi
4 paar looppoten
Opisthosoma (abdomen)
o 13 segmenten
o Telson
o GEDIFFERENTIËERD meso- en metasoma
o X aanhangsels (behalve bij de spinteepels)
o segmentatie kan verdwijnen
o 7e segment IS rudimentair
o 8e segment X genitale opening
AANHANGSELS ARCHNIDA
Chelicerae
o Aanhangsels 1 segment (kop)
o BESTAAT UIT 2 a 3 leden
o Terminale lid IS klauw grijpfunctie ( bij de tweeledige chelicera is
heeft het alleen en functie voor te steken)
Pedipalpi
o Aanhangsels 2 segment
o BESTAAT UIT 6 leden
o Basislid (coxa) plaatvormige uitgroeiing (kauwplaat = gnathobase)
1
, o BIJ spinnen tactiel
o BIJ schorpioenen grijpscharen
Looppoten
o Aanhangsels van 3-6 segment
o BESTAAT UIT 7 leden
o FUNCTIE voortbeweging MAAR HEBBEN OOK chemoreceptoren
2. Belangrijkste recente groepen
Scorpionida Araneida Acari
prosoma gesegmenteerd ongesegmenteerd ongesegmenteerd
+ carapax + carapax + rostrum
opisthosoma gesegmenteerd ongesegmenteerd ongesegmenteerd
verdeeld in mesosoma verbonden met prosoma gereduceerd volkomen
en metasoma door pedicel vergroeid met prosoma
metasoma smal en ein- + spintepels
digend op gifstekel
chelicerae drieledig zonder gifklier tweeledig met tweeledig omgevormd
gifklier tot steek- of zuigsnuit
pedipalpi zeer sterk ontwikkeld minder sterk ontwikkeld sterk gereduceerd
met grijpscharen zonder grijpschaar tastfunctie
+ gnathobasen hoofdzakelijk tastfunctie
+ gnathobasen
looppoten goed ontwikkeld goed ontwikkeld goed ontwikkeld tot
1 en 2 + gnathobasen geen gnathobasen gereduceerd
zonder gnathobasen
ademhaling 4 paar boeklongen boeklongen en/of tracheeën of niets
tracheeën
levenswijze vrij levend vrij levend enkele vrij levend (op
alle landbewoners waterbewonend land, in zoet en
zelfs zout water),
of parasiet.
2