6/7e E v.C. Oudheid (Milete)
Reductie, Arché (water)
→ zoekt archè door te reduceren → water is het
onderliggende van alles
Thales → alles verklaren vanuit natuur → wereld is herleidbaar tot
wiskunde
Pythagoras: wiskunde beoefenen om natuur te begrijpen
6/7e E v.C. Oudheid (Milete)
Principe van voldoende reden
→ Alles heeft een rede (rede is niet altijd gekend)
Anaximander → er zijn voldoende reden maar perse niet oorzaken Arthur
Schopenhauer
→ principe = iets aannemen omdat er geen tegenbewijs is
Kritiek van Hume: reden ≠ oorzaak
6e E v.C. Oudheid (Milete)
Analogie, Lucht
Anaximenes → onbekende relateren aan bekende
→ "Zoals onze ziel de lucht is, zo omringen adem en lucht de
gehele wereld."
Empedokles: digen worden aangetrokken en afgestoten door
elkaar (aarde, water, vuur, lucht)
Xenophanes: god is onbekend ⇒god weergeven als iets gekend
5e E v.C. Oudheid (Elea)
Wet van de Niet-Contradictie, Tautologie
Parmenides → "Alles wat is, is en kan niet niet zijn."
→ er is geen wording ⇒ verandering is een illusie
een waarneming is misleidend
Herakleitos: verandering is reëel alles is voortdurend in beweging
wet van Leibniz: X=Y ⇔ eigensch. van X = eigensch. van Y
, 5e E v.C. Oudheid (Elea)
Reductio ad Absurdum,
→ Paradox = tegen de mening (contra-intuïtief)
bv: Achilles en de schildpad, Atlanta, …
Zeno van Elea → veelheids paradox: er is maar één 'ding' = Het Universum
een bepaald aantal = onbepaald
→ bewijzen van P: (¬p⊃q, ¬p⊃¬q, ⊢p)
→ als een premisse leidt tot een absurde situatie ⇒ dan is de
permisse fout
5de E v.C. Oudheid (Milete)
Logische paradoxen
→ Leugenaars paradox: “de leugenaar zegt dat hij liegt”
Eubulides → Sorites-paradox: probleem is vaagheid
→ het denken zelf leidt tot paradoxen
5e E v.C. Oudheid (Abdera)
Antilogie
→ nadenken over voor en nadelen, u plaatsen in de voeten
van de tegenstander
Protagoras → Antilogie beste methode om argumenten voor te bereiden
→ leert je sterktes en zwaktes kennen
4/5e E v.C. Oudheid (Athene)
Dilemma en Maïeutiek
→ ofwel is moraliteit willekeurig of wel zijn de goden overbodig
Socrates → socratisch gesprek: de waarheid zit al in ons, maar komt
naar boven door vragen/ een gesprek
Reductie, Arché (water)
→ zoekt archè door te reduceren → water is het
onderliggende van alles
Thales → alles verklaren vanuit natuur → wereld is herleidbaar tot
wiskunde
Pythagoras: wiskunde beoefenen om natuur te begrijpen
6/7e E v.C. Oudheid (Milete)
Principe van voldoende reden
→ Alles heeft een rede (rede is niet altijd gekend)
Anaximander → er zijn voldoende reden maar perse niet oorzaken Arthur
Schopenhauer
→ principe = iets aannemen omdat er geen tegenbewijs is
Kritiek van Hume: reden ≠ oorzaak
6e E v.C. Oudheid (Milete)
Analogie, Lucht
Anaximenes → onbekende relateren aan bekende
→ "Zoals onze ziel de lucht is, zo omringen adem en lucht de
gehele wereld."
Empedokles: digen worden aangetrokken en afgestoten door
elkaar (aarde, water, vuur, lucht)
Xenophanes: god is onbekend ⇒god weergeven als iets gekend
5e E v.C. Oudheid (Elea)
Wet van de Niet-Contradictie, Tautologie
Parmenides → "Alles wat is, is en kan niet niet zijn."
→ er is geen wording ⇒ verandering is een illusie
een waarneming is misleidend
Herakleitos: verandering is reëel alles is voortdurend in beweging
wet van Leibniz: X=Y ⇔ eigensch. van X = eigensch. van Y
, 5e E v.C. Oudheid (Elea)
Reductio ad Absurdum,
→ Paradox = tegen de mening (contra-intuïtief)
bv: Achilles en de schildpad, Atlanta, …
Zeno van Elea → veelheids paradox: er is maar één 'ding' = Het Universum
een bepaald aantal = onbepaald
→ bewijzen van P: (¬p⊃q, ¬p⊃¬q, ⊢p)
→ als een premisse leidt tot een absurde situatie ⇒ dan is de
permisse fout
5de E v.C. Oudheid (Milete)
Logische paradoxen
→ Leugenaars paradox: “de leugenaar zegt dat hij liegt”
Eubulides → Sorites-paradox: probleem is vaagheid
→ het denken zelf leidt tot paradoxen
5e E v.C. Oudheid (Abdera)
Antilogie
→ nadenken over voor en nadelen, u plaatsen in de voeten
van de tegenstander
Protagoras → Antilogie beste methode om argumenten voor te bereiden
→ leert je sterktes en zwaktes kennen
4/5e E v.C. Oudheid (Athene)
Dilemma en Maïeutiek
→ ofwel is moraliteit willekeurig of wel zijn de goden overbodig
Socrates → socratisch gesprek: de waarheid zit al in ons, maar komt
naar boven door vragen/ een gesprek
