Chirurgische zorg – patho/farmaco: gastro – enterologie:
Inleiding:
De gastro-intestinale pathologie = zowel de pathologie van het spijsverteringskanaal als van de spijsverteringsklieren
(lever en pancreas) en hun afvoerwegen.
→De medische aspecten -> behandeld door de gastro-enterologie (een subspecialisme van de inwendige
geneeskunde)
→De heelkundige aspecten -> behandeld door de abdominale heelkunde.
Symptomen van GI aandoeningen:
Buikpijn:
→Viscerale pijn
Afkomstig van holle organen (darmen, galblaas of urethers)
Vaag omschreven, gerefereerde pijn (=vaak op andere plaats pijn, dan waar het letsel effectief is gelegen)
Continu of intermittend
o Soms koliekpijn = hevige op-en afgaande pijn, pt kan niet blijven stilliggen (bewegingsdrang)
→Pariëtale pijn
Prikkeling peritoneum
Exact te lokaliseren
Meestal als gevolg van inflammatie van het peritoneum
Dysfagie:
= problemen, ongemak bij het slikken
2 types oorzaken
Motorische stoornissen
o Bv: achalasie (stoornis dat het moeilijk maakt voor voeding en vloeistoffen die de maag passeren)
o Zowel voor vast en vloeibaar voedsel
Organische stoornissen
o Bv: slokdarmstenose, slokdarmtumor
o Aanvankelijk enkel voor vast voedsel -> pas later voor vloeibaar voedsel
Odynofagie:
= retrostenale pijn bij het slikken
→Vaak door ontsteking van slokdarmslijmvlies
Pyrosis:
= ‘heart burn’
= retrostenaal branderig gevoel ten gevolge van reflux van maagzuur
→Zure regurgitatie = zuur loopt terug tot in mond
1
,Dyspepsie:
= gevoel van slecht verteren van voedsel
→Epigastrische pijn en opgeblazen gevoel
→Meestal functionele dyspepsie = geen organische oorzaak gevonden
→Kleine, vetarme maaltijd
Gastroprokinetica: bv: domperidone (motillium), metoclopramide (priparan)
Anorexie en vermagering:
= verlies aan eetlust
→Secundair vermagering
Nausea en braken:
→Naesea
Gevoel van misselijkheid
Al dan niet gepaard met braken
→Braken:
Omgekeerde peristaltische bewegingen -> voedsel retrograad krachtig naar buiten gebracht
Reflex vanuit het braakcentrum in de hersenstam
Prikkel vanuit GI systeem, bloed, centraal of vestibulair
Beïnvloedbare factoren: GM (morfine, cytostatica), ileus, aandoeningen van het evenwichtsorgaan
Hematemesis:
= bloedbraken ten gevolge van hoge GI bloeding
→Rood bloed = acute, hevige bloeding
→Zwart bloed “koffiegruis” = ouder bloed, minder acuut
Bloedverlies bij de stoelgang:
→Rood bloedverlies per anum (RBPA)
= probleem in de lage GI tractus
Verschillende manieren uiten
o Bloederige diarree
o Bloed OP stoelgang: oppervlakkig probleem
o Bloed VERMENGD met stoelgang: colontumor
→Melena
Verteerd bloed bij stoelgang
Hoge GI bloeding
Tenesme:
=Valse stoelgangsnood
→Colontumor
→Ontsteking rectum
Jeuk:
→Huidaandoening?
→Verhoogde concentratie aan galzouten
Galwegobstructie
2
, Constipatie = obstipatie:
= vermindering in volume, frequentie en/of harde stoelgang
Oorzaken
Levenswijze: voeding, lichaamsbeweging
Medicamenteus: morfine
Spastisch colon
Ileus
Hormonaal
Diarree:
= Verhoging in volume, frequentie en/of verandering in consistentie van de stoelgang
Oorzaken
Infectieus: gastro-enteritis
Toxisch: voedselvergiftiging
Intolerantie: gluten, lactose
Inflammatoire darmziekten: ziekte van Crohn, colitis ulcerosa
Spastisch colon
Medicamenteus
Malabsorptie: steatorree
Psychologisch
Overloopdiarree: verharde faeces met prikkeling rectum en diarree
Gevolgen
Dehydratatie (kinderen & bejaarden) & metabole acidose (acute diarree)
Malabsorptie (chronische diarree)
Ileus:
Mechanische ileus:
Paralytische ileus:
3
Inleiding:
De gastro-intestinale pathologie = zowel de pathologie van het spijsverteringskanaal als van de spijsverteringsklieren
(lever en pancreas) en hun afvoerwegen.
→De medische aspecten -> behandeld door de gastro-enterologie (een subspecialisme van de inwendige
geneeskunde)
→De heelkundige aspecten -> behandeld door de abdominale heelkunde.
Symptomen van GI aandoeningen:
Buikpijn:
→Viscerale pijn
Afkomstig van holle organen (darmen, galblaas of urethers)
Vaag omschreven, gerefereerde pijn (=vaak op andere plaats pijn, dan waar het letsel effectief is gelegen)
Continu of intermittend
o Soms koliekpijn = hevige op-en afgaande pijn, pt kan niet blijven stilliggen (bewegingsdrang)
→Pariëtale pijn
Prikkeling peritoneum
Exact te lokaliseren
Meestal als gevolg van inflammatie van het peritoneum
Dysfagie:
= problemen, ongemak bij het slikken
2 types oorzaken
Motorische stoornissen
o Bv: achalasie (stoornis dat het moeilijk maakt voor voeding en vloeistoffen die de maag passeren)
o Zowel voor vast en vloeibaar voedsel
Organische stoornissen
o Bv: slokdarmstenose, slokdarmtumor
o Aanvankelijk enkel voor vast voedsel -> pas later voor vloeibaar voedsel
Odynofagie:
= retrostenale pijn bij het slikken
→Vaak door ontsteking van slokdarmslijmvlies
Pyrosis:
= ‘heart burn’
= retrostenaal branderig gevoel ten gevolge van reflux van maagzuur
→Zure regurgitatie = zuur loopt terug tot in mond
1
,Dyspepsie:
= gevoel van slecht verteren van voedsel
→Epigastrische pijn en opgeblazen gevoel
→Meestal functionele dyspepsie = geen organische oorzaak gevonden
→Kleine, vetarme maaltijd
Gastroprokinetica: bv: domperidone (motillium), metoclopramide (priparan)
Anorexie en vermagering:
= verlies aan eetlust
→Secundair vermagering
Nausea en braken:
→Naesea
Gevoel van misselijkheid
Al dan niet gepaard met braken
→Braken:
Omgekeerde peristaltische bewegingen -> voedsel retrograad krachtig naar buiten gebracht
Reflex vanuit het braakcentrum in de hersenstam
Prikkel vanuit GI systeem, bloed, centraal of vestibulair
Beïnvloedbare factoren: GM (morfine, cytostatica), ileus, aandoeningen van het evenwichtsorgaan
Hematemesis:
= bloedbraken ten gevolge van hoge GI bloeding
→Rood bloed = acute, hevige bloeding
→Zwart bloed “koffiegruis” = ouder bloed, minder acuut
Bloedverlies bij de stoelgang:
→Rood bloedverlies per anum (RBPA)
= probleem in de lage GI tractus
Verschillende manieren uiten
o Bloederige diarree
o Bloed OP stoelgang: oppervlakkig probleem
o Bloed VERMENGD met stoelgang: colontumor
→Melena
Verteerd bloed bij stoelgang
Hoge GI bloeding
Tenesme:
=Valse stoelgangsnood
→Colontumor
→Ontsteking rectum
Jeuk:
→Huidaandoening?
→Verhoogde concentratie aan galzouten
Galwegobstructie
2
, Constipatie = obstipatie:
= vermindering in volume, frequentie en/of harde stoelgang
Oorzaken
Levenswijze: voeding, lichaamsbeweging
Medicamenteus: morfine
Spastisch colon
Ileus
Hormonaal
Diarree:
= Verhoging in volume, frequentie en/of verandering in consistentie van de stoelgang
Oorzaken
Infectieus: gastro-enteritis
Toxisch: voedselvergiftiging
Intolerantie: gluten, lactose
Inflammatoire darmziekten: ziekte van Crohn, colitis ulcerosa
Spastisch colon
Medicamenteus
Malabsorptie: steatorree
Psychologisch
Overloopdiarree: verharde faeces met prikkeling rectum en diarree
Gevolgen
Dehydratatie (kinderen & bejaarden) & metabole acidose (acute diarree)
Malabsorptie (chronische diarree)
Ileus:
Mechanische ileus:
Paralytische ileus:
3
