1
Inleiding tot de Antropologie
● inleiding
○ Franz Boas:
■ Etnologie (is daar curator voor)
■ stichtende vader van de antropologie
■ Dioramas – tijd van de mensenzoo
● toont zo moeten de poppen naar het leven gemaakt worden in
de musea
●
■ Vecht tegen racistische wetenschap
● Eerste anti-racist in de tijd van extreem (wetenschappelijk)
racisme
● tijd van de craniometrie (skeletten van zwarte/bruine homo
sapiens bekijken en inferioriteit proberen bewijzen)
■ Jood, is ook moeten vluchten voor WOII
■ Je mocht rassen niet mixen, je moest ze puur houden (Darwinistische
visie)
● dit was de norm is die tijd
● Boas was daartegen
● geëindigd in antisemitisme en nazisme
● = eugenetica
○ Antropologie= studie van de mens in een zo breed mogelijke context (zowel
sociaal wezen als dier)
■ zit verankerd in troebele wateren
● ontdekkingsreizen, wetenschappelijk racisme, interesse in &
kolonisatie v/d ‘De Ander’
● behoorlijk ‘witte’ discipline
○ zetten zich af tegen het racistische verleden
○ proberen zich in te leven in andere perspectieven
● Laura Nader, What the Rest Think of the West
○ keert de blik v/d geschiedenis om & vertrekt vanuit
lokale verhalen & geschriften
● roots v/d antropologie → vaak teruggebracht op oudheid
■ positionaliteit (een positie innemen) is belangrijk
● op zoek gaan naar vergeten stukken geschiedenis
● maken komaf met het verhaal van de ‘overwinnaar’
■ Werkt rond methodologie, de methode van etnografisch veldwerk
■ Etnografie: mensen beschrijven, boeken schrijven over mensen aan
de hand van veldwerk
● via het principe v/d participerende observatie (de taal leren)
○ je participeert (je doet mee) & je observeert
, 2
■ Methodologie gesticht Bronislaw Malinowski
● Pools van origine, werkte vooral in Engeland
● methode van participerende observatie (bij toeval ontdekt)
○ zich onderdompelen in lokale tradities & gebruiken v/e
cultuur
● ging in 1914 naar Duits Papoea-Nieuw-Guinea voor onderzoek
○ Kula Exchange: economische systeem dat hij ontdekt
■ uitwisseling van prachtige sieraden met bv.schelpen
○ is hier 4 jaar gebleven (niemand doet nu nog zo lang
veldwerk)
■ zat daar vast door 1e wereldoorlog
● er waren voor hem wel al expedities maar veel diepgaande
studies over culturen leverde dat niet op
● Argonauts of the Western Pacific (1922)
○ eerste echte etnografische werk
○ stelde een nieuwe methode van werken voor
○ ENIGE JAARDATUM TE KENNEN
○ de antropoloog moet écht in het veld blijven
■ om de taal te leren + gewoontes v/d lokale
bevolking over te nemen
■ cultuur analyseren en proberen conclusies te
trekken
● etnografische data → neergeschreven in veldwerknotities &
notitieboekjes
● nog een belangrijk werk: Mead, Coming of age in Samoa
● Sinds Malinowski & Mead kennen we de tekortkomingen van
participerende observatie + etnografisch veldwerk
○ wat kan er problematisch zijn aan veldwerk?
■ de antropoloog kijkt enkel naar dramatische
rituelen & dansen → alle kleine, dagelijkse
activiteiten zijn ook belangrijk
■ een te goed afgelijnde vraagstelling
● bv. Mead moest bewijzen dat de
seksuele vrije adolescentie van meisjes
op Samoa gevormd werd door de
cultuur, niet door de natuur
■ term ‘informant’
● degene van wie de antropoloog
informatie wint
● hedendaagse termen: respondenten,
coresearchers
● rol v/ lokale mensen is niet te
onderschatten
● etnografisch vignet = lange quote van de
respondent
■ Probleem: als je niet wordt geaccepteerd in de cultuur
, 3
● je moet voelen waar je beter buitenstaander blijft
○ Objecten van de studie:
■ Voor antropologie heb je de etnologie: snel objecten verzamelen
(=stelen/kopen)
■ Oudste antropologie: Kinship studie
● kinship = studie van
klanverbanden en
familieverwantschap
○ komt uit etnologie
● Hoe cultuur ontstaat aan de
basis (chiefs, kings, vanuit
Darwinistische basis →
racistische basis)
○ Zat verweven met wetenschappelijk racisme
○ Lewis Henry Morgan (belangrijkste van de Kinship
studies)
■ Systems of Consanguinity and Affinity of the
Human Family
● hij onderscheid 6 verschillende
verwantschapssytemen
● onderscheid tussen:
○ descriptieve verwantschap
■ = vader is uw vader &
moeder is uw moeder
○ verwantschap volgens
classificatie
■ bv. matrilineaire
samenlevingen
■ don't get it? p15
■ nog VOOR Boas en Malinowski
● voor lange tijd het centrale onderwerp & belangrijke
betekenisgever in het bestuderen van culturen
■ Exchange: basis voor economische systemen
● Kula: sieraden die uitgewisseld worden van hoofd naar hoofd
○ HET protomodel van de economie
■ in het proces vermeerderen de sieraden in
waarde
○ Je maakt ook een stuk politiek (chiefs = degene die
macht hebben over de sieraden)
○ = basis voor de economie & politiek
● Op die eilanden (koraaleilanden) kon je niet aan landbouw
doen, dus moesten ze een systeem uitdenken om ruilhandel te
doen
, 4
■ Materiële cultuur en kunst
● je maakt een onderscheid tussen kunst en gebruiksobjecten
● informatie over mensen wordt voortgebracht uit wat ze
materieel voortbrachten
● objecten meenemen uit andere continenten en daar theorietjes
over verzinnen
● = museumperiode v/d antropologie (einde 19e-begin 20ste eeuw)
● Malinowski laat de museumantropologie geheel achterwege,
Boas gedeeltelijk
● vanaf jaren 80 → materiële objecten opnieuw onderwerp v/ ons
onderzoek
○ George W. Stocking, Objects and Others
■ sleutelwerk
■ grijpt terug naar Primitive Art van Boas
● kunstantropologie
○ verplicht ons te kijken naar wat wij allemaal gestolen
hebben van andere continenten
○ Vertakkingen (v/ deze gigantische discipline) :
■ antropologie = de overkoepelende discipline die zich bezighoudt met
de volledige studie van de mens
■ Sociale (Europees koloniaal) en culturele (Amerikaans) antropologie:
algemeen antropologie
● grote naam: Claude Levi Strauss
● Emile Durkheim, Marcel Mauss, Franz Boas, Adolf Bastian
■ Wijsgerige antropologie
● wat verbindt mensen met een taal?
● hoe denken mensen?
■ Rechtsantropologie
● grote naam: Laura Nader
○ activiste & voorvechter van gelijke rechten
● rechtspraak wordt internationaal ingezet als politiek wapen om
voortdurende dominantie & plundering te legitimeren
■ Visuele antropologie
● film, foto, video, kunsten
■ Medische antropologie
● grote naam: Nancy-Scheper Hughes
○ deed onderzoek naar orgaandiefstal & -handel in
Brazilië
■ slachtoffers staan soms vrijwillig orgaan af,
soms tegen kleine vergoeding, maar vaak gwn
gestolen
● ook in betrekking tot orgaanhandel
■ …
Inleiding tot de Antropologie
● inleiding
○ Franz Boas:
■ Etnologie (is daar curator voor)
■ stichtende vader van de antropologie
■ Dioramas – tijd van de mensenzoo
● toont zo moeten de poppen naar het leven gemaakt worden in
de musea
●
■ Vecht tegen racistische wetenschap
● Eerste anti-racist in de tijd van extreem (wetenschappelijk)
racisme
● tijd van de craniometrie (skeletten van zwarte/bruine homo
sapiens bekijken en inferioriteit proberen bewijzen)
■ Jood, is ook moeten vluchten voor WOII
■ Je mocht rassen niet mixen, je moest ze puur houden (Darwinistische
visie)
● dit was de norm is die tijd
● Boas was daartegen
● geëindigd in antisemitisme en nazisme
● = eugenetica
○ Antropologie= studie van de mens in een zo breed mogelijke context (zowel
sociaal wezen als dier)
■ zit verankerd in troebele wateren
● ontdekkingsreizen, wetenschappelijk racisme, interesse in &
kolonisatie v/d ‘De Ander’
● behoorlijk ‘witte’ discipline
○ zetten zich af tegen het racistische verleden
○ proberen zich in te leven in andere perspectieven
● Laura Nader, What the Rest Think of the West
○ keert de blik v/d geschiedenis om & vertrekt vanuit
lokale verhalen & geschriften
● roots v/d antropologie → vaak teruggebracht op oudheid
■ positionaliteit (een positie innemen) is belangrijk
● op zoek gaan naar vergeten stukken geschiedenis
● maken komaf met het verhaal van de ‘overwinnaar’
■ Werkt rond methodologie, de methode van etnografisch veldwerk
■ Etnografie: mensen beschrijven, boeken schrijven over mensen aan
de hand van veldwerk
● via het principe v/d participerende observatie (de taal leren)
○ je participeert (je doet mee) & je observeert
, 2
■ Methodologie gesticht Bronislaw Malinowski
● Pools van origine, werkte vooral in Engeland
● methode van participerende observatie (bij toeval ontdekt)
○ zich onderdompelen in lokale tradities & gebruiken v/e
cultuur
● ging in 1914 naar Duits Papoea-Nieuw-Guinea voor onderzoek
○ Kula Exchange: economische systeem dat hij ontdekt
■ uitwisseling van prachtige sieraden met bv.schelpen
○ is hier 4 jaar gebleven (niemand doet nu nog zo lang
veldwerk)
■ zat daar vast door 1e wereldoorlog
● er waren voor hem wel al expedities maar veel diepgaande
studies over culturen leverde dat niet op
● Argonauts of the Western Pacific (1922)
○ eerste echte etnografische werk
○ stelde een nieuwe methode van werken voor
○ ENIGE JAARDATUM TE KENNEN
○ de antropoloog moet écht in het veld blijven
■ om de taal te leren + gewoontes v/d lokale
bevolking over te nemen
■ cultuur analyseren en proberen conclusies te
trekken
● etnografische data → neergeschreven in veldwerknotities &
notitieboekjes
● nog een belangrijk werk: Mead, Coming of age in Samoa
● Sinds Malinowski & Mead kennen we de tekortkomingen van
participerende observatie + etnografisch veldwerk
○ wat kan er problematisch zijn aan veldwerk?
■ de antropoloog kijkt enkel naar dramatische
rituelen & dansen → alle kleine, dagelijkse
activiteiten zijn ook belangrijk
■ een te goed afgelijnde vraagstelling
● bv. Mead moest bewijzen dat de
seksuele vrije adolescentie van meisjes
op Samoa gevormd werd door de
cultuur, niet door de natuur
■ term ‘informant’
● degene van wie de antropoloog
informatie wint
● hedendaagse termen: respondenten,
coresearchers
● rol v/ lokale mensen is niet te
onderschatten
● etnografisch vignet = lange quote van de
respondent
■ Probleem: als je niet wordt geaccepteerd in de cultuur
, 3
● je moet voelen waar je beter buitenstaander blijft
○ Objecten van de studie:
■ Voor antropologie heb je de etnologie: snel objecten verzamelen
(=stelen/kopen)
■ Oudste antropologie: Kinship studie
● kinship = studie van
klanverbanden en
familieverwantschap
○ komt uit etnologie
● Hoe cultuur ontstaat aan de
basis (chiefs, kings, vanuit
Darwinistische basis →
racistische basis)
○ Zat verweven met wetenschappelijk racisme
○ Lewis Henry Morgan (belangrijkste van de Kinship
studies)
■ Systems of Consanguinity and Affinity of the
Human Family
● hij onderscheid 6 verschillende
verwantschapssytemen
● onderscheid tussen:
○ descriptieve verwantschap
■ = vader is uw vader &
moeder is uw moeder
○ verwantschap volgens
classificatie
■ bv. matrilineaire
samenlevingen
■ don't get it? p15
■ nog VOOR Boas en Malinowski
● voor lange tijd het centrale onderwerp & belangrijke
betekenisgever in het bestuderen van culturen
■ Exchange: basis voor economische systemen
● Kula: sieraden die uitgewisseld worden van hoofd naar hoofd
○ HET protomodel van de economie
■ in het proces vermeerderen de sieraden in
waarde
○ Je maakt ook een stuk politiek (chiefs = degene die
macht hebben over de sieraden)
○ = basis voor de economie & politiek
● Op die eilanden (koraaleilanden) kon je niet aan landbouw
doen, dus moesten ze een systeem uitdenken om ruilhandel te
doen
, 4
■ Materiële cultuur en kunst
● je maakt een onderscheid tussen kunst en gebruiksobjecten
● informatie over mensen wordt voortgebracht uit wat ze
materieel voortbrachten
● objecten meenemen uit andere continenten en daar theorietjes
over verzinnen
● = museumperiode v/d antropologie (einde 19e-begin 20ste eeuw)
● Malinowski laat de museumantropologie geheel achterwege,
Boas gedeeltelijk
● vanaf jaren 80 → materiële objecten opnieuw onderwerp v/ ons
onderzoek
○ George W. Stocking, Objects and Others
■ sleutelwerk
■ grijpt terug naar Primitive Art van Boas
● kunstantropologie
○ verplicht ons te kijken naar wat wij allemaal gestolen
hebben van andere continenten
○ Vertakkingen (v/ deze gigantische discipline) :
■ antropologie = de overkoepelende discipline die zich bezighoudt met
de volledige studie van de mens
■ Sociale (Europees koloniaal) en culturele (Amerikaans) antropologie:
algemeen antropologie
● grote naam: Claude Levi Strauss
● Emile Durkheim, Marcel Mauss, Franz Boas, Adolf Bastian
■ Wijsgerige antropologie
● wat verbindt mensen met een taal?
● hoe denken mensen?
■ Rechtsantropologie
● grote naam: Laura Nader
○ activiste & voorvechter van gelijke rechten
● rechtspraak wordt internationaal ingezet als politiek wapen om
voortdurende dominantie & plundering te legitimeren
■ Visuele antropologie
● film, foto, video, kunsten
■ Medische antropologie
● grote naam: Nancy-Scheper Hughes
○ deed onderzoek naar orgaandiefstal & -handel in
Brazilië
■ slachtoffers staan soms vrijwillig orgaan af,
soms tegen kleine vergoeding, maar vaak gwn
gestolen
● ook in betrekking tot orgaanhandel
■ …
