Huid en wondzorg in de oncologie
1. Het onderscheid kennen tussen oncologische wonden en oncologische ulcera en beoordelen
tot welke categorie een wonde behoort.
Oncologische wonde
= wonden die ontstaan t.g.v. de behandeling van een maligniteit. (van voorbijgaande aard)
- Chirurgie: secundaire infecties, fistelvorming, (na) bloedingen
- Radiotherapie: radiodermatitis
- Chemotherapie: huidaandoeningen
Combinatie
Het onderliggend weefsel is benigne. → natuurlijke genezingstendens
Oncologische ulcera
= onderbreking van de epidermis door infiltratie van maligne cellen.
= ontstaan t.g.v. tumorgroei, primair of van metastasen.
Het onderliggend weefsel is altijd maligne → geen natuurlijke genezingstendens
2. De postoperatieve complicaties kunnen opnoemen en bespreken hoe je deze maximaal kan
voorkomen.
- Nosocomiale infecties
- Wonddehiscentie, fasciadehiscentie en evisceratie
- Hematoom
- Seroom, lymfelek en lymfocele
- Fistelvorming
Risico beïnvloed door:
- Type ingreep
- Co-morbiditeit van de patiënt
- Personeel
- Infrastructuur van het ziekenhuis
- Combinatietherapie
o Verminderde afweer
o Verhoogde kans op complicaties
Preventie:
- corrigeren van negatieve zorgvragergebonden factoren en correct verbandmateriaal.
Pagina 1 van 15
, 3. Weergeven hoe een chirurgische wonde postoperatief moet verzorgd worden.
- Na chirurgisch ingrijpen worden algemene richtlijnen van postoperatieve wondzorg
gevolgd.
- Het gebruik van antisepsis(voorkomen van infectie) zijn aanbevolen bij postoperatieve
wondzorg en dit zeker bij immunocompressie of (risico) infectie van wondnaad.
- Bij dehiscentie van de wondnaad of bij uitgebreide letsels postop, dienen de
“principes van TIME” te worden gehanteerd. (vochtige wondheling) Want er zijn GEEN
tumorweefsels meer aanwezig!
- Is er postop nog steeds “tumorweefsel” aanwezig, dan moet de richtlijnen van
“oncologische ulcus” gevolgd worden!
- Verschil kennen tussen granulatieweefsel en tumorweefsel (meer bloemkoolachtig
aspect)
4. Uitleggen wat radiodermatitis betekent alsook hoe het zich manifesteert
= inflammatoire huidreactie als gevolg van blootstelling aan ioniserende straling zoals
radiotherapie.
Radiotherapie maakt gebruik van ioniserende straling om de groei van tumorcellen te
controleren of te doden. (DNA-beschadiging in de cel)
De gezonde omliggende cellen kunnen ook aangetast worden waardoor er neveneffecten
ontstaan.
- Verminderde celdeling
- Uiteindelijke celdood
- Ontstaan van radiodermatitis
Kan zich manifesteren in de vorm van erytheem, droge of vochtige desquamatie, ulceraties en
kan gepaard gaan met pijn en jeuk.
Acute (binnen de 90 dagen) vs. Laattijdige reacties (na de 90 dagen)
Pagina 2 van 15
1. Het onderscheid kennen tussen oncologische wonden en oncologische ulcera en beoordelen
tot welke categorie een wonde behoort.
Oncologische wonde
= wonden die ontstaan t.g.v. de behandeling van een maligniteit. (van voorbijgaande aard)
- Chirurgie: secundaire infecties, fistelvorming, (na) bloedingen
- Radiotherapie: radiodermatitis
- Chemotherapie: huidaandoeningen
Combinatie
Het onderliggend weefsel is benigne. → natuurlijke genezingstendens
Oncologische ulcera
= onderbreking van de epidermis door infiltratie van maligne cellen.
= ontstaan t.g.v. tumorgroei, primair of van metastasen.
Het onderliggend weefsel is altijd maligne → geen natuurlijke genezingstendens
2. De postoperatieve complicaties kunnen opnoemen en bespreken hoe je deze maximaal kan
voorkomen.
- Nosocomiale infecties
- Wonddehiscentie, fasciadehiscentie en evisceratie
- Hematoom
- Seroom, lymfelek en lymfocele
- Fistelvorming
Risico beïnvloed door:
- Type ingreep
- Co-morbiditeit van de patiënt
- Personeel
- Infrastructuur van het ziekenhuis
- Combinatietherapie
o Verminderde afweer
o Verhoogde kans op complicaties
Preventie:
- corrigeren van negatieve zorgvragergebonden factoren en correct verbandmateriaal.
Pagina 1 van 15
, 3. Weergeven hoe een chirurgische wonde postoperatief moet verzorgd worden.
- Na chirurgisch ingrijpen worden algemene richtlijnen van postoperatieve wondzorg
gevolgd.
- Het gebruik van antisepsis(voorkomen van infectie) zijn aanbevolen bij postoperatieve
wondzorg en dit zeker bij immunocompressie of (risico) infectie van wondnaad.
- Bij dehiscentie van de wondnaad of bij uitgebreide letsels postop, dienen de
“principes van TIME” te worden gehanteerd. (vochtige wondheling) Want er zijn GEEN
tumorweefsels meer aanwezig!
- Is er postop nog steeds “tumorweefsel” aanwezig, dan moet de richtlijnen van
“oncologische ulcus” gevolgd worden!
- Verschil kennen tussen granulatieweefsel en tumorweefsel (meer bloemkoolachtig
aspect)
4. Uitleggen wat radiodermatitis betekent alsook hoe het zich manifesteert
= inflammatoire huidreactie als gevolg van blootstelling aan ioniserende straling zoals
radiotherapie.
Radiotherapie maakt gebruik van ioniserende straling om de groei van tumorcellen te
controleren of te doden. (DNA-beschadiging in de cel)
De gezonde omliggende cellen kunnen ook aangetast worden waardoor er neveneffecten
ontstaan.
- Verminderde celdeling
- Uiteindelijke celdood
- Ontstaan van radiodermatitis
Kan zich manifesteren in de vorm van erytheem, droge of vochtige desquamatie, ulceraties en
kan gepaard gaan met pijn en jeuk.
Acute (binnen de 90 dagen) vs. Laattijdige reacties (na de 90 dagen)
Pagina 2 van 15
