Open Universiteit: Inleiding in de filosofie (deel I).
Gegevens
Geschreven door Max Herold
Hits: 4083
Uitgebreide samenvatting Open Universiteit-cursus: Inleiding in de
filosofie. Deze is opgesplitst in twee hoofdelen. Dit is deel I ( de
eerste 23 lessen).
Les 1: Wat is filosofie?
Wat filosofie is laat zich niet of nauwelijks door een definitie vastleggen.
Ze heeft geen eigen kennis-object. Filosofie wordt wél gekarakteriseerd
door de wijze waarop ze bepaalde vragen stelt. Dat kan bij talloze
onderwerpen (objecten). Die vragen richten zich vooral op
vanzelfsprekendheid, fundamenten en vooronderstellingen die aan ons
gebruikelijke wereldbeeld ten grondslag liggen. Het woord is afkomstig uit
het Grieks en is een samenstelling van de woorden ‘philia’, liefde of
vriendschap, en ‘sophia’, wijsheid.
Bij wijsheid onderscheiden de Grieken een theoretische (wetenschap) – en
een praktische weg (ethiek/wat is een goed en zinvol leven / In de antieke
filosofie dacht men: ‘wie het goede kent, zal het goede doen’).
Immanuel Kant (1724-1804) ziet een rode draad. Volgens hem draait het
in de filosofie om de volgende vier hoofdvragen:
Wat kan ik weten?
Wat moet ik doen?
Wat mag ik hopen?
Wat is de mens?
Deze vragen drukken een gevoel van verwondering uit en dat doet een
filosoof: zich verwonderen. Filosofische vragen zijn vaak van een
kinderlijke eenvoud waarbij er een weerstand is om gelijk pasklare
antwoorden te geven. Ze nodigen juist uit tot expliciet en systematisch
onderzoek waarbij verschillende scholen verschillende
onderzoeksmethoden hanteren.
De mogelijkheid van ware kennis werd door de sceptici en cynici in twijfel
getrokken, door de sofisten en retorici werd zij niet nastrevenswaardig
geacht. Niet waarheid was van belang maar overtuigingskracht waarmee
een standpunt werd verdedigd.
Nieuwe filosofische tradities?
Herhaaldelijk is geprobeerd in de geschiedenis om een streep te zetten
onder bestaande filosofische tradities. Decartes (1596-1650) en
Wittgenstein (1889-1951) zijn voorbeelden. Kenmerkend is dat wordt
geprobeerd verschillende onderdelen van de traditie in een nieuwe
samenhang te plaatsen.
Gegevens
Geschreven door Max Herold
Hits: 4083
Uitgebreide samenvatting Open Universiteit-cursus: Inleiding in de
filosofie. Deze is opgesplitst in twee hoofdelen. Dit is deel I ( de
eerste 23 lessen).
Les 1: Wat is filosofie?
Wat filosofie is laat zich niet of nauwelijks door een definitie vastleggen.
Ze heeft geen eigen kennis-object. Filosofie wordt wél gekarakteriseerd
door de wijze waarop ze bepaalde vragen stelt. Dat kan bij talloze
onderwerpen (objecten). Die vragen richten zich vooral op
vanzelfsprekendheid, fundamenten en vooronderstellingen die aan ons
gebruikelijke wereldbeeld ten grondslag liggen. Het woord is afkomstig uit
het Grieks en is een samenstelling van de woorden ‘philia’, liefde of
vriendschap, en ‘sophia’, wijsheid.
Bij wijsheid onderscheiden de Grieken een theoretische (wetenschap) – en
een praktische weg (ethiek/wat is een goed en zinvol leven / In de antieke
filosofie dacht men: ‘wie het goede kent, zal het goede doen’).
Immanuel Kant (1724-1804) ziet een rode draad. Volgens hem draait het
in de filosofie om de volgende vier hoofdvragen:
Wat kan ik weten?
Wat moet ik doen?
Wat mag ik hopen?
Wat is de mens?
Deze vragen drukken een gevoel van verwondering uit en dat doet een
filosoof: zich verwonderen. Filosofische vragen zijn vaak van een
kinderlijke eenvoud waarbij er een weerstand is om gelijk pasklare
antwoorden te geven. Ze nodigen juist uit tot expliciet en systematisch
onderzoek waarbij verschillende scholen verschillende
onderzoeksmethoden hanteren.
De mogelijkheid van ware kennis werd door de sceptici en cynici in twijfel
getrokken, door de sofisten en retorici werd zij niet nastrevenswaardig
geacht. Niet waarheid was van belang maar overtuigingskracht waarmee
een standpunt werd verdedigd.
Nieuwe filosofische tradities?
Herhaaldelijk is geprobeerd in de geschiedenis om een streep te zetten
onder bestaande filosofische tradities. Decartes (1596-1650) en
Wittgenstein (1889-1951) zijn voorbeelden. Kenmerkend is dat wordt
geprobeerd verschillende onderdelen van de traditie in een nieuwe
samenhang te plaatsen.
