Samenvatting Orthopedie (Orthopedie en Podologie)

SAMENVATTING ORTHOPEDIE EN PODOLOGIE


Hoofdstuk 1: Basisprincipes bij knieaandoeningen


1. Synovitis
Synovitis = aandoening van het gewrichtskapsel

 Hydrops
 Meestal agv intra-articulair letsel

Functie synovium

 Afkapselen van het gewricht
 Produceren van gewrichtsvocht

Kliniek

 Verlaagde capaciteit van het gewricht
 Initieel management: aanpassen van load



2. Reflexinhibitie
Reflexinhibitie = signaal vanuit pijnlijk en/of gezwollen kniegewricht naar omliggende spieren  inhibitie

 Sterke spier(contractie)  grote druk thv (zieke) gewricht
 Natuurlijke (en goede) beschermingsfunctie


Welke spier is het meest onderhevig aan reflexinhibitie?

Vastus medialis obliquus:

 Meest nabij het kniegewricht gelegen spiergroep
 Zal het meest, het eerst en het langst effect ondervinden van de reflexinhibitie



3. Gewrichtskraakbeen
 Gespecialiseerd hard bindweefsel
 Gevormd door chondrocyten en extracellulaire matrix (ECM)
 Vormvast
 Lage synthese van collageen (turnover van 3 tot 400 jaar)
 Compressiekrachten versus schuifkrachten




1

,4. Letsels
4.1 Kraakbeenletsels
 Acute letsels
o Goed afgelijnd
o Oorzaak:
 Trauma
 Osteochondritis dissecans
 Osteonecrose
 Degeneratieve letsels
o Minder goed afgelijnd
o Oorzaak
 Ligamentaire instabiliteit
 Slechte gewrichtsalignatie
 Meniscusletsels
 Algemene osteoartritis

4.2 Spierletsels
 Strain letsels
o Inwendige kracht
o Meestal thv musculotendineuze zone
o 3 gradaties:
 Verrekking
 Partiële ruptuur
 (bijna) volledige ruptuur
 Contusie
o Uitwendige kracht
o Intercompartimentele contusie
o Intracompartimentele contusie  risico op myositis ossificans

4.3 Peesletsels
 Chronische peesletsels zijn één van de belangrijkste sportletsels
 Pezen als krachtoverbrenger, opgebouwd uit parallelle bundels collageen
 Relatieve avasculariteit: laag recuperatievermogen
 3 zones:
o Musculotendineuze zone
o Tendineuze zone
o Osteotendineuze zone

Samenstelling peesweefsel

 Collageenbundels
o Bepalen treksterkte
o Type 1 (95%), type 3 en 5 (5°) + 1 à 2% elastine
 Peescellen
o Productie van extracellulaire matrix en collageen
 Extracellulaire matrix
o Gel waarin collagene vezels en peescellen zich bevinden

2

,Verhouding kracht peesweefsel vs spierkracht

Pezen kunnen altijd een veel grotere belasting weerstaan dan de belasting die door spieren geproduceerd kan
worden


Stretch-shortening cycle (SSC) EXAMEN!

 Excentrische spieractiviteit die onmiddellijk gevolgd wordt door een concentrische spieractiviteit
 Bij een SSC-activiteit gebruiken we de opgeslagen potentiële energie van de pees samen met de
spieractiviteit van de concentrische beweging, waardoor de prestatie groter en beter zal zijn dan die van
een geïsoleerde concentrische spieractiviteit

Histologische veranderingen bij een peesaandoening

Chronische peesletsels kunnen omschreven worden als gedegenereerd peesweefsel met een verlaagde
metabolische activiteit

 GEEN inflammatoire tekenen (dus geen tendinitis!)
 Dof, geelbruin en zacht peesweefsel
 Belastbaarheid daalt
 Mogelijkheid tot energieopslag is minder
 Progressieve daling van peeskwaliteit

Degeneratieve veranderingen

 Verlies van continuïteit en typische parallelle oriëntatie van de collageenbundels
o Normaal: parallelle oriëntatie
o Pathologisch: scheurtjes, ‘slierten’  treksterkte/belastbaarheid daalt
 Vermindering vezeldiameter
 Af- of toename van de hoeveelheid peescellen (afhankelijk van P)
 Toename grondsubstantie
o Zwelling zichtbaar

Pijnmechanisme

Ondanks afwezigheid tendinitis, toch pijn!

Typisch patroon: opstaan/eerste stappen zijn moeizaam, na beweging is het beter
= ochtendstramheid/startstramheid

 Hypothese 1: hogere concentratie glutamaat
o Glutamaat = neurotransmitter die pijndrempel omlaag doet
o Veel glutamaat = snellere pijnervaring

 Hypothese 2: aanwezigheid van neovasculaire zones
o Lichaam tracht pathologische pees te herstellen door neovascularisatie en nieuwe
zenuwuiteinden te laten groeien in de pees
 Goede doorbloeding = snellere behandeling
o Zenuwuiteinden maken de pees gevoeliger  pijnervaring
o Neovasculaire zones behandelen (door injectie: scleroseren)  pijnervaring is beter

EXAMENVRAAG: Wat zijn neovasculaire zones?

3

, Terminologie

 Tendinose = degeneratie zichtbaar op medische beeldvorming
o Geen symptomen
o Degeneratie niet zichtbaar met blote oog of tijdens KO

 Tendinopathie = degeneratie gaat gepaard met klinische symptomen
o Wel symptomen

 Tendinitis = acute inflammatoire reactie van het peesweefsel
o Indien korte periode  tendinitis
o Indien lange periode  tendinopathie

 Paratenonitis/tenovaginitis = acuut oedeem en hyperemie van het paratenon met aanwezigheid van
inflammatoire cellen
o Paratenon = vlies rond pees waarin de pees glijdt (peesschede)  ‘koker waarin de pees glijdt’
o INFLAMMATIE!
o Bv. bij irritatie door rand van schoen aan achillespees
o Snel herstel
o Verkleeft soms wat met de pees  gevoel van ochtendstramheid

Supercompensatie

Optimale aanpassing van een pees aan een prikkel

Verklaring waarom patiënten snel genezen of niet

1. Verstoring tussen belasting en belastbaarheid
- Langdurig lage belasting pees  pees kan pathologie ontwikkelen
- Korte periode van overbelasting
2. Microtraumata
- Lichaam herstelt dit zelf door ontsteking
3. Inflammatie
- Mogen we niet tegenwerken omdat het zorgt dat weefsel geneest
- Dus tendinitis in het begin!
- Inflammatie nodig  indien afwezig meer en meer microtraumata
- Weefsel zal na inflammatie sterker worden (we willen vorig event niet nog eens opnieuw
meemaken, daarom maakt lichaam het weefsel sterker = supercompensatie)
4. Supercompensatie




4