2022-2023 Cardiorespiratoire kine
3e bachelor REVAKI, semester 1
Deel: cardiorespiratoire pathologie van Marc Claeys
Femke Loos
,Cardiorespiratoire kine – pathologie – 2022-2023 Femke Loos
ANATOMIE & FUNCTIE V HART &
BLOEDVATEN
ALGEMENE BEGRIPPEN
Hart:
- = Holle spier met conische vorm
- Ligt tussen de longen, in middenste mediastinum
- Omgeven door het pericard
- Projecteert 1/3 rechts & 2/3 links v middellijn (Centraal gelegen en stukje naar links)
- 12 x 9 cm
- 280-340 g (mannen) & 230-280 g (vrouwen) (mannen hebben groter & zwaarder hart)
FYSIOLOGIE HART & LONGEN
- Pompfunctie v hart vormt sterke link met de 2 andere
orgaanfuncties:
➢ Longen
➢ Spieren
➔ Longen & hart zorgen dat er voldoende O2 naar
spieren & andere organen w gepompt
➔ Afvoer v afvalstoffen heeft bloedvaten nodig om
naar het hart & longen te pompen
CARDIOVASCULAIR SYSTEEM
BESTAAT UIT VERSCHILLENDE COMPONENTEN
HART:
- pompt bloed
VATEN:
- transport v bloed
- regelen arteriële bloeddruk & orgaanperfusie
- uitwisseling met weefsels
- pompen bloed terug naar het hart
➔ bloedvaten w steeds Kleiner tot het haarvaten zijn -> uitwisseling v O2, CO2 & andere
voedingsstoffen makkelijker
LYMFEVATEN:
- pompen & transport v lymfevocht
➢ lymfevocht bevat veel immuuncellen die belangrijk zijn voor de afweer
1
,Cardiorespiratoire kine – pathologie – 2022-2023 Femke Loos
SCHIKKING V ORGANEN/VAATBEDDEN
Pulmonale- & systeem-circulatie = kleine circulatie
- Staan in serie
➢ Rechter & linker hart pompen steeds hetzelfde debiet
- Circulatie door de longen
➢ Vertrekt vanuit R-hart -> door longen -> uitwisseling v O2 & CO2 -> komt uit in L-hart
Circulatie naar orgaansystemen = grote circulatie
- Gebeurt parallel
➢ Uitgezonderd de lever !!
Bloed eerst door Gastro-intestinaal systeem -> dan naar lever
Dit is normaal want voedingsstoffen w GI gefilterd en dan naar de lever afgevoerd
➢ Voorkomt dat veranderingen in doorbloeding v 1 orgaan de doorbloeding v andere organen
beïnvloed
➢ Gelijktijdig debiet/circulatie naar veschillende organen
BLOEDSTROOM DOORHEEN HET HART
- V. cava superior & inferior -> O2-arm bloed door R-atrium & ventrikel gepompt via A. pulmonalis in
longen
➢ O2-arm bloed w in longen aangereikt met O2
O2-rijke bloed komt terecht in L-atrium
W door aorta verder gepompt in L-ventrikel
➔ Aorta bevloeid alle organen met het O2-rijke bloed
4HARTKAMERS
Kleppen
- Bevinden zich tussen de verschillende kamers (Atria, ventrikel)
➢ Zodat bloed maar in 1 richting kan stromen
BLOEDFLOW
- Hele kleine haarvaatjes komen tegen de longblaasjes te liggen
➢ Dun vliesje dus O2 & CO2 kan uitgewisseld w
Komt dan verder in de V. pulmonalis
Veneus
- Veneus bloed uit lichaam -> V. Cava Superior & inferior -> R-atrium -> Tricuspidalis klep -> R ventrikel -
> Pulmonalisklep -> A. Pulmonalis (L & R A.Pulmonalis) -> Oxygenatie in longen
Arterieel
- Arterieel bloed -> 4 longaders (V. pulmonales) -> L-atrium -> Mitralisklep -> L-ventrikel -> Aortaklep ->
Aorta
2
,Cardiorespiratoire kine – pathologie – 2022-2023 Femke Loos
LINKER VENTRIKEL
- Belangrijkste & dikste spier!
➢ Want moet bloed in systeem pompen wat tegen een hoge druk is
- Langer & conischer dan Rechter ventrikel
- 3 x meer gespierd
- Pompt tegen hoge weerstand v lichaamsvaten
- Papillairspieren, deel van LV wand & mitralisklep
➢ De klep hang met draadjes vast aan papillairspier
Klep kan openen maar niet terug doorslaan (draadje 2 papillair spieren houden de klep naar binnen)
- Interventriculaire septum
KLINISCH BELANG V LINKER VENTRIKEL
- Belangrijkste deel v hart voor cardioloog & cardiochirurg
- Cardiac output
Afwijkingen:
- Ischemie (= te weinig O2)
- Infarct, aneurysma, ruptuur
Er zijn veel pathologieen die invloed hebben op het L-ventrikel
- Myocarditis
- Hartfalen
- Gevolgen v klepafwijkingen
HARTKLEPPEN
2 rechts:
- Tricuspidalisklep
➢ Bloed kan erdoor v R- atrium naar R-ventrikel
- Pulmonalisklep
➢ Tussen R-ventrikel & pulmonalis boog
2 links:
- Bicus / mitraalklep
➢ L- atrium naar R-ventrikel
- Aortaklep
➢ tussen L-ventrikel & aorta
BLOEDVOORZIENING V HET HART KRANSSLAGADER / CORONAIR
- het hart krijg energie / O2 via de krolslagaders = coronairen
3 krolslagaders: => zorgen voor bevloeiing v hele hart
- 1 naar R onder
- L-hoofdstam die in 2 grote takken splitst
➢ Voorste = LAD
➢ Naar achter = circumflex
3
,Cardiorespiratoire kine – pathologie – 2022-2023 Femke Loos
CORONAIRE ANATOMIE
BLOEDVOORZIENING V HART TERRITORIA
Sinus coronarius
- Draineert het “veneuze” bloed v hartspier naar R-voorkamer
- O2-rijk bloed dat hartspier nodig heeft
- CO2 w gevormd = veneus bloed
➢ Komt samen in sinus coronarius
Ledigt in R-atrium
IMPULSE & CONDUCTION SYSTEM
Om samen te trekken moet het hart een elektrische stoot krijgen
- Gebeurd via impulse & conduction systeem
➢ Sinusknoop zit R-bovenaan
Stuurt automatisch soort elektrisch signaal uit v 60-70 per minuut
Signaal w naar atria geleidt
Via geleidingssysteem / AV-knoop w het signaal snel & gelijktijdig uitgestuurd
naar L- & R-ventrikel
Elektrische signaal zorgt voor contractie v hart // synchroon
samentrekken v L- & R-ventrikel
INNERVATIE: ORTHO & PARASYMPATICUS
Het autonome zenuwstelsel zorgt ervoor dat het hart beïnvloed kan w:
➔ Er is een continue evenwicht -> veranderd naargelang de wensen v het lichaam
ORTHOSYMPATICUS
- Doet het hart Sneller & krachtiger kloppen
➢ Adrenaline komt vrij
PARASYMPATICUS
- Doet het hart trager kloppen vb. na eten
4
,Cardiorespiratoire kine – pathologie – 2022-2023 Femke Loos
A.PULMONALIS & ZIJTAKKEN
- Voert gedeoxygeneerd bloed (O2-arm bloed) v R-ventrikel naar longen
Splits in linker & rechter A.Pulmonalis
- Links: 2 takken
- Rechts: 3 takken
Klinisch belang:
- Weinig “afwijkingen” aan A. pulmonalis
- Longchirurg
- Longembolen (pathologie R-systeem), zadelembool
DE GROTE VATEN ROND HET HART
Deze bevinden zich rond het hart en zorgen ervoor dat het hart optimaal kan werken als pomp
UITSTROOM VATEN
Arterie pulmonalis (longslagader)
- O2 arm bloed
- van R-kamer naar longen
Aorta Ascendens (grote hoofdslagader)
- O2 rijk bloed
- van L-kamer naar organen
INSTROOM VATEN
Vena cava inferior & superior
- O2 arm bloed
- van organen naar R- voorkamer
Vena pulmonalis (4x)
- O2 rijk bloed
- van longen naar L-voorkamer
VASCULAIR SYSTEEM
- Transporteert + verdeelt bloedstroom doorheen het lichaam
➢ Zorgt ervoor dat alles terecht komt in de organen
- Regelt de arteriële bloeddruk
➢ Via vasodilatatie & vasoconstrictie
De vaattonus v de grote & kleine bloedvaten in het lichaam veranderd
/w/ verhoogd DUS ook bloeddruk verhoogd
- Regelt de doorbloeding organen
- Maakt uitwisseling met de weefsels mogelijk
- Vrijzetting v vaso-actieve & andere substanties
(stoffen vrijstellen die invloed hebben op vaattonus => kunnen bloed flow mee bepalen )
5
, Cardiorespiratoire kine – pathologie – 2022-2023 Femke Loos
➢ Regeling v :
Vaattonus
Hemostasis
inflammatoire functie
HARTDEBIET
Parameter om de pompfunctie v hart te kwantificeren -> hoeveel liter pomp het hart per minuut? => 5liter
Primaire functie hart:
- Kinetische energie geven aan bloed
➢ voldoende arteriële bloeddruk te onderhouden om voldoende bloed doorheen de weefsels te
perfunderen steeds ~ metabole behoeften
Contractie van spierwand rond gesloten kamer
- Genereert voldoende druk
➢ om een bloedvolume doorheen de aortaklep naar de aorta te ejecteren: slagvolume
➔ Spierwand moet dik genoeg zijn om bloed v L-ventrikel naar aorta te pompen doorheen de aortaklep
Bepaald door:
- Slagvolume (SV)
HD = SV x HF
➢ = wat hart uitpompt bij 1 slag
(normaal: 5 à 6 L/min) = cardiac output
➢ Kan met echo bepaald w
(eenheden: HD: L/min, SV: mL; HF: slagen/min)
- Hartfrequentie (HF)
CARDIAC INDEX
- HD/BSA
➢ normaal: 2,6 à 4,2L/min/m2 = cardiac output die rekening houdt met
➢ BSA = Body Surface Area = lichaamsoppervlakte lichaamsopp. -> afh v lengte & gewicht
BSA = √Lengte (cm) x gewicht (kg)/3600
HARTSLAG & DEBIET BIJ INSPANNING
- Hartfrequentieveranderingen zijn belangrijker dan slagvolume voor toename v hartdebiet
➢ Inspanning: HF +100% vs. SV +50%
Bij beweging moet het hartdebiet stijgen
- Is factor HF of SV het belangrijkste ?
➢ SV : kan stijgen met 50%
➢ HF : kan stijgen met 100%
➔ HF is het belangrijkste om het hartdebiet te verhogen!
6
3e bachelor REVAKI, semester 1
Deel: cardiorespiratoire pathologie van Marc Claeys
Femke Loos
,Cardiorespiratoire kine – pathologie – 2022-2023 Femke Loos
ANATOMIE & FUNCTIE V HART &
BLOEDVATEN
ALGEMENE BEGRIPPEN
Hart:
- = Holle spier met conische vorm
- Ligt tussen de longen, in middenste mediastinum
- Omgeven door het pericard
- Projecteert 1/3 rechts & 2/3 links v middellijn (Centraal gelegen en stukje naar links)
- 12 x 9 cm
- 280-340 g (mannen) & 230-280 g (vrouwen) (mannen hebben groter & zwaarder hart)
FYSIOLOGIE HART & LONGEN
- Pompfunctie v hart vormt sterke link met de 2 andere
orgaanfuncties:
➢ Longen
➢ Spieren
➔ Longen & hart zorgen dat er voldoende O2 naar
spieren & andere organen w gepompt
➔ Afvoer v afvalstoffen heeft bloedvaten nodig om
naar het hart & longen te pompen
CARDIOVASCULAIR SYSTEEM
BESTAAT UIT VERSCHILLENDE COMPONENTEN
HART:
- pompt bloed
VATEN:
- transport v bloed
- regelen arteriële bloeddruk & orgaanperfusie
- uitwisseling met weefsels
- pompen bloed terug naar het hart
➔ bloedvaten w steeds Kleiner tot het haarvaten zijn -> uitwisseling v O2, CO2 & andere
voedingsstoffen makkelijker
LYMFEVATEN:
- pompen & transport v lymfevocht
➢ lymfevocht bevat veel immuuncellen die belangrijk zijn voor de afweer
1
,Cardiorespiratoire kine – pathologie – 2022-2023 Femke Loos
SCHIKKING V ORGANEN/VAATBEDDEN
Pulmonale- & systeem-circulatie = kleine circulatie
- Staan in serie
➢ Rechter & linker hart pompen steeds hetzelfde debiet
- Circulatie door de longen
➢ Vertrekt vanuit R-hart -> door longen -> uitwisseling v O2 & CO2 -> komt uit in L-hart
Circulatie naar orgaansystemen = grote circulatie
- Gebeurt parallel
➢ Uitgezonderd de lever !!
Bloed eerst door Gastro-intestinaal systeem -> dan naar lever
Dit is normaal want voedingsstoffen w GI gefilterd en dan naar de lever afgevoerd
➢ Voorkomt dat veranderingen in doorbloeding v 1 orgaan de doorbloeding v andere organen
beïnvloed
➢ Gelijktijdig debiet/circulatie naar veschillende organen
BLOEDSTROOM DOORHEEN HET HART
- V. cava superior & inferior -> O2-arm bloed door R-atrium & ventrikel gepompt via A. pulmonalis in
longen
➢ O2-arm bloed w in longen aangereikt met O2
O2-rijke bloed komt terecht in L-atrium
W door aorta verder gepompt in L-ventrikel
➔ Aorta bevloeid alle organen met het O2-rijke bloed
4HARTKAMERS
Kleppen
- Bevinden zich tussen de verschillende kamers (Atria, ventrikel)
➢ Zodat bloed maar in 1 richting kan stromen
BLOEDFLOW
- Hele kleine haarvaatjes komen tegen de longblaasjes te liggen
➢ Dun vliesje dus O2 & CO2 kan uitgewisseld w
Komt dan verder in de V. pulmonalis
Veneus
- Veneus bloed uit lichaam -> V. Cava Superior & inferior -> R-atrium -> Tricuspidalis klep -> R ventrikel -
> Pulmonalisklep -> A. Pulmonalis (L & R A.Pulmonalis) -> Oxygenatie in longen
Arterieel
- Arterieel bloed -> 4 longaders (V. pulmonales) -> L-atrium -> Mitralisklep -> L-ventrikel -> Aortaklep ->
Aorta
2
,Cardiorespiratoire kine – pathologie – 2022-2023 Femke Loos
LINKER VENTRIKEL
- Belangrijkste & dikste spier!
➢ Want moet bloed in systeem pompen wat tegen een hoge druk is
- Langer & conischer dan Rechter ventrikel
- 3 x meer gespierd
- Pompt tegen hoge weerstand v lichaamsvaten
- Papillairspieren, deel van LV wand & mitralisklep
➢ De klep hang met draadjes vast aan papillairspier
Klep kan openen maar niet terug doorslaan (draadje 2 papillair spieren houden de klep naar binnen)
- Interventriculaire septum
KLINISCH BELANG V LINKER VENTRIKEL
- Belangrijkste deel v hart voor cardioloog & cardiochirurg
- Cardiac output
Afwijkingen:
- Ischemie (= te weinig O2)
- Infarct, aneurysma, ruptuur
Er zijn veel pathologieen die invloed hebben op het L-ventrikel
- Myocarditis
- Hartfalen
- Gevolgen v klepafwijkingen
HARTKLEPPEN
2 rechts:
- Tricuspidalisklep
➢ Bloed kan erdoor v R- atrium naar R-ventrikel
- Pulmonalisklep
➢ Tussen R-ventrikel & pulmonalis boog
2 links:
- Bicus / mitraalklep
➢ L- atrium naar R-ventrikel
- Aortaklep
➢ tussen L-ventrikel & aorta
BLOEDVOORZIENING V HET HART KRANSSLAGADER / CORONAIR
- het hart krijg energie / O2 via de krolslagaders = coronairen
3 krolslagaders: => zorgen voor bevloeiing v hele hart
- 1 naar R onder
- L-hoofdstam die in 2 grote takken splitst
➢ Voorste = LAD
➢ Naar achter = circumflex
3
,Cardiorespiratoire kine – pathologie – 2022-2023 Femke Loos
CORONAIRE ANATOMIE
BLOEDVOORZIENING V HART TERRITORIA
Sinus coronarius
- Draineert het “veneuze” bloed v hartspier naar R-voorkamer
- O2-rijk bloed dat hartspier nodig heeft
- CO2 w gevormd = veneus bloed
➢ Komt samen in sinus coronarius
Ledigt in R-atrium
IMPULSE & CONDUCTION SYSTEM
Om samen te trekken moet het hart een elektrische stoot krijgen
- Gebeurd via impulse & conduction systeem
➢ Sinusknoop zit R-bovenaan
Stuurt automatisch soort elektrisch signaal uit v 60-70 per minuut
Signaal w naar atria geleidt
Via geleidingssysteem / AV-knoop w het signaal snel & gelijktijdig uitgestuurd
naar L- & R-ventrikel
Elektrische signaal zorgt voor contractie v hart // synchroon
samentrekken v L- & R-ventrikel
INNERVATIE: ORTHO & PARASYMPATICUS
Het autonome zenuwstelsel zorgt ervoor dat het hart beïnvloed kan w:
➔ Er is een continue evenwicht -> veranderd naargelang de wensen v het lichaam
ORTHOSYMPATICUS
- Doet het hart Sneller & krachtiger kloppen
➢ Adrenaline komt vrij
PARASYMPATICUS
- Doet het hart trager kloppen vb. na eten
4
,Cardiorespiratoire kine – pathologie – 2022-2023 Femke Loos
A.PULMONALIS & ZIJTAKKEN
- Voert gedeoxygeneerd bloed (O2-arm bloed) v R-ventrikel naar longen
Splits in linker & rechter A.Pulmonalis
- Links: 2 takken
- Rechts: 3 takken
Klinisch belang:
- Weinig “afwijkingen” aan A. pulmonalis
- Longchirurg
- Longembolen (pathologie R-systeem), zadelembool
DE GROTE VATEN ROND HET HART
Deze bevinden zich rond het hart en zorgen ervoor dat het hart optimaal kan werken als pomp
UITSTROOM VATEN
Arterie pulmonalis (longslagader)
- O2 arm bloed
- van R-kamer naar longen
Aorta Ascendens (grote hoofdslagader)
- O2 rijk bloed
- van L-kamer naar organen
INSTROOM VATEN
Vena cava inferior & superior
- O2 arm bloed
- van organen naar R- voorkamer
Vena pulmonalis (4x)
- O2 rijk bloed
- van longen naar L-voorkamer
VASCULAIR SYSTEEM
- Transporteert + verdeelt bloedstroom doorheen het lichaam
➢ Zorgt ervoor dat alles terecht komt in de organen
- Regelt de arteriële bloeddruk
➢ Via vasodilatatie & vasoconstrictie
De vaattonus v de grote & kleine bloedvaten in het lichaam veranderd
/w/ verhoogd DUS ook bloeddruk verhoogd
- Regelt de doorbloeding organen
- Maakt uitwisseling met de weefsels mogelijk
- Vrijzetting v vaso-actieve & andere substanties
(stoffen vrijstellen die invloed hebben op vaattonus => kunnen bloed flow mee bepalen )
5
, Cardiorespiratoire kine – pathologie – 2022-2023 Femke Loos
➢ Regeling v :
Vaattonus
Hemostasis
inflammatoire functie
HARTDEBIET
Parameter om de pompfunctie v hart te kwantificeren -> hoeveel liter pomp het hart per minuut? => 5liter
Primaire functie hart:
- Kinetische energie geven aan bloed
➢ voldoende arteriële bloeddruk te onderhouden om voldoende bloed doorheen de weefsels te
perfunderen steeds ~ metabole behoeften
Contractie van spierwand rond gesloten kamer
- Genereert voldoende druk
➢ om een bloedvolume doorheen de aortaklep naar de aorta te ejecteren: slagvolume
➔ Spierwand moet dik genoeg zijn om bloed v L-ventrikel naar aorta te pompen doorheen de aortaklep
Bepaald door:
- Slagvolume (SV)
HD = SV x HF
➢ = wat hart uitpompt bij 1 slag
(normaal: 5 à 6 L/min) = cardiac output
➢ Kan met echo bepaald w
(eenheden: HD: L/min, SV: mL; HF: slagen/min)
- Hartfrequentie (HF)
CARDIAC INDEX
- HD/BSA
➢ normaal: 2,6 à 4,2L/min/m2 = cardiac output die rekening houdt met
➢ BSA = Body Surface Area = lichaamsoppervlakte lichaamsopp. -> afh v lengte & gewicht
BSA = √Lengte (cm) x gewicht (kg)/3600
HARTSLAG & DEBIET BIJ INSPANNING
- Hartfrequentieveranderingen zijn belangrijker dan slagvolume voor toename v hartdebiet
➢ Inspanning: HF +100% vs. SV +50%
Bij beweging moet het hartdebiet stijgen
- Is factor HF of SV het belangrijkste ?
➢ SV : kan stijgen met 50%
➢ HF : kan stijgen met 100%
➔ HF is het belangrijkste om het hartdebiet te verhogen!
6
