E INDOPDRACHT WOORD EN
BEELD
Didactiseringsopdracht
Lesbrief over de wisselwerking tussen tekst/woord en beeld en hoe ze
elkaar kunnen aanvullen.
(Oseman, 2021)
X
Woord en beeld
Jan Willem van der Weij
Lerarenopleiding Nederlands
tweedegraads
Faculteit Onderwijs en Opvoeding
Hogeschool van Amsterdam
14-06-2023
, X
Inhoudsopgave
Inleiding....................................................................................................................... 2
1. Docentenhandleiding............................................................................................... 4
Doelgroep.............................................................................................................. 4
Lesdoelen.............................................................................................................. 4
Verantwoording lesdoelen.....................................................................................4
Verantwoording theoretisch kader graphic novels.................................................4
Verantwoording gekozen beelden..........................................................................5
Praktische aanwijzingen voor de les(sen)..............................................................6
Lesactiviteiten....................................................................................................... 6
Bruikbaarheid van Gestalt, Semiotiek en Visuele retorica in de les Nederlands.....7
2. Leerlingboekje.......................................................................................................... 9
Bijlage 1: PowerPointpresentatie................................................................................12
................................................................................................................................... 12
Bibliografie................................................................................................................. 17
1
, X
INLEIDING
Beste collega,
In de huidige samenleving worden we constant omringt door duizenden
beelden. Van reclameborden en posts op sociale media tot films en
boekomslagen. Visuele communicatie speelt in het dagelijks leven een steeds
grotere rol. Het vermogen om deze beelden te begrijpen, analyseren en
kritisch te interpreteren wordt steeds belangrijker. Daarom is het belangrijk
dat we onze leerlingen die vaardigheden bijbrengen.
Deze vaardigheden leren wij leerlingen, door ze visueel geletterd te maken.
Visuele geletterdheid wordt ook wel beeldgeletterdheid genoemd. Er zijn ook
veel verschillende definities te vinden van visuele geletterdheid. Zo wordt
visuele geletterdheid door Van den Broek, Koetsenruijter, De Jong en Smit
(2019, p. 20-21) omschreven als de vaardigheden om te decoderen,
interpreteren, vervaardigen, bevragen en evalueren van teksten die
voornamelijk communiceren met visuele beelden. Ook is het de mogelijkheid
om beeld te kunnen creëren en te kunnen gebruiken om te communiceren
(Van Den Broek et al., 2019). Het SLO geeft de volgende omschrijving: “Het
geheel van kennis, vaardigheden en mentaliteit waarover leerlingen moeten
beschikken om zich bewust, kritisch en actief te bewegen in onze complexe
en steeds veranderende beeldcultuur” (Frankenhuis et al., 2007).
Om binnen de vakgroep hierin alvast een stap in de goede richting te zetten,
heb ik een les ontworpen over de graphic novel Heartstopper van Alice
Oseman. In deze les gaan leerlingen aan de slag met de wisselwerking tussen
tekst/woord en beeld en hoe deze elkaar aanvullen. Maar ook hoe deze
wisselwerking hen helpt bij het begrijpen en interpreteren van het verhaal!
In deze docentenhandleiding is het volgende te vinden:
Korte omschrijving van de doelgroep en lesdoelen.
Theoretische verantwoording van visuele geletterdheid, de lesdoelen
en het onderwerp: graphic novels.
Opdrachten voor de leerlingen, inclusief uitleg.
Praktische aanwijzingen voor het geven van de les.
Verantwoording van de beelden die gebruikt zijn in de les.
Laten we samen op ontdekkingsreis gaan en de betekenis achter de beelden
ontrafelen! Veel plezier met het geven van de les!
Met vriendelijke groet,
2
BEELD
Didactiseringsopdracht
Lesbrief over de wisselwerking tussen tekst/woord en beeld en hoe ze
elkaar kunnen aanvullen.
(Oseman, 2021)
X
Woord en beeld
Jan Willem van der Weij
Lerarenopleiding Nederlands
tweedegraads
Faculteit Onderwijs en Opvoeding
Hogeschool van Amsterdam
14-06-2023
, X
Inhoudsopgave
Inleiding....................................................................................................................... 2
1. Docentenhandleiding............................................................................................... 4
Doelgroep.............................................................................................................. 4
Lesdoelen.............................................................................................................. 4
Verantwoording lesdoelen.....................................................................................4
Verantwoording theoretisch kader graphic novels.................................................4
Verantwoording gekozen beelden..........................................................................5
Praktische aanwijzingen voor de les(sen)..............................................................6
Lesactiviteiten....................................................................................................... 6
Bruikbaarheid van Gestalt, Semiotiek en Visuele retorica in de les Nederlands.....7
2. Leerlingboekje.......................................................................................................... 9
Bijlage 1: PowerPointpresentatie................................................................................12
................................................................................................................................... 12
Bibliografie................................................................................................................. 17
1
, X
INLEIDING
Beste collega,
In de huidige samenleving worden we constant omringt door duizenden
beelden. Van reclameborden en posts op sociale media tot films en
boekomslagen. Visuele communicatie speelt in het dagelijks leven een steeds
grotere rol. Het vermogen om deze beelden te begrijpen, analyseren en
kritisch te interpreteren wordt steeds belangrijker. Daarom is het belangrijk
dat we onze leerlingen die vaardigheden bijbrengen.
Deze vaardigheden leren wij leerlingen, door ze visueel geletterd te maken.
Visuele geletterdheid wordt ook wel beeldgeletterdheid genoemd. Er zijn ook
veel verschillende definities te vinden van visuele geletterdheid. Zo wordt
visuele geletterdheid door Van den Broek, Koetsenruijter, De Jong en Smit
(2019, p. 20-21) omschreven als de vaardigheden om te decoderen,
interpreteren, vervaardigen, bevragen en evalueren van teksten die
voornamelijk communiceren met visuele beelden. Ook is het de mogelijkheid
om beeld te kunnen creëren en te kunnen gebruiken om te communiceren
(Van Den Broek et al., 2019). Het SLO geeft de volgende omschrijving: “Het
geheel van kennis, vaardigheden en mentaliteit waarover leerlingen moeten
beschikken om zich bewust, kritisch en actief te bewegen in onze complexe
en steeds veranderende beeldcultuur” (Frankenhuis et al., 2007).
Om binnen de vakgroep hierin alvast een stap in de goede richting te zetten,
heb ik een les ontworpen over de graphic novel Heartstopper van Alice
Oseman. In deze les gaan leerlingen aan de slag met de wisselwerking tussen
tekst/woord en beeld en hoe deze elkaar aanvullen. Maar ook hoe deze
wisselwerking hen helpt bij het begrijpen en interpreteren van het verhaal!
In deze docentenhandleiding is het volgende te vinden:
Korte omschrijving van de doelgroep en lesdoelen.
Theoretische verantwoording van visuele geletterdheid, de lesdoelen
en het onderwerp: graphic novels.
Opdrachten voor de leerlingen, inclusief uitleg.
Praktische aanwijzingen voor het geven van de les.
Verantwoording van de beelden die gebruikt zijn in de les.
Laten we samen op ontdekkingsreis gaan en de betekenis achter de beelden
ontrafelen! Veel plezier met het geven van de les!
Met vriendelijke groet,
2
