1
Samenvatting: Prothetische
Tandheelkunde I: Behandeling
Anamnese:
• Bestaat uit
o Medische anamnese
o Prothese historiek
o Prothese tevredenheid
o Specifieke klachten
o Prothese onderhoud en draaggewoonte (prothese gedrag)
Medische anamnese:
• Algemene gezondheid zal gescreend worden aan de hand van
o Algemene gezondheid en medische historiek
o Medicatie
o Allergieën
Algemene gezondheid en medische historiek:
• ASA-score bepaling
o Aan de hand van vooraf bepaalde vragenlijst
• Cognitieve beperkingen
o Hoe is de patiënt in zijn doen?
• Musculaire beperkingen
o Rolstoel patiënten zullen hoogstwaarschijnlijk ook minder kracht hebben in de mond
Medicatie:
• Zeer belangrijk
• Chronische aandoeningen zullen gepaard gaan met multi-medicatie
o Combinatie van meerdere medicamenten zullen xerostomie uitlokken
▪ Grootste pijnpunt voor prothesen
Allergieën:
• Patiënten zullen zeer zelden allergisch zijn aan de finale prothese
o Indien wel is er een antiallergische prothese
• Patiënten zullen eerder allergisch zijn aan de stoffen die gebruikt worden in de
voorafgaande stappen
o Perubalsem
o Colofonium (gebruikt in bepaalde afdrukmaterialen)
Prothetische Tandheelkunde I: Behandeling
, 2
Prothese historiek:
• Navragen van de prothese historie van de patiënt
• Hoe lang is de patiënt al edentaat of wanneer was de laatste extractie?
• Hoeveel gebitten heeft de patiënt al gehad?
o Indien veel gebitten:
▪ Zeer gevaarlijke patiënten die zeer goed bepraat zullen worden
• Tandarts zal geen perfecte prothese vinden
• Er zal van de gebitten een goede analyse moeten gemaakt worden
• Patiënt heeft al redelijk lang dezelfde prothese
o Zeer goede patiënten
o Patiënten zullen kunnen omgaan met vernieuwing
Prothese tevredenheid:
• Inventarisatie van de klachten en wensen van de patiënt
o Zeer goed luisteren naar de patiënt
o Patiënt telkens brengen naar realistische verwachtingen
• Concrete klachten:
o Waar zit de pijn ter hoogte van het steunweefsel?
o Wanneer zit de prothese los?
▪ Bij het eten of spreken?
o Zijn er esthetische problemen?
▪ Wat wil de patiënt specifiek
• Vorm en kleur van de tanden
• Positie en zichtbaarheid van de tanden
• Zijn er fonetische klachten
o Zie verder
• Vage klachten:
o Patiënt weet zelf niet goed wat er verkeerd is
▪ Zeer voorzichtig dieper vragen (kan eventueel psychisch zijn)
▪ Vaak veel aandacht geven
Prothetische Tandheelkunde I: Behandeling
, 3
Specifiek prothetiek gerelateerde klachten:
• Klachten over smaakverlies
o Bij bovenprothese zal het palatum bedekt zijn en zal er verminderde smaak zijn
▪ Patiënt zal zijn smaak kunnen adapteren aan de hand van wang etc.…
o Patiënt brengen naar realistische verwachtingen
▪ Wanneer adaptatieperiode voorbij is, eerlijk zijn tegen de patiënt en zeggen
dat smaak niet zal terugkomen zoals daarvoor
• Fonetische klachten
o Evaluatie van bestaande prothese en aanpassen waar nodig
▪ Zie verder
• Wang, lip of tongbijten
o Grondige evaluatie van de bestaande prothese
o Controleren van:
▪ Vlak van occlusie, verticale dimensie, stand van de tanden, vormgeving van
de roze kunsthars
• Braakneiging
o Bij het insteken van boven- of onderprothese
▪ Braakneigingen dus mogelijk bij beide soorten
o Continue braakneigingen
▪ Grondige evaluatie bestaande prothese
▪ Indien alles ok is:
• Verwachtingsniveau naar realistisch niveau brengen
• Branderig gevoel
o Prothese verwijderen en mucosa inspecteren
o Onder de prothese basis is er aanwezigheid van roodheid en zwelling
▪ Tekenen van ontstekingen, stomatitis prothetica
o Veralgemeende orale roodheid en visueel gezonde mucosa
▪ Kan ook enkel in bepaalde zones zijn
▪ Denture sore mouth of burning mouth
Prothetische Tandheelkunde I: Behandeling
, 4
Burning mouth syndroom:
• Definitie:
o Branderig gevoel in de orale mucosa niet tegenstaande de afwezigheid van klinische
bevindingen van abnormaliteiten, geen afwijkende labotesten en beeldvorming
• Symptomen zijn reeds 2 tot 4 maanden afwezig
o Verschillende klinische presentatie vormen
▪ Gradueel of plots aanwezig
• Patiënten:
o Meest voorkomend bij vrouwen en sterk leeftijdsgebonden
▪ Vooral postmenopauzaal
o Vaak gecombineerd met droge mond
• Psychosociale factoren kunnen ook rol spelen
o Dus duidelijk in kaart brengen
• Diagnostiek en behandeling BMS door arts
o Doorverwijzing naar stomatoloog noodzakelijk
▪ Zeker van zijn dat het geen andere pathologie kan zijn
▪ Eventuele behandeling van de stomatoloog
o Tandarts:
▪ Zal klachten en verhaal in kaart brengen
▪ Open staan en luisteren naar de patiënt
▪ Zal mond en prothese volledig klinisch onderzoeken
• BMS en prothese starten:
o Overleggen met arts voor uitsluiten van andere pathologie
o Overleggen met patiënt:
▪ Indien arts de “go” heeft voor prothese:
• Duidelijk maken aan patiënt dat BMS niet gegarandeerd zal
verdwijnen, maar wel positieve meerwaarde kan zijn voor de patiënt
▪ Nooit beloven dat BMS zal verdwijnen
Prothese gedrag:
• Wat zijn de draaggewoonten van de patiënt
o Dag en nacht
▪ Nacht nooit aanraden en zelfs afraden
• Kan emotioneel gevoelig zijn voor de patiënt
o Uitnemen bij maaltijden
▪ Patiënt zal prothese zien enkel als esthetische tool
▪ Niet aan te raden
• Onderhoud van de prothese
o Navragen hoe patiënt prothese reinigt
o Indien niet naar wens:
▪ Grondig tonen aan de patiënt met de correcte tools
o Gebruiken van reinigingstabletten heeft niet zelfde effect als grondig reinigen
▪ Zie verder
o Bij reinigen de slijmvliezen niet vergeten
▪ Met gaas in de mond gaan nadat prothese verwijderd is
Prothetische Tandheelkunde I: Behandeling
Samenvatting: Prothetische
Tandheelkunde I: Behandeling
Anamnese:
• Bestaat uit
o Medische anamnese
o Prothese historiek
o Prothese tevredenheid
o Specifieke klachten
o Prothese onderhoud en draaggewoonte (prothese gedrag)
Medische anamnese:
• Algemene gezondheid zal gescreend worden aan de hand van
o Algemene gezondheid en medische historiek
o Medicatie
o Allergieën
Algemene gezondheid en medische historiek:
• ASA-score bepaling
o Aan de hand van vooraf bepaalde vragenlijst
• Cognitieve beperkingen
o Hoe is de patiënt in zijn doen?
• Musculaire beperkingen
o Rolstoel patiënten zullen hoogstwaarschijnlijk ook minder kracht hebben in de mond
Medicatie:
• Zeer belangrijk
• Chronische aandoeningen zullen gepaard gaan met multi-medicatie
o Combinatie van meerdere medicamenten zullen xerostomie uitlokken
▪ Grootste pijnpunt voor prothesen
Allergieën:
• Patiënten zullen zeer zelden allergisch zijn aan de finale prothese
o Indien wel is er een antiallergische prothese
• Patiënten zullen eerder allergisch zijn aan de stoffen die gebruikt worden in de
voorafgaande stappen
o Perubalsem
o Colofonium (gebruikt in bepaalde afdrukmaterialen)
Prothetische Tandheelkunde I: Behandeling
, 2
Prothese historiek:
• Navragen van de prothese historie van de patiënt
• Hoe lang is de patiënt al edentaat of wanneer was de laatste extractie?
• Hoeveel gebitten heeft de patiënt al gehad?
o Indien veel gebitten:
▪ Zeer gevaarlijke patiënten die zeer goed bepraat zullen worden
• Tandarts zal geen perfecte prothese vinden
• Er zal van de gebitten een goede analyse moeten gemaakt worden
• Patiënt heeft al redelijk lang dezelfde prothese
o Zeer goede patiënten
o Patiënten zullen kunnen omgaan met vernieuwing
Prothese tevredenheid:
• Inventarisatie van de klachten en wensen van de patiënt
o Zeer goed luisteren naar de patiënt
o Patiënt telkens brengen naar realistische verwachtingen
• Concrete klachten:
o Waar zit de pijn ter hoogte van het steunweefsel?
o Wanneer zit de prothese los?
▪ Bij het eten of spreken?
o Zijn er esthetische problemen?
▪ Wat wil de patiënt specifiek
• Vorm en kleur van de tanden
• Positie en zichtbaarheid van de tanden
• Zijn er fonetische klachten
o Zie verder
• Vage klachten:
o Patiënt weet zelf niet goed wat er verkeerd is
▪ Zeer voorzichtig dieper vragen (kan eventueel psychisch zijn)
▪ Vaak veel aandacht geven
Prothetische Tandheelkunde I: Behandeling
, 3
Specifiek prothetiek gerelateerde klachten:
• Klachten over smaakverlies
o Bij bovenprothese zal het palatum bedekt zijn en zal er verminderde smaak zijn
▪ Patiënt zal zijn smaak kunnen adapteren aan de hand van wang etc.…
o Patiënt brengen naar realistische verwachtingen
▪ Wanneer adaptatieperiode voorbij is, eerlijk zijn tegen de patiënt en zeggen
dat smaak niet zal terugkomen zoals daarvoor
• Fonetische klachten
o Evaluatie van bestaande prothese en aanpassen waar nodig
▪ Zie verder
• Wang, lip of tongbijten
o Grondige evaluatie van de bestaande prothese
o Controleren van:
▪ Vlak van occlusie, verticale dimensie, stand van de tanden, vormgeving van
de roze kunsthars
• Braakneiging
o Bij het insteken van boven- of onderprothese
▪ Braakneigingen dus mogelijk bij beide soorten
o Continue braakneigingen
▪ Grondige evaluatie bestaande prothese
▪ Indien alles ok is:
• Verwachtingsniveau naar realistisch niveau brengen
• Branderig gevoel
o Prothese verwijderen en mucosa inspecteren
o Onder de prothese basis is er aanwezigheid van roodheid en zwelling
▪ Tekenen van ontstekingen, stomatitis prothetica
o Veralgemeende orale roodheid en visueel gezonde mucosa
▪ Kan ook enkel in bepaalde zones zijn
▪ Denture sore mouth of burning mouth
Prothetische Tandheelkunde I: Behandeling
, 4
Burning mouth syndroom:
• Definitie:
o Branderig gevoel in de orale mucosa niet tegenstaande de afwezigheid van klinische
bevindingen van abnormaliteiten, geen afwijkende labotesten en beeldvorming
• Symptomen zijn reeds 2 tot 4 maanden afwezig
o Verschillende klinische presentatie vormen
▪ Gradueel of plots aanwezig
• Patiënten:
o Meest voorkomend bij vrouwen en sterk leeftijdsgebonden
▪ Vooral postmenopauzaal
o Vaak gecombineerd met droge mond
• Psychosociale factoren kunnen ook rol spelen
o Dus duidelijk in kaart brengen
• Diagnostiek en behandeling BMS door arts
o Doorverwijzing naar stomatoloog noodzakelijk
▪ Zeker van zijn dat het geen andere pathologie kan zijn
▪ Eventuele behandeling van de stomatoloog
o Tandarts:
▪ Zal klachten en verhaal in kaart brengen
▪ Open staan en luisteren naar de patiënt
▪ Zal mond en prothese volledig klinisch onderzoeken
• BMS en prothese starten:
o Overleggen met arts voor uitsluiten van andere pathologie
o Overleggen met patiënt:
▪ Indien arts de “go” heeft voor prothese:
• Duidelijk maken aan patiënt dat BMS niet gegarandeerd zal
verdwijnen, maar wel positieve meerwaarde kan zijn voor de patiënt
▪ Nooit beloven dat BMS zal verdwijnen
Prothese gedrag:
• Wat zijn de draaggewoonten van de patiënt
o Dag en nacht
▪ Nacht nooit aanraden en zelfs afraden
• Kan emotioneel gevoelig zijn voor de patiënt
o Uitnemen bij maaltijden
▪ Patiënt zal prothese zien enkel als esthetische tool
▪ Niet aan te raden
• Onderhoud van de prothese
o Navragen hoe patiënt prothese reinigt
o Indien niet naar wens:
▪ Grondig tonen aan de patiënt met de correcte tools
o Gebruiken van reinigingstabletten heeft niet zelfde effect als grondig reinigen
▪ Zie verder
o Bij reinigen de slijmvliezen niet vergeten
▪ Met gaas in de mond gaan nadat prothese verwijderd is
Prothetische Tandheelkunde I: Behandeling
